西元二〇一九年嵗次己亥五月初六日 仙佛慈悲訓
วันเสาร์ที่ ๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๒ สถานธรรมเต๋อฮว่า จ.สงขลา
พระโอวาทท่านเสียวเสี่ยวฝอถง
อย่าได้ขาดจิตสำนึกความดีงาม อย่าได้ขาดความซื่อตรงในหน้าที่
อย่าได้ขาดความกล้าหาญในความดี เมื่อทำดีก็จงทำให้สุดใจ
เราคือ
เสียวเสี่ยวฝอถง รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่แดนโลก น้อมกายอัญชุลี
องค์มารดาแล้ว ถามเมธีทุกท่านสราญฤๅ
เมื่อพบจิตฉับพลันลุล่วงพุทธะ ทรัพย์อริยะแห่งจิตอยู่ตรงนั้น
ธรรมจักรสมบัติในมนุษย์สุดสามัญ ครอบจักรวาลที่แฝงเร้นในตัว
ระวังใจตามองเพียงหนึ่งหน วิสัยคนกระสับกระส่ายเห็นจักรเป็นบัว
เห็นใครมีไม่ได้อิจฉาทั่ว เลิกสนตากลับตัวจิตแยบยล
หาสมบัติที่ซ่อนอยู่ข้างใน เป็นโชคในข้างแรมแซมฝน
ไม่ใช่ลาภลอยมาบันดาลดล โลกมีคนกับปัญหาระหว่างเรา
บำเพ็ญบุญดุลพินิจรับไปแยกแยะ ต้องการแค่สงบสว่างมากกว่าเก่า
ใดสัจจะที่เรื่องทุกเรื่องราว ประพฤติเล่าไขความจริงเป็นอะไร
ธรรมเป็นแนวปรัชญาด้วยกฎเกณฑ์ บำเพ็ญเป็นปัญญาด้วยพลิกแพลงได้
เหนือความงามว่าด้วยปรัชญาใจ รู้ตื่นในตัวเองเที่ยงนิรันดร์
แม้ชาติหน้าไม่พอขวนขวายไป เดินใช่ไกลมาทำตัวเกียจคร้าน
ยังไม่เป็นมาทำเป็นชำนาญ คนเก่งฟ้าข้อสำคัญพินิจตัว
ฮิ ฮิ หยุด
พระโอวาทท่านเสียวเสี่ยวฝอถง
ตามนุษย์นี่แปลกนะ อยากเห็นอะไรก็ได้เห็น ไม่อยากเห็นอะไรก็ไม่ (ต้องเห็น) ถ้าอย่างนั้นตาเราสัมพันธ์กับอะไร (ใจ) ตาสัมพันธ์กับใจ ถ้าใจมันเห็น ใจอยากมองสิ่งที่ดี มันก็จะเห็น (สิ่งดี) แต่ถ้าใจมันกำลังเบื่อ สิ่งที่เห็นก็คือ (สิ่งที่ไม่ดี) ฉะนั้นจะไปโทษเขาว่าทำดีหรือไม่ดีไม่ได้ แต่ต้องถามใจเราก่อนว่าใจเราดีหรือไม่ดีจริงไหม (จริง) เขาพูดไม่ดีหรือใจเรามันเบื่อเลยมองเห็นเขาไม่ดี ถ้าเรารู้สึกว่าดี ตาเราก็จะเห็นดี จริงไหม (จริง) แต่ถ้าใจเรารู้สึกเบื่อ ตาเราก็จะทำให้เรามองเห็นแล้วรู้สึก (เบื่อ) ใจเป็นอย่างไร ตาก็มองเห็น (อย่างนั้น)
ใจของเรามีพลังนะ ถ้าใจเรามีความสุข ตามันก็ประกายแวววาวจริงไหม แต่ถ้าใจเรามันทุกข์ ตาเรามันก็จะหม่นหมองหดหู่ไม่เคยได้ยินหรือ ดวงตาเป็นหน้าต่างของหัวใจ มนุษย์พูดไม่ใช่หรือ แต่ตอนนี้ตาท่านไม่มีประกายแวววาวเลย มีแต่ความหม่นหมองและความหดหู่ จริงไหม ฉะนั้นถ้าเราอยากทำให้คนรอบข้างมีความสุข ก็ต้องเริ่มต้นที่ใจของเรา จริงไหม ถ้าใจเราสุขอยู่ที่ไหนมันก็ (สุข) ถ้าใจมันทุกข์อยู่ที่ไหนมันก็ (ทุกข์) ฉะนั้นตอนนี้ใจขมหรือใจสุข วันนี้เรามาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับท่าน อย่าคิดว่ามาสอนได้ไหม เรามาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นพูดคุยกันในเรื่องที่ไม่ใช่เรียกว่านินทาว่าร้าย แต่เป็นเรื่องที่เราต้องเจอกันทุกวัน แล้วทำอย่างไรถึงเจอแล้วมันจะได้ไม่ทุกข์ ฉะนั้นเริ่มต้นง่ายๆ ถ้าใจเรามันเต็มเปี่ยมไปด้วยความทุกข์ อยู่ที่ไหนมันก็ทุกข์จริงไหม ถ้าใจมันเต็มไปด้วยความร่มเย็นสบายใจ อยู่ที่ไหนก็ (ร่มเย็นสบายใจ) จริงหรือไม่ (จริง)
เราถามหน่อย คนภาคใต้เป็นคนที่อ่อนแอไม่สู้คนใช่หรือไม่ (ไม่ใช่)เป็นคนรับอะไรไม่ได้ง่ายๆ ใช่ไหม (ไม่ใช่) ถ้าอย่างนั้นแปลว่าคนใต้เป็นคนเด็ดเดี่ยว ใจสู้ ไม่ยอมแพ้ ใช่ไหม (ใช่) ไม่อู้ง่ายๆ ไม่เอาเปรียบ ไม่ขี้เกียจ ถ้าอย่างนั้นแปลว่า นั่งฟังแล้วยิ่ง กระปรี้กระเปร่า ยิ่งมีพลัง ยิ่งสดชื่น จริงไหม (จริง) ตอนนี้เป็นอย่างนั้นจริง แต่ตั้งแต่เช้ามาไม่เป็นอย่างนี้เลย ใช่ไหม (ใช่) บางครั้งความสุขหาไม่ยากหรอก อยู่ที่ว่าจะยอมรับมันและยิ้มกับมันได้ด้วยหัวใจที่กล้าหาญและเด็ดเดี่ยวหรือไม่ จริงไหม (จริง) ท่านไม่ต้องเชื่อเราก็ได้ แต่ท่านเชื่อใจตัวเองได้ ถ้าท่านเชื่อใจตัวเองว่าสู้ไหว เอาไหว เอาอยู่ ใช่ไหม (ใช่) ใครพูดอย่างไร ก็ไม่มีประโยชน์เพราะใจฉันจะสู้ จะเอาให้ได้ เอาให้อยู่ ใช่หรือไม่ ถ้าตอนนี้เขาจะพูดดีอย่างไร แต่ถ้าใจท่านบอก ไม่สู้ ไม่เอา ไม่ไหว ใครพูดอย่างไรก็ไม่มีประโยชน์ ใช่หรือไม่ ฉะนั้นอย่าดูถูกพลังใจของตัวเอง ถ้าคิดจะสู้ก็สู้ ถ้าคิดจะเอาก็เอาอยู่
แต่บางครั้งเราล้มพลาดไป เราทุกข์ท้อไป เพราะเราลืมใจตัวเอง เอาแต่เชื่อใจคนอื่น จนลืมเชื่อศรัทธาในความเข้มแข็งดีงามและรับไหวกับใจตัวเองไหม ที่แพ้พังราบไปเพราะอะไร เพราะเอาแต่เชื่อใจคนอื่นหรือเชื่อใจตัวเอง (คนอื่น) เพราะเอาชีวิตไปผูกไว้กับคนอื่นจึงลืมสร้างความเข้มแข็งให้กับจิตใจของตัวเอง ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นชีวิตเรา เราต้องดูแลตัวเราเองเหมือนที่มนุษย์ชอบพูดว่า ใจเราสามารถหยั่งได้เท่าที่เราอยากให้เป็น และบางครั้งใจเราก็เล็ก จนเราไม่คิดจะสู้อะไร จริงไหม (จริง) แล้วใจจะใหญ่หรือเล็กขึ้นอยู่ที่น้ำคำคน ขึ้นอยู่กับคนรัก ขึ้นอยู่กับคนด่าคนชัง หรือต้องขึ้นอยู่ที่ใจเราเอง (ขึ้นกับใจเราเอง) แล้วที่ผ่านมาอยู่ที่เราเอง หรืออยู่ที่ปากคนอื่น (คนอื่น)
เกิดเป็นคนอย่าขาดซึ่งจิตสำนึกแห่งความถูกต้องดีงาม ถ้าคนใดคนหนึ่งขาดจิตสำนึกแห่งความถูกต้องดีงาม ก็ยากที่จะอยู่บนโลกได้อย่างสันติสุข และง่ายที่จะเป็นคนที่นำพาให้ผู้อื่นมีทุกข์ และตัวเองก็ต้องพบทุกข์ เหมือนเขาให้เราทำให้ดี แต่เราทำแบบลวกๆ ผลที่ออกมาเราก็เสีย คนอื่นที่ได้รับก็ไม่ดี แต่ถ้าเราทำด้วยความซื่อตรงทำด้วยความรับผิดชอบ ทำในสิ่งที่ดีที่สุด ผลที่ได้ออกมา เราก็ภูมิใจ คนที่ได้รับรู้สึกสุขใจที่ได้มา ถ้ามนุษย์ทุกคนมีจิตสำนึกแห่งความถูกต้องดีงาม ในสังคมก็คงไม่มีการทำร้ายกันหรอก
อยู่ในโลกนี้โลกสอนให้เราเข้มแข็ง ใช่ไหม โลกสอนให้เราเก่ง ใช่ไหม โลกสอนให้เราต้องขวนขวายหาความรู้จนประสบผลสำเร็จ ใช่ไหม โลกสอนเราทุกอย่าง ใช่ไหม สอนให้เรารู้จักรักเป็นอย่างไร ใช่ไหม
โลกสอนให้เราเข้มแข็ง สอนให้เราอยู่บนโลกนี้ให้ได้ สอนให้เราต้องมีความอดทน สอนให้เราสู้ให้เป็น สอนให้เราขวนขวาย ขยันทำมาหากิน เพื่อเลี้ยงดูตัวเอง โลกสอนเราทุกอย่าง แต่ในเวลาที่อ่อนแอ โลกสอนเราไหม ว่าเราต้องทำอย่างไร เวลาที่เราทุกข์ใจ โลกสอนเราไหม (สอน) โลกสอนให้เรารู้จักสุข แล้วก็สอนให้เรารู้จักทุกข์ โลกสอนให้เราเข้มแข็งได้ แต่โลกก็สอนให้เรา (อ่อนแอได้) โลกสอนให้เราสำเร็จได้ และสอนให้เรา (ล้มเหลวได้) โลกสอนให้เราโชคดี และสอนให้เรา (โชคร้ายได้) โลกสอนให้เรารู้ว่าคนดีเป็นอย่างไร และสอนให้รู้ว่าคนร้ายเป็นอย่างไร
วันที่เราต้องอ่อนแอ ต้องทุกข์ รู้สึกแย่ วันที่เราล้มเหลว โลกสอนให้เรากลับมาเข้มแข็งอย่างไร (ต่อสู้กับความยากลำบาก) เมื่อวันหนึ่งโลกสอนด้านหนึ่ง อีกวันก็สอนอีกด้านหนึ่ง เรารู้ได้ว่าทำอย่างไรให้กายเข้มแข็ง เรารู้ว่าทำอย่างไรให้ชีวิตประสบผลสำเร็จ แต่ถ้าวันหนึ่งโลกสอนให้เราล้มเหลว สอนให้เราอ่อนแอ อะไรให้เราเยียวยาใจ ในเมื่อโลกสอนแต่กาย แต่ลืมสอนใจ แล้วเราดูแลแต่กายเป็น แต่ลืมดูแลใจตัวเองให้เป็นจริงไหม (จริง) โลกสอนให้เราเข้มแข็งกล้าหาญต้องประสบผลสำเร็จ ต้องยิ่งใหญ่ แต่เมื่อวันหนึ่งโลกสอนให้เราอ่อนแอ ล้มเหลว ต้องเป็นทุกข์ กายเราพอรักษาได้ แต่วันหนึ่งวันที่ใจเราอ่อนแอ เจ็บปวด ท้อแท้ เราเอาอะไรมาเยียวยาใจ หรือเราสอนกายเป็น แต่เราสอนใจไม่เป็น
กายรอดได้ แต่เราดูแลใจตัวเองไม่รอด จริงไหม เวลาเราเจอทุกข์แค่ครั้งหนึ่งบางคนอยากตายเลยใช่ไหม เวลาเราล้มเหลวครั้งหนึ่งเราไม่อยากมีชีวิตอยู่เลย อย่างนั้นแปลว่าเราบำรุงเลี้ยงกายเราได้แต่เราลืมบำรุงเลี้ยงใจ เราดูแลกายเราได้ แต่เราลืมดูแลใจเรา โลกสอนเราด้านหนึ่งแล้วอีกด้านหนึ่งโลกไม่ได้สอน
ให้เรารู้จักทำกายตัวเองให้เข้มแข็งประสบผลสำเร็จได้ แต่ใจเราไม่เคยสอนใจเราเลย ถูกไหม เรามีวิชาทำให้ร่างกายเราอยู่รอด ทำให้ร่างกายเราเข้มแข็ง ทำให้ร่างกายเราสำเร็จ แต่วิชาอะไรล่ะที่ช่วยสอนใจเราเมื่อยามอ่อนแอให้กลับมาเข้มแข็ง วิชาอะไรล่ะที่เมื่อยามทุกข์แล้วสอนให้เราพ้นทุกข์และพบความสุข จากจิตใจของเราเอง นั่นคือวิชาใจเราเอง ดูแลใจเราเอง ใช่ไหม ในวันที่ใจเราท้อ ในวันที่ใจเราผิดหวัง ในวันที่ใจเราเจ็บปวด กายแม้จะตั้งตรงแต่ใจไม่อยากตรงแล้วใช่ไหม แล้วสิ่งที่จะช่วยเยียวยาใจของเราคืออะไรหนอ ธรรมะใช่ไหม ธรรมะช่วยเยียวยาใจใช่ไหม อย่างนั้นเวลาที่ใจเราอ่อนแอ ใจเราทุกข์ เราต้องเอาธรรมะมาสอนใจ ถูกไหม ฉะนั้นชีวิตไม่ใช่ความฝัน ชีวิตไม่ใช่ความคิด แต่ชีวิตคือความจริง ฉะนั้นสิ่งที่จะเยียวยาชีวิตเราได้ เยียวยาใจเราได้คือความจริงและความจริงอันเป็นธรรมดาของโลกเรียกว่าธรรมะใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้าผู้ใดที่รู้จักเอาธรรมะมาเยียวยาใจ เอาธรรมะมาสอนใจก็จะยอมรับความจริงที่วันหนึ่งเข้มแข็ง อีกวันหนึ่งอาจจะอ่อนแอ วันหนึ่งมีสุข อีกวันหนึ่งอาจจะ (มีทุกข์)
บำรุงเลี้ยงดูแลใจเราด้วยธรรม ใช่ไหม (ใช่) แต่มนุษย์นิยามชีวิตของตัวเองว่าความฝัน และความคิด จึงมักจะปล่อยตัวเองให้คิดฝันว่าชีวิตต้องเป็นแบบนั้นต้องเป็นแบบนี้ มองตามความฝัน มองตามความคิด จนลืมมองความจริง ทั้งที่ความจริงเป็นธรรมะที่ช่วยเยียวยาใจได้ดีที่สุด แล้วเราสนธรรมะไหม เราไม่สนธรรมะ เราสนแต่เราคิดอะไรอยากได้อะไร เมื่อไม่เป็นอย่างที่คิดที่อยากได้ เราก็เลยหนีไม่พ้นความทุกข์ แต่ถ้าเรามีชีวิตอยู่เราเอาธรรมะมาเตือนใจเสมอ เอาธรรมะมาสอนใจเราเสมอว่าฝันขนาดไหนคิดขนาดไหน ก็อย่าลืมความจริง อยากได้ขนาดไหน อยากมีขนาดไหน ก็ไม่ควรลืมความจริง เพราะในโลกของความจริงมีได้ก็มีเสีย มีสุขก็มีทุกข์ มีสำเร็จก็มีไม่สำเร็จ ฉะนั้นถ้าทุกขณะชีวิตเราไม่ลืมว่าชีวิตไม่ใช่ความฝัน ชีวิตไม่ใช่สิ่งที่เป็นไปอย่างที่คิด แต่ชีวิตคือความจริง เราก็คงไม่หนีห่างจากธรรมะ เพราะธรรมะสอนความจริงอันเป็นธรรมดาของโลก
แล้วธรรมะแห่งความเป็นจริงข้อไหน ที่จะช่วยทำให้เราสามารถเยียวยาใจได้ เมื่อเวลาที่เราต้องเจอความจริงในอีกด้านหนึ่งที่เราไม่คาดคิด
และยอมรับที่จะอยู่กับสิ่งๆ นั้นให้ได้ อย่างแรกที่จะทำให้เราอยู่กับความเป็นจริงและช่วยเยียวยาใจ คือ เราต้องไม่มีอคติ ภัยพิบัติที่เกิดจากการไม่สุภาพสำรวมยังแก้ไขได้ แต่ภัยพิบัติที่เกิดจากความยึดติดถือมั่นในความคิด แก้ยาก (สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตา ยกตัวอย่าง โดยให้พิธีกรหน้าชั้น เป็นตัวละครสมมติ ว่า ด้านขวาคือความดี ความสุข ความสำเร็จ ด้านซ้ายคือความเลว ความแย่ ความล้มเหลว) ท่านชอบได้ด้านไหนมากกว่ากัน (ด้านขวาที่ดี) ถ้าอยากเรียนรู้ความจริงเราต้องไม่อคติกับด้านซ้าย และไม่ยึดติดกับด้านขวา แต่ถ้าเราเอาแต่ชอบด้านที่ดี สำเร็จ สมบูรณ์ ไม่ล้มเหลว ไม่พ่ายแพ้ ชีวิตจะต้อง ไม่มีคนเกลียด มีแต่คนรัก ไม่มีคนเลิกรักฉัน เป็นไปได้ไหม (ไม่ได้) ชีวิตของเราคือความจริง ไม่ใช่ความฝัน ไม่ใช่ความคิด ถ้าฉะนั้นด้านดีก็ดี ด้านไม่ดีก็ดี ถ้าอยากเรียนรู้เยียวยาใจให้เป็น และใจไม่ต้องอ่อนแอไปกับเรื่องที่ไม่อยากเจอ ไม่ว่าด้านดี หรือไม่ดี เราก็ต้องรับให้ได้ ดูให้เป็น เมื่อสักครู่ ท่านก็บอกเอง ใจเป็นของเราเอง จะเล็กก็อยู่ที่เรา จะใหญ่ก็อยู่ที่เรา จะทุกข์หรือสุขก็อยู่ที่เรา ถ้าเจอเรื่องร้ายเราก็รับได้ เจอคนด่าก็ (ทนได้) เจอคนหักอกเราก็ (ทนได้) คนยืมเงินไม่คืน เราก็ (รับได้) เจอสามี หรือ ภรรยา ไปไม่กลับ เราก็ (รับได้) จำไว้ เราบอกท่านตั้งแต่แรกว่า ตาเป็นอย่างที่ใจคิด ถ้าใจไม่รับ อย่างไร ก็ไม่รับ แล้วก็ไม่เห็น ถ้าใจไม่เอา ที่เห็นก็ไม่เห็น แต่ถ้าใจเอาและรัก ที่ไม่เห็นเราก็จะเห็นยิ่งกว่าเห็น จริงไหม (จริง)
แต่ถ้าเราบอกว่า ในเมื่อเราบอกว่าใจมันเป็นของเราเอง ท่านศรัทธาเชื่อมั่นในใจตัวเอง ถ้าอย่างนั้นดีร้ายมันอยู่ที่ตัวเขาหรือตัวเรา (ตัวเรา) ดีร้ายมันอยู่ที่ชะตากรรมหรือเปล่า (เปล่า) ถ้าใครว่าเราร้ายแต่เรารู้ใจเราเองว่าเราร้ายหรือเราดี ใครทำเราทุกข์เรารู้ใจเราเองว่าทุกข์หรือสุข ใช่ไหม (ใช่) ถ้าอย่างนั้นถ้าใจเรารับไหว อะไรมันก็ไหว จริงไหม เหมือนตอนนี้ถ้าใจท่านไม่อยากฟัง ถูกไหม เราพูดอะไรท่านก็ไม่เข้าหู ก็ใจมันไม่ชอบ ถ้าใจมันชอบจะเห็นมากกว่าเห็น และจะทำให้เรารู้ยิ่งกว่ารู้ ฉะนั้นอย่าดูถูกใจตัวเองและลดคุณค่าของใจตัวเองเพียงเพราะว่า ไม่เอา ไม่ชอบ เพราะในโลกของความเป็นจริง อะไรก็เกิดขึ้นได้ ถ้าเกิดว่าอะไรก็เกิดขึ้นได้ ต้องรับมือให้ได้ ถ้าเราศรัทธาเชื่อมั่นในใจของตัวเอง แม้สิ่งที่ร้ายที่สุดเราก็สามารถแปรเปลี่ยนเป็นสิ่งที่มีความสุขและมีคุณค่าได้ด้วยใจของตัวเอง เพราะโลกนี้อะไรก็เกิดขึ้นได้ ถ้าอย่างนั้นถ้าเราไม่รังเกียจ เราไม่อคติอะไร อะไรเราก็รับไหวและอีกอย่างหนึ่งที่จะทำให้เราสู้ได้เมื่อวันที่เราท้อแท้ก็คือในดีมันมีดี และในแย่กว่ามันมีแย่ลงไปอีกจริงไหม (จริง)
ฉะนั้นในโลกของความเป็นจริงบางครั้งเรารู้สึกว่าเราต้องเจอเรื่องผิดหวัง เราต้องเจอเรื่องแย่ เราต้องเจอเรื่องทุกข์ แต่บางทีถ้ายังไม่หมดลมหายใจ จำไว้นะวันนี้สิ่งที่ท่านทุกข์อาจจะไม่ใช่ทุกข์ที่สุด อาจจะมีทุกข์กว่า และก็ทุกข์กว่า จริงไหม ฉะนั้นอย่าเสียน้ำตากับทุกข์แรกเลยเพราะชีวิตยังมี (ทุกข์กว่า) และยังมี (ทุกข์กว่า) ใช่หรือไม่ ฉะนั้นวันไหนที่เจอเรื่องดีใจ ก็จงอย่าดีใจ เพราะบางทียังมีสิ่งที่ (ดีใจกว่า) และก็ (ดีใจกว่าอีก) ใช่หรือไม่ ฉะนั้นควรยึดติดกับคนนี้ดีไหม คนนี้ทำฉันผิดหวัง อกหัก หลอกลวงฉัน ฉันอยากตายแล้ว คนที่คิดแบบนี้คือคนที่ลืมไปว่าในโลกนี้ยังมีสิ่งที่ (ทุกข์กว่าอีก) และก็ (ทุกข์กว่าอีก) ฉะนั้นเราอยากจะจมกับคนนี้ไหม เราอยากโง่กับคนนี้ไหม เราอยากแย่กับคนนี้ไหม อย่างนั้นเราอย่าลืมว่าในโลกนี้มีดีก็มีดีกว่า มีดีกว่าก็ยังมีดีกว่า ฉะนั้นวันไหนที่เจอเรื่องแย่ๆ ก็จงจำไว้ว่าอาจจะมีสิ่งที่ (ดีกว่า) ในสิ่งที่ดีอาจจะมีสิ่งที่แย่กว่า และในสิ่งที่แย่ ถ้าเราเปิดใจให้กว้างไม่อคติ ไม่ยึดติด และไม่เห็นแต่สิ่งที่ตัวเองอยากเห็น เปิดใจให้กว้างๆ ไว้ เราจะเห็นว่าในร้ายอาจจะมีดี ในดีอาจจะมีร้าย ใช่หรือไม่ ฉะนั้นสิ่งที่เยียวยาใจและทำให้เราเตือนใจอยู่และไม่ทุกข์กับโลกใบนี้คือ ความจริงที่เป็นธรรมดาของโลก และความจริงที่เป็นธรรมดาของโลกก็สอนว่า มีดีก็มีดีกว่า มีแย่ก็มีแย่กว่า มีทุกข์แล้วก็อาจจะมี (ทุกข์กว่า) ฉะนั้นเราควรจมอยู่กับสิ่งที่เราคิดเเละเห็น หรือเราควรจะเปิดใจให้กว้างแล้วมองความจริง แล้วถึงเวลาเราเปิดใจกว้างหรือเห็นสิ่งที่ตัวเองอยากเห็น (เปิดใจให้กว้าง)
เวลามีความรักโลกนี้มีเขาคนเดียวใช่ไหม (ไม่ใช่) โลกนี้เราจะตายเพราะเขาคนเดียวใช่ไหม (ไม่ใช่) ชีวิตเรามีเวลานี้เวลาเดียวใช่ไหม (ไม่ใช่) ถึงเวลาเรายังมีลมหายใจอยู่เรายังมีคนอื่นไหม (มี) ธรรมะสอนให้รักเดียวใจเดียว แต่ถ้าเราอยากจะเยียวยาใจเราก็ต้องรู้จักเอาธรรมะมาสอนใจว่ามีดีก็มีไม่ดี มีแย่ก็มีแย่กว่า ฉะนั้นอย่าทุกข์ใจ อย่าร้องไห้ไปเลย ดีไหม เพราะธรรมะสอนความจริงอันเป็นกลางที่เรียกว่าความสงบ สุขหรือทุกข์ยังแกว่งไปด้านดีด้านร้าย แต่ธรรมะสอนให้เราพบความสงบอันแท้จริง ผู้ที่รู้จักพึงมีธรรมจึงสามารถรักษาความสงบท่ามกลางความวุ่นวายในโลกได้ และรู้จักประคองจิตเยียวยาใจของตัวเองให้เป็น สำคัญที่สุดในชีวิตสุขได้ก็ต้องทุกข์ได้ สุขและทุกข์มามากพอแล้วก็ต้องรู้จักวางให้ลงบ้าง ฉะนั้นนั่งแล้วก็ต้องยืนเป็นบ้าง นั่งมานานแล้วก็หัดยืนให้เป็น ดีไหม (ดี) ยืนเป็นยืนเข้มแข็งจะนั่งก็ไม่กลัว ดีกว่าเอาแต่นั่งแล้วไม่คิดจะยืน ฉะนั้นนั่งได้ก็ยืนได้ สุขได้ก็ทุกข์ได้ เมื่อสุขได้ทุกข์ได้ก็ต้องปล่อยวางได้ ลองมาแล้วทั้งชีวิต สุขมาก็หลายครั้งแล้ว ทุกข์มาก็หลายครั้งแล้ว ตอนนี้จะเจออะไรก็ลองดูสักตั้งหนึ่ง อะไรจะเกิดก็ต้องเกิดขอแค่เพียงใจ (สู้) และยอมรับความจริง
ท่านเคยไหม สุขมาก็มาก ทุกข์มาก็มาก พอถึงเวลาไม่ว่าเขาจะร้ายมาอีกขนาดไหน ใจมันกลับชิน และก็ไม่ทุกข์ ไม่สุข ไม่ติดอะไรแล้ว เพราะเจ็บมาเยอะแล้ว ยิ้มมาเยอะแล้ว วันนี้ยิ้มกับเขาที่เขามีความสุขให้เรา แต่พรุ่งนี้จะทำให้ฉันทุกข์อีกไหมหนอ วันนี้เขาทำให้ฉันทุกข์ ในใจเราก็คิด พรุ่งนี้จะหายทุกข์ไหมหนอ ถ้าเรามองความจริง เราจะไม่ยิ้ม หรือไม่สุข ไม่ทุกข์ จะอยู่กับความสงบความเข้าใจ อะไรจะเกิด เราก็รับได้ เพราะเราเข้มแข็งพอใช่ไหม ฉะนั้นถ้าอยากเรียนรู้ความจริง ก็อย่าลืมว่าสิ่งใดเกิดสิ่งนั้นแหละดีที่สุดแล้ว จริงไหม (จริง) ดีที่สุดในตอนนี้แล้ว อย่าไปเปรียบเทียบและยึดอนาคต เพราะชีวิตของเราวันนี้ ก็เป็นเพราะเมื่อวานโน้น เมื่อก่อนโน้นเราทำมา ใช่หรือไม่ อนาคตจะเป็นอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับวันนี้เราทำตัวเช่นไร อะไรเกิดจงเรียนรู้ไว้ว่าดีแล้ว เพราะไม่แน่สิ่งที่เราบอกว่าไม่ดี อีกสิบวัน ยี่สิบวัน อาจจะดี จริงไหม (จริง) เราอยากหาคนที่ดีที่สุด รักเราที่สุด เข้าใจเราที่สุด แต่ถึงเวลาใครดีที่สุด (เรา) เข้าข้างตัวเอง ตัวเราก็ยังไม่ดี ฉะนั้นเราอยู่ในโลกเราพยายามหาสิ่งที่ดีที่สุด ชีวิตที่สมบูรณ์แบบที่สุด ชีวิตที่งดงามที่สุด แต่เราถามท่านลึกๆ นั้น ในโลกแห่งความเป็นจริง ชีวิตใครสมบูรณ์แบบที่สุด
มีใครดีที่สุด (ไม่มี) มีใครแย่ที่สุด (ไม่มี) มีใครน่าเกลียดที่สุด (ไม่มี) มีใครจนที่สุด (ไม่มี) คนจนกว่าเราก็มี ใช่ไหม (ใช่) ถ้าเราเข้าใจความเป็นจริงแม้วันนี้เราจะไม่ถูกลอตเตอรี่ ถูกหวยกิน เราจะเศร้าไหม เราคิดว่าเราถูกหวยถูกลอตเตอรี่เราเป็นคนได้ นึกว่าจะได้ แต่จริงๆเราได้หรือว่าเราเสีย เสียมากกว่าได้ใช่ไหม ถูกสามตัว เสียไปไม่รู้กี่ตัว ใช่หรือไม่ ฉันใดก็ฉันนั้น ในชีวิตที่เราพูดว่าเราเสียเปรียบคนอื่น คนอื่นทำร้ายเราคนอื่นเอาเปรียบเรา แท้จริงแล้วใครเอาเปรียบ ใครคือคนที่ดีที่สุด ถ้าเราเข้าใจความเป็นจริง ความเป็นจริงจะสอนให้เรารู้ว่า โลกใบนี้ไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบ สิ่งที่สมบูรณ์ที่สุดก็พร้อมจะพร่องที่สุด จริงไหม เหมือนสามีที่เราได้มาเราว่าหาดีที่สุดแล้ว แล้วเป็นอย่างไร ภรรยาคิดว่าดีที่สุดแล้ว แล้วเป็นอย่างไร ถ้าเราอยู่ในโลกความเป็นจริง สมบูรณ์มากเท่าไหร่ก็บกพร่องมากเท่านั้น ดูบกพร่องมากเท่าไหร่แต่จริงๆ แล้วก็สมบูรณ์ที่สุดในใจเราแล้ว และในโลกของความเป็นจริงแล้ว
1. อย่าอคติ
2. จงกล้าที่จะรับความจริงไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นก็ตาม
3. เพราะโลกใบนี้ไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบ แล้วทุกข์น้อยลง
อย่างนั้นเราถามคำถามข้อหนึ่งว่า เราอยู่ในโลกเราแสวงหาทรัพย์ เราแสวงหาเกียรติยศ เราแสวงหาเงินทอง ใช่หรือไม่ (ใช่) ทั้งทรัพย์ เกียรติยศ เงินทอง หามาแล้วมักจะได้อะไรกลับมาเสมอ หามาแล้วก็มักจะโดนคนเอาไป หามาแล้วมักจะทำให้เราอยู่ไม่ค่อยเป็นสุข จริงไหม (จริง) ฉะนั้นเราถามหน่อยว่ามีทรัพย์อะไรในโลกที่หาแล้วไม่หายไปจากใจ แม้หาได้เพียงนิดหน่อยก็ยังอยู่กับเรา ไม่หนีหายไปไหนใครก็แย่งชิงทรัพย์นั้นไปไม่ได้ แล้วยิ่งมีก็ไม่รู้สึกโดดเดี่ยวใจด้วย คิดนะ เพราะเวลาที่เราอยู่ในโลกหาความสุข แต่ลึกๆ เราก็กลัวความสุขนั้นกลายเป็นความทุกข์ ใช่หรือไม่ หาความสำเร็จลึกๆ เราก็กลัวจะกลายเป็นความล้มเหลว หาความเข้มแข็งแต่ลึกๆ เราก็รู้ว่าใจเราอ่อนแอ สิ่งที่หามาทุกอย่างล้วนทำให้เราไม่เคยมั่นคงได้เลย ใช่ไหม (ใช่) เราถามท่านหน่อยว่าถ้าเกิดเราจะหา หาอะไรดีหนอที่ทำให้เรามั่นคงไม่หวั่นไหวไม่โดดเดี่ยว ยิ่งหายิ่งมีความสุข
สิ่งนั้นคืออะไร ความดีใช่ไหม กุศลผลบุญใช่ไหม ธรรมะอย่างเดียวใช่ไหม ถ้าใจเรามีธรรมะแล้วก็จะดีใช่ไหม เคยไหมหาความรักแต่ลึกๆ ก็ยังโดดเดี่ยว หาความสำเร็จแต่ลึกๆ ก็ยังกลัวล้มเหลว หาความสุขลึกๆ ก็ยังพบกับทุกข์ เราพยายามหาทุกอย่างเพื่อเติมเต็มให้ใจเราดี ใจเรามีความสุข ให้ชีวิตเรามั่นคง แต่ทำไมทุกสิ่งที่เราหามันไม่เคยมีอะไรมั่นคง ไม่เคยมีอะไรที่ทำให้เรารู้สึกสุขอย่างแท้จริง มันมักจะกลับกลายเป็นทุกข์ และมันมักจะกลับกลายเป็นความอ่อนแอจริงไหม อยู่กับลูกนึกว่าจะสบายใจ แต่ลูกก็ทำให้เราทุกข์ใจ อยู่กับเพื่อนดูเฮฮาปาร์ตี้ดี แต่ไม่รู้ถ้าเวลาเมาแล้วพูดไม่ดีไหม ไม่รู้วันไหนเขาจะตีหัวเราไหม ในโลกเราแสวงหาทุกอย่างเพื่อความสมบูรณ์ในชีวิต เพื่อความสุขในชีวิต แต่ทำไมยิ่งหาเรากลับยิ่งอ่อนแอ ยิ่งหาเรายิ่งกลัว ยิ่งหาเรากลับเหมือนยิ่งทุกข์ ยิ่งกังวล จริงไหม แต่มันมีสิ่งหนึ่งนะ ยิ่งหายิ่งร่มเย็น ยิ่งหายิ่งอิ่มใจอุ่นใจแม้อยู่คนเดียวก็สุขได้ และยิ่งหาใครก็เอาไปไม่ได้ ไม่ต้องกลัวใครจะมาแย่งชิง ไม่ต้องกลัวใครจะมาวิ่งราวไป ทรัพย์ทางโลกยิ่ง หายิ่งมีภัย แต่สิ่งนี้ยิ่งหายิ่งปลอดภัยทรัพย์นั้นคืออะไรล่ะ (ธรรมทานแห่งบุญ, การปล่อยวาง) ตอบว่าการปล่อยวางใช่ไหม เกือบจะใช่นะแต่ยังไม่ใช่ เขาบอกว่าเราหาทรัพย์ในโลกเพื่อบำรุงเลี้ยงร่างกายใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ท่านรู้ไหม มีทรัพย์อีกประเภทหนึ่งที่สามารถบำรุงเลี้ยงทั้งชาตินี้และชาติไหน และสามารถนำพาให้เราไปปรโลกก็ไม่กลัวตาย
คำตอบคือ “อริยทรัพย์[1]” เป็นทรัพย์อีกประเภทหนึ่งที่เอาไว้ครองใจเยียวยาใจและดูแลใจไม่ว่าชาตินี้หรือชาติไหน และเป็นเสบียงที่ดีที่สุดแม้เราตายไป เราก็ไม่กลัวปรโลก ไม่กลัวตกนรกเพราะเราได้ทำสิ่งที่ถูกต้องและดีงาม นอกจากธรรมทำให้เราเข้าถึงความเป็นจริง ท่านรู้ไหมว่าธรรมยังสามารถทำให้เราพ้นการเวียนว่ายในโลกได้และธรรมทำให้เราพ้นทุกข์ได้ แต่เราไม่เคยทำเพราะเราดูถูกตัวเองว่าเราทำไม่ได้ ใช่หรือไม่ และอริยทรัพย์ที่เราสามารถพกไปไหนมาไหนด้วย ยิ่งทำแล้วยิ่งมีความสุข เริ่มต้นด้วยการมีเจ็ดอย่าง อันแรกคือศรัทธา(๑) ถ้าไม่ศรัทธาในความถูกต้องดีงาม ไม่ศรัทธาในการประพฤติตนให้ดีงาม ไม่ศรัทธาในบุญกรรม ไม่เชื่อในกรรม ไม่เชื่อในบุญ ท่านก็ทำดีไม่ได้ จริงไหม ฉะนั้นอย่างแรกคือศรัทธา อย่างที่สองคือศีล(๒) อย่างที่สามคือ คนที่ไปอยู่ปรโลกก็ไม่กลัว คนที่ตายก็ไม่กลัว นั่นก็คือคนที่มีหิริ(๓)โอตัปปะ(๔) ความละอายเกรงกลัวต่อบาป รู้จักสะดุ้งกลัวในบาป เพราะบาปให้ผลเป็นกรรมชั่ว และการทำบาปก็เป็นการตกเป็นทาสของกิเลสอารมณ์ หนีไม่พ้นบาป หนีไม่พ้นทุกข์ และเมื่อบาปมาให้ผลแล้ว หนีอย่างไรก็หนีไม่พ้น ไม่ว่าชาตินี้หรือชาติไหน เราก็ไม่มีวันหนีบาปที่เราสร้างได้ ใช่หรือไม่ ฉะนั้นนอกจากศรัทธา ศีล หิริ โอตัปปะแล้วยังมีอีกคือการฟังรู้ไหมการมานั่งฟัง(๕) แบบนี้ ก็ให้อริยทรัพย์ที่ประเสริฐ เพราะปัญญาที่รู้แจ้งในความเป็นจริงแห่งธรรม ถ้ามีติดตัวไปแล้ว จะมีติดตัวไปทุกภพทุกชาติ ถ้าเมื่อเราเจอทุกข์ เราก็แก้ปัญหาทุกข์ได้ นั่นคือจิตที่ใฝ่รู้ เพราะปัญญาที่รู้แจ้งในความเป็นจริง ฉะนั้นวันนี้มาฟังก็ได้อริยทรัพย์อย่างหนึ่ง เพิ่มความรู้ กับเพิ่มปัญญา(๗) ถ้าได้แล้วเรารู้จักให้(๖) ก็เป็นอริยทรัพย์ อีกอย่างหนึ่ง ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเป็นทรัพย์ที่ปฏิบัติแล้วไม่โดดเดี่ยว ปฏิบัติแล้วไม่เคยรู้สึกว่าไม่ว่างเปล่าในชีวิต เป็นทรัพย์เมื่อปฏิบัติแล้วสามารถนำพาซึ่งความสุข แม้ทำดีเพียงนิดเดียว ใครก็เอาไปไม่ได้จริงไหม (จริง) แล้วเราทำดีหรือทำชั่ว ดีมากกว่า หรือชั่วมากกว่า (ดีมากกว่า) แค่ให้ทำดีละชั่ว ให้ละชั่วก็เรียกว่าทำดี แล้วมีหลายคนที่ทำดี แต่ไม่เคยละชั่ว ใช่หรือไม่ (ใช่) ชั่วแค่ไหนก็พยายามทำดีกลับแค่นั้นใช่ไหม
อย่ามองธรรมะเป็นเรื่องไกลตัว สิ่งที่เราพูดกับท่านในวันนี้เป็นเรื่องธรรมะเกี่ยวกับการดำเนินชีวิต เพราะถ้าเข้าใจความเป็นธรรมดาของชีวิต เรื่องบนโลกใบนี้ก็ไม่ใช่เป็นเรื่องที่น่ากลัวใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าอยากอยู่บนโลกนี้ให้มีความสุข อะไรก็ดี ถ้าบอกว่าอันนี้ก็ไม่ได้ อันนั้นก็ไม่ได้ นั่นแหละชีวิตวุ่นวาย ฉะนั้นอะไรเกิดก็ดี สิ่งที่เยียวยาจิตก็คือ อย่าอคติ อะไรเกิดมันก็ดีที่สุดแล้ว และเปิดใจให้กว้าง เพราะสิ่งในโลกนี้สมบูรณ์ที่สุด มันพร้อมจะพร่องที่สุด ถ้าจำในสิ่งที่เราพูดได้ ท่านก็จะอยู่ในโลกนี้ไม่มีทุกข์หรอก จะสงบใจเป็นและเรียนรู้ที่จะรับมือกับเรื่องราวในโลกนี้อย่างเข้าใจ จริงไหม (จริง) เราถามท่าน จริงๆ แล้วเราอยู่ในโลก เราต้องการคนที่ดีที่สุด หรือเราต้องการคนที่เข้าใจเรามากที่สุด (เข้าใจ) ต้องการคนที่อยู่กับเราได้แม้ในวันที่เราไม่มีอะไร เราต้องการคนที่รับเราได้แม้เราจะผิดขนาดไหน แต่ก็ยังเลือกที่จะเข้าใจเรา เราต้องการคนที่เห็นใจและเข้าใจเรา แม้เราจะผิดพลาดไป ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้น ชีวิต จริงๆ แล้วไม่ใช่ต้องการสิ่งที่ดีที่สุดหรอก แต่ต้องการคนที่เข้าใจ และอยู่กับเราได้ในวันที่เราไม่มีอะไร หรือไม่เหลืออะไร ก็อยู่กับเราได้ จริงไหม (จริง) แล้วเราอยากได้คนที่ดีที่สุดคือคนที่เข้าใจที่สุดล่ะ ถ้าเราเข้าใจความเป็นจริงของชีวิต ต่อไปใครจะน่าเกลียดที่สุด ไม่มี เพราะคนที่น่าเกลียด เดี๋ยวมีคนที่น่าเกลียดกว่า อย่าเพิ่งไปเกลียดเขาเลยดีไหม ฉะนั้นคนที่น่ารัก บางทีก็อย่าเพิ่งไปหลงรักเลย บางทีเขาอาจจะมีสิ่งที่น่าเกลียดอยู่ก็ได้ จริงไหม (จริง) ฉะนั้นธรรมจึงคอยเยียวยา และคอยกระตุ้นเตือนใจให้เราไม่ก้าวผิดพลาด และมองเห็นความเป็นจริง ในสิ่งที่เราควรเห็นให้มากกว่าที่เห็น หรือเห็นจนกลายเป็นธรรมดาของโลก เพราะสิ่งที่น่ากลัวที่สุดคือใจของเรา ใจมันเป็นสิ่งที่มองไม่เห็น และเป็นสิ่งที่ละเอียด และใจก็มักที่จะชอบฝักใฝ่ที่จะไปอยู่กับอารมณ์ที่เราใคร่ปรารถนา ใช่หรือไม่ ฉะนั้นผู้มีปัญญา จึงพยายามฝึกจิตใจ เพราะจิตใจที่ฝึกดีแล้วย่อมนำมาซึ่งความสุข ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าเมื่อไหร่ที่มนุษย์เข้าใจธรรม ก็จะฝึกใจ ฝึกใจด้วยการทำอย่างไรล่ะ ใจเรามันชอบฝักใฝ่แต่อารมณ์โน้น อารมณ์นี้ เดี๋ยววิ่งไปเอาอันโน้น อารมณ์นี้ ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ต่อไปนี้เราไม่รับอารมณ์อะไรแล้ว เมื่อไหร่ที่เราสามารถฝึกใจให้รู้เห็นใจได้ทุกขณะจิต และไม่ปล่อยให้อารมณ์ครอบงำเป็นตัวจิตของเรา เมื่อนั้นแหละเราก็พ้นทุกข์ จริงไหม (จริง) ทันใจตัวเอง เห็นแล้วไม่เกลียด เห็นแล้วไม่รัก เห็นแล้วเข้าใจ นั่นคือธรรม เกลียดเป็นอารมณ์ใช่ไหม รักเป็นอารมณ์ใช่ไหม และอารมณ์ให้ผลเป็นบาปและทุกข์ใช่ไหม แต่ต่อไปเห็นอะไรแล้วไม่เกลียด เข้าใจ เข้าใจ เข้าใจ เมื่อนั้นใจเราก็เป็นธรรมไม่มีกิเลส เมื่อนั้นเราเป็นธรรมเราก็พ้นทุกข์ ฉะนั้นถ้าทุกขณะที่ท่านเห็นแต่ไม่ยึดติดเป็นอารมณ์ เห็นแต่เข้าใจและมองจนสุดถึงความเป็นจริง ท่านจะพ้นทุกข์และไม่ถูกกรรมใดๆ ผูกมัดต่อไป ลองดูนะ เห็นแล้วไม่ชอบ เห็นแล้วไม่รัก เห็นแค่เห็น เมื่อนั้นเราก็พ้นกิเลส พ้นกรรม จริงไหม ฉะนั้นถ้าเราศรัทธาในใจตัวเอง ใจที่ถูกต้อง และใจที่มีธรรม ศรัทธานั้นจะทำให้เราค้นพบอริยทรัพย์ที่อยู่ในตน เพราะถึงที่สุดของการเป็นคนคือความเป็นพุทธะ ถึงที่สุดของการแสวงหาคือธรรมที่ทำให้เราพ้นทุกข์ และถึงที่สุดของการมีชีวิตคือสามารถควบคุมชีวิตจนเป็นอิสระไม่มีกิเลสอีกต่อไป จริงไหม ลองพิจารณาสิ่งที่เราพูดนะ และลองตั้งสติตั้งใจให้ดี เพราะว่าวันนี้ท่านไม่ได้มาเอาสนุก แต่ท่านมาเอาความจริงอันเป็นธรรมดาของโลกที่ถ้าเข้าใจ จะพ้นทุกข์ ใช่หรือไม่ คนทุกคนอย่ามีชีวิตแบบประมาท เพราะเมื่อไรประมาทเราก็ทุกข์จนตาย จงมีชีวิตอยู่กับปัจจุบันและอย่ายึดติดกับอดีต เพราะคนที่เอาแต่อดีตคือคนที่ตายแล้ว แต่คนที่มีชีวิตคือคนที่อยู่กับปัจจุบัน และชีวิตคือความจริง ชีวิตไม่ใช่ความคิด ความคิดไม่ใช่ชีวิต แต่ชีวิตคือความจริง มีโอกาสคงได้มาผูกบุญกันนะ ลองศึกษาให้ดีๆ วันนี้อย่ามาล้อเล่นกับตัวเอง อย่ามาดูถูกคุณค่าธรรมในตัวเอง ถ้าท่านศรัทธาและเชื่อในใจตัวเอง เราก็พร้อมจะบอกว่าใจของท่านคือคนที่สามารถเป็นพุทธะเดินดินได้ ใจของท่านคือคนที่สามารถมีทรัพย์ที่ประเสริฐได้ และใจของท่านสามารถที่จะทำสิ่งใดๆ ก็ตามในโลกได้ขอแค่เพียงเชื่อมั่นในตัวเอง โลกใบใหญ่เรายังรู้ได้ด้วยใจเรา แล้วชีวิตแค่หนึ่งชีวิตเรานำพาให้พ้นทุกข์ไม่ได้หรือมีโอกาสคงได้มาผูกบุญกันอีกนะ อย่าดูถูกคุณค่าและความสามารถพุทธะในตนเอง
วันเสาร์ที่ ๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๒ สถานธรรมเต๋อฮว่า จ.สงขลา
พระโอวาทท่านเสียวเสี่ยวฝอถง
อย่าได้ขาดจิตสำนึกความดีงาม อย่าได้ขาดความซื่อตรงในหน้าที่
อย่าได้ขาดความกล้าหาญในความดี เมื่อทำดีก็จงทำให้สุดใจ
เราคือ
เสียวเสี่ยวฝอถง รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่แดนโลก น้อมกายอัญชุลี
องค์มารดาแล้ว ถามเมธีทุกท่านสราญฤๅ
เมื่อพบจิตฉับพลันลุล่วงพุทธะ ทรัพย์อริยะแห่งจิตอยู่ตรงนั้น
ธรรมจักรสมบัติในมนุษย์สุดสามัญ ครอบจักรวาลที่แฝงเร้นในตัว
ระวังใจตามองเพียงหนึ่งหน วิสัยคนกระสับกระส่ายเห็นจักรเป็นบัว
เห็นใครมีไม่ได้อิจฉาทั่ว เลิกสนตากลับตัวจิตแยบยล
หาสมบัติที่ซ่อนอยู่ข้างใน เป็นโชคในข้างแรมแซมฝน
ไม่ใช่ลาภลอยมาบันดาลดล โลกมีคนกับปัญหาระหว่างเรา
บำเพ็ญบุญดุลพินิจรับไปแยกแยะ ต้องการแค่สงบสว่างมากกว่าเก่า
ใดสัจจะที่เรื่องทุกเรื่องราว ประพฤติเล่าไขความจริงเป็นอะไร
ธรรมเป็นแนวปรัชญาด้วยกฎเกณฑ์ บำเพ็ญเป็นปัญญาด้วยพลิกแพลงได้
เหนือความงามว่าด้วยปรัชญาใจ รู้ตื่นในตัวเองเที่ยงนิรันดร์
แม้ชาติหน้าไม่พอขวนขวายไป เดินใช่ไกลมาทำตัวเกียจคร้าน
ยังไม่เป็นมาทำเป็นชำนาญ คนเก่งฟ้าข้อสำคัญพินิจตัว
ฮิ ฮิ หยุด
พระโอวาทท่านเสียวเสี่ยวฝอถง
ตามนุษย์นี่แปลกนะ อยากเห็นอะไรก็ได้เห็น ไม่อยากเห็นอะไรก็ไม่ (ต้องเห็น) ถ้าอย่างนั้นตาเราสัมพันธ์กับอะไร (ใจ) ตาสัมพันธ์กับใจ ถ้าใจมันเห็น ใจอยากมองสิ่งที่ดี มันก็จะเห็น (สิ่งดี) แต่ถ้าใจมันกำลังเบื่อ สิ่งที่เห็นก็คือ (สิ่งที่ไม่ดี) ฉะนั้นจะไปโทษเขาว่าทำดีหรือไม่ดีไม่ได้ แต่ต้องถามใจเราก่อนว่าใจเราดีหรือไม่ดีจริงไหม (จริง) เขาพูดไม่ดีหรือใจเรามันเบื่อเลยมองเห็นเขาไม่ดี ถ้าเรารู้สึกว่าดี ตาเราก็จะเห็นดี จริงไหม (จริง) แต่ถ้าใจเรารู้สึกเบื่อ ตาเราก็จะทำให้เรามองเห็นแล้วรู้สึก (เบื่อ) ใจเป็นอย่างไร ตาก็มองเห็น (อย่างนั้น)
ใจของเรามีพลังนะ ถ้าใจเรามีความสุข ตามันก็ประกายแวววาวจริงไหม แต่ถ้าใจเรามันทุกข์ ตาเรามันก็จะหม่นหมองหดหู่ไม่เคยได้ยินหรือ ดวงตาเป็นหน้าต่างของหัวใจ มนุษย์พูดไม่ใช่หรือ แต่ตอนนี้ตาท่านไม่มีประกายแวววาวเลย มีแต่ความหม่นหมองและความหดหู่ จริงไหม ฉะนั้นถ้าเราอยากทำให้คนรอบข้างมีความสุข ก็ต้องเริ่มต้นที่ใจของเรา จริงไหม ถ้าใจเราสุขอยู่ที่ไหนมันก็ (สุข) ถ้าใจมันทุกข์อยู่ที่ไหนมันก็ (ทุกข์) ฉะนั้นตอนนี้ใจขมหรือใจสุข วันนี้เรามาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับท่าน อย่าคิดว่ามาสอนได้ไหม เรามาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นพูดคุยกันในเรื่องที่ไม่ใช่เรียกว่านินทาว่าร้าย แต่เป็นเรื่องที่เราต้องเจอกันทุกวัน แล้วทำอย่างไรถึงเจอแล้วมันจะได้ไม่ทุกข์ ฉะนั้นเริ่มต้นง่ายๆ ถ้าใจเรามันเต็มเปี่ยมไปด้วยความทุกข์ อยู่ที่ไหนมันก็ทุกข์จริงไหม ถ้าใจมันเต็มไปด้วยความร่มเย็นสบายใจ อยู่ที่ไหนก็ (ร่มเย็นสบายใจ) จริงหรือไม่ (จริง)
เราถามหน่อย คนภาคใต้เป็นคนที่อ่อนแอไม่สู้คนใช่หรือไม่ (ไม่ใช่)เป็นคนรับอะไรไม่ได้ง่ายๆ ใช่ไหม (ไม่ใช่) ถ้าอย่างนั้นแปลว่าคนใต้เป็นคนเด็ดเดี่ยว ใจสู้ ไม่ยอมแพ้ ใช่ไหม (ใช่) ไม่อู้ง่ายๆ ไม่เอาเปรียบ ไม่ขี้เกียจ ถ้าอย่างนั้นแปลว่า นั่งฟังแล้วยิ่ง กระปรี้กระเปร่า ยิ่งมีพลัง ยิ่งสดชื่น จริงไหม (จริง) ตอนนี้เป็นอย่างนั้นจริง แต่ตั้งแต่เช้ามาไม่เป็นอย่างนี้เลย ใช่ไหม (ใช่) บางครั้งความสุขหาไม่ยากหรอก อยู่ที่ว่าจะยอมรับมันและยิ้มกับมันได้ด้วยหัวใจที่กล้าหาญและเด็ดเดี่ยวหรือไม่ จริงไหม (จริง) ท่านไม่ต้องเชื่อเราก็ได้ แต่ท่านเชื่อใจตัวเองได้ ถ้าท่านเชื่อใจตัวเองว่าสู้ไหว เอาไหว เอาอยู่ ใช่ไหม (ใช่) ใครพูดอย่างไร ก็ไม่มีประโยชน์เพราะใจฉันจะสู้ จะเอาให้ได้ เอาให้อยู่ ใช่หรือไม่ ถ้าตอนนี้เขาจะพูดดีอย่างไร แต่ถ้าใจท่านบอก ไม่สู้ ไม่เอา ไม่ไหว ใครพูดอย่างไรก็ไม่มีประโยชน์ ใช่หรือไม่ ฉะนั้นอย่าดูถูกพลังใจของตัวเอง ถ้าคิดจะสู้ก็สู้ ถ้าคิดจะเอาก็เอาอยู่
แต่บางครั้งเราล้มพลาดไป เราทุกข์ท้อไป เพราะเราลืมใจตัวเอง เอาแต่เชื่อใจคนอื่น จนลืมเชื่อศรัทธาในความเข้มแข็งดีงามและรับไหวกับใจตัวเองไหม ที่แพ้พังราบไปเพราะอะไร เพราะเอาแต่เชื่อใจคนอื่นหรือเชื่อใจตัวเอง (คนอื่น) เพราะเอาชีวิตไปผูกไว้กับคนอื่นจึงลืมสร้างความเข้มแข็งให้กับจิตใจของตัวเอง ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นชีวิตเรา เราต้องดูแลตัวเราเองเหมือนที่มนุษย์ชอบพูดว่า ใจเราสามารถหยั่งได้เท่าที่เราอยากให้เป็น และบางครั้งใจเราก็เล็ก จนเราไม่คิดจะสู้อะไร จริงไหม (จริง) แล้วใจจะใหญ่หรือเล็กขึ้นอยู่ที่น้ำคำคน ขึ้นอยู่กับคนรัก ขึ้นอยู่กับคนด่าคนชัง หรือต้องขึ้นอยู่ที่ใจเราเอง (ขึ้นกับใจเราเอง) แล้วที่ผ่านมาอยู่ที่เราเอง หรืออยู่ที่ปากคนอื่น (คนอื่น)
เกิดเป็นคนอย่าขาดซึ่งจิตสำนึกแห่งความถูกต้องดีงาม ถ้าคนใดคนหนึ่งขาดจิตสำนึกแห่งความถูกต้องดีงาม ก็ยากที่จะอยู่บนโลกได้อย่างสันติสุข และง่ายที่จะเป็นคนที่นำพาให้ผู้อื่นมีทุกข์ และตัวเองก็ต้องพบทุกข์ เหมือนเขาให้เราทำให้ดี แต่เราทำแบบลวกๆ ผลที่ออกมาเราก็เสีย คนอื่นที่ได้รับก็ไม่ดี แต่ถ้าเราทำด้วยความซื่อตรงทำด้วยความรับผิดชอบ ทำในสิ่งที่ดีที่สุด ผลที่ได้ออกมา เราก็ภูมิใจ คนที่ได้รับรู้สึกสุขใจที่ได้มา ถ้ามนุษย์ทุกคนมีจิตสำนึกแห่งความถูกต้องดีงาม ในสังคมก็คงไม่มีการทำร้ายกันหรอก
อยู่ในโลกนี้โลกสอนให้เราเข้มแข็ง ใช่ไหม โลกสอนให้เราเก่ง ใช่ไหม โลกสอนให้เราต้องขวนขวายหาความรู้จนประสบผลสำเร็จ ใช่ไหม โลกสอนเราทุกอย่าง ใช่ไหม สอนให้เรารู้จักรักเป็นอย่างไร ใช่ไหม
โลกสอนให้เราเข้มแข็ง สอนให้เราอยู่บนโลกนี้ให้ได้ สอนให้เราต้องมีความอดทน สอนให้เราสู้ให้เป็น สอนให้เราขวนขวาย ขยันทำมาหากิน เพื่อเลี้ยงดูตัวเอง โลกสอนเราทุกอย่าง แต่ในเวลาที่อ่อนแอ โลกสอนเราไหม ว่าเราต้องทำอย่างไร เวลาที่เราทุกข์ใจ โลกสอนเราไหม (สอน) โลกสอนให้เรารู้จักสุข แล้วก็สอนให้เรารู้จักทุกข์ โลกสอนให้เราเข้มแข็งได้ แต่โลกก็สอนให้เรา (อ่อนแอได้) โลกสอนให้เราสำเร็จได้ และสอนให้เรา (ล้มเหลวได้) โลกสอนให้เราโชคดี และสอนให้เรา (โชคร้ายได้) โลกสอนให้เรารู้ว่าคนดีเป็นอย่างไร และสอนให้รู้ว่าคนร้ายเป็นอย่างไร
วันที่เราต้องอ่อนแอ ต้องทุกข์ รู้สึกแย่ วันที่เราล้มเหลว โลกสอนให้เรากลับมาเข้มแข็งอย่างไร (ต่อสู้กับความยากลำบาก) เมื่อวันหนึ่งโลกสอนด้านหนึ่ง อีกวันก็สอนอีกด้านหนึ่ง เรารู้ได้ว่าทำอย่างไรให้กายเข้มแข็ง เรารู้ว่าทำอย่างไรให้ชีวิตประสบผลสำเร็จ แต่ถ้าวันหนึ่งโลกสอนให้เราล้มเหลว สอนให้เราอ่อนแอ อะไรให้เราเยียวยาใจ ในเมื่อโลกสอนแต่กาย แต่ลืมสอนใจ แล้วเราดูแลแต่กายเป็น แต่ลืมดูแลใจตัวเองให้เป็นจริงไหม (จริง) โลกสอนให้เราเข้มแข็งกล้าหาญต้องประสบผลสำเร็จ ต้องยิ่งใหญ่ แต่เมื่อวันหนึ่งโลกสอนให้เราอ่อนแอ ล้มเหลว ต้องเป็นทุกข์ กายเราพอรักษาได้ แต่วันหนึ่งวันที่ใจเราอ่อนแอ เจ็บปวด ท้อแท้ เราเอาอะไรมาเยียวยาใจ หรือเราสอนกายเป็น แต่เราสอนใจไม่เป็น
กายรอดได้ แต่เราดูแลใจตัวเองไม่รอด จริงไหม เวลาเราเจอทุกข์แค่ครั้งหนึ่งบางคนอยากตายเลยใช่ไหม เวลาเราล้มเหลวครั้งหนึ่งเราไม่อยากมีชีวิตอยู่เลย อย่างนั้นแปลว่าเราบำรุงเลี้ยงกายเราได้แต่เราลืมบำรุงเลี้ยงใจ เราดูแลกายเราได้ แต่เราลืมดูแลใจเรา โลกสอนเราด้านหนึ่งแล้วอีกด้านหนึ่งโลกไม่ได้สอน
ให้เรารู้จักทำกายตัวเองให้เข้มแข็งประสบผลสำเร็จได้ แต่ใจเราไม่เคยสอนใจเราเลย ถูกไหม เรามีวิชาทำให้ร่างกายเราอยู่รอด ทำให้ร่างกายเราเข้มแข็ง ทำให้ร่างกายเราสำเร็จ แต่วิชาอะไรล่ะที่ช่วยสอนใจเราเมื่อยามอ่อนแอให้กลับมาเข้มแข็ง วิชาอะไรล่ะที่เมื่อยามทุกข์แล้วสอนให้เราพ้นทุกข์และพบความสุข จากจิตใจของเราเอง นั่นคือวิชาใจเราเอง ดูแลใจเราเอง ใช่ไหม ในวันที่ใจเราท้อ ในวันที่ใจเราผิดหวัง ในวันที่ใจเราเจ็บปวด กายแม้จะตั้งตรงแต่ใจไม่อยากตรงแล้วใช่ไหม แล้วสิ่งที่จะช่วยเยียวยาใจของเราคืออะไรหนอ ธรรมะใช่ไหม ธรรมะช่วยเยียวยาใจใช่ไหม อย่างนั้นเวลาที่ใจเราอ่อนแอ ใจเราทุกข์ เราต้องเอาธรรมะมาสอนใจ ถูกไหม ฉะนั้นชีวิตไม่ใช่ความฝัน ชีวิตไม่ใช่ความคิด แต่ชีวิตคือความจริง ฉะนั้นสิ่งที่จะเยียวยาชีวิตเราได้ เยียวยาใจเราได้คือความจริงและความจริงอันเป็นธรรมดาของโลกเรียกว่าธรรมะใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้าผู้ใดที่รู้จักเอาธรรมะมาเยียวยาใจ เอาธรรมะมาสอนใจก็จะยอมรับความจริงที่วันหนึ่งเข้มแข็ง อีกวันหนึ่งอาจจะอ่อนแอ วันหนึ่งมีสุข อีกวันหนึ่งอาจจะ (มีทุกข์)
บำรุงเลี้ยงดูแลใจเราด้วยธรรม ใช่ไหม (ใช่) แต่มนุษย์นิยามชีวิตของตัวเองว่าความฝัน และความคิด จึงมักจะปล่อยตัวเองให้คิดฝันว่าชีวิตต้องเป็นแบบนั้นต้องเป็นแบบนี้ มองตามความฝัน มองตามความคิด จนลืมมองความจริง ทั้งที่ความจริงเป็นธรรมะที่ช่วยเยียวยาใจได้ดีที่สุด แล้วเราสนธรรมะไหม เราไม่สนธรรมะ เราสนแต่เราคิดอะไรอยากได้อะไร เมื่อไม่เป็นอย่างที่คิดที่อยากได้ เราก็เลยหนีไม่พ้นความทุกข์ แต่ถ้าเรามีชีวิตอยู่เราเอาธรรมะมาเตือนใจเสมอ เอาธรรมะมาสอนใจเราเสมอว่าฝันขนาดไหนคิดขนาดไหน ก็อย่าลืมความจริง อยากได้ขนาดไหน อยากมีขนาดไหน ก็ไม่ควรลืมความจริง เพราะในโลกของความจริงมีได้ก็มีเสีย มีสุขก็มีทุกข์ มีสำเร็จก็มีไม่สำเร็จ ฉะนั้นถ้าทุกขณะชีวิตเราไม่ลืมว่าชีวิตไม่ใช่ความฝัน ชีวิตไม่ใช่สิ่งที่เป็นไปอย่างที่คิด แต่ชีวิตคือความจริง เราก็คงไม่หนีห่างจากธรรมะ เพราะธรรมะสอนความจริงอันเป็นธรรมดาของโลก
แล้วธรรมะแห่งความเป็นจริงข้อไหน ที่จะช่วยทำให้เราสามารถเยียวยาใจได้ เมื่อเวลาที่เราต้องเจอความจริงในอีกด้านหนึ่งที่เราไม่คาดคิด
และยอมรับที่จะอยู่กับสิ่งๆ นั้นให้ได้ อย่างแรกที่จะทำให้เราอยู่กับความเป็นจริงและช่วยเยียวยาใจ คือ เราต้องไม่มีอคติ ภัยพิบัติที่เกิดจากการไม่สุภาพสำรวมยังแก้ไขได้ แต่ภัยพิบัติที่เกิดจากความยึดติดถือมั่นในความคิด แก้ยาก (สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตา ยกตัวอย่าง โดยให้พิธีกรหน้าชั้น เป็นตัวละครสมมติ ว่า ด้านขวาคือความดี ความสุข ความสำเร็จ ด้านซ้ายคือความเลว ความแย่ ความล้มเหลว) ท่านชอบได้ด้านไหนมากกว่ากัน (ด้านขวาที่ดี) ถ้าอยากเรียนรู้ความจริงเราต้องไม่อคติกับด้านซ้าย และไม่ยึดติดกับด้านขวา แต่ถ้าเราเอาแต่ชอบด้านที่ดี สำเร็จ สมบูรณ์ ไม่ล้มเหลว ไม่พ่ายแพ้ ชีวิตจะต้อง ไม่มีคนเกลียด มีแต่คนรัก ไม่มีคนเลิกรักฉัน เป็นไปได้ไหม (ไม่ได้) ชีวิตของเราคือความจริง ไม่ใช่ความฝัน ไม่ใช่ความคิด ถ้าฉะนั้นด้านดีก็ดี ด้านไม่ดีก็ดี ถ้าอยากเรียนรู้เยียวยาใจให้เป็น และใจไม่ต้องอ่อนแอไปกับเรื่องที่ไม่อยากเจอ ไม่ว่าด้านดี หรือไม่ดี เราก็ต้องรับให้ได้ ดูให้เป็น เมื่อสักครู่ ท่านก็บอกเอง ใจเป็นของเราเอง จะเล็กก็อยู่ที่เรา จะใหญ่ก็อยู่ที่เรา จะทุกข์หรือสุขก็อยู่ที่เรา ถ้าเจอเรื่องร้ายเราก็รับได้ เจอคนด่าก็ (ทนได้) เจอคนหักอกเราก็ (ทนได้) คนยืมเงินไม่คืน เราก็ (รับได้) เจอสามี หรือ ภรรยา ไปไม่กลับ เราก็ (รับได้) จำไว้ เราบอกท่านตั้งแต่แรกว่า ตาเป็นอย่างที่ใจคิด ถ้าใจไม่รับ อย่างไร ก็ไม่รับ แล้วก็ไม่เห็น ถ้าใจไม่เอา ที่เห็นก็ไม่เห็น แต่ถ้าใจเอาและรัก ที่ไม่เห็นเราก็จะเห็นยิ่งกว่าเห็น จริงไหม (จริง)
แต่ถ้าเราบอกว่า ในเมื่อเราบอกว่าใจมันเป็นของเราเอง ท่านศรัทธาเชื่อมั่นในใจตัวเอง ถ้าอย่างนั้นดีร้ายมันอยู่ที่ตัวเขาหรือตัวเรา (ตัวเรา) ดีร้ายมันอยู่ที่ชะตากรรมหรือเปล่า (เปล่า) ถ้าใครว่าเราร้ายแต่เรารู้ใจเราเองว่าเราร้ายหรือเราดี ใครทำเราทุกข์เรารู้ใจเราเองว่าทุกข์หรือสุข ใช่ไหม (ใช่) ถ้าอย่างนั้นถ้าใจเรารับไหว อะไรมันก็ไหว จริงไหม เหมือนตอนนี้ถ้าใจท่านไม่อยากฟัง ถูกไหม เราพูดอะไรท่านก็ไม่เข้าหู ก็ใจมันไม่ชอบ ถ้าใจมันชอบจะเห็นมากกว่าเห็น และจะทำให้เรารู้ยิ่งกว่ารู้ ฉะนั้นอย่าดูถูกใจตัวเองและลดคุณค่าของใจตัวเองเพียงเพราะว่า ไม่เอา ไม่ชอบ เพราะในโลกของความเป็นจริง อะไรก็เกิดขึ้นได้ ถ้าเกิดว่าอะไรก็เกิดขึ้นได้ ต้องรับมือให้ได้ ถ้าเราศรัทธาเชื่อมั่นในใจของตัวเอง แม้สิ่งที่ร้ายที่สุดเราก็สามารถแปรเปลี่ยนเป็นสิ่งที่มีความสุขและมีคุณค่าได้ด้วยใจของตัวเอง เพราะโลกนี้อะไรก็เกิดขึ้นได้ ถ้าอย่างนั้นถ้าเราไม่รังเกียจ เราไม่อคติอะไร อะไรเราก็รับไหวและอีกอย่างหนึ่งที่จะทำให้เราสู้ได้เมื่อวันที่เราท้อแท้ก็คือในดีมันมีดี และในแย่กว่ามันมีแย่ลงไปอีกจริงไหม (จริง)
ฉะนั้นในโลกของความเป็นจริงบางครั้งเรารู้สึกว่าเราต้องเจอเรื่องผิดหวัง เราต้องเจอเรื่องแย่ เราต้องเจอเรื่องทุกข์ แต่บางทีถ้ายังไม่หมดลมหายใจ จำไว้นะวันนี้สิ่งที่ท่านทุกข์อาจจะไม่ใช่ทุกข์ที่สุด อาจจะมีทุกข์กว่า และก็ทุกข์กว่า จริงไหม ฉะนั้นอย่าเสียน้ำตากับทุกข์แรกเลยเพราะชีวิตยังมี (ทุกข์กว่า) และยังมี (ทุกข์กว่า) ใช่หรือไม่ ฉะนั้นวันไหนที่เจอเรื่องดีใจ ก็จงอย่าดีใจ เพราะบางทียังมีสิ่งที่ (ดีใจกว่า) และก็ (ดีใจกว่าอีก) ใช่หรือไม่ ฉะนั้นควรยึดติดกับคนนี้ดีไหม คนนี้ทำฉันผิดหวัง อกหัก หลอกลวงฉัน ฉันอยากตายแล้ว คนที่คิดแบบนี้คือคนที่ลืมไปว่าในโลกนี้ยังมีสิ่งที่ (ทุกข์กว่าอีก) และก็ (ทุกข์กว่าอีก) ฉะนั้นเราอยากจะจมกับคนนี้ไหม เราอยากโง่กับคนนี้ไหม เราอยากแย่กับคนนี้ไหม อย่างนั้นเราอย่าลืมว่าในโลกนี้มีดีก็มีดีกว่า มีดีกว่าก็ยังมีดีกว่า ฉะนั้นวันไหนที่เจอเรื่องแย่ๆ ก็จงจำไว้ว่าอาจจะมีสิ่งที่ (ดีกว่า) ในสิ่งที่ดีอาจจะมีสิ่งที่แย่กว่า และในสิ่งที่แย่ ถ้าเราเปิดใจให้กว้างไม่อคติ ไม่ยึดติด และไม่เห็นแต่สิ่งที่ตัวเองอยากเห็น เปิดใจให้กว้างๆ ไว้ เราจะเห็นว่าในร้ายอาจจะมีดี ในดีอาจจะมีร้าย ใช่หรือไม่ ฉะนั้นสิ่งที่เยียวยาใจและทำให้เราเตือนใจอยู่และไม่ทุกข์กับโลกใบนี้คือ ความจริงที่เป็นธรรมดาของโลก และความจริงที่เป็นธรรมดาของโลกก็สอนว่า มีดีก็มีดีกว่า มีแย่ก็มีแย่กว่า มีทุกข์แล้วก็อาจจะมี (ทุกข์กว่า) ฉะนั้นเราควรจมอยู่กับสิ่งที่เราคิดเเละเห็น หรือเราควรจะเปิดใจให้กว้างแล้วมองความจริง แล้วถึงเวลาเราเปิดใจกว้างหรือเห็นสิ่งที่ตัวเองอยากเห็น (เปิดใจให้กว้าง)
เวลามีความรักโลกนี้มีเขาคนเดียวใช่ไหม (ไม่ใช่) โลกนี้เราจะตายเพราะเขาคนเดียวใช่ไหม (ไม่ใช่) ชีวิตเรามีเวลานี้เวลาเดียวใช่ไหม (ไม่ใช่) ถึงเวลาเรายังมีลมหายใจอยู่เรายังมีคนอื่นไหม (มี) ธรรมะสอนให้รักเดียวใจเดียว แต่ถ้าเราอยากจะเยียวยาใจเราก็ต้องรู้จักเอาธรรมะมาสอนใจว่ามีดีก็มีไม่ดี มีแย่ก็มีแย่กว่า ฉะนั้นอย่าทุกข์ใจ อย่าร้องไห้ไปเลย ดีไหม เพราะธรรมะสอนความจริงอันเป็นกลางที่เรียกว่าความสงบ สุขหรือทุกข์ยังแกว่งไปด้านดีด้านร้าย แต่ธรรมะสอนให้เราพบความสงบอันแท้จริง ผู้ที่รู้จักพึงมีธรรมจึงสามารถรักษาความสงบท่ามกลางความวุ่นวายในโลกได้ และรู้จักประคองจิตเยียวยาใจของตัวเองให้เป็น สำคัญที่สุดในชีวิตสุขได้ก็ต้องทุกข์ได้ สุขและทุกข์มามากพอแล้วก็ต้องรู้จักวางให้ลงบ้าง ฉะนั้นนั่งแล้วก็ต้องยืนเป็นบ้าง นั่งมานานแล้วก็หัดยืนให้เป็น ดีไหม (ดี) ยืนเป็นยืนเข้มแข็งจะนั่งก็ไม่กลัว ดีกว่าเอาแต่นั่งแล้วไม่คิดจะยืน ฉะนั้นนั่งได้ก็ยืนได้ สุขได้ก็ทุกข์ได้ เมื่อสุขได้ทุกข์ได้ก็ต้องปล่อยวางได้ ลองมาแล้วทั้งชีวิต สุขมาก็หลายครั้งแล้ว ทุกข์มาก็หลายครั้งแล้ว ตอนนี้จะเจออะไรก็ลองดูสักตั้งหนึ่ง อะไรจะเกิดก็ต้องเกิดขอแค่เพียงใจ (สู้) และยอมรับความจริง
ท่านเคยไหม สุขมาก็มาก ทุกข์มาก็มาก พอถึงเวลาไม่ว่าเขาจะร้ายมาอีกขนาดไหน ใจมันกลับชิน และก็ไม่ทุกข์ ไม่สุข ไม่ติดอะไรแล้ว เพราะเจ็บมาเยอะแล้ว ยิ้มมาเยอะแล้ว วันนี้ยิ้มกับเขาที่เขามีความสุขให้เรา แต่พรุ่งนี้จะทำให้ฉันทุกข์อีกไหมหนอ วันนี้เขาทำให้ฉันทุกข์ ในใจเราก็คิด พรุ่งนี้จะหายทุกข์ไหมหนอ ถ้าเรามองความจริง เราจะไม่ยิ้ม หรือไม่สุข ไม่ทุกข์ จะอยู่กับความสงบความเข้าใจ อะไรจะเกิด เราก็รับได้ เพราะเราเข้มแข็งพอใช่ไหม ฉะนั้นถ้าอยากเรียนรู้ความจริง ก็อย่าลืมว่าสิ่งใดเกิดสิ่งนั้นแหละดีที่สุดแล้ว จริงไหม (จริง) ดีที่สุดในตอนนี้แล้ว อย่าไปเปรียบเทียบและยึดอนาคต เพราะชีวิตของเราวันนี้ ก็เป็นเพราะเมื่อวานโน้น เมื่อก่อนโน้นเราทำมา ใช่หรือไม่ อนาคตจะเป็นอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับวันนี้เราทำตัวเช่นไร อะไรเกิดจงเรียนรู้ไว้ว่าดีแล้ว เพราะไม่แน่สิ่งที่เราบอกว่าไม่ดี อีกสิบวัน ยี่สิบวัน อาจจะดี จริงไหม (จริง) เราอยากหาคนที่ดีที่สุด รักเราที่สุด เข้าใจเราที่สุด แต่ถึงเวลาใครดีที่สุด (เรา) เข้าข้างตัวเอง ตัวเราก็ยังไม่ดี ฉะนั้นเราอยู่ในโลกเราพยายามหาสิ่งที่ดีที่สุด ชีวิตที่สมบูรณ์แบบที่สุด ชีวิตที่งดงามที่สุด แต่เราถามท่านลึกๆ นั้น ในโลกแห่งความเป็นจริง ชีวิตใครสมบูรณ์แบบที่สุด
มีใครดีที่สุด (ไม่มี) มีใครแย่ที่สุด (ไม่มี) มีใครน่าเกลียดที่สุด (ไม่มี) มีใครจนที่สุด (ไม่มี) คนจนกว่าเราก็มี ใช่ไหม (ใช่) ถ้าเราเข้าใจความเป็นจริงแม้วันนี้เราจะไม่ถูกลอตเตอรี่ ถูกหวยกิน เราจะเศร้าไหม เราคิดว่าเราถูกหวยถูกลอตเตอรี่เราเป็นคนได้ นึกว่าจะได้ แต่จริงๆเราได้หรือว่าเราเสีย เสียมากกว่าได้ใช่ไหม ถูกสามตัว เสียไปไม่รู้กี่ตัว ใช่หรือไม่ ฉันใดก็ฉันนั้น ในชีวิตที่เราพูดว่าเราเสียเปรียบคนอื่น คนอื่นทำร้ายเราคนอื่นเอาเปรียบเรา แท้จริงแล้วใครเอาเปรียบ ใครคือคนที่ดีที่สุด ถ้าเราเข้าใจความเป็นจริง ความเป็นจริงจะสอนให้เรารู้ว่า โลกใบนี้ไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบ สิ่งที่สมบูรณ์ที่สุดก็พร้อมจะพร่องที่สุด จริงไหม เหมือนสามีที่เราได้มาเราว่าหาดีที่สุดแล้ว แล้วเป็นอย่างไร ภรรยาคิดว่าดีที่สุดแล้ว แล้วเป็นอย่างไร ถ้าเราอยู่ในโลกความเป็นจริง สมบูรณ์มากเท่าไหร่ก็บกพร่องมากเท่านั้น ดูบกพร่องมากเท่าไหร่แต่จริงๆ แล้วก็สมบูรณ์ที่สุดในใจเราแล้ว และในโลกของความเป็นจริงแล้ว
1. อย่าอคติ
2. จงกล้าที่จะรับความจริงไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นก็ตาม
3. เพราะโลกใบนี้ไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบ แล้วทุกข์น้อยลง
อย่างนั้นเราถามคำถามข้อหนึ่งว่า เราอยู่ในโลกเราแสวงหาทรัพย์ เราแสวงหาเกียรติยศ เราแสวงหาเงินทอง ใช่หรือไม่ (ใช่) ทั้งทรัพย์ เกียรติยศ เงินทอง หามาแล้วมักจะได้อะไรกลับมาเสมอ หามาแล้วก็มักจะโดนคนเอาไป หามาแล้วมักจะทำให้เราอยู่ไม่ค่อยเป็นสุข จริงไหม (จริง) ฉะนั้นเราถามหน่อยว่ามีทรัพย์อะไรในโลกที่หาแล้วไม่หายไปจากใจ แม้หาได้เพียงนิดหน่อยก็ยังอยู่กับเรา ไม่หนีหายไปไหนใครก็แย่งชิงทรัพย์นั้นไปไม่ได้ แล้วยิ่งมีก็ไม่รู้สึกโดดเดี่ยวใจด้วย คิดนะ เพราะเวลาที่เราอยู่ในโลกหาความสุข แต่ลึกๆ เราก็กลัวความสุขนั้นกลายเป็นความทุกข์ ใช่หรือไม่ หาความสำเร็จลึกๆ เราก็กลัวจะกลายเป็นความล้มเหลว หาความเข้มแข็งแต่ลึกๆ เราก็รู้ว่าใจเราอ่อนแอ สิ่งที่หามาทุกอย่างล้วนทำให้เราไม่เคยมั่นคงได้เลย ใช่ไหม (ใช่) เราถามท่านหน่อยว่าถ้าเกิดเราจะหา หาอะไรดีหนอที่ทำให้เรามั่นคงไม่หวั่นไหวไม่โดดเดี่ยว ยิ่งหายิ่งมีความสุข
สิ่งนั้นคืออะไร ความดีใช่ไหม กุศลผลบุญใช่ไหม ธรรมะอย่างเดียวใช่ไหม ถ้าใจเรามีธรรมะแล้วก็จะดีใช่ไหม เคยไหมหาความรักแต่ลึกๆ ก็ยังโดดเดี่ยว หาความสำเร็จแต่ลึกๆ ก็ยังกลัวล้มเหลว หาความสุขลึกๆ ก็ยังพบกับทุกข์ เราพยายามหาทุกอย่างเพื่อเติมเต็มให้ใจเราดี ใจเรามีความสุข ให้ชีวิตเรามั่นคง แต่ทำไมทุกสิ่งที่เราหามันไม่เคยมีอะไรมั่นคง ไม่เคยมีอะไรที่ทำให้เรารู้สึกสุขอย่างแท้จริง มันมักจะกลับกลายเป็นทุกข์ และมันมักจะกลับกลายเป็นความอ่อนแอจริงไหม อยู่กับลูกนึกว่าจะสบายใจ แต่ลูกก็ทำให้เราทุกข์ใจ อยู่กับเพื่อนดูเฮฮาปาร์ตี้ดี แต่ไม่รู้ถ้าเวลาเมาแล้วพูดไม่ดีไหม ไม่รู้วันไหนเขาจะตีหัวเราไหม ในโลกเราแสวงหาทุกอย่างเพื่อความสมบูรณ์ในชีวิต เพื่อความสุขในชีวิต แต่ทำไมยิ่งหาเรากลับยิ่งอ่อนแอ ยิ่งหาเรายิ่งกลัว ยิ่งหาเรากลับเหมือนยิ่งทุกข์ ยิ่งกังวล จริงไหม แต่มันมีสิ่งหนึ่งนะ ยิ่งหายิ่งร่มเย็น ยิ่งหายิ่งอิ่มใจอุ่นใจแม้อยู่คนเดียวก็สุขได้ และยิ่งหาใครก็เอาไปไม่ได้ ไม่ต้องกลัวใครจะมาแย่งชิง ไม่ต้องกลัวใครจะมาวิ่งราวไป ทรัพย์ทางโลกยิ่ง หายิ่งมีภัย แต่สิ่งนี้ยิ่งหายิ่งปลอดภัยทรัพย์นั้นคืออะไรล่ะ (ธรรมทานแห่งบุญ, การปล่อยวาง) ตอบว่าการปล่อยวางใช่ไหม เกือบจะใช่นะแต่ยังไม่ใช่ เขาบอกว่าเราหาทรัพย์ในโลกเพื่อบำรุงเลี้ยงร่างกายใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ท่านรู้ไหม มีทรัพย์อีกประเภทหนึ่งที่สามารถบำรุงเลี้ยงทั้งชาตินี้และชาติไหน และสามารถนำพาให้เราไปปรโลกก็ไม่กลัวตาย
คำตอบคือ “อริยทรัพย์[1]” เป็นทรัพย์อีกประเภทหนึ่งที่เอาไว้ครองใจเยียวยาใจและดูแลใจไม่ว่าชาตินี้หรือชาติไหน และเป็นเสบียงที่ดีที่สุดแม้เราตายไป เราก็ไม่กลัวปรโลก ไม่กลัวตกนรกเพราะเราได้ทำสิ่งที่ถูกต้องและดีงาม นอกจากธรรมทำให้เราเข้าถึงความเป็นจริง ท่านรู้ไหมว่าธรรมยังสามารถทำให้เราพ้นการเวียนว่ายในโลกได้และธรรมทำให้เราพ้นทุกข์ได้ แต่เราไม่เคยทำเพราะเราดูถูกตัวเองว่าเราทำไม่ได้ ใช่หรือไม่ และอริยทรัพย์ที่เราสามารถพกไปไหนมาไหนด้วย ยิ่งทำแล้วยิ่งมีความสุข เริ่มต้นด้วยการมีเจ็ดอย่าง อันแรกคือศรัทธา(๑) ถ้าไม่ศรัทธาในความถูกต้องดีงาม ไม่ศรัทธาในการประพฤติตนให้ดีงาม ไม่ศรัทธาในบุญกรรม ไม่เชื่อในกรรม ไม่เชื่อในบุญ ท่านก็ทำดีไม่ได้ จริงไหม ฉะนั้นอย่างแรกคือศรัทธา อย่างที่สองคือศีล(๒) อย่างที่สามคือ คนที่ไปอยู่ปรโลกก็ไม่กลัว คนที่ตายก็ไม่กลัว นั่นก็คือคนที่มีหิริ(๓)โอตัปปะ(๔) ความละอายเกรงกลัวต่อบาป รู้จักสะดุ้งกลัวในบาป เพราะบาปให้ผลเป็นกรรมชั่ว และการทำบาปก็เป็นการตกเป็นทาสของกิเลสอารมณ์ หนีไม่พ้นบาป หนีไม่พ้นทุกข์ และเมื่อบาปมาให้ผลแล้ว หนีอย่างไรก็หนีไม่พ้น ไม่ว่าชาตินี้หรือชาติไหน เราก็ไม่มีวันหนีบาปที่เราสร้างได้ ใช่หรือไม่ ฉะนั้นนอกจากศรัทธา ศีล หิริ โอตัปปะแล้วยังมีอีกคือการฟังรู้ไหมการมานั่งฟัง(๕) แบบนี้ ก็ให้อริยทรัพย์ที่ประเสริฐ เพราะปัญญาที่รู้แจ้งในความเป็นจริงแห่งธรรม ถ้ามีติดตัวไปแล้ว จะมีติดตัวไปทุกภพทุกชาติ ถ้าเมื่อเราเจอทุกข์ เราก็แก้ปัญหาทุกข์ได้ นั่นคือจิตที่ใฝ่รู้ เพราะปัญญาที่รู้แจ้งในความเป็นจริง ฉะนั้นวันนี้มาฟังก็ได้อริยทรัพย์อย่างหนึ่ง เพิ่มความรู้ กับเพิ่มปัญญา(๗) ถ้าได้แล้วเรารู้จักให้(๖) ก็เป็นอริยทรัพย์ อีกอย่างหนึ่ง ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเป็นทรัพย์ที่ปฏิบัติแล้วไม่โดดเดี่ยว ปฏิบัติแล้วไม่เคยรู้สึกว่าไม่ว่างเปล่าในชีวิต เป็นทรัพย์เมื่อปฏิบัติแล้วสามารถนำพาซึ่งความสุข แม้ทำดีเพียงนิดเดียว ใครก็เอาไปไม่ได้จริงไหม (จริง) แล้วเราทำดีหรือทำชั่ว ดีมากกว่า หรือชั่วมากกว่า (ดีมากกว่า) แค่ให้ทำดีละชั่ว ให้ละชั่วก็เรียกว่าทำดี แล้วมีหลายคนที่ทำดี แต่ไม่เคยละชั่ว ใช่หรือไม่ (ใช่) ชั่วแค่ไหนก็พยายามทำดีกลับแค่นั้นใช่ไหม
อย่ามองธรรมะเป็นเรื่องไกลตัว สิ่งที่เราพูดกับท่านในวันนี้เป็นเรื่องธรรมะเกี่ยวกับการดำเนินชีวิต เพราะถ้าเข้าใจความเป็นธรรมดาของชีวิต เรื่องบนโลกใบนี้ก็ไม่ใช่เป็นเรื่องที่น่ากลัวใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าอยากอยู่บนโลกนี้ให้มีความสุข อะไรก็ดี ถ้าบอกว่าอันนี้ก็ไม่ได้ อันนั้นก็ไม่ได้ นั่นแหละชีวิตวุ่นวาย ฉะนั้นอะไรเกิดก็ดี สิ่งที่เยียวยาจิตก็คือ อย่าอคติ อะไรเกิดมันก็ดีที่สุดแล้ว และเปิดใจให้กว้าง เพราะสิ่งในโลกนี้สมบูรณ์ที่สุด มันพร้อมจะพร่องที่สุด ถ้าจำในสิ่งที่เราพูดได้ ท่านก็จะอยู่ในโลกนี้ไม่มีทุกข์หรอก จะสงบใจเป็นและเรียนรู้ที่จะรับมือกับเรื่องราวในโลกนี้อย่างเข้าใจ จริงไหม (จริง) เราถามท่าน จริงๆ แล้วเราอยู่ในโลก เราต้องการคนที่ดีที่สุด หรือเราต้องการคนที่เข้าใจเรามากที่สุด (เข้าใจ) ต้องการคนที่อยู่กับเราได้แม้ในวันที่เราไม่มีอะไร เราต้องการคนที่รับเราได้แม้เราจะผิดขนาดไหน แต่ก็ยังเลือกที่จะเข้าใจเรา เราต้องการคนที่เห็นใจและเข้าใจเรา แม้เราจะผิดพลาดไป ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้น ชีวิต จริงๆ แล้วไม่ใช่ต้องการสิ่งที่ดีที่สุดหรอก แต่ต้องการคนที่เข้าใจ และอยู่กับเราได้ในวันที่เราไม่มีอะไร หรือไม่เหลืออะไร ก็อยู่กับเราได้ จริงไหม (จริง) แล้วเราอยากได้คนที่ดีที่สุดคือคนที่เข้าใจที่สุดล่ะ ถ้าเราเข้าใจความเป็นจริงของชีวิต ต่อไปใครจะน่าเกลียดที่สุด ไม่มี เพราะคนที่น่าเกลียด เดี๋ยวมีคนที่น่าเกลียดกว่า อย่าเพิ่งไปเกลียดเขาเลยดีไหม ฉะนั้นคนที่น่ารัก บางทีก็อย่าเพิ่งไปหลงรักเลย บางทีเขาอาจจะมีสิ่งที่น่าเกลียดอยู่ก็ได้ จริงไหม (จริง) ฉะนั้นธรรมจึงคอยเยียวยา และคอยกระตุ้นเตือนใจให้เราไม่ก้าวผิดพลาด และมองเห็นความเป็นจริง ในสิ่งที่เราควรเห็นให้มากกว่าที่เห็น หรือเห็นจนกลายเป็นธรรมดาของโลก เพราะสิ่งที่น่ากลัวที่สุดคือใจของเรา ใจมันเป็นสิ่งที่มองไม่เห็น และเป็นสิ่งที่ละเอียด และใจก็มักที่จะชอบฝักใฝ่ที่จะไปอยู่กับอารมณ์ที่เราใคร่ปรารถนา ใช่หรือไม่ ฉะนั้นผู้มีปัญญา จึงพยายามฝึกจิตใจ เพราะจิตใจที่ฝึกดีแล้วย่อมนำมาซึ่งความสุข ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าเมื่อไหร่ที่มนุษย์เข้าใจธรรม ก็จะฝึกใจ ฝึกใจด้วยการทำอย่างไรล่ะ ใจเรามันชอบฝักใฝ่แต่อารมณ์โน้น อารมณ์นี้ เดี๋ยววิ่งไปเอาอันโน้น อารมณ์นี้ ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ต่อไปนี้เราไม่รับอารมณ์อะไรแล้ว เมื่อไหร่ที่เราสามารถฝึกใจให้รู้เห็นใจได้ทุกขณะจิต และไม่ปล่อยให้อารมณ์ครอบงำเป็นตัวจิตของเรา เมื่อนั้นแหละเราก็พ้นทุกข์ จริงไหม (จริง) ทันใจตัวเอง เห็นแล้วไม่เกลียด เห็นแล้วไม่รัก เห็นแล้วเข้าใจ นั่นคือธรรม เกลียดเป็นอารมณ์ใช่ไหม รักเป็นอารมณ์ใช่ไหม และอารมณ์ให้ผลเป็นบาปและทุกข์ใช่ไหม แต่ต่อไปเห็นอะไรแล้วไม่เกลียด เข้าใจ เข้าใจ เข้าใจ เมื่อนั้นใจเราก็เป็นธรรมไม่มีกิเลส เมื่อนั้นเราเป็นธรรมเราก็พ้นทุกข์ ฉะนั้นถ้าทุกขณะที่ท่านเห็นแต่ไม่ยึดติดเป็นอารมณ์ เห็นแต่เข้าใจและมองจนสุดถึงความเป็นจริง ท่านจะพ้นทุกข์และไม่ถูกกรรมใดๆ ผูกมัดต่อไป ลองดูนะ เห็นแล้วไม่ชอบ เห็นแล้วไม่รัก เห็นแค่เห็น เมื่อนั้นเราก็พ้นกิเลส พ้นกรรม จริงไหม ฉะนั้นถ้าเราศรัทธาในใจตัวเอง ใจที่ถูกต้อง และใจที่มีธรรม ศรัทธานั้นจะทำให้เราค้นพบอริยทรัพย์ที่อยู่ในตน เพราะถึงที่สุดของการเป็นคนคือความเป็นพุทธะ ถึงที่สุดของการแสวงหาคือธรรมที่ทำให้เราพ้นทุกข์ และถึงที่สุดของการมีชีวิตคือสามารถควบคุมชีวิตจนเป็นอิสระไม่มีกิเลสอีกต่อไป จริงไหม ลองพิจารณาสิ่งที่เราพูดนะ และลองตั้งสติตั้งใจให้ดี เพราะว่าวันนี้ท่านไม่ได้มาเอาสนุก แต่ท่านมาเอาความจริงอันเป็นธรรมดาของโลกที่ถ้าเข้าใจ จะพ้นทุกข์ ใช่หรือไม่ คนทุกคนอย่ามีชีวิตแบบประมาท เพราะเมื่อไรประมาทเราก็ทุกข์จนตาย จงมีชีวิตอยู่กับปัจจุบันและอย่ายึดติดกับอดีต เพราะคนที่เอาแต่อดีตคือคนที่ตายแล้ว แต่คนที่มีชีวิตคือคนที่อยู่กับปัจจุบัน และชีวิตคือความจริง ชีวิตไม่ใช่ความคิด ความคิดไม่ใช่ชีวิต แต่ชีวิตคือความจริง มีโอกาสคงได้มาผูกบุญกันนะ ลองศึกษาให้ดีๆ วันนี้อย่ามาล้อเล่นกับตัวเอง อย่ามาดูถูกคุณค่าธรรมในตัวเอง ถ้าท่านศรัทธาและเชื่อในใจตัวเอง เราก็พร้อมจะบอกว่าใจของท่านคือคนที่สามารถเป็นพุทธะเดินดินได้ ใจของท่านคือคนที่สามารถมีทรัพย์ที่ประเสริฐได้ และใจของท่านสามารถที่จะทำสิ่งใดๆ ก็ตามในโลกได้ขอแค่เพียงเชื่อมั่นในตัวเอง โลกใบใหญ่เรายังรู้ได้ด้วยใจเรา แล้วชีวิตแค่หนึ่งชีวิตเรานำพาให้พ้นทุกข์ไม่ได้หรือมีโอกาสคงได้มาผูกบุญกันอีกนะ อย่าดูถูกคุณค่าและความสามารถพุทธะในตนเอง
[1] อริยทรัพย์ (น.) แปลว่า ทรัพย์อันประเสริฐ มี ๗ ประการ คือ (๑)ศรัทธา (๒)ศีล (๓)หิริ
(๔)โอตตัปปะ (๕)พาหุสัจจะ (๖)จาคะ และ (๗)ปัญญา
วันอาทิตย์ที่ ๙ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ สถานธรรมเต๋อฮว่า จ.สงขลา
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
ต่างสามัคคีเพราะต่างคนละอคติ สามัคคีไม่ลืมตัวไม่แบ่งขั้ว
เวลาพิสูจน์เจ้าเองการทำตัว หอบกระโตงกระเตงชีวิตชั่วดีตามกรรม
ผู้รู้ต้องธรรมกถาด้วยจริยา ธรรมอยู่เหนือเวลาไม่สูงต่ำ
ทำผิดเองรับผลเองประจำ การบำเพ็ญนั้นเป็นเรื่องเฉพาะตน
เราคือ
จี้กงอาจารย์เจ้า รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่พุทธสถานเต๋อฮว่า น้อมกายกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์รักทุกคนยินดีต้อนรับอาจารย์บ้างไหม
สร้างบารมีธรรม เคราะห์ดีมีกรรม สร้างเจ้าแข็งแกร่ง
เจ้าเห็นธรรมเห็นไป ไม่มีจุดหมาย ก็เทียวสิ้นแรง
ต้องมีปัญหาให้เป็น ไว้คอยบำเพ็ญ เพื่อการรู้แจ้ง
ความจริงก็แสนยากเย็น อะไรไม่เป็นก็จงเข้มแข็ง
อยู่เป็นจึงเบิกบาน ดุจดั่งดวงจันทร์ไม่เว้าไม่แหว่ง
ฮา ฮา หยุด
สมบัติแห่งอริยะ จักรวาลที่แฝงในจิตใจคน สายตามองเห็นเพียงจักรกล ไม่มีใครสนสมบัติที่ซ่อนข้างใน โชคลาภกับคนมีบุญ แค่งบดุลรับส่ง ไปมา เรื่องที่จะไข เป็นแนวปรัชญา ว่าด้วยปัญญา เป็นความตื่นในตัวเอง ชาติหน้าไม่พอขวนขวาย ที่มาไกลใช่เป็นเพราะเก่ง ฟ้าขอเจ้าไม่ลืมตัวเอง ชั่วชีวิต กระโตงกระเตง ธรรมต้องรู้เอง อยู่เหนือเวลา
*สร้างบารมีธรรม เคราะห์ดีมีกรรม สร้างเจ้าแข็งแกร่ง เจ้าเห็นธรรม เห็นไป ไม่มีจุดหมาย ก็เทียวสิ้นแรง ต้องมีปัญหาให้เป็น ไว้คอยบำเพ็ญ เพื่อการรู้แจ้ง ความจริงก็แสนยากเย็น อะไรไม่เป็นก็จงเข้มแข็ง อยู่เป็นจึงเบิกบาน ดุจดั่งดวงจันทร์ไม่เว้าไม่แหว่ง เออ ดูเอา เถอะ นะ เจ้ามาปลูกฟัก ทำไม ได้แฟง (ซ้ำ *)
ชื่อเพลง: อริยทรัพย์ในตน
ทำนองเพลง: ตังเก
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
สองวันนี้ใครตั้งใจทำดีเต็มที่ เจก็ไม่แตก บุหรี่ก็ไม่สูบ เหล้าก็ไม่กิน และไม่แอบเล่นหวยสองตัว ผู้ชายไม่ยกแปลว่าแตกเจหมดเลยใช่หรือเปล่า ที่ยกมือแปลว่าแตกเจหมดเลยหรือไม่แตก ถ้าอย่างนั้นก็เริ่มต้นง่ายๆ นะ อาจารย์ดูหน้าผมก่อนเถอะ ดียังไม่รอด อย่าพูดว่าจะบำเพ็ญไหวหรือเปล่า อย่างนี้หรือจะบำเพ็ญยังอีกไกล ใช่หรือเปล่า อาจารย์เคยแต่ได้ยินว่าเกิดเป็นคนต้องยกตัวเองให้สูง อย่ากดตัวเองให้ต่ำ ดึงตัวเองให้ดีอย่าลากตัวเองให้ชั่วร้าย นี่แหละเรียกว่าคนประเสริฐ จริงไหม (จริง) ถ้าอย่างนั้นเราเกิดเป็นคนทั้งทีเป็นมนุษย์ที่ใครๆ ก็เรียกว่ามนุษย์ผู้ประเสริฐ เราควรจะดึงตัวเองให้โง่ดักดานหรือว่าดึงตัวเองให้สูงยิ่งขึ้น
ฝ่ายหญิงอาจารย์ไม่ค่อยห่วง เสียอย่างเดียวคือปาก ฝ่ายชายเสียหลายอย่าง และหลายอย่างที่เสียก็มักจะพลาดเพราะอบายมุข และเสียก็เพราะผู้หญิง ฉะนั้น ถ้าถามว่าถ้ามีโอกาส ที่เราได้เกิดเป็นคนทำไมไม่ดึงตัวเองให้สูง ทำไมต้องดึงตัวเองให้ต่ำ หน้าตาอย่างเราดีไม่ขึ้นหรือ ดีขึ้นไหม (ขึ้น) อาจารย์ขอดูหน้าหน่อยนะ หน้าที่บอกว่าไม่รอด อย่าก้มหน้า กล้าทำก็ต้องกล้ารับ แต่อาจารย์มองหน้าแต่ละคน ก็ดีๆ ทั้งนั้นนะ ถึงเวลาเลือกทำสิ่งที่ถูกต้องไหม
วันนี้ให้มาปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ แตกแถวไหม สวรรค์ในอกนรกในใจ ผู้หญิงชอบเสียเรื่องปาก ผู้หญิงจะดีจะร้าย ไม่ว่าหน้าตาเป็นอย่างไร แต่ถ้าปากพูดไม่หยุดก็ดูไม่ได้นะ คนโบราณพูดว่า คนที่พูดเรื่องชั่วๆ พูดเรื่องไม่ดีของคนอื่น คนนี้เกิดมาพร้อมกับมีขวานอยู่ในปาก ชอบถากถาง ชอบฟันคนให้เจ็บปวด หรือบางทีคนพวกนี้เกิดมามีมีดในปาก ชอบทิ่มแทง บุคคลใดที่ควรสรรเสริญแต่เราตำหนิ แต่บุคคลใดที่ควรตำหนิ เรากลับสรรเสริญ คนเหล่านี้เรียกว่า มีปากเอาไว้อมความชั่ว ฉะนั้นเราเป็นประเภทนี้ไหมศิษย์ ไม่เคยนินทาใครเลย ไม่เคยด่าใครเลย อาจารย์ชักหนาวๆ ร้อนๆ แล้ว ที่เงียบแสดงว่ามีขวาน ทุกคนเลย ที่ไม่พูดแสดงว่ามีมีดทุกคนเลยใช่ไหม ผู้ปฏิบัติงานธรรมไม่ตอบให้ชื่นใจหน่อย เคยนินทาไหม (เคย) แสดงว่าในปากมีขวานทุกคนเลยใช่ไหม อย่าให้ปากเราเสีย อย่าให้ปากพาจน เพราะโรคภัยไข้เจ็บไม่น่ากลัวเท่าปากเรา ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะภัยร้ายขนาดไหนไม่เท่ากับปากเราพาจน ผู้ชายก็เหมือนกันอย่าไปว่าเขาเลย เห็นอย่างนี้ไม่พูด ถ้าพูดแล้ว โอย ออกมาได้อย่างไรเจ็บนะ วันนี้อาจารย์ขอมาพูดเรื่องง่ายๆ ดีไหม ในตัวมนุษย์เรามีสิ่งที่ดีงาม แต่ก็มีอีกสิ่งที่เรียกว่าผลาญความงามในตัวเรา เคยได้ยินไหม นักเรียนชั้นนี้ คิดว่าเราดีไหม (ดี) แต่เวลาจะชั่วก็ชั่ว
อาจารย์ถามหน่อย ดีก็มี ชั่วก็มี แล้วแบบนี้เรียกว่าดีไหมศิษย์ แต่ถ้าดีก็มี ชั่วก็เก็บไว้ อาจารย์เรียกว่าชั่ว ไม่เรียกว่าดีนะ หรือที่เรียกว่าก้ำกึ่งๆ ใช่ไหม ถ้าอย่างนั้นเรามาคุยกันเรื่องนี้ มนุษย์เราทุกคนก็อยากเป็นคนดี แต่สาเหตุหนึ่งที่เราดีไม่ขึ้นเพราะว่าเรามีตัวผลาญความดี มีตัวทำลายความดีอยู่ในตัวเรา ซึ่งไม่รู้ว่าเป็นเพราะอะไรหรือสาเหตุมาจากไหน แล้ววันนี้เรามารู้จักตัวที่ผลาญความดีในใจของเรา เรามารู้จักตัวที่ทำร้ายความดีในตัวเราดีไหม ถ้ากำจัดตัวร้ายได้เราก็คือคนดี ไม่ต้องทำอะไรก็ดีแล้วจริงไหม เหมือนเกิดเป็นคน เราอยู่ในโลก ถ้าเราไม่ทำอะไรใครก็มองเราดี แต่ถ้าเมื่อไรที่เราอ้าปากพูดอะไรผิด ความดีก็ค่อยๆ ลดไปเลยใช่ไหม ฉะนั้นคนดีที่แท้จริงขอแค่เพียงละชั่วได้นั่นก็ดีแล้ว แต่ในความเป็นจริงของมนุษย์ ดีแค่ไหนก็ชั่วแค่นั้น ก็เลยไม่เรียกว่า (ดี) ใช่ไหม ดีขนาดไหนแต่ถ้าชั่วไม่ละนั่นก็ไม่อาจเรียกว่า (ดี) แล้วศิษย์ของอาจารย์เป็นแบบนั้นไหม
การบำเพ็ญนั้นเป็นเรื่องเฉพาะตน อยู่ในโลกนี้พูดน้อยๆ หน่อยก็ผิดน้อยหน่อย บาปก็น้อย ปัญหาก็น้อย เพราะโดยส่วนใหญ่ปัญหาของมนุษย์เราก็มาจากการที่เรามอง การที่เราฟัง การที่เราพูด โดยที่ไม่ใคร่ครวญไตร่ตรองให้ดี ใช่หรือเปล่า
ต้อนรับอาจารย์ใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นเอาอะไรต้อนรับดี (เอาใจ) เอาใจหรือ อาจารย์ว่าแค่เอาสติตั้งใจฟังที่อาจารย์พูดจะดีกว่านะ ใช่ไหม ขอเพียงมีสติตั้งใจฟังที่อาจารย์พูดนั้นก็เป็นการที่ต้อนรับอาจารย์มากแล้ว ถูกไหม (ถูก) อย่างนั้นตอนนี้อาจารย์ยืนศิษย์ก็ (ยืน) อาจารย์นั่งศิษย์ก็ (ยืน) ตกลงตามนี้ใช่ไหม (ใช่) พูดอะไรไม่คิดเดี๋ยวต้องรับผิดชอบในสิ่งที่ตัวเองพูดนะ ถ้าอาจารย์ยืนศิษย์ก็ (ยืน) ให้โอกาสแล้ว ฉะนั้นถ้าอาจารย์ยืนศิษย์ก็ (นั่ง) อาจารย์นั่งศิษย์ก็ (ยืน) ตกลงเอาอย่างไร (นั่ง) อาจารย์ถามจริงๆ นะ ในโลกนี้ถ้ามีคนเอาตัวเองเป็นใหญ่ไม่สนใจคนอื่นจะอยู่ได้ไหม (ไม่ได้) เห็นแก่ตัวเองเป็นหลักไม่สนใจคนอื่นจะรอดไหม (ไม่รอด) แปลว่าถ้าอาจารย์ยืนศิษย์ก็ (ยืน) ศิษย์เอยไปไหนอยากให้เขารัก อยากให้เขาเป็นห่วง อยากให้เขาดูแล ถ้าเขายืนศิษย์ก็ยืน ถ้าเขานั่งศิษย์ก็ยืน ถามจริงๆ จะไม่มีคนเป็นห่วงและรักศิษย์หรอก ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นอยากไปไหนก็เป็นคนที่รักของคนอื่น ใครๆ ก็อยากให้อยู่ด้วย เพราะว่าเป็นคนที่รู้จักลำบากก่อนคนอื่นสบายไม่เป็นไร แต่ศิษย์สบายก่อนคนอื่น ลำบากก็ไม่สนใจใคร แบบนี้ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่รอด จริงไหม (จริง) ถ้าเริ่มต้นไม่ถูกก็ผิดไปตลอดจริงไหม (จริง) ทำอะไรอย่ามัวแต่ห่วงตัวเอง เพราะถ้ามัวแต่ห่วงตัวเองศิษย์จะไม่มีใครรัก โลกนี้คนเห็นแก่ตัวเยอะแล้ว เราอยากได้คนที่รู้จักเผื่อแผ่ รู้จักคิดถึงหัวอกคนอื่น รู้จักเสียสละให้คนอื่น ศิษย์ไม่อยากได้คนแบบนี้หรือ อยากได้ไหม (อยาก) ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีในใจศิษย์นั้นก็คือการการคิดเอาแต่ได้เอาแต่ตัวเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) คนเช่นนี้ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีวันทำดีขึ้น จริงไหม (จริง) คิดถึงแต่ตัวเอง คนอื่นช่างหัวมัน ตัวเองสบาย คนอื่นช่างหัวมันใช่ไหม (ใช่) คนแบบนี้ถ้ามีอยู่ในใจนะ เป็นเรื่องที่ทำดีไม่ขึ้น ล้างผลาญความดีในใจหมด เหมือนถามว่าอยู่ในโลกนี้ให้ได้ก่อน แล้วค่อยให้เขา ศิษย์เป็นประเภทเอาก่อนหรือให้ก่อน (ให้ก่อน) จริงหรือ (จริง) ฉะนั้นสิ่งที่จะล้างผลาญความดีคือคนที่คิดเอาแต่ได้แล้วไม่รู้จักให้ แต่คนในโลกเอาก่อนแล้วค่อยให้จริงไหม (จริง) ศิษย์ไปตบหัวเขา ไปทำเขามาแล้ว แล้วศิษย์ค่อยไปทำบุญอย่างนี้เรียกว่าดีไหม (ไม่ดี) ฉะนั้นเมื่อไหร่คิดเอาก่อนให้ คนนั้นไม่มีวันดีขึ้นได้จริงไหม (จริง) เราเป็นแบบนั้นไหม (ใช่) ต่อไปจะไม่เป็นใช่ไหม (ใช่) แต่ก่อนมาเป็นใช่ไหม (ใช่) อาจารย์ถามง่ายๆ อาจารย์ตบหัวคนกลุ่มนี้ แล้วอาจารย์ค่อยไปทำดีกับกลุ่มนี้ล้างกันได้ไหม (ไม่ได้)
ศิษย์บอกว่า อาจารย์ไม่ได้หรอก โลกใบนี้ต้องหาให้เต็มที่ก่อน ไปเอามาให้เต็มที่ก่อน แล้วค่อยทำบุญใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นสิ่งที่น่ากลัวสำหรับมนุษย์ก็คือ มนุษย์มีความดีแต่ก็มีสิ่งที่น่ากลัว คือสิ่งที่คอยล้างผลาญความดีของเรา อย่างแรกก็คือเห็นแก่ตัวมากกว่าเห็นแก่ส่วนรวม เอาตัวเองเป็นหลัก ผู้อื่นเป็นรอง คนที่คิดแบบนี้อยู่ที่ไหนก็จะทำความดีไม่ขึ้น อาจารย์ถามศิษย์นะ ถ้าสมมติมีโอกาสได้ขนมหนึ่งถุง แต่มีคนสองคน เอาก่อนแล้วค่อยให้ หรือให้ก่อนแล้วค่อยเอา (เอาก่อน, ให้ก่อน) ให้ก่อนแล้วก็บอกว่าแกแบ่งฉันบ้างสิอย่างนั้นเหรอ แปลว่าให้แล้วหวังผลใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าศิษย์อยากจะให้ต้องไม่หวังผล จะได้ไม่ล้างผลาญความดีถูกหรือไม่ ฉะนั้นถ้ามีโอกาสได้ แต่เราเอาน้อยหน่อย ดีกว่าไหม (ดี)
ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีอีกอันหนึ่งที่มีอยู่ในใจมนุษย์ก็คือไม่ชอบเสีย ชอบได้ ไม่ชอบยอม ฝ่ายชาย ยอมไหม (ยอม) แล้วถ้าโดนเขาเตะมา ยอมไหม บางครั้งอยากอยู่ในโลกให้เป็นที่รักและใครๆ ก็คิดถึงนั้นสิ่งที่อาจารย์พูดไปเป็นตัวผลาญความดีในตัวเราจริงไหม ไม่ค่อยยอมให้ก่อนชอบได้ก่อนแล้วค่อยให้ ใช่หรือไม่ ใจที่ไม่รู้จักยอม เป็นใจที่ทำให้เราดีขึ้นยาก ใจที่คิดถึงตัวเองมากๆ มากกว่าการคิดถึงคนอื่นก็ทำให้ตัวเองดีขึ้นยาก และอีกอย่างคือใจที่คิดร้ายมากว่าคิดดี เวลาเจอใครเรามักคิดดีมากกว่าหรือคิดร้ายมากกว่า
(พระอาจารย์เมตตาให้นักเรียนชายสองท่านออกมาหน้าชั้นเรียน) เวลาเจอคนแบบนี้ศิษย์คิดดีหรือศิษย์คิดร้าย ขนาดศิษย์เองยังหัวเราะเลย อาจารย์ถามจริงๆ เวลามีคนมาทำดีกับศิษย์แล้วหน้าตาเขาแบบนี้ ยืนแบบจิ๊กโก๋ๆ หน่อยศิษย์ เราคิดดีขึ้นไหม คิดดีหรือคิดร้าย ในความเป็นจริงศิษย์เอยยอมรับที่เราทำดีไม่ขึ้นเพราะเวลาเรามองใครส่วนใหญ่เรามองลบมากกว่ามองบวก เรามองร้ายมากกว่ามองดี แล้วจริงๆ เราลบหรือเราบวก พยายามบวกอยู่ ใช่หรือไม่ ทั้งที่จริงๆ ลบมาตลอด ใช่ไหมศิษย์ ถ้าอย่างนั้นลองทำหน้าให้ดูบวกหน่อย
อย่างนั้นเปลี่ยนเป็นคนนี้ พระอาจารย์ถามศิษย์ พอเป็นคนนี้คิดดีหรือคิดร้าย (ดี) หน้าตาดูน่าจะดีใช่ไหม พระอาจารย์เปรียบเทียบให้ดูว่าจริงๆ แล้วสิ่งที่ล้างผลาญความดีในใจของมนุษย์ก็คือ เวลามันเห็นชัดเจน บางทีเราก็อยากทำดีกับคนอื่น แต่บางทีหน้าตาดูไม่น่าจะดี ศิษย์เอ๋ยหน้าตาศิษย์จะน่ารักทันทีถ้าศิษย์ยิ้มเยอะๆ แต่คนนี้ไม่ยิ้มก็รู้สึกว่ารอดปลอดภัย ฉะนั้นสิ่งที่น่ากลัวที่สุดในการดำเนินในชีวิตของเราก็คือ บางครั้งเราอยากเป็นคนดี เราอยากทำสิ่งที่ดี แต่ใจของเราคอยที่จะคิดร้ายมากกว่าคิดดี เพราะคนในโลกนี้ไม่หวังสิ่งนี้ก็หวังสิ่งนั้น ใช่หรือไม่ ถึงเราอยากจะทำดีแค่ไหนแต่หน้าตาไม่น่าไว้ใจ ใช่ไหม ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีในใจของเราอีกอย่างหนึ่งก็คือ เวลาเรามองอะไรเรามักจะชอบมองลบมากกว่ามองบวก มองในแง่ร้ายมากกว่าในแง่ดี
ตัวที่ล้างผลาญความดีทำให้คนเราไม่สามารถดีขึ้นได้ นั่นก็คือ เวลามีโอกาสจะทำดีเราไม่ค่อยทำ เราชอบผิดศีลขาดธรรม ฉะนั้นคนที่ดีไม่ขึ้นก็คือคนที่ไม่เคยมีศีลมีธรรม ทำอะไรไม่เคยคำนึงถึงศีลธรรม ฉะนั้นถ้ามีชีวิตอยู่เอาแต่ตัวเองเป็นหลัก ไม่คำนึงถึงศีลธรรม โอกาสที่จะดีขึ้นดียากไหม (ยาก) ยกตัวอย่าง วันนี้เขาชวนมาฟังธรรมะ แต่เราว่าไปดื่มเหล้าสักเป๊กสองเป๊กดีไหม แล้วค่อยไปฟังธรรมะ พอเหล้าเข้าปาก เป๊กเดียวไม่พอจริงไหม สิ่งที่น่ากลัวที่ทำให้มนุษย์ไม่สามารถดีขึ้นได้คือ หนึ่งขาดจิตสำนึกแห่งศีลธรรม สอง ทำอะไรชอบเอาแต่ตัวเองเป็นหลักไม่ค่อยมีสติ เอาแต่อารมณ์เป็นใหญ่ ใช่หรือไม่ (ใช่) อาจารย์จะบอกให้นะศิษย์เอย กลุ่มโน้นแอบนินทาศิษย์ ว่าไม่ได้เรื่อง แก่ก็แก่ เหี่ยวก็เหี่ยว โกรธไหม (ไม่โกรธ) ไม่โกรธหรือ โกรธไม่ไหวเพราะหน้าตาดุ อีกสิ่งหนึ่งคือ เราชอบทำอะไรขาดสติ เอาอารมณ์เป็นใหญ่ เขาด่ามา ด่าตอบ อย่างนี้แหละดีไม่ขึ้น เขาเตะมา เตะไป นั่นแหละดีไม่ขึ้น และอีกอย่างที่ทำให้เราไม่สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้อย่างแจ่มชัด สรุปสิ่งที่ทำให้มนุษย์ไม่สามารถดีขึ้นได้เป็นข้อๆ ดังนี้
ข้อหนึ่ง ไม่สามารถครองในศีลในธรรมได้
ข้อสอง ไม่สามารถมีสติในการดำรงชีวิตได้ ถืออารมณ์เป็นใหญ่
ข้อสาม มองไม่เห็นความเป็นจริงของโลก จึงถูกภาวะของโลกลวงหลอกและทำความดีไม่ขึ้น
ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดี ภายนอกและภายในอยู่ที่ตัวศิษย์เอง ธรรมะจึงสอนไว้ว่า จงฉลาดในการใช้จิตของตัวเองให้เป็น จงฉลาดในการดำเนินชีวิต แล้วรู้จักควบคุมจิตของตัวเองให้ได้ เพราะโลกนี้ แม้จะจริงสักแค่ไหน ถ้าเราเห็นได้ชัด เข้าใจได้ถูกต้อง มันก็ลวงหลอกเราไม่ได้ ส่วนใหญ่คนทำอะไรจะใช้อารมณ์และขาดสติ ใช้อารมณ์เป็นใหญ่ สติเตลิดปัญญาก็ไม่มี
ฉะนั้นสติจะทำให้เรากลับมาสู่ความเป็นกลาง และไม่เอาอะไรเข้าข้างตัวเอง เมื่อพูดถึงสิ่งที่ล้างผลาญความดีแล้ว อาจารย์ถามหน่อยว่า เกิดเป็นคนเราดีได้ไหม (ได้) แล้วเราดีจนสุดลมหายใจได้ไหม (ได้) เราดีจนถึงที่สุดได้ไหม แต่ศิษย์หลายคนบอก อาจารย์แต่ดีแล้วมันเหนื่อยบางครั้งดีแล้วมันท้อนะ ถ้าทำดีแล้วเหนื่อยแปลว่ายังยึดติด ถ้าทำดีแล้วท้อแปลว่ายังคาดหวัง แต่ถ้าทำดีที่แท้จริงจะไม่เหนื่อยจะไม่ท้อ เพราะว่าการทำดีทำเพื่ออะไรรู้ไหม เราทำดีเพื่อขอสองตัวใช่ไหม เราทำดีเพื่อขอพรให้ตัวเอง ใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นเราทำดีเพื่ออะไรหรือ อย่างนั้นอาจารย์จะบอกให้ทำไมเกิดเป็นคนต้องทำดี หลายคนบอกว่าดีบ้างไม่ดีบ้างก็ได้อาจารย์ วันนี้ดีพรุ่งนี้ไม่ดีก็ได้ใช่ไหม ศิษย์คิดออกไหมว่าทำไมต้องทำดี ตอบไม่ได้เลยหรือ (ทำให้มีความสุข) เพราะทำดีทำให้มีความสุข ทำชั่วทำให้เราทุกข์ใจ ฉะนั้นถ้าเราทุกข์แปลว่าเราทำชั่วมาใช่ไหม (ใช่) แล้วชีวิตสุขมากกว่าทุกข์ไหม หรือทุกข์มากกว่าสุข (ทุกข์มากกว่า) อย่างนั้นแปลว่าศิษย์แอบทำชั่วมากกว่าทำดี ถูกไหม
อาจารย์จะบอกให้ว่าเหตุผลหนึ่งที่เราต้องทำดี เพราะเราทำดีเพื่อป้องกันไม่ให้จิตเราคิดชั่ว เราทำดีเพื่อป้องกันไม่ให้จิตไหลลงต่ำ เราทำดีเพื่อควบคุมจิตเราไม่ให้เลวร้าย ฉะนั้นที่เราทำดีไม่ใช่ต้องการผล แต่ที่เราทำดีเพราะป้องกันตัว ใครทำดีแล้วหวังผลความดีนั้นไม่ถูกต้อง จริงไหม (จริง) เพราะเหตุผลของการทำดีคือป้องกันจิตให้ไม่ไหลลงต่ำ ไม่ให้ผลาญความดี เหมือนทำไมเราเลือกที่จะทำดีไม่ทำชั่ว เพราะว่าถ้าทำชั่วแล้วผลก็คือความทุกข์ แต่ทำดีผลคือความสุขความร่มเย็น แล้วเราเลือกทำดีหรือทำชั่ว (ทำดี) โดยส่วนใหญ่มนุษย์จะบอกว่า ก็อยากทำความดี แต่ดีบ้างชั่วบ้างไม่เป็นไร อาจารย์จะบอกศิษย์นะ ศิษย์เอยถ้าผิดไปแล้วจึงค่อยมาทำดีลบล้างมันสายไป ถ้าทุกข์แล้วจึงค่อยมาฝึกจิตมันช้าไป ฉะนั้นฝึกทำตัวเองดีๆ ไว้ดีไหม (ดี) แล้วจะทำดีอย่างไรง่ายๆ กับพ่อแม่เราต้องรู้จัก (กตัญญู) กับหน้าที่เราต้องรู้จัก (รับผิดชอบ) รับผิดชอบแล้วก็ซื่อตรงด้วย
เอาเปรียบคนอื่นแล้วเอาตำแหน่งใหญ่ๆ เอาเงินเยอะๆ อย่างนี้ก็ไม่ได้ใช่หรือไม่ กับเพื่อนฝูงเราต้อง (จริงใจ) จริงใจ มีน้ำใจ เคารพให้เกียรติ อย่างนี้แปลว่ารู้จักมีธรรม มีศีลแล้วยังมีธรรม สมมติค้าขายอย่างไรไม่ให้ผิดศีล มีชีวิตอย่างไรไม่ให้ผิดศีล คนเราโดยส่วนใหญ่ ตัวศิษย์เองโดยส่วนใหญ่สุขภาพแข็งแรงดีไหม (ไม่ดี) เจ็บออดๆ แอดๆ ไหม ถ้าอย่างนั้นอาจารย์จะบอกให้ว่าการมีศีลป้องกันความชั่วอย่างเดียวไม่พอ การมีศีลยังป้องกันให้เราไม่ต้องเจอเคราะห์ร้ายด้วย เพราะคนที่ไม่เบียดเบียน ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่เบียดเบียนคนทางตา กาย วาจา ใจ จะเป็นคนที่อยู่ที่ไหนก็มีความสุข แต่คนที่ชอบเบียดเบียนคนอื่น ด่าเขาทางตา ปากก็ว่า ใจก็ตำหนิคิดร้าย คนอย่างนี้ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีความสุข ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่เจริญ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นการมีศีลก็คือการฝึกให้เรามีเมตตาจิต ไม่เบียดเบียนชีวิตคนอื่นเพื่อชีวิตตัวเอง แล้วเราเบียดเบียนไหม ไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิตใช่ไหม ยืมมือคนอื่นฆ่าใช่ไหม ถูกหรือไม่ ฉะนั้นการที่เราประพฤติดีก็เพื่อป้องกันให้เราไม่ประพฤติชั่ว การบำเพ็ญธรรมมีสามระดับ ระดับแรกเรียกว่าระดับศีลคือละชั่ว ระดับที่สองคือระดับคุณธรรมเพื่อบำเพ็ญบุญ ใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้าศีลสิบได้ครบ ศิษย์จะปัญญาดีไหมฝ่ายชาย เรียนหนังสือดีไหม สมองฉับไหวไหม ถ้าสูบบุหรี่เก่ง กินเหล้าเก่ง สมองจะไม่ดี จริงไหม (จริง) ถ้าพูดโกหกเก่ง พูดไปก็ไม่มีใครเชื่อถือ ใช่ไหม ถ้าชอบมีกิ๊ก ใครก็ไม่มีวันซื่อตรงกับเราเพราะตัวเราไม่เคยซื่อตรง ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้ารู้จักเคารพให้เกียรติ ไปอยู่ที่ไหนครอบครัวก็ร่มเย็นจริงไหม (จริง) ถ้าปฏิบัติศีลได้ดี มีหรือชีวิตจะไม่มีความสุข มีใครกล้ายกมือแล้วบอกอาจารย์ดังๆ ว่าศีลห้าเราถือครบ
การบำเพ็ญธรรม อาจารย์ขอแบ่งเป็น 3 ระดับ คือ มีศีลป้องกันความชั่ว มีธรรมได้บำเพ็ญบุญ ธรรมระดับคุณธรรมจะช่วยให้เราได้สร้างบุญ อาจารย์ถามจริงๆ มีครอบครัวร่มเย็นไหม ไปอยู่ที่ไหนอยากสงบสุขไหม แต่ถ้าศิษย์มีแต่ศีล ศิษย์ไม่มีคุณธรรมความเป็นคนไปอยู่ที่ไหนก็ไม่ร่มเย็นจริงไหม ฉะนั้นถ้าเกิดศิษย์อยาก อยู่ที่ไหนก็ร่มเย็น อยู่กับใครก็มีสุข ไม่มีทุกข์ทางใจ ศิษย์ก็ต้องมีทั้งศีลและธรรม ใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้ามีศีลธรรมครองใจ มีศีลธรรมครองชีวิต อยู่ในโลกก็ไม่ค่อยน่ากลัวแล้วใช่ไหม บาปเราก็ไม่สร้างแล้ว อันแรกคือธรรมระดับศีล อันที่สองคือธรรมระดับคุณธรรม ธรรมระดับคุณธรรมช่วยสร้างบุญ นี่ล่ะละชั่วบำเพ็ญบุญ ศิษย์มักจะพูดกับอาจารย์เสมอว่าเป็นคนดีแล้วชั่วก็ไม่ทำแล้วแต่ทำไมเรายังหนีไม่พ้น (ทุกข์)
เพราะอันนี้ไม่ทำให้ศิษย์ไหลลงต่ำ ไม่ถูกความชั่วผลาญให้กลายเป็นคนดีไม่ขึ้น คุณธรรมอะไรที่ช่วยสร้างบุญ ใครนึกออกบ้าง ปฏิบัติร่วมกันแล้วทำให้เกิดบุญ ใครตอบได้บ้าง (ซื่อสัตย์, สุจริต) ตอบได้ดีปรบมือหน่อย เอาขนมไปหนึ่งอัน มีอะไรอีก (ซื่อสัตย์) ถ้านึกไม่ออกแสดงว่าชีวิตนี้ไม่เคยมีคุณธรรมอะไรนะ (จิตอาสา, ช่วยเหลือคนที่ลำบากกว่า, รู้จักแบ่งเวลาช่วยเหลือคน) อาจารย์อยากบอกอย่างหนึ่งที่พูดคำหนึ่ง แล้วสามารถรวมได้ทุกอย่างคุณธรรมอะไร รู้ไหม กล้าพูด ก็ต้องกล้าทำ ลุกขึ้นมาตอบ (พ่อแม่ยังอยู่ดูแลพ่อแม่, เคารพให้เกียรติ)
(เมตตา) ถามในใจลึกๆ จิตเมตตาที่รู้จักสงสารคนอื่นมีในใจเราไหม (มี) หากเราแผ่ความเมตตานี้ให้กว้างๆ เราจะมีน้ำใจไหม เราจะด่าคนอื่นไหม เราจะเบียดเบียนคนอื่นไหม เราจะคดโกงคนอื่นไหม เราจะชิงชังคนอื่นไหม (ไม่) ฉะนั้นถ้ามีเมตตาหยั่งลึกลงในจิตใจ ความชั่วจะไม่เกิดเลยจริงไหม (จริง) แล้วเรามีเมตตาไหม เมตตาแต่ตัวเองกับคนอื่นไม่เมตตาใช่ไหม (รู้จักปล่อยวาง) รู้จักปล่อยวางหรือ ยังไม่ทันได้ทำก็ปล่อยแล้ว ต้องทำให้เต็มที่ก่อน ถ้ายังไม่ทำแล้วปล่อยเขาเรียกว่าไม่รับผิดชอบ ใช่ไหม (ใช่) ต้องทำให้ถูกต้องทำให้ดีที่สุดก่อน เมื่อทำจนถึงที่สุดดีที่สุดเราควรปล่อยวาง ผลจะเป็นอย่างไรต้องกล้ายอมรับ นี้ล่ะถึงจะเรียกว่าถูกต้อง
ฉะนั้นเริ่มต้นง่ายๆ นะ ศิษย์เอยการบำเพ็ญธรรมระดับคุณธรรมก็คือ
1. ต้องเมตตา
2. ต้องซื่อตรง
3. ต้องมีมโนธรรมสำนึกที่ดีงาม
เกิดเป็นคนถ้าขาดซึ่งมโนธรรมสำนึกที่ดีงาม เราก็พร้อมที่จะทำชั่วได้ จริงไหม (จริง) อาจารย์จะบอกอีกนะ ศิษย์บำเพ็ญถึงสองระดับนี้ก็ยังไม่สามารถทำให้ตัวเองพ้นทุกข์ได้
ฉะนั้นระดับที่สามคือ บำเพ็ญระดับสัจธรรม เข้าถึงความเป็นจริงแห่งธรรมะ อาจารย์ยกตัวอย่างง่ายๆ อาจารย์ถามว่าในโลกนี้มีใครบ้างไม่มีทุกข์ (ไม่มี) ทุกคนล้วนมีทุกข์ ทุกข์ตั้งแต่เกิดจน (ตาย) สมมติอาจารย์มีแอปเปิ้ลผลหนึ่ง กินแล้วมีสุข กินแล้วมีบุญ กินแล้วโชคดี เอาไหม (เอา) แต่ศิษย์อย่าลืมนะแอปเปิ้ลของอาจารย์โชคดีแค่ไหนก็โชคร้ายแค่นั้น เอาไหม (เอา, ไม่เอา) มีบุญแค่ไหนก็อาจจะมีบาปแค่นั้น เอาไหม (เอา)
แอปเปิ้ลอาจารย์กินแล้วมีบุญ เอาไหม แต่บุญมากเท่าไหร่ก็บาปมากเท่านั้น โชคดีขนาดไหนก็โชคร้ายขนาดนั้น กินแอปเปิ้ลอาจารย์แล้วถูกลอตเตอรี่ 3 ตัว แต่ที่เหลือถูกกินหมดทุกงวด แอปเปิ้ลของอาจารย์ได้แล้วสมหวัง แต่สมหวังขนาดไหนก็ต้องผิดหวังมาก เอาไหม (ไม่เอา) อาจารย์ถามศิษย์หน่อย เราอยู่ในโลกมีอะไรเราก็ทุกข์ มีแฟนก็ทุกข์เพราะ (แฟน) มีลูกก็ทุกข์เพราะ (ลูก) มีเงินก็ทุกข์เพราะเงิน (เงิน) มีเสื้อผ้าก็ทุกข์เพราะ (เสื้อผ้า) มีเพื่อนก็ทุกข์เพราะ (เพื่อน) แฟน เงิน เสื้อผ้า ลูก สามี ภรรยา เป็นต้นเหตุของความทุกข์ ใช่ไหม (ใช่) แฟนของศิษย์ให้ศิษย์มีสุขขนาดไหนก็ให้ศิษย์ทุกข์มากขนาดนั้น เงินให้ศิษย์สุขขนาดไหน มันก็ให้ศิษย์ทุกข์มากขนาดนั้น ใช่ไม่ใช่ แอปเปิ้ลยังไม่เอาแล้วแฟนเอาไหม (เอา) แล้วเงินเอาไหม (เอา) ถ้าอย่างนั้นอาจารย์ถามหน่อย รู้ว่ามีแล้วทุกข์ รู้ว่ามีแล้วไม่รอด รู้ว่ามีแล้วมันเจ็บ เอาไม่เอา (ไม่เอา) แต่ถึงเวลาเราเห็นชัดขนาดนั้นไหม (ไม่เห็น)
(พระอาจารย์เมตตาเชิญนักเรียนรองหัวหน้าชั้นออกมายืนหน้าชั้น) เหมือนตอนแรกได้แฟนมาใหม่ๆ อาจารย์ชอบได้ฟังบ่อยๆ บุญอะไรมาหนุนนำกันหนอ ฟ้าสร้างบุญให้เรามาเกิดคู่กัน ใช่ไหม แต่พอนานไป กรรมอะไรของฉัน ถูกไหม แล้วมันต่างอะไรกับแอปเปิ้ลอาจารย์ ตอนแรกกินแล้วบุญแต่ตอนนี้กรรม ถูกไหม
ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีคือสิ่งที่เรามองไม่เห็นความจริงในโลกจนแจ่มชัด ถ้าเราเห็นจนแจ่มชัดจะไม่ลวงให้เราหลง ไม่ลวงให้เราทุกข์ได้ ถ้าเรารู้ว่า มีความรัก สุขขนาดไหน ก็ทุกข์ขนาดนั้นจริงไหม มีคนที่น่ารักดีกับเราขนาดไหน เขาก็ร้ายขนาดนั้น เอาไหม (เอา) ในโลกแห่งความเป็นจริง ถ้าอยากรู้ทุกข์และหนทางพ้นทุกข์ ต้องมองให้ชัดอย่าหลอกตัวเอง อย่าหลอกจิตตัวเอง มีอะไรบ้าง ที่มีแล้วไม่ทุกข์ มีอะไรบ้างได้แล้วมีแต่สุขแล้วไม่ทุกข์ (ไม่มี) ฉะนั้นสิ่งที่เราครอบครอง ควรครอบครองให้น้อยที่สุดหรือครอบครองให้มากที่สุด อยากให้มากที่สุดแล้วทุกข์มากที่สุด หรืออยากให้น้อยแล้วทุกข์น้อยลง ในเมื่อเราเห็นชัดว่า มีอะไรก็ทุกข์ จะเอาอีกไหม ถ้าอย่างนี้ ศิษย์จะทำอย่างไร เมื่ออยู่แล้วมันทุกข์ ตอนแรกมันก็สุขนะ และตอนนี้ถ้าทุกข์ละ ศิษย์บอกอาจารย์มันทุกข์ไม่ไหวแล้ว ทำไมทำกับผมอย่างนี้ ทำไมหน้าซื่อใจคด ทำไมหน้าหวานแต่ใจขมเหลือเกิน รับไม่ได้แล้ว อาจารย์จะบอกให้ว่า ปัญหาบางอย่างที่ทำให้ศิษย์ทุกข์แล้วใจรับไม่ไหว ศิษย์เคยได้ยินไหม ขยายใจให้กว้าง กว้างจนปัญหามันเหลือนิดเดียว ที่รับไม่ไหวเพราะใจเราแคบ ใจเรายึดติด ใจเรามีกรอบ ทุกข์มาก็เจ็บง่าย แต่ถ้าต่อไปนี้ทุกข์มาเปิดใจให้กว้าง วางใจให้ใหญ่
เรื่องที่แย่ขนาดไหน ถึงแม้ว่ามันจะหนักขนาดไหน มันก็จะกลายเป็นเรื่องที่เล็ก (นิดเดียว) เหมือนอย่างฉันทุกข์กับเธอเหลือเกิน ทุกข์เหลือเกิน ในเมื่อมองหน้าแล้วทุกข์ หันไปมองคนอื่นเผื่อจะหาย หันไปหาคนใหม่ดีไหม เผื่อจะหาย ถูกไหม (ไม่ถูก) คนที่คิดอย่างนี้ เรียกว่าความวัวยังไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก แล้วเราก็ชอบเป็นแบบนี้ อันนี้ไม่ดีไปหาควายใหม่เลย ธรรมะคนโบราณก็สอนแล้ว ความวัวยังไม่ทันหายความควายเข้ามาแทรกอีก ศิษย์เอยเมื่อเราอยู่กับเขาแล้วทุกข์ เคยได้ยินไหม ว่าต้องมองให้กว้าง ใครบ้างไม่ผิดหวัง ไม่อกหัก ไม่ล้มแล้ว ไม่เคยเจ็บป่วย พอคิดอย่างนี้ ฉันก็ทุกข์ คนอื่นก็ทุกข์ไม่ต่างกัน เราเลยมองว่าเราทุกข์น้อยลง แล้วเรากับเขาก็ทุกข์ไม่ต่างกันจริงไหม พอคิดอย่างนี้ เราก็ไม่จมอยู่กับความทุกข์ จะวางความทุกข์ได้ เพราะยังมีคนอีกมาก ที่ทุกข์มากกว่าเรา และเคยได้ยินไหม เวลาเราทุกข์ เราจะจมอยู่กับความทุกข์ เราจะหนีทุกข์ หรือเอาทุกข์มาทำให้เราพ้นทุกข์ (เอาทุกข์มาให้พ้นทุกข์)
ถ้าอย่างนั้น เรามาเปลี่ยนกรรมให้สิ้นกรรม แล้วเปลี่ยนกรรมเป็นการสร้างบุญสร้างทาน ดีไหม (ดี) ศิษย์ชอบทำบุญ ทำทานไหม (ชอบ) อะไรที่ทำให้เราทุกข์แล้วเราแปรเป็นบุญ แปรเป็นทาน แปรเป็นหนทางพ้นทุกข์ เราทำได้ไหม (ใช่) บุญคือเครื่องชำระล้างกิเลส ให้หมดสิ้นไปจากใจ แล้วใจบริสุทธิ์ บุญคือทำให้เราสงบใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้าเกิดเขาทำเราทุกข์ แต่เราจะแปรทุกข์ให้เป็นบุญ เขาทำเราทุกข์ เขาทำให้เรามีกรรม เราจะทำให้เราสิ้นกรรม ฉะนั้นเขาทำเราทุกข์มากขนาดไหน เราก็จะบอก ดีแล้วได้ละกรรมออกไปจากใจ ฉันได้ละความเกลียดออกจากใจ ฉันจะได้รักเธอมากๆ ฉันจะต้องซื่อตรงกับเธอ เธอจะคดโกงฉันอย่างไร ฉันก็จะซื่อตรง ฉันก็จะเอาธรรมะให้เธอ ฉันก็จะเมตตาเธอ เธอจะใจร้ายขนาดไหน ฉันจะแปรเปลี่ยนเธอ แปรความร้ายให้เป็นความดี แปรบาปให้เป็นบุญ แปรกรรมให้เป็นสิ้นกรรม เอาไหมละ (เอา)
ถ้าศิษย์สามารถทำทานกับคนได้ ศิษย์ก็แปรคนร้ายให้กลายเป็นพระ แปรบ้านให้กลายเป็นวัด ฉะนั้นถ้าเขาด่าศิษย์แล้วศิษย์ไม่ด่ากลับ แต่ศิษย์บอกว่าศิษย์จะเปลี่ยนแปรกรรมให้เป็นบุญ ฉะนั้นถ้าเขาด่าเรามา เราจะสละความโกรธ เราจะเมตตา เราจะเอาธรรมให้เขา เราจะซื่อตรงกับเขา อย่างนี้แปลว่าใครด่าเรามา เราก็ได้สร้างบุญ ถูกไหม ใครด่าเรามา เราให้ธรรมะเป็นทานและธรรมะของเราให้แบบไม่เจาะจงด้วย เราได้ทำสังฆทานด้วย จริงไหม (จริง) ประเสริฐกว่าไหม (ประเสริฐกว่า) เราไม่จำเป็นต้องทำบุญที่วัดใช่ไหม ถ้าทำแล้วสละกิเลส สละความยึดมั่นถือมั่น แล้วก็ก่อเกิดเป็นคุณธรรม ทำให้กิเลสหายไปจากตัว แล้วก่อเกิดเป็นความอบอุ่นร่มเย็น สงบสุข นั่นก็แปลว่าเราจะอยู่กับใคร เราก็สามารถสร้างบุญสร้างทานได้ ใช่ไหม ฉะนั้นเราแปรทุกข์ให้เป็นความพ้นทุกข์ได้ไหมล่ะ (ได้) เขาอยากจะมีกิ๊ก ก็ช่างเขา เราไม่กิ๊กกับใคร เราซื่อตรงกับเขา เพราะเราไม่รู้ว่าชาติก่อนเราทำอะไรกับเขาไว้บ้าง แต่ชาตินี้เราจะทำสิ่งที่ถูกต้องและดีงาม ขอเพียงแค่ศิษย์ปฏิบัติต่อเขาด้วยความซื่อตรง ปฏิบัติต่อเขาด้วยความเมตตา ถึงเขาจะไม่ซื่อตรง ไม่เมตตาก็ช่างเขา เราปฏิบัติของเราไป อยากทำทานทุกที่ไหม (อยาก) อยากทำบุญทุกที่ไหม (อยาก) ทำไมเราไม่ทำกับคนในบ้านเราล่ะ ถ้าทำแล้วละความโลภได้ ทำแล้วละความโกรธได้ ทำแล้วทำให้ใจเราสงบสุข ใจร่มเย็นได้ ทำดีไหม (ดี)
(พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาท ชื่อเพลง : อริยทรัพย์ในตน ทำนองเพลง : ตังเก)
ดูเอาเถอะนะเจ้ามาปลูกฟักทำไมได้แฟง ฟักลูกใหญ่กว่าแฟงแต่คล้ายๆ กัน แฟงลูกเล็กกว่าใช่ไหม เราอยู่ไม่ใช่มาเพื่อทุกข์แต่เราอยู่เพื่อพ้นทุกข์และเข้าใจในทุกข์และนำพาให้ตนพบธรรม แต่ปรากฏว่าเราอยู่เราก็ทุกข์ แล้วก็ทุกข์ แล้วก็ตายในความทุกข์ ช่างน่าเสียดาย
พระอาจารย์เมตตาชื่อสถานธรรม เต๋อเหยริน มีทั้งคุณธรรม มีทั้งความดีงามนำพาผู้คน
ห้องพระมีหลายที่นะศิษย์เอย เรามาศึกษาบำเพ็ญธรรมเพื่อนำพาให้ตัวเองเข้าใจในธรรม อยู่ร่วมกับคนได้อย่างเป็นสุข และนำพาตัวเองให้พ้นทุกข์ ศิษย์เอยทุกข์ไหม หน่ายไหม ท้อไหม (ท้อ) ไม่ท้อนะยังมีลมหายใจก็สู้กันต่อไป แต่จะสู้อย่างคนที่จมปลักอยู่กับความทุกข์ หรือจะสู้อย่างคนที่รู้จักเอาทุกข์มาแปลบุญเป็นกุศล เป็นทางพ้นทุกข์เป็นการสิ้นกรรม จริงไหม (จริง) คนเราอยู่ร่วมกันเพราะบุญกรรมกันมาก่อน ใช่หรือไม่ (ใช่) อาจารย์ถามหน่อยเวลามีเรื่องอะไรกันมาเราอยากอยู่เพื่อจบกรรม หรืออยู่เพื่อเกี่ยวกรรม (จบกรรม) อยากอยู่เพื่อมีบุญร่วมกรรมหรือมีบาปร่วมกัน (บุญร่วมกัน) ฉะนั้นถ้าอยากอยู่ร่วมกันอย่างคนมีบุญร่วมกันไม่มีบาปไม่มีกรรม แล้วคนที่มีบุญร่วมกันก็ควรปฏิบัติต่อกันด้วยคุณธรรมไม่ใช่อารมณ์
ควรปฏิบัติด้วยความถูกต้อง ใช่ไหม (ใช่) ควรปฏิบัติต่อกันด้วยความดีงาม ใช่ไหม (ใช่) แต่ทุกวันนี้ศิษย์ปฏิบัติต่อคนด้วยอารมณ์ล้วนๆ เลย จริงไหม (จริง) ฉะนั้นอารมณ์นำมาซึ่งความทุกข์ อารมณ์นำมาซึ่งกิเลส และอารมณ์นำมาซึ่งวิบากกรรม และวัฏฏะการเวียนว่าย
ศิษย์อยู่ในโลกมีทุกข์มามากพอแล้ว ทุกข์แห่งความเกิด ทุกข์แห่งความแก่ ทุกข์แห่งความเจ็บ และทุกข์แห่งความตาย หนีพ้นไหม (ไม่พ้น) กลัวไหม (ไม่กลัว) ศิษย์ของอาจารย์ไม่กลัวตายแล้วใช่ไหม (ไม่กลัว) ไม่กลัวเจ็บแล้วใช่ไหม แปลว่าถ้าเกิดเจ็บแล้วจะเจ็บแค่กายไม่เจ็บที่ใจ ตายแค่สังขารแต่ใจไม่ตายใช่ไหม (ใช่) ศิษย์รู้ไหมว่าการเข้าใจธรรมจะทำให้เราพ้นทุกข์ได้อย่างไร ศิษย์เคยได้ยินไหมอยู่ในโลกหาเท่าไร มีก็เหมือนไม่มี เรามีเงินเป็นร้อย เรามีเงินเป็นสิบ แต่ทำไมมีก็เหมือนไม่มี เรื่องราวในโลกเรารู้มากมายแต่ทำไมถึงที่สุดรู้ก็เหมือนไม่รู้ แล้วเมื่อเราเรียนรู้ไปจนถึงที่สุด เราก็จะรู้ว่าในโลกนี้มีก็เหมือนไม่มี แบบนี้เรายังอยากอีกไหม (ไม่อยาก) ในเมื่อถ้าเราเข้าใจหลักสัจธรรมอันนี้ก็ดีนะ แต่ถึงเวลาเราก็อยากอีก อาจารย์จะให้คาถาให้ศิษย์เอาไว้เวลาเจอทุกข์ จำไว้นะศิษย์ในโลกใบนี้เห็นก็เหมือนไม่เห็น มีก็เหมือนไม่มี รู้ก็เหมือนไม่รู้ จริงไหม (จริง) ทำตัวรู้ไปหมดทุกอย่าง ที่เราว่ารู้ จริงๆ เรารู้ไหม (ไม่รู้) ที่เราว่ามีเขา จริงๆ เรามีเขาไหม (ไม่มี) ที่เราว่าได้ เราเคยได้อะไรไหม เมื่อไรที่เราทุกข์เพราะการมีใจ ถ้าเราทุกข์เพราะเรามีจิต อาจารย์ถามหน่อยในเมื่อใจของเรามันขยายใหญ่ได้ เมื่อใหญ่มากก็เจ็บมาก หรือใหญ่มากแล้วจะเจ็บน้อยลง ใจแคบใจเล็กยิ่งทำให้เราอึดอัด ใช่ไหม (ใช่) แต่หากใจกว้างจนหาที่สุดไม่ได้เราจะทุกข์เราจะเจ็บน้อยลง จริงไหม (จริง) เรามาดูนิสัยของใจ กับนิสัยของกิเลสหน่อยเอาไหม สมมติว่าตอนนี้ใจเรามีความทุกข์เข้ามาในใจ ความทุกข์มีรูปลักษณ์ไหม (ไม่มี) โลภ โกรธ หลง มีรูปลักษณ์ไหม (ไม่มี) ถ้าไม่มีก็แปลว่ามันพร้อมที่จะหายไปได้ทันที ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเมื่อใดที่เราสนใจมันจากไม่มีจะกลายเป็น (มี) จากไม่เหลือจะกลายเป็น (เหลือ) ฉะนั้นถ้าตอนนี้เราเห็นหน้าเขาแล้วเราทุกข์ เราจะทำอย่างไรดี
เราทุกข์เพราะเราใส่ใจ เราเจ็บเพราะเราใส่ใจ ภาษาไทยมันบอกชัดเจนเลยเอามันมาใส่ใจ เราผิดหวังเพราะเรา (เอามันมาใส่ใจ) ถ้าอย่างนั้นตอนนี้มันอยู่ในใจ เราจะทำอย่างไรให้มันลดไปจากใจ ทำอย่างไรให้มันออกไปจากใจ คิดออกไหม ทำอย่างไรดีจะได้ไม่ต้องทุกข์กับมัน มองเป็นอื่นดีกว่า เราเห็นเหมือนไม่เห็น เพราะถ้าเห็นแล้วมันทุกข์ มองแล้วมันเจ็บปวด แล้วเราทำเห็นเหมือนไม่เห็น ดีไหม (ดี) แล้วเวลาความทุกข์มา ศิษย์จำไว้อย่างหนึ่ง อย่าเล่นกับความทุกข์ อย่าจริงจังกับความทุกข์ มันเข้ามาเราไม่ใส่ใจ เราไม่ปรุงแต่ง เราไม่เพิ่มความทุกข์เข้าไป เดี๋ยวความทุกข์มันจะหายไปเอง แต่ถ้าเมื่อไหร่เจ็บ ทำไมเขาทำอย่างนี้ ทำไมเขาไม่รู้จักตั้งใจฟัง อุตส่าห์สอนแล้วสอนอีก สอนแล้วก็เปล่าประโยชน์ นี่เขาเรียกว่าเอามันมาใส่ใจ แล้วเรายังปรุงแต่ง ยังใส่อารมณ์เข้าไป แล้วคนที่เจ็บเขาเจ็บกับเราไหม เขาทุกข์กับเราไหม เขาแค่นั่งหลับเฉยๆ คนที่มีอารมณ์ คนที่โมโหก็เราทั้งนั้นเลย แล้วเราจะเหนื่อยไปทำไม ในเมื่อเขาไม่รู้สึกรู้สาอะไรเลย ถูกไหม ถ้าอย่างนั้นอาจารย์จะบอกนะศิษย์ เราทุกข์เพราะเราเอาเขามาใส่ใจแล้วยิ่งทุกข์ เราก็ไม่สนใจเขาสิ ในใจเรายังมีเรื่องให้คิด มีเรื่องอื่นให้น่าสนใจมากกว่าไม่ต้องไปดูดำดูดีเขาเลย ถ้าเอามาคิดแล้วมันทุกข์ ถ้าใส่ใจแล้วมันทุกข์ก็เลิกคิดดีไหม
คำว่าปล่อยวางแปลว่าไม่กลับมาคิดอีก ศิษย์จำคำให้ดีๆ นะ มนุษย์รู้จักคำว่าปล่อยวางแต่ไม่เข้าใจคำว่าปล่อยวางที่แท้จริงคืออะไรใช่ไหม ฉะนั้นคำว่าปล่อยวางที่แท้จริงแปลว่า ถ้าคิดแล้วมันเป็นทุกข์ ปล่อยวางก็คือไม่เอากลับมาคิดซ้ำคิดซากให้ทุกข์อีก นั่นแหละเรียกว่าปล่อยวาง
พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาทซ้อนพระโอวาทคำว่า “อริยทรัพย์ในตน”
เมื่อวานบอกไว้ใช่ไหมว่ามีเจ็ดอย่าง เพราะอริยทรัพย์อีกอันหนึ่งที่ประเสริฐก็คือการรู้จักเรียนรู้เข้าถึงความจริงจนเกิดปัญญาเห็นแจ้ง ไม่ถูกโลกใบนี้ลวงหลอกอีกต่อไป
ขอให้เดินทางกลับโดยปลอดภัย ขอให้ความดีคุ้มครองศิษย์ วงเล็บเฉพาะคนที่รู้จักทำความดีโดยไม่ย่อท้อ ส่วนที่ดีบ้างเสียบ้าง อาจารย์ไม่รู้ เพราะความชั่ว มันก็ย่อมตามคนชั่วไป ฉะนั้นมีโอกาสทำดีแต่เลือกทำชั่ว ก็ช่วยไม่ได้ อาจารย์บอกไปแล้วนะ ชีวิตเรา เราเป็นคนขีดเส้นเอง อนาคตจะเป็นเช่นไรไม่ใช่ฟ้ากำหนด ไม่ใช่ใครเป็นคนกำหนด แต่เราต้องกำหนดด้วยตัวเราเอง ถ้าศิษย์ศรัทธาเชื่อมั่นในความดีงาม ความดีงามนั่นแหละจะคุ้มครองศิษย์เอง ไม่ว่าภพภูมิไหนความดีมันก็จะนำพาให้ศิษย์พบแต่สิ่งที่ดีงาม แต่ถ้าศิษย์เลือกประพฤติชั่ว ทำชั่ว ศิษย์เอ๋ยไม่ต้องชาติไหนหรอก ชาตินี้ศิษย์ก็หนีไม่พ้นกรรมที่ศิษย์สร้าง ทำไมคนเราต้องมีธรรมะ เพราะธรรมะจะนำพามาซึ่งความสงบร่มเย็นในชีวิต ถึงที่สุดศิษย์จะหาอะไรก็ตามแต่ท้ายที่สุดศิษย์ไม่อยากได้ความร่มเย็นในชีวิตหรือ ศิษย์ไม่อยากได้ความสันติสุขในชีวิตหรือ แล้วสันติสุขร่มเย็นในชีวิตมันมาจากไหน มันก็มาจากความประพฤติที่ถูกต้องและดีงาม ใช่ไหม (ใช่) ไม่มีใครทำร้ายเราหรอกนอกจากตัวเราเอง ไม่มีใครฆ่าศิษย์ให้ตายทั้งเป็นได้นอกจากความคิดของศิษย์เองที่ไม่ปล่อยวาง จริงไหม (จริง)
ฉะนั้นโลกนี้อะไรจะเกิด ขอเพียงเราเชื่อมั่นในความถูกต้องดีงามว่าเราเกิดมาศีลเราไม่ขาด ธรรมเราไม่พร่อง หนทางดับทุกข์ย่อมไม่ไกลในชีวิตและชาตินี้หรอก ถ้าศิษย์ไม่ดูถูกตัวเอง ศิษย์ก็เป็นคนดีที่บำเพ็ญธรรมและช่วยเหลือคนได้ ถ้าตัวเองรอดมีหรือจะช่วยคนอื่นไม่ได้ แต่ถ้าตัวเองยังฝึกไม่ได้ ยังพ้นทุกข์ไม่ได้ ศิษย์ไปอยู่ที่ไหนศิษย์ก็ทำให้คนอื่นทุกข์ จริงหรือไม่ (จริง) ศิษย์เอ๋ยอาจารย์ชอบอยู่อย่างหนึ่ง มีคนหนึ่งที่เจอเรื่องทุกข์ แต่เขาสามารถอดทนและไม่ทุกข์ได้ เพราะคิดอย่างเดียวว่าถ้าเขาทุกข์แล้วคนที่รักจะทุกข์ยิ่งกว่าเขา เขาเลยไม่ทุกข์ ถ้าพูดแล้วทำให้คนอื่นทุกข์ เขาขอไม่พูด เขาขอทุกข์คนเดียว ศิษย์เคยมีใจแบบนี้ไหม ถ้าทำได้เช่นนี้ถือว่าประเสริฐแล้วล่ะ ถ้าทุกข์แล้วทำให้คนที่รักมันเจ็บ ฉันจะไม่ทุกข์ ฉันจะเข้มแข็ง ถ้าทุกข์แล้วทำให้คนไม่ได้ดีขึ้นเลย ฉันจะขอทุกข์คนเดียว พูดไปก็ทำให้คนอื่นทุกข์ด้วย ถ้าอย่างนั้นฉันขอทุกข์คนเดียวก็ได้ แล้วฉันจะเปลี่ยนทุกข์ให้เป็นบุญและสิ้นกรรมและยิ้มแย้มแจ่มใสขึ้นมา อาจารย์หวังเล็กๆว่าศิษย์จะเป็นเช่นนั้น เมื่อไหร่ทุกข์ลองถามตัวเองว่าถ้าทุกข์แล้วทำให้คนอื่นเขาต้องทุกข์ด้วย คุ้มหรือ ที่จะทุกข์ ถ้าพูดแล้วทำให้เขาทุกข์ด้วย ถ้าอย่างนั้นเราก็ยอมกลืนความทุกข์แล้วไม่พูดดีไหม (ดี)
ดีที่รู้จักบำเพ็ญและไม่ยอมแพ้ต่อความทุกข์ อาจารย์คงต้องไปแล้วมีโอกาสคงได้มาผูกบุญสัมพันธ์กันอีก ศิษย์เอ๋ยอย่าดูถูกคุณค่าของความดีงามในใจตนเพราะถึงที่สุดศิษย์สามารถพ้นทุกข์และเป็นพุทธะบนแดนดินในโลกได้ อยู่ที่ทำหรือไม่ทำ และทำเพื่อธรรมหรือทำเพียงเพื่อตัวตน ถ้าเพื่อธรรมมันก็จะพ้นทุกข์แต่ถ้าเพื่อตนมันก็จะกลายเป็นความเห็นแก่ตน
สมบัติแห่งอริยะ จักรวาลที่แฝงในจิตใจคน สายตามองเห็นเพียงจักรกล ไม่มีใครสนสมบัติที่ซ่อนข้างใน โชคลาภกับคนมีบุญ แค่งบดุลรับส่งไปมา เรื่องที่จะไขเป็นแนวปรัชญา ว่าด้วยปัญญาเป็นความตื่นในตัวเอง ชาติหน้าไม่พอขวนขวาย ที่มาไกลใช่เป็นเพราะเก่ง ฟ้าขอเจ้าไม่ลืมตัวเอง ชั่วชีวิตกระโตงกระเตง ธรรมต้องรู้เองอยู่เหนือเวลา
อริยทรัพย์ (น.) แปลว่า ทรัพย์อันประเสริฐ มี ๗ ประการ คือ
(๑)ศรัทธา (๒)ศีล (๓)หิริ (๔)โอตตัปปะ (๕)พาหุสัจจะ (๖)จาคะ (๗)ปัญญา
(๔)โอตตัปปะ (๕)พาหุสัจจะ (๖)จาคะ และ (๗)ปัญญา
วันอาทิตย์ที่ ๙ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ สถานธรรมเต๋อฮว่า จ.สงขลา
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
ต่างสามัคคีเพราะต่างคนละอคติ สามัคคีไม่ลืมตัวไม่แบ่งขั้ว
เวลาพิสูจน์เจ้าเองการทำตัว หอบกระโตงกระเตงชีวิตชั่วดีตามกรรม
ผู้รู้ต้องธรรมกถาด้วยจริยา ธรรมอยู่เหนือเวลาไม่สูงต่ำ
ทำผิดเองรับผลเองประจำ การบำเพ็ญนั้นเป็นเรื่องเฉพาะตน
เราคือ
จี้กงอาจารย์เจ้า รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่พุทธสถานเต๋อฮว่า น้อมกายกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์รักทุกคนยินดีต้อนรับอาจารย์บ้างไหม
สร้างบารมีธรรม เคราะห์ดีมีกรรม สร้างเจ้าแข็งแกร่ง
เจ้าเห็นธรรมเห็นไป ไม่มีจุดหมาย ก็เทียวสิ้นแรง
ต้องมีปัญหาให้เป็น ไว้คอยบำเพ็ญ เพื่อการรู้แจ้ง
ความจริงก็แสนยากเย็น อะไรไม่เป็นก็จงเข้มแข็ง
อยู่เป็นจึงเบิกบาน ดุจดั่งดวงจันทร์ไม่เว้าไม่แหว่ง
ฮา ฮา หยุด
สมบัติแห่งอริยะ จักรวาลที่แฝงในจิตใจคน สายตามองเห็นเพียงจักรกล ไม่มีใครสนสมบัติที่ซ่อนข้างใน โชคลาภกับคนมีบุญ แค่งบดุลรับส่ง ไปมา เรื่องที่จะไข เป็นแนวปรัชญา ว่าด้วยปัญญา เป็นความตื่นในตัวเอง ชาติหน้าไม่พอขวนขวาย ที่มาไกลใช่เป็นเพราะเก่ง ฟ้าขอเจ้าไม่ลืมตัวเอง ชั่วชีวิต กระโตงกระเตง ธรรมต้องรู้เอง อยู่เหนือเวลา
*สร้างบารมีธรรม เคราะห์ดีมีกรรม สร้างเจ้าแข็งแกร่ง เจ้าเห็นธรรม เห็นไป ไม่มีจุดหมาย ก็เทียวสิ้นแรง ต้องมีปัญหาให้เป็น ไว้คอยบำเพ็ญ เพื่อการรู้แจ้ง ความจริงก็แสนยากเย็น อะไรไม่เป็นก็จงเข้มแข็ง อยู่เป็นจึงเบิกบาน ดุจดั่งดวงจันทร์ไม่เว้าไม่แหว่ง เออ ดูเอา เถอะ นะ เจ้ามาปลูกฟัก ทำไม ได้แฟง (ซ้ำ *)
ชื่อเพลง: อริยทรัพย์ในตน
ทำนองเพลง: ตังเก
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
สองวันนี้ใครตั้งใจทำดีเต็มที่ เจก็ไม่แตก บุหรี่ก็ไม่สูบ เหล้าก็ไม่กิน และไม่แอบเล่นหวยสองตัว ผู้ชายไม่ยกแปลว่าแตกเจหมดเลยใช่หรือเปล่า ที่ยกมือแปลว่าแตกเจหมดเลยหรือไม่แตก ถ้าอย่างนั้นก็เริ่มต้นง่ายๆ นะ อาจารย์ดูหน้าผมก่อนเถอะ ดียังไม่รอด อย่าพูดว่าจะบำเพ็ญไหวหรือเปล่า อย่างนี้หรือจะบำเพ็ญยังอีกไกล ใช่หรือเปล่า อาจารย์เคยแต่ได้ยินว่าเกิดเป็นคนต้องยกตัวเองให้สูง อย่ากดตัวเองให้ต่ำ ดึงตัวเองให้ดีอย่าลากตัวเองให้ชั่วร้าย นี่แหละเรียกว่าคนประเสริฐ จริงไหม (จริง) ถ้าอย่างนั้นเราเกิดเป็นคนทั้งทีเป็นมนุษย์ที่ใครๆ ก็เรียกว่ามนุษย์ผู้ประเสริฐ เราควรจะดึงตัวเองให้โง่ดักดานหรือว่าดึงตัวเองให้สูงยิ่งขึ้น
ฝ่ายหญิงอาจารย์ไม่ค่อยห่วง เสียอย่างเดียวคือปาก ฝ่ายชายเสียหลายอย่าง และหลายอย่างที่เสียก็มักจะพลาดเพราะอบายมุข และเสียก็เพราะผู้หญิง ฉะนั้น ถ้าถามว่าถ้ามีโอกาส ที่เราได้เกิดเป็นคนทำไมไม่ดึงตัวเองให้สูง ทำไมต้องดึงตัวเองให้ต่ำ หน้าตาอย่างเราดีไม่ขึ้นหรือ ดีขึ้นไหม (ขึ้น) อาจารย์ขอดูหน้าหน่อยนะ หน้าที่บอกว่าไม่รอด อย่าก้มหน้า กล้าทำก็ต้องกล้ารับ แต่อาจารย์มองหน้าแต่ละคน ก็ดีๆ ทั้งนั้นนะ ถึงเวลาเลือกทำสิ่งที่ถูกต้องไหม
วันนี้ให้มาปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ แตกแถวไหม สวรรค์ในอกนรกในใจ ผู้หญิงชอบเสียเรื่องปาก ผู้หญิงจะดีจะร้าย ไม่ว่าหน้าตาเป็นอย่างไร แต่ถ้าปากพูดไม่หยุดก็ดูไม่ได้นะ คนโบราณพูดว่า คนที่พูดเรื่องชั่วๆ พูดเรื่องไม่ดีของคนอื่น คนนี้เกิดมาพร้อมกับมีขวานอยู่ในปาก ชอบถากถาง ชอบฟันคนให้เจ็บปวด หรือบางทีคนพวกนี้เกิดมามีมีดในปาก ชอบทิ่มแทง บุคคลใดที่ควรสรรเสริญแต่เราตำหนิ แต่บุคคลใดที่ควรตำหนิ เรากลับสรรเสริญ คนเหล่านี้เรียกว่า มีปากเอาไว้อมความชั่ว ฉะนั้นเราเป็นประเภทนี้ไหมศิษย์ ไม่เคยนินทาใครเลย ไม่เคยด่าใครเลย อาจารย์ชักหนาวๆ ร้อนๆ แล้ว ที่เงียบแสดงว่ามีขวาน ทุกคนเลย ที่ไม่พูดแสดงว่ามีมีดทุกคนเลยใช่ไหม ผู้ปฏิบัติงานธรรมไม่ตอบให้ชื่นใจหน่อย เคยนินทาไหม (เคย) แสดงว่าในปากมีขวานทุกคนเลยใช่ไหม อย่าให้ปากเราเสีย อย่าให้ปากพาจน เพราะโรคภัยไข้เจ็บไม่น่ากลัวเท่าปากเรา ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะภัยร้ายขนาดไหนไม่เท่ากับปากเราพาจน ผู้ชายก็เหมือนกันอย่าไปว่าเขาเลย เห็นอย่างนี้ไม่พูด ถ้าพูดแล้ว โอย ออกมาได้อย่างไรเจ็บนะ วันนี้อาจารย์ขอมาพูดเรื่องง่ายๆ ดีไหม ในตัวมนุษย์เรามีสิ่งที่ดีงาม แต่ก็มีอีกสิ่งที่เรียกว่าผลาญความงามในตัวเรา เคยได้ยินไหม นักเรียนชั้นนี้ คิดว่าเราดีไหม (ดี) แต่เวลาจะชั่วก็ชั่ว
อาจารย์ถามหน่อย ดีก็มี ชั่วก็มี แล้วแบบนี้เรียกว่าดีไหมศิษย์ แต่ถ้าดีก็มี ชั่วก็เก็บไว้ อาจารย์เรียกว่าชั่ว ไม่เรียกว่าดีนะ หรือที่เรียกว่าก้ำกึ่งๆ ใช่ไหม ถ้าอย่างนั้นเรามาคุยกันเรื่องนี้ มนุษย์เราทุกคนก็อยากเป็นคนดี แต่สาเหตุหนึ่งที่เราดีไม่ขึ้นเพราะว่าเรามีตัวผลาญความดี มีตัวทำลายความดีอยู่ในตัวเรา ซึ่งไม่รู้ว่าเป็นเพราะอะไรหรือสาเหตุมาจากไหน แล้ววันนี้เรามารู้จักตัวที่ผลาญความดีในใจของเรา เรามารู้จักตัวที่ทำร้ายความดีในตัวเราดีไหม ถ้ากำจัดตัวร้ายได้เราก็คือคนดี ไม่ต้องทำอะไรก็ดีแล้วจริงไหม เหมือนเกิดเป็นคน เราอยู่ในโลก ถ้าเราไม่ทำอะไรใครก็มองเราดี แต่ถ้าเมื่อไรที่เราอ้าปากพูดอะไรผิด ความดีก็ค่อยๆ ลดไปเลยใช่ไหม ฉะนั้นคนดีที่แท้จริงขอแค่เพียงละชั่วได้นั่นก็ดีแล้ว แต่ในความเป็นจริงของมนุษย์ ดีแค่ไหนก็ชั่วแค่นั้น ก็เลยไม่เรียกว่า (ดี) ใช่ไหม ดีขนาดไหนแต่ถ้าชั่วไม่ละนั่นก็ไม่อาจเรียกว่า (ดี) แล้วศิษย์ของอาจารย์เป็นแบบนั้นไหม
การบำเพ็ญนั้นเป็นเรื่องเฉพาะตน อยู่ในโลกนี้พูดน้อยๆ หน่อยก็ผิดน้อยหน่อย บาปก็น้อย ปัญหาก็น้อย เพราะโดยส่วนใหญ่ปัญหาของมนุษย์เราก็มาจากการที่เรามอง การที่เราฟัง การที่เราพูด โดยที่ไม่ใคร่ครวญไตร่ตรองให้ดี ใช่หรือเปล่า
ต้อนรับอาจารย์ใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นเอาอะไรต้อนรับดี (เอาใจ) เอาใจหรือ อาจารย์ว่าแค่เอาสติตั้งใจฟังที่อาจารย์พูดจะดีกว่านะ ใช่ไหม ขอเพียงมีสติตั้งใจฟังที่อาจารย์พูดนั้นก็เป็นการที่ต้อนรับอาจารย์มากแล้ว ถูกไหม (ถูก) อย่างนั้นตอนนี้อาจารย์ยืนศิษย์ก็ (ยืน) อาจารย์นั่งศิษย์ก็ (ยืน) ตกลงตามนี้ใช่ไหม (ใช่) พูดอะไรไม่คิดเดี๋ยวต้องรับผิดชอบในสิ่งที่ตัวเองพูดนะ ถ้าอาจารย์ยืนศิษย์ก็ (ยืน) ให้โอกาสแล้ว ฉะนั้นถ้าอาจารย์ยืนศิษย์ก็ (นั่ง) อาจารย์นั่งศิษย์ก็ (ยืน) ตกลงเอาอย่างไร (นั่ง) อาจารย์ถามจริงๆ นะ ในโลกนี้ถ้ามีคนเอาตัวเองเป็นใหญ่ไม่สนใจคนอื่นจะอยู่ได้ไหม (ไม่ได้) เห็นแก่ตัวเองเป็นหลักไม่สนใจคนอื่นจะรอดไหม (ไม่รอด) แปลว่าถ้าอาจารย์ยืนศิษย์ก็ (ยืน) ศิษย์เอยไปไหนอยากให้เขารัก อยากให้เขาเป็นห่วง อยากให้เขาดูแล ถ้าเขายืนศิษย์ก็ยืน ถ้าเขานั่งศิษย์ก็ยืน ถามจริงๆ จะไม่มีคนเป็นห่วงและรักศิษย์หรอก ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นอยากไปไหนก็เป็นคนที่รักของคนอื่น ใครๆ ก็อยากให้อยู่ด้วย เพราะว่าเป็นคนที่รู้จักลำบากก่อนคนอื่นสบายไม่เป็นไร แต่ศิษย์สบายก่อนคนอื่น ลำบากก็ไม่สนใจใคร แบบนี้ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่รอด จริงไหม (จริง) ถ้าเริ่มต้นไม่ถูกก็ผิดไปตลอดจริงไหม (จริง) ทำอะไรอย่ามัวแต่ห่วงตัวเอง เพราะถ้ามัวแต่ห่วงตัวเองศิษย์จะไม่มีใครรัก โลกนี้คนเห็นแก่ตัวเยอะแล้ว เราอยากได้คนที่รู้จักเผื่อแผ่ รู้จักคิดถึงหัวอกคนอื่น รู้จักเสียสละให้คนอื่น ศิษย์ไม่อยากได้คนแบบนี้หรือ อยากได้ไหม (อยาก) ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีในใจศิษย์นั้นก็คือการการคิดเอาแต่ได้เอาแต่ตัวเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) คนเช่นนี้ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีวันทำดีขึ้น จริงไหม (จริง) คิดถึงแต่ตัวเอง คนอื่นช่างหัวมัน ตัวเองสบาย คนอื่นช่างหัวมันใช่ไหม (ใช่) คนแบบนี้ถ้ามีอยู่ในใจนะ เป็นเรื่องที่ทำดีไม่ขึ้น ล้างผลาญความดีในใจหมด เหมือนถามว่าอยู่ในโลกนี้ให้ได้ก่อน แล้วค่อยให้เขา ศิษย์เป็นประเภทเอาก่อนหรือให้ก่อน (ให้ก่อน) จริงหรือ (จริง) ฉะนั้นสิ่งที่จะล้างผลาญความดีคือคนที่คิดเอาแต่ได้แล้วไม่รู้จักให้ แต่คนในโลกเอาก่อนแล้วค่อยให้จริงไหม (จริง) ศิษย์ไปตบหัวเขา ไปทำเขามาแล้ว แล้วศิษย์ค่อยไปทำบุญอย่างนี้เรียกว่าดีไหม (ไม่ดี) ฉะนั้นเมื่อไหร่คิดเอาก่อนให้ คนนั้นไม่มีวันดีขึ้นได้จริงไหม (จริง) เราเป็นแบบนั้นไหม (ใช่) ต่อไปจะไม่เป็นใช่ไหม (ใช่) แต่ก่อนมาเป็นใช่ไหม (ใช่) อาจารย์ถามง่ายๆ อาจารย์ตบหัวคนกลุ่มนี้ แล้วอาจารย์ค่อยไปทำดีกับกลุ่มนี้ล้างกันได้ไหม (ไม่ได้)
ศิษย์บอกว่า อาจารย์ไม่ได้หรอก โลกใบนี้ต้องหาให้เต็มที่ก่อน ไปเอามาให้เต็มที่ก่อน แล้วค่อยทำบุญใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นสิ่งที่น่ากลัวสำหรับมนุษย์ก็คือ มนุษย์มีความดีแต่ก็มีสิ่งที่น่ากลัว คือสิ่งที่คอยล้างผลาญความดีของเรา อย่างแรกก็คือเห็นแก่ตัวมากกว่าเห็นแก่ส่วนรวม เอาตัวเองเป็นหลัก ผู้อื่นเป็นรอง คนที่คิดแบบนี้อยู่ที่ไหนก็จะทำความดีไม่ขึ้น อาจารย์ถามศิษย์นะ ถ้าสมมติมีโอกาสได้ขนมหนึ่งถุง แต่มีคนสองคน เอาก่อนแล้วค่อยให้ หรือให้ก่อนแล้วค่อยเอา (เอาก่อน, ให้ก่อน) ให้ก่อนแล้วก็บอกว่าแกแบ่งฉันบ้างสิอย่างนั้นเหรอ แปลว่าให้แล้วหวังผลใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าศิษย์อยากจะให้ต้องไม่หวังผล จะได้ไม่ล้างผลาญความดีถูกหรือไม่ ฉะนั้นถ้ามีโอกาสได้ แต่เราเอาน้อยหน่อย ดีกว่าไหม (ดี)
ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีอีกอันหนึ่งที่มีอยู่ในใจมนุษย์ก็คือไม่ชอบเสีย ชอบได้ ไม่ชอบยอม ฝ่ายชาย ยอมไหม (ยอม) แล้วถ้าโดนเขาเตะมา ยอมไหม บางครั้งอยากอยู่ในโลกให้เป็นที่รักและใครๆ ก็คิดถึงนั้นสิ่งที่อาจารย์พูดไปเป็นตัวผลาญความดีในตัวเราจริงไหม ไม่ค่อยยอมให้ก่อนชอบได้ก่อนแล้วค่อยให้ ใช่หรือไม่ ใจที่ไม่รู้จักยอม เป็นใจที่ทำให้เราดีขึ้นยาก ใจที่คิดถึงตัวเองมากๆ มากกว่าการคิดถึงคนอื่นก็ทำให้ตัวเองดีขึ้นยาก และอีกอย่างคือใจที่คิดร้ายมากว่าคิดดี เวลาเจอใครเรามักคิดดีมากกว่าหรือคิดร้ายมากกว่า
(พระอาจารย์เมตตาให้นักเรียนชายสองท่านออกมาหน้าชั้นเรียน) เวลาเจอคนแบบนี้ศิษย์คิดดีหรือศิษย์คิดร้าย ขนาดศิษย์เองยังหัวเราะเลย อาจารย์ถามจริงๆ เวลามีคนมาทำดีกับศิษย์แล้วหน้าตาเขาแบบนี้ ยืนแบบจิ๊กโก๋ๆ หน่อยศิษย์ เราคิดดีขึ้นไหม คิดดีหรือคิดร้าย ในความเป็นจริงศิษย์เอยยอมรับที่เราทำดีไม่ขึ้นเพราะเวลาเรามองใครส่วนใหญ่เรามองลบมากกว่ามองบวก เรามองร้ายมากกว่ามองดี แล้วจริงๆ เราลบหรือเราบวก พยายามบวกอยู่ ใช่หรือไม่ ทั้งที่จริงๆ ลบมาตลอด ใช่ไหมศิษย์ ถ้าอย่างนั้นลองทำหน้าให้ดูบวกหน่อย
อย่างนั้นเปลี่ยนเป็นคนนี้ พระอาจารย์ถามศิษย์ พอเป็นคนนี้คิดดีหรือคิดร้าย (ดี) หน้าตาดูน่าจะดีใช่ไหม พระอาจารย์เปรียบเทียบให้ดูว่าจริงๆ แล้วสิ่งที่ล้างผลาญความดีในใจของมนุษย์ก็คือ เวลามันเห็นชัดเจน บางทีเราก็อยากทำดีกับคนอื่น แต่บางทีหน้าตาดูไม่น่าจะดี ศิษย์เอ๋ยหน้าตาศิษย์จะน่ารักทันทีถ้าศิษย์ยิ้มเยอะๆ แต่คนนี้ไม่ยิ้มก็รู้สึกว่ารอดปลอดภัย ฉะนั้นสิ่งที่น่ากลัวที่สุดในการดำเนินในชีวิตของเราก็คือ บางครั้งเราอยากเป็นคนดี เราอยากทำสิ่งที่ดี แต่ใจของเราคอยที่จะคิดร้ายมากกว่าคิดดี เพราะคนในโลกนี้ไม่หวังสิ่งนี้ก็หวังสิ่งนั้น ใช่หรือไม่ ถึงเราอยากจะทำดีแค่ไหนแต่หน้าตาไม่น่าไว้ใจ ใช่ไหม ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีในใจของเราอีกอย่างหนึ่งก็คือ เวลาเรามองอะไรเรามักจะชอบมองลบมากกว่ามองบวก มองในแง่ร้ายมากกว่าในแง่ดี
ตัวที่ล้างผลาญความดีทำให้คนเราไม่สามารถดีขึ้นได้ นั่นก็คือ เวลามีโอกาสจะทำดีเราไม่ค่อยทำ เราชอบผิดศีลขาดธรรม ฉะนั้นคนที่ดีไม่ขึ้นก็คือคนที่ไม่เคยมีศีลมีธรรม ทำอะไรไม่เคยคำนึงถึงศีลธรรม ฉะนั้นถ้ามีชีวิตอยู่เอาแต่ตัวเองเป็นหลัก ไม่คำนึงถึงศีลธรรม โอกาสที่จะดีขึ้นดียากไหม (ยาก) ยกตัวอย่าง วันนี้เขาชวนมาฟังธรรมะ แต่เราว่าไปดื่มเหล้าสักเป๊กสองเป๊กดีไหม แล้วค่อยไปฟังธรรมะ พอเหล้าเข้าปาก เป๊กเดียวไม่พอจริงไหม สิ่งที่น่ากลัวที่ทำให้มนุษย์ไม่สามารถดีขึ้นได้คือ หนึ่งขาดจิตสำนึกแห่งศีลธรรม สอง ทำอะไรชอบเอาแต่ตัวเองเป็นหลักไม่ค่อยมีสติ เอาแต่อารมณ์เป็นใหญ่ ใช่หรือไม่ (ใช่) อาจารย์จะบอกให้นะศิษย์เอย กลุ่มโน้นแอบนินทาศิษย์ ว่าไม่ได้เรื่อง แก่ก็แก่ เหี่ยวก็เหี่ยว โกรธไหม (ไม่โกรธ) ไม่โกรธหรือ โกรธไม่ไหวเพราะหน้าตาดุ อีกสิ่งหนึ่งคือ เราชอบทำอะไรขาดสติ เอาอารมณ์เป็นใหญ่ เขาด่ามา ด่าตอบ อย่างนี้แหละดีไม่ขึ้น เขาเตะมา เตะไป นั่นแหละดีไม่ขึ้น และอีกอย่างที่ทำให้เราไม่สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้อย่างแจ่มชัด สรุปสิ่งที่ทำให้มนุษย์ไม่สามารถดีขึ้นได้เป็นข้อๆ ดังนี้
ข้อหนึ่ง ไม่สามารถครองในศีลในธรรมได้
ข้อสอง ไม่สามารถมีสติในการดำรงชีวิตได้ ถืออารมณ์เป็นใหญ่
ข้อสาม มองไม่เห็นความเป็นจริงของโลก จึงถูกภาวะของโลกลวงหลอกและทำความดีไม่ขึ้น
ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดี ภายนอกและภายในอยู่ที่ตัวศิษย์เอง ธรรมะจึงสอนไว้ว่า จงฉลาดในการใช้จิตของตัวเองให้เป็น จงฉลาดในการดำเนินชีวิต แล้วรู้จักควบคุมจิตของตัวเองให้ได้ เพราะโลกนี้ แม้จะจริงสักแค่ไหน ถ้าเราเห็นได้ชัด เข้าใจได้ถูกต้อง มันก็ลวงหลอกเราไม่ได้ ส่วนใหญ่คนทำอะไรจะใช้อารมณ์และขาดสติ ใช้อารมณ์เป็นใหญ่ สติเตลิดปัญญาก็ไม่มี
ฉะนั้นสติจะทำให้เรากลับมาสู่ความเป็นกลาง และไม่เอาอะไรเข้าข้างตัวเอง เมื่อพูดถึงสิ่งที่ล้างผลาญความดีแล้ว อาจารย์ถามหน่อยว่า เกิดเป็นคนเราดีได้ไหม (ได้) แล้วเราดีจนสุดลมหายใจได้ไหม (ได้) เราดีจนถึงที่สุดได้ไหม แต่ศิษย์หลายคนบอก อาจารย์แต่ดีแล้วมันเหนื่อยบางครั้งดีแล้วมันท้อนะ ถ้าทำดีแล้วเหนื่อยแปลว่ายังยึดติด ถ้าทำดีแล้วท้อแปลว่ายังคาดหวัง แต่ถ้าทำดีที่แท้จริงจะไม่เหนื่อยจะไม่ท้อ เพราะว่าการทำดีทำเพื่ออะไรรู้ไหม เราทำดีเพื่อขอสองตัวใช่ไหม เราทำดีเพื่อขอพรให้ตัวเอง ใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นเราทำดีเพื่ออะไรหรือ อย่างนั้นอาจารย์จะบอกให้ทำไมเกิดเป็นคนต้องทำดี หลายคนบอกว่าดีบ้างไม่ดีบ้างก็ได้อาจารย์ วันนี้ดีพรุ่งนี้ไม่ดีก็ได้ใช่ไหม ศิษย์คิดออกไหมว่าทำไมต้องทำดี ตอบไม่ได้เลยหรือ (ทำให้มีความสุข) เพราะทำดีทำให้มีความสุข ทำชั่วทำให้เราทุกข์ใจ ฉะนั้นถ้าเราทุกข์แปลว่าเราทำชั่วมาใช่ไหม (ใช่) แล้วชีวิตสุขมากกว่าทุกข์ไหม หรือทุกข์มากกว่าสุข (ทุกข์มากกว่า) อย่างนั้นแปลว่าศิษย์แอบทำชั่วมากกว่าทำดี ถูกไหม
อาจารย์จะบอกให้ว่าเหตุผลหนึ่งที่เราต้องทำดี เพราะเราทำดีเพื่อป้องกันไม่ให้จิตเราคิดชั่ว เราทำดีเพื่อป้องกันไม่ให้จิตไหลลงต่ำ เราทำดีเพื่อควบคุมจิตเราไม่ให้เลวร้าย ฉะนั้นที่เราทำดีไม่ใช่ต้องการผล แต่ที่เราทำดีเพราะป้องกันตัว ใครทำดีแล้วหวังผลความดีนั้นไม่ถูกต้อง จริงไหม (จริง) เพราะเหตุผลของการทำดีคือป้องกันจิตให้ไม่ไหลลงต่ำ ไม่ให้ผลาญความดี เหมือนทำไมเราเลือกที่จะทำดีไม่ทำชั่ว เพราะว่าถ้าทำชั่วแล้วผลก็คือความทุกข์ แต่ทำดีผลคือความสุขความร่มเย็น แล้วเราเลือกทำดีหรือทำชั่ว (ทำดี) โดยส่วนใหญ่มนุษย์จะบอกว่า ก็อยากทำความดี แต่ดีบ้างชั่วบ้างไม่เป็นไร อาจารย์จะบอกศิษย์นะ ศิษย์เอยถ้าผิดไปแล้วจึงค่อยมาทำดีลบล้างมันสายไป ถ้าทุกข์แล้วจึงค่อยมาฝึกจิตมันช้าไป ฉะนั้นฝึกทำตัวเองดีๆ ไว้ดีไหม (ดี) แล้วจะทำดีอย่างไรง่ายๆ กับพ่อแม่เราต้องรู้จัก (กตัญญู) กับหน้าที่เราต้องรู้จัก (รับผิดชอบ) รับผิดชอบแล้วก็ซื่อตรงด้วย
เอาเปรียบคนอื่นแล้วเอาตำแหน่งใหญ่ๆ เอาเงินเยอะๆ อย่างนี้ก็ไม่ได้ใช่หรือไม่ กับเพื่อนฝูงเราต้อง (จริงใจ) จริงใจ มีน้ำใจ เคารพให้เกียรติ อย่างนี้แปลว่ารู้จักมีธรรม มีศีลแล้วยังมีธรรม สมมติค้าขายอย่างไรไม่ให้ผิดศีล มีชีวิตอย่างไรไม่ให้ผิดศีล คนเราโดยส่วนใหญ่ ตัวศิษย์เองโดยส่วนใหญ่สุขภาพแข็งแรงดีไหม (ไม่ดี) เจ็บออดๆ แอดๆ ไหม ถ้าอย่างนั้นอาจารย์จะบอกให้ว่าการมีศีลป้องกันความชั่วอย่างเดียวไม่พอ การมีศีลยังป้องกันให้เราไม่ต้องเจอเคราะห์ร้ายด้วย เพราะคนที่ไม่เบียดเบียน ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่เบียดเบียนคนทางตา กาย วาจา ใจ จะเป็นคนที่อยู่ที่ไหนก็มีความสุข แต่คนที่ชอบเบียดเบียนคนอื่น ด่าเขาทางตา ปากก็ว่า ใจก็ตำหนิคิดร้าย คนอย่างนี้ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีความสุข ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่เจริญ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นการมีศีลก็คือการฝึกให้เรามีเมตตาจิต ไม่เบียดเบียนชีวิตคนอื่นเพื่อชีวิตตัวเอง แล้วเราเบียดเบียนไหม ไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิตใช่ไหม ยืมมือคนอื่นฆ่าใช่ไหม ถูกหรือไม่ ฉะนั้นการที่เราประพฤติดีก็เพื่อป้องกันให้เราไม่ประพฤติชั่ว การบำเพ็ญธรรมมีสามระดับ ระดับแรกเรียกว่าระดับศีลคือละชั่ว ระดับที่สองคือระดับคุณธรรมเพื่อบำเพ็ญบุญ ใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้าศีลสิบได้ครบ ศิษย์จะปัญญาดีไหมฝ่ายชาย เรียนหนังสือดีไหม สมองฉับไหวไหม ถ้าสูบบุหรี่เก่ง กินเหล้าเก่ง สมองจะไม่ดี จริงไหม (จริง) ถ้าพูดโกหกเก่ง พูดไปก็ไม่มีใครเชื่อถือ ใช่ไหม ถ้าชอบมีกิ๊ก ใครก็ไม่มีวันซื่อตรงกับเราเพราะตัวเราไม่เคยซื่อตรง ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้ารู้จักเคารพให้เกียรติ ไปอยู่ที่ไหนครอบครัวก็ร่มเย็นจริงไหม (จริง) ถ้าปฏิบัติศีลได้ดี มีหรือชีวิตจะไม่มีความสุข มีใครกล้ายกมือแล้วบอกอาจารย์ดังๆ ว่าศีลห้าเราถือครบ
การบำเพ็ญธรรม อาจารย์ขอแบ่งเป็น 3 ระดับ คือ มีศีลป้องกันความชั่ว มีธรรมได้บำเพ็ญบุญ ธรรมระดับคุณธรรมจะช่วยให้เราได้สร้างบุญ อาจารย์ถามจริงๆ มีครอบครัวร่มเย็นไหม ไปอยู่ที่ไหนอยากสงบสุขไหม แต่ถ้าศิษย์มีแต่ศีล ศิษย์ไม่มีคุณธรรมความเป็นคนไปอยู่ที่ไหนก็ไม่ร่มเย็นจริงไหม ฉะนั้นถ้าเกิดศิษย์อยาก อยู่ที่ไหนก็ร่มเย็น อยู่กับใครก็มีสุข ไม่มีทุกข์ทางใจ ศิษย์ก็ต้องมีทั้งศีลและธรรม ใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้ามีศีลธรรมครองใจ มีศีลธรรมครองชีวิต อยู่ในโลกก็ไม่ค่อยน่ากลัวแล้วใช่ไหม บาปเราก็ไม่สร้างแล้ว อันแรกคือธรรมระดับศีล อันที่สองคือธรรมระดับคุณธรรม ธรรมระดับคุณธรรมช่วยสร้างบุญ นี่ล่ะละชั่วบำเพ็ญบุญ ศิษย์มักจะพูดกับอาจารย์เสมอว่าเป็นคนดีแล้วชั่วก็ไม่ทำแล้วแต่ทำไมเรายังหนีไม่พ้น (ทุกข์)
เพราะอันนี้ไม่ทำให้ศิษย์ไหลลงต่ำ ไม่ถูกความชั่วผลาญให้กลายเป็นคนดีไม่ขึ้น คุณธรรมอะไรที่ช่วยสร้างบุญ ใครนึกออกบ้าง ปฏิบัติร่วมกันแล้วทำให้เกิดบุญ ใครตอบได้บ้าง (ซื่อสัตย์, สุจริต) ตอบได้ดีปรบมือหน่อย เอาขนมไปหนึ่งอัน มีอะไรอีก (ซื่อสัตย์) ถ้านึกไม่ออกแสดงว่าชีวิตนี้ไม่เคยมีคุณธรรมอะไรนะ (จิตอาสา, ช่วยเหลือคนที่ลำบากกว่า, รู้จักแบ่งเวลาช่วยเหลือคน) อาจารย์อยากบอกอย่างหนึ่งที่พูดคำหนึ่ง แล้วสามารถรวมได้ทุกอย่างคุณธรรมอะไร รู้ไหม กล้าพูด ก็ต้องกล้าทำ ลุกขึ้นมาตอบ (พ่อแม่ยังอยู่ดูแลพ่อแม่, เคารพให้เกียรติ)
(เมตตา) ถามในใจลึกๆ จิตเมตตาที่รู้จักสงสารคนอื่นมีในใจเราไหม (มี) หากเราแผ่ความเมตตานี้ให้กว้างๆ เราจะมีน้ำใจไหม เราจะด่าคนอื่นไหม เราจะเบียดเบียนคนอื่นไหม เราจะคดโกงคนอื่นไหม เราจะชิงชังคนอื่นไหม (ไม่) ฉะนั้นถ้ามีเมตตาหยั่งลึกลงในจิตใจ ความชั่วจะไม่เกิดเลยจริงไหม (จริง) แล้วเรามีเมตตาไหม เมตตาแต่ตัวเองกับคนอื่นไม่เมตตาใช่ไหม (รู้จักปล่อยวาง) รู้จักปล่อยวางหรือ ยังไม่ทันได้ทำก็ปล่อยแล้ว ต้องทำให้เต็มที่ก่อน ถ้ายังไม่ทำแล้วปล่อยเขาเรียกว่าไม่รับผิดชอบ ใช่ไหม (ใช่) ต้องทำให้ถูกต้องทำให้ดีที่สุดก่อน เมื่อทำจนถึงที่สุดดีที่สุดเราควรปล่อยวาง ผลจะเป็นอย่างไรต้องกล้ายอมรับ นี้ล่ะถึงจะเรียกว่าถูกต้อง
ฉะนั้นเริ่มต้นง่ายๆ นะ ศิษย์เอยการบำเพ็ญธรรมระดับคุณธรรมก็คือ
1. ต้องเมตตา
2. ต้องซื่อตรง
3. ต้องมีมโนธรรมสำนึกที่ดีงาม
เกิดเป็นคนถ้าขาดซึ่งมโนธรรมสำนึกที่ดีงาม เราก็พร้อมที่จะทำชั่วได้ จริงไหม (จริง) อาจารย์จะบอกอีกนะ ศิษย์บำเพ็ญถึงสองระดับนี้ก็ยังไม่สามารถทำให้ตัวเองพ้นทุกข์ได้
ฉะนั้นระดับที่สามคือ บำเพ็ญระดับสัจธรรม เข้าถึงความเป็นจริงแห่งธรรมะ อาจารย์ยกตัวอย่างง่ายๆ อาจารย์ถามว่าในโลกนี้มีใครบ้างไม่มีทุกข์ (ไม่มี) ทุกคนล้วนมีทุกข์ ทุกข์ตั้งแต่เกิดจน (ตาย) สมมติอาจารย์มีแอปเปิ้ลผลหนึ่ง กินแล้วมีสุข กินแล้วมีบุญ กินแล้วโชคดี เอาไหม (เอา) แต่ศิษย์อย่าลืมนะแอปเปิ้ลของอาจารย์โชคดีแค่ไหนก็โชคร้ายแค่นั้น เอาไหม (เอา, ไม่เอา) มีบุญแค่ไหนก็อาจจะมีบาปแค่นั้น เอาไหม (เอา)
แอปเปิ้ลอาจารย์กินแล้วมีบุญ เอาไหม แต่บุญมากเท่าไหร่ก็บาปมากเท่านั้น โชคดีขนาดไหนก็โชคร้ายขนาดนั้น กินแอปเปิ้ลอาจารย์แล้วถูกลอตเตอรี่ 3 ตัว แต่ที่เหลือถูกกินหมดทุกงวด แอปเปิ้ลของอาจารย์ได้แล้วสมหวัง แต่สมหวังขนาดไหนก็ต้องผิดหวังมาก เอาไหม (ไม่เอา) อาจารย์ถามศิษย์หน่อย เราอยู่ในโลกมีอะไรเราก็ทุกข์ มีแฟนก็ทุกข์เพราะ (แฟน) มีลูกก็ทุกข์เพราะ (ลูก) มีเงินก็ทุกข์เพราะเงิน (เงิน) มีเสื้อผ้าก็ทุกข์เพราะ (เสื้อผ้า) มีเพื่อนก็ทุกข์เพราะ (เพื่อน) แฟน เงิน เสื้อผ้า ลูก สามี ภรรยา เป็นต้นเหตุของความทุกข์ ใช่ไหม (ใช่) แฟนของศิษย์ให้ศิษย์มีสุขขนาดไหนก็ให้ศิษย์ทุกข์มากขนาดนั้น เงินให้ศิษย์สุขขนาดไหน มันก็ให้ศิษย์ทุกข์มากขนาดนั้น ใช่ไม่ใช่ แอปเปิ้ลยังไม่เอาแล้วแฟนเอาไหม (เอา) แล้วเงินเอาไหม (เอา) ถ้าอย่างนั้นอาจารย์ถามหน่อย รู้ว่ามีแล้วทุกข์ รู้ว่ามีแล้วไม่รอด รู้ว่ามีแล้วมันเจ็บ เอาไม่เอา (ไม่เอา) แต่ถึงเวลาเราเห็นชัดขนาดนั้นไหม (ไม่เห็น)
(พระอาจารย์เมตตาเชิญนักเรียนรองหัวหน้าชั้นออกมายืนหน้าชั้น) เหมือนตอนแรกได้แฟนมาใหม่ๆ อาจารย์ชอบได้ฟังบ่อยๆ บุญอะไรมาหนุนนำกันหนอ ฟ้าสร้างบุญให้เรามาเกิดคู่กัน ใช่ไหม แต่พอนานไป กรรมอะไรของฉัน ถูกไหม แล้วมันต่างอะไรกับแอปเปิ้ลอาจารย์ ตอนแรกกินแล้วบุญแต่ตอนนี้กรรม ถูกไหม
ฉะนั้นสิ่งที่ล้างผลาญความดีคือสิ่งที่เรามองไม่เห็นความจริงในโลกจนแจ่มชัด ถ้าเราเห็นจนแจ่มชัดจะไม่ลวงให้เราหลง ไม่ลวงให้เราทุกข์ได้ ถ้าเรารู้ว่า มีความรัก สุขขนาดไหน ก็ทุกข์ขนาดนั้นจริงไหม มีคนที่น่ารักดีกับเราขนาดไหน เขาก็ร้ายขนาดนั้น เอาไหม (เอา) ในโลกแห่งความเป็นจริง ถ้าอยากรู้ทุกข์และหนทางพ้นทุกข์ ต้องมองให้ชัดอย่าหลอกตัวเอง อย่าหลอกจิตตัวเอง มีอะไรบ้าง ที่มีแล้วไม่ทุกข์ มีอะไรบ้างได้แล้วมีแต่สุขแล้วไม่ทุกข์ (ไม่มี) ฉะนั้นสิ่งที่เราครอบครอง ควรครอบครองให้น้อยที่สุดหรือครอบครองให้มากที่สุด อยากให้มากที่สุดแล้วทุกข์มากที่สุด หรืออยากให้น้อยแล้วทุกข์น้อยลง ในเมื่อเราเห็นชัดว่า มีอะไรก็ทุกข์ จะเอาอีกไหม ถ้าอย่างนี้ ศิษย์จะทำอย่างไร เมื่ออยู่แล้วมันทุกข์ ตอนแรกมันก็สุขนะ และตอนนี้ถ้าทุกข์ละ ศิษย์บอกอาจารย์มันทุกข์ไม่ไหวแล้ว ทำไมทำกับผมอย่างนี้ ทำไมหน้าซื่อใจคด ทำไมหน้าหวานแต่ใจขมเหลือเกิน รับไม่ได้แล้ว อาจารย์จะบอกให้ว่า ปัญหาบางอย่างที่ทำให้ศิษย์ทุกข์แล้วใจรับไม่ไหว ศิษย์เคยได้ยินไหม ขยายใจให้กว้าง กว้างจนปัญหามันเหลือนิดเดียว ที่รับไม่ไหวเพราะใจเราแคบ ใจเรายึดติด ใจเรามีกรอบ ทุกข์มาก็เจ็บง่าย แต่ถ้าต่อไปนี้ทุกข์มาเปิดใจให้กว้าง วางใจให้ใหญ่
เรื่องที่แย่ขนาดไหน ถึงแม้ว่ามันจะหนักขนาดไหน มันก็จะกลายเป็นเรื่องที่เล็ก (นิดเดียว) เหมือนอย่างฉันทุกข์กับเธอเหลือเกิน ทุกข์เหลือเกิน ในเมื่อมองหน้าแล้วทุกข์ หันไปมองคนอื่นเผื่อจะหาย หันไปหาคนใหม่ดีไหม เผื่อจะหาย ถูกไหม (ไม่ถูก) คนที่คิดอย่างนี้ เรียกว่าความวัวยังไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก แล้วเราก็ชอบเป็นแบบนี้ อันนี้ไม่ดีไปหาควายใหม่เลย ธรรมะคนโบราณก็สอนแล้ว ความวัวยังไม่ทันหายความควายเข้ามาแทรกอีก ศิษย์เอยเมื่อเราอยู่กับเขาแล้วทุกข์ เคยได้ยินไหม ว่าต้องมองให้กว้าง ใครบ้างไม่ผิดหวัง ไม่อกหัก ไม่ล้มแล้ว ไม่เคยเจ็บป่วย พอคิดอย่างนี้ ฉันก็ทุกข์ คนอื่นก็ทุกข์ไม่ต่างกัน เราเลยมองว่าเราทุกข์น้อยลง แล้วเรากับเขาก็ทุกข์ไม่ต่างกันจริงไหม พอคิดอย่างนี้ เราก็ไม่จมอยู่กับความทุกข์ จะวางความทุกข์ได้ เพราะยังมีคนอีกมาก ที่ทุกข์มากกว่าเรา และเคยได้ยินไหม เวลาเราทุกข์ เราจะจมอยู่กับความทุกข์ เราจะหนีทุกข์ หรือเอาทุกข์มาทำให้เราพ้นทุกข์ (เอาทุกข์มาให้พ้นทุกข์)
ถ้าอย่างนั้น เรามาเปลี่ยนกรรมให้สิ้นกรรม แล้วเปลี่ยนกรรมเป็นการสร้างบุญสร้างทาน ดีไหม (ดี) ศิษย์ชอบทำบุญ ทำทานไหม (ชอบ) อะไรที่ทำให้เราทุกข์แล้วเราแปรเป็นบุญ แปรเป็นทาน แปรเป็นหนทางพ้นทุกข์ เราทำได้ไหม (ใช่) บุญคือเครื่องชำระล้างกิเลส ให้หมดสิ้นไปจากใจ แล้วใจบริสุทธิ์ บุญคือทำให้เราสงบใช่หรือไม่ ฉะนั้นถ้าเกิดเขาทำเราทุกข์ แต่เราจะแปรทุกข์ให้เป็นบุญ เขาทำเราทุกข์ เขาทำให้เรามีกรรม เราจะทำให้เราสิ้นกรรม ฉะนั้นเขาทำเราทุกข์มากขนาดไหน เราก็จะบอก ดีแล้วได้ละกรรมออกไปจากใจ ฉันได้ละความเกลียดออกจากใจ ฉันจะได้รักเธอมากๆ ฉันจะต้องซื่อตรงกับเธอ เธอจะคดโกงฉันอย่างไร ฉันก็จะซื่อตรง ฉันก็จะเอาธรรมะให้เธอ ฉันก็จะเมตตาเธอ เธอจะใจร้ายขนาดไหน ฉันจะแปรเปลี่ยนเธอ แปรความร้ายให้เป็นความดี แปรบาปให้เป็นบุญ แปรกรรมให้เป็นสิ้นกรรม เอาไหมละ (เอา)
ถ้าศิษย์สามารถทำทานกับคนได้ ศิษย์ก็แปรคนร้ายให้กลายเป็นพระ แปรบ้านให้กลายเป็นวัด ฉะนั้นถ้าเขาด่าศิษย์แล้วศิษย์ไม่ด่ากลับ แต่ศิษย์บอกว่าศิษย์จะเปลี่ยนแปรกรรมให้เป็นบุญ ฉะนั้นถ้าเขาด่าเรามา เราจะสละความโกรธ เราจะเมตตา เราจะเอาธรรมให้เขา เราจะซื่อตรงกับเขา อย่างนี้แปลว่าใครด่าเรามา เราก็ได้สร้างบุญ ถูกไหม ใครด่าเรามา เราให้ธรรมะเป็นทานและธรรมะของเราให้แบบไม่เจาะจงด้วย เราได้ทำสังฆทานด้วย จริงไหม (จริง) ประเสริฐกว่าไหม (ประเสริฐกว่า) เราไม่จำเป็นต้องทำบุญที่วัดใช่ไหม ถ้าทำแล้วสละกิเลส สละความยึดมั่นถือมั่น แล้วก็ก่อเกิดเป็นคุณธรรม ทำให้กิเลสหายไปจากตัว แล้วก่อเกิดเป็นความอบอุ่นร่มเย็น สงบสุข นั่นก็แปลว่าเราจะอยู่กับใคร เราก็สามารถสร้างบุญสร้างทานได้ ใช่ไหม ฉะนั้นเราแปรทุกข์ให้เป็นความพ้นทุกข์ได้ไหมล่ะ (ได้) เขาอยากจะมีกิ๊ก ก็ช่างเขา เราไม่กิ๊กกับใคร เราซื่อตรงกับเขา เพราะเราไม่รู้ว่าชาติก่อนเราทำอะไรกับเขาไว้บ้าง แต่ชาตินี้เราจะทำสิ่งที่ถูกต้องและดีงาม ขอเพียงแค่ศิษย์ปฏิบัติต่อเขาด้วยความซื่อตรง ปฏิบัติต่อเขาด้วยความเมตตา ถึงเขาจะไม่ซื่อตรง ไม่เมตตาก็ช่างเขา เราปฏิบัติของเราไป อยากทำทานทุกที่ไหม (อยาก) อยากทำบุญทุกที่ไหม (อยาก) ทำไมเราไม่ทำกับคนในบ้านเราล่ะ ถ้าทำแล้วละความโลภได้ ทำแล้วละความโกรธได้ ทำแล้วทำให้ใจเราสงบสุข ใจร่มเย็นได้ ทำดีไหม (ดี)
(พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาท ชื่อเพลง : อริยทรัพย์ในตน ทำนองเพลง : ตังเก)
ดูเอาเถอะนะเจ้ามาปลูกฟักทำไมได้แฟง ฟักลูกใหญ่กว่าแฟงแต่คล้ายๆ กัน แฟงลูกเล็กกว่าใช่ไหม เราอยู่ไม่ใช่มาเพื่อทุกข์แต่เราอยู่เพื่อพ้นทุกข์และเข้าใจในทุกข์และนำพาให้ตนพบธรรม แต่ปรากฏว่าเราอยู่เราก็ทุกข์ แล้วก็ทุกข์ แล้วก็ตายในความทุกข์ ช่างน่าเสียดาย
พระอาจารย์เมตตาชื่อสถานธรรม เต๋อเหยริน มีทั้งคุณธรรม มีทั้งความดีงามนำพาผู้คน
ห้องพระมีหลายที่นะศิษย์เอย เรามาศึกษาบำเพ็ญธรรมเพื่อนำพาให้ตัวเองเข้าใจในธรรม อยู่ร่วมกับคนได้อย่างเป็นสุข และนำพาตัวเองให้พ้นทุกข์ ศิษย์เอยทุกข์ไหม หน่ายไหม ท้อไหม (ท้อ) ไม่ท้อนะยังมีลมหายใจก็สู้กันต่อไป แต่จะสู้อย่างคนที่จมปลักอยู่กับความทุกข์ หรือจะสู้อย่างคนที่รู้จักเอาทุกข์มาแปลบุญเป็นกุศล เป็นทางพ้นทุกข์เป็นการสิ้นกรรม จริงไหม (จริง) คนเราอยู่ร่วมกันเพราะบุญกรรมกันมาก่อน ใช่หรือไม่ (ใช่) อาจารย์ถามหน่อยเวลามีเรื่องอะไรกันมาเราอยากอยู่เพื่อจบกรรม หรืออยู่เพื่อเกี่ยวกรรม (จบกรรม) อยากอยู่เพื่อมีบุญร่วมกรรมหรือมีบาปร่วมกัน (บุญร่วมกัน) ฉะนั้นถ้าอยากอยู่ร่วมกันอย่างคนมีบุญร่วมกันไม่มีบาปไม่มีกรรม แล้วคนที่มีบุญร่วมกันก็ควรปฏิบัติต่อกันด้วยคุณธรรมไม่ใช่อารมณ์
ควรปฏิบัติด้วยความถูกต้อง ใช่ไหม (ใช่) ควรปฏิบัติต่อกันด้วยความดีงาม ใช่ไหม (ใช่) แต่ทุกวันนี้ศิษย์ปฏิบัติต่อคนด้วยอารมณ์ล้วนๆ เลย จริงไหม (จริง) ฉะนั้นอารมณ์นำมาซึ่งความทุกข์ อารมณ์นำมาซึ่งกิเลส และอารมณ์นำมาซึ่งวิบากกรรม และวัฏฏะการเวียนว่าย
ศิษย์อยู่ในโลกมีทุกข์มามากพอแล้ว ทุกข์แห่งความเกิด ทุกข์แห่งความแก่ ทุกข์แห่งความเจ็บ และทุกข์แห่งความตาย หนีพ้นไหม (ไม่พ้น) กลัวไหม (ไม่กลัว) ศิษย์ของอาจารย์ไม่กลัวตายแล้วใช่ไหม (ไม่กลัว) ไม่กลัวเจ็บแล้วใช่ไหม แปลว่าถ้าเกิดเจ็บแล้วจะเจ็บแค่กายไม่เจ็บที่ใจ ตายแค่สังขารแต่ใจไม่ตายใช่ไหม (ใช่) ศิษย์รู้ไหมว่าการเข้าใจธรรมจะทำให้เราพ้นทุกข์ได้อย่างไร ศิษย์เคยได้ยินไหมอยู่ในโลกหาเท่าไร มีก็เหมือนไม่มี เรามีเงินเป็นร้อย เรามีเงินเป็นสิบ แต่ทำไมมีก็เหมือนไม่มี เรื่องราวในโลกเรารู้มากมายแต่ทำไมถึงที่สุดรู้ก็เหมือนไม่รู้ แล้วเมื่อเราเรียนรู้ไปจนถึงที่สุด เราก็จะรู้ว่าในโลกนี้มีก็เหมือนไม่มี แบบนี้เรายังอยากอีกไหม (ไม่อยาก) ในเมื่อถ้าเราเข้าใจหลักสัจธรรมอันนี้ก็ดีนะ แต่ถึงเวลาเราก็อยากอีก อาจารย์จะให้คาถาให้ศิษย์เอาไว้เวลาเจอทุกข์ จำไว้นะศิษย์ในโลกใบนี้เห็นก็เหมือนไม่เห็น มีก็เหมือนไม่มี รู้ก็เหมือนไม่รู้ จริงไหม (จริง) ทำตัวรู้ไปหมดทุกอย่าง ที่เราว่ารู้ จริงๆ เรารู้ไหม (ไม่รู้) ที่เราว่ามีเขา จริงๆ เรามีเขาไหม (ไม่มี) ที่เราว่าได้ เราเคยได้อะไรไหม เมื่อไรที่เราทุกข์เพราะการมีใจ ถ้าเราทุกข์เพราะเรามีจิต อาจารย์ถามหน่อยในเมื่อใจของเรามันขยายใหญ่ได้ เมื่อใหญ่มากก็เจ็บมาก หรือใหญ่มากแล้วจะเจ็บน้อยลง ใจแคบใจเล็กยิ่งทำให้เราอึดอัด ใช่ไหม (ใช่) แต่หากใจกว้างจนหาที่สุดไม่ได้เราจะทุกข์เราจะเจ็บน้อยลง จริงไหม (จริง) เรามาดูนิสัยของใจ กับนิสัยของกิเลสหน่อยเอาไหม สมมติว่าตอนนี้ใจเรามีความทุกข์เข้ามาในใจ ความทุกข์มีรูปลักษณ์ไหม (ไม่มี) โลภ โกรธ หลง มีรูปลักษณ์ไหม (ไม่มี) ถ้าไม่มีก็แปลว่ามันพร้อมที่จะหายไปได้ทันที ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเมื่อใดที่เราสนใจมันจากไม่มีจะกลายเป็น (มี) จากไม่เหลือจะกลายเป็น (เหลือ) ฉะนั้นถ้าตอนนี้เราเห็นหน้าเขาแล้วเราทุกข์ เราจะทำอย่างไรดี
เราทุกข์เพราะเราใส่ใจ เราเจ็บเพราะเราใส่ใจ ภาษาไทยมันบอกชัดเจนเลยเอามันมาใส่ใจ เราผิดหวังเพราะเรา (เอามันมาใส่ใจ) ถ้าอย่างนั้นตอนนี้มันอยู่ในใจ เราจะทำอย่างไรให้มันลดไปจากใจ ทำอย่างไรให้มันออกไปจากใจ คิดออกไหม ทำอย่างไรดีจะได้ไม่ต้องทุกข์กับมัน มองเป็นอื่นดีกว่า เราเห็นเหมือนไม่เห็น เพราะถ้าเห็นแล้วมันทุกข์ มองแล้วมันเจ็บปวด แล้วเราทำเห็นเหมือนไม่เห็น ดีไหม (ดี) แล้วเวลาความทุกข์มา ศิษย์จำไว้อย่างหนึ่ง อย่าเล่นกับความทุกข์ อย่าจริงจังกับความทุกข์ มันเข้ามาเราไม่ใส่ใจ เราไม่ปรุงแต่ง เราไม่เพิ่มความทุกข์เข้าไป เดี๋ยวความทุกข์มันจะหายไปเอง แต่ถ้าเมื่อไหร่เจ็บ ทำไมเขาทำอย่างนี้ ทำไมเขาไม่รู้จักตั้งใจฟัง อุตส่าห์สอนแล้วสอนอีก สอนแล้วก็เปล่าประโยชน์ นี่เขาเรียกว่าเอามันมาใส่ใจ แล้วเรายังปรุงแต่ง ยังใส่อารมณ์เข้าไป แล้วคนที่เจ็บเขาเจ็บกับเราไหม เขาทุกข์กับเราไหม เขาแค่นั่งหลับเฉยๆ คนที่มีอารมณ์ คนที่โมโหก็เราทั้งนั้นเลย แล้วเราจะเหนื่อยไปทำไม ในเมื่อเขาไม่รู้สึกรู้สาอะไรเลย ถูกไหม ถ้าอย่างนั้นอาจารย์จะบอกนะศิษย์ เราทุกข์เพราะเราเอาเขามาใส่ใจแล้วยิ่งทุกข์ เราก็ไม่สนใจเขาสิ ในใจเรายังมีเรื่องให้คิด มีเรื่องอื่นให้น่าสนใจมากกว่าไม่ต้องไปดูดำดูดีเขาเลย ถ้าเอามาคิดแล้วมันทุกข์ ถ้าใส่ใจแล้วมันทุกข์ก็เลิกคิดดีไหม
คำว่าปล่อยวางแปลว่าไม่กลับมาคิดอีก ศิษย์จำคำให้ดีๆ นะ มนุษย์รู้จักคำว่าปล่อยวางแต่ไม่เข้าใจคำว่าปล่อยวางที่แท้จริงคืออะไรใช่ไหม ฉะนั้นคำว่าปล่อยวางที่แท้จริงแปลว่า ถ้าคิดแล้วมันเป็นทุกข์ ปล่อยวางก็คือไม่เอากลับมาคิดซ้ำคิดซากให้ทุกข์อีก นั่นแหละเรียกว่าปล่อยวาง
พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาทซ้อนพระโอวาทคำว่า “อริยทรัพย์ในตน”
เมื่อวานบอกไว้ใช่ไหมว่ามีเจ็ดอย่าง เพราะอริยทรัพย์อีกอันหนึ่งที่ประเสริฐก็คือการรู้จักเรียนรู้เข้าถึงความจริงจนเกิดปัญญาเห็นแจ้ง ไม่ถูกโลกใบนี้ลวงหลอกอีกต่อไป
ขอให้เดินทางกลับโดยปลอดภัย ขอให้ความดีคุ้มครองศิษย์ วงเล็บเฉพาะคนที่รู้จักทำความดีโดยไม่ย่อท้อ ส่วนที่ดีบ้างเสียบ้าง อาจารย์ไม่รู้ เพราะความชั่ว มันก็ย่อมตามคนชั่วไป ฉะนั้นมีโอกาสทำดีแต่เลือกทำชั่ว ก็ช่วยไม่ได้ อาจารย์บอกไปแล้วนะ ชีวิตเรา เราเป็นคนขีดเส้นเอง อนาคตจะเป็นเช่นไรไม่ใช่ฟ้ากำหนด ไม่ใช่ใครเป็นคนกำหนด แต่เราต้องกำหนดด้วยตัวเราเอง ถ้าศิษย์ศรัทธาเชื่อมั่นในความดีงาม ความดีงามนั่นแหละจะคุ้มครองศิษย์เอง ไม่ว่าภพภูมิไหนความดีมันก็จะนำพาให้ศิษย์พบแต่สิ่งที่ดีงาม แต่ถ้าศิษย์เลือกประพฤติชั่ว ทำชั่ว ศิษย์เอ๋ยไม่ต้องชาติไหนหรอก ชาตินี้ศิษย์ก็หนีไม่พ้นกรรมที่ศิษย์สร้าง ทำไมคนเราต้องมีธรรมะ เพราะธรรมะจะนำพามาซึ่งความสงบร่มเย็นในชีวิต ถึงที่สุดศิษย์จะหาอะไรก็ตามแต่ท้ายที่สุดศิษย์ไม่อยากได้ความร่มเย็นในชีวิตหรือ ศิษย์ไม่อยากได้ความสันติสุขในชีวิตหรือ แล้วสันติสุขร่มเย็นในชีวิตมันมาจากไหน มันก็มาจากความประพฤติที่ถูกต้องและดีงาม ใช่ไหม (ใช่) ไม่มีใครทำร้ายเราหรอกนอกจากตัวเราเอง ไม่มีใครฆ่าศิษย์ให้ตายทั้งเป็นได้นอกจากความคิดของศิษย์เองที่ไม่ปล่อยวาง จริงไหม (จริง)
ฉะนั้นโลกนี้อะไรจะเกิด ขอเพียงเราเชื่อมั่นในความถูกต้องดีงามว่าเราเกิดมาศีลเราไม่ขาด ธรรมเราไม่พร่อง หนทางดับทุกข์ย่อมไม่ไกลในชีวิตและชาตินี้หรอก ถ้าศิษย์ไม่ดูถูกตัวเอง ศิษย์ก็เป็นคนดีที่บำเพ็ญธรรมและช่วยเหลือคนได้ ถ้าตัวเองรอดมีหรือจะช่วยคนอื่นไม่ได้ แต่ถ้าตัวเองยังฝึกไม่ได้ ยังพ้นทุกข์ไม่ได้ ศิษย์ไปอยู่ที่ไหนศิษย์ก็ทำให้คนอื่นทุกข์ จริงหรือไม่ (จริง) ศิษย์เอ๋ยอาจารย์ชอบอยู่อย่างหนึ่ง มีคนหนึ่งที่เจอเรื่องทุกข์ แต่เขาสามารถอดทนและไม่ทุกข์ได้ เพราะคิดอย่างเดียวว่าถ้าเขาทุกข์แล้วคนที่รักจะทุกข์ยิ่งกว่าเขา เขาเลยไม่ทุกข์ ถ้าพูดแล้วทำให้คนอื่นทุกข์ เขาขอไม่พูด เขาขอทุกข์คนเดียว ศิษย์เคยมีใจแบบนี้ไหม ถ้าทำได้เช่นนี้ถือว่าประเสริฐแล้วล่ะ ถ้าทุกข์แล้วทำให้คนที่รักมันเจ็บ ฉันจะไม่ทุกข์ ฉันจะเข้มแข็ง ถ้าทุกข์แล้วทำให้คนไม่ได้ดีขึ้นเลย ฉันจะขอทุกข์คนเดียว พูดไปก็ทำให้คนอื่นทุกข์ด้วย ถ้าอย่างนั้นฉันขอทุกข์คนเดียวก็ได้ แล้วฉันจะเปลี่ยนทุกข์ให้เป็นบุญและสิ้นกรรมและยิ้มแย้มแจ่มใสขึ้นมา อาจารย์หวังเล็กๆว่าศิษย์จะเป็นเช่นนั้น เมื่อไหร่ทุกข์ลองถามตัวเองว่าถ้าทุกข์แล้วทำให้คนอื่นเขาต้องทุกข์ด้วย คุ้มหรือ ที่จะทุกข์ ถ้าพูดแล้วทำให้เขาทุกข์ด้วย ถ้าอย่างนั้นเราก็ยอมกลืนความทุกข์แล้วไม่พูดดีไหม (ดี)
ดีที่รู้จักบำเพ็ญและไม่ยอมแพ้ต่อความทุกข์ อาจารย์คงต้องไปแล้วมีโอกาสคงได้มาผูกบุญสัมพันธ์กันอีก ศิษย์เอ๋ยอย่าดูถูกคุณค่าของความดีงามในใจตนเพราะถึงที่สุดศิษย์สามารถพ้นทุกข์และเป็นพุทธะบนแดนดินในโลกได้ อยู่ที่ทำหรือไม่ทำ และทำเพื่อธรรมหรือทำเพียงเพื่อตัวตน ถ้าเพื่อธรรมมันก็จะพ้นทุกข์แต่ถ้าเพื่อตนมันก็จะกลายเป็นความเห็นแก่ตน
พระโอวาทซ้อนพระโอวาท “อริยทรัพย์ในตน”
อริยทรัพย์ (น.) แปลว่า ทรัพย์อันประเสริฐ มี ๗ ประการ คือ
(๑)ศรัทธา (๒)ศีล (๓)หิริ (๔)โอตตัปปะ (๕)พาหุสัจจะ (๖)จาคะ (๗)ปัญญา