西元二○一六年歲次丙申四月二十二日 仙佛慈悲訓
วันเสาร์ที่ ๒๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ สถานธรรมหงหยัง อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่
พระโอวาทศิษย์พี่พระนาจา
อย่ารับศีลแต่กลับไม่ปฏิบัติ คนใฝ่ดีแต่กลับทำไม่ได้
จิตสำนึกความถูกต้องเลือนหายไป แล้วจะเหลือธรรมอะไรคอยยั้งตน
เราคือ
ศิษย์พี่นาจา รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่พุทธสถานหงหยัง แฝงกายอัญชุลี
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์น้องทุกคนเหนื่อยไหม
การเป็นคนมุ่งมั่นจึงทำมาก ขอฝากอย่าได้ทำตัวลุ่มหลง
ขี่หลังเสือต้องรู้ทางลง เดินสายตรงบำเพ็ญด้วยปัญญาธรรม
การบำเพ็ญท่ามกลางมวลหมู่ปัญหา แกนความศรัทธามีปัญญาชูค้ำ
ตนคนดีฟื้นฟูคุณธรรม ฟื้นงามในใจธรรมมาประคอง
กิริยางดงามหลั่งล้นออกไป นิสัยดีจิตได้การยกย่อง
คำพูดงามผู้นำนักปกครอง รักษาความถูกต้องธรรมเกรียงไกร
คนบำเพ็ญสุภาพชนไม่เล่นมุข[๑] สัจธรรมไม่กลืนหายทุกยุคสมัย
คุมสติใช้ไปทุกเรื่องง่าย ประจักษ์โทษนิสัยเพราะสิ่งที่เป็น
ตามใจตนหลงตามกิเลสอัตตา ตามนิสัยเพาะอวิชชาพาทุกข์เข็ญ
ตื่นรู้ตนมีสติธรรมร่มเย็น เกิดปัญญาธรรมเป็นรู้เหมาะควร
ฮิ ฮิ หยุด
พระโอวาทศิษย์พี่พระนาจา
เราเล่นเกมอะไรเอ่ยดีไหม เราถามนะ อะไรเอ่ยบางครั้งก็มี บางครั้งก็ไม่มี อะไรเอ่ยบางครั้งก็เล็กนิดเดียว บางครั้งก็ใหญ่ อะไรเอ่ยบางครั้งก็ดูดี บางครั้งก็ดูแย่ (ใจ,จิตของเรา,สตางค์)
มีสตางค์บางครั้งก็ดี บางครั้งก็แย่ใช่ไหม บางทีมันก็ใหญ่ บางทีมันก็เล็กใช่ไหม ใช่สตางค์ไหม ถูกไหม (ไม่ถูก) อะไรที่มีเหมือนไม่มี อะไรที่บางครั้งเล็กนิดเดียว บางครั้งก็เหมือนใหญ่มากๆ และอะไรหรือที่บางครั้งก็ดูสวยแต่บางครั้งก็ดูแย่ คือใจของเรา นั่งอยู่ตรงนี้บางครั้งมันก็อยู่ บางครั้งก็ไม่อยู่ นั่งตรงนี้เดี๋ยวบางครั้งก็รู้สึกดี บางครั้งก็รู้สึกแย่ ใช่หรือไม่ (ใช่) บางครั้งก็เหมือนรู้สึกอยู่ บางครั้งก็เหมือน (ไม่รู้) ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วเชื่อหรือไม่ว่า ถ้าเราคุมใจตัวเองได้อยู่ ใจก็จะสามารถคุมทุกสิ่งทุกอย่างให้ดีหรือแย่ ให้มีหรือไร้ก็ได้ และถ้าเราคุมใจได้อยู่ รู้เท่าทันใจตัวเอง ใจดวงนี้ก็จะทำให้เรารู้สึกสวยหรือไม่สวยก็ได้ และถ้าเรารู้เท่าทันใจคุมใจได้อยู่ แม้เราอยู่ตรงนี้ บางครั้งเราก็เหมือนไม่อยู่ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นอย่าฟังธรรมแต่กลับไม่รู้เท่าทันใจตัวเอง ใช่หรือไม่ (ใช่)
ท่านอยากจะให้เราอยู่หรืออยากให้เรากลับ (อยู่) การอยู่ของเราบางทีอาจจะดีแล้วก็ไม่ดีได้ แล้วการอยู่ของเราบางครั้งมีก็เหมือนไม่มีได้ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นสิ่งที่สำคัญในการดำเนินชีวิต สิ่งที่สำคัญในการเรียนรู้ศึกษาธรรมจึงไม่ใช่ผู้อื่นผิด ผู้อื่นไม่ดี ผู้อื่นแย่ ผู้อื่นไม่ได้เรื่อง ผู้อื่นไม่เห็นมีอะไร ต้องถามใจตัวเองก่อนว่าเราเห็นเขามีหรือไม่มี เห็นเขาดีหรือเห็นเขาแย่ เห็นเขาสวยหล่อหรือเห็นเขาไม่ได้เรื่องได้ราว แท้จริงอยู่ที่เขาหรืออยู่ที่ใจเรา ใช่หรือไม่ (ใช่)
(ศิษย์พี่นาจาเมตตาให้นักเรียนฝึกสติโดยการลุกนั่งตามคำสั่ง)
ง่ายหรือไม่ (ง่าย) แต่ชีวิตง่ายแบบนี้หรือไม่ (ไม่) การเล่นเกมก็เหมือนการฝึกสติ ถ้าเราช่วยตัวเองให้รอด เราจะช่วยเพื่อนให้รอดด้วย แต่ถ้าเราช่วยตัวเองไม่รอดเราก็ทำความเดือดร้อนให้เพื่อนถูกหรือไม่
ท่านรู้ไหมการเรียนรู้ศึกษาธรรมสิ่งสำคัญคือจิตสำนึกของความถูกต้อง จิตสำนึกของความเป็นคน ถ้าคนเราลืมจิตสำนึกของความถูกต้องและจิตสำนึกของความเป็นคนไม่มี ก็จะลืมไปว่าตัวเองทำหรือเป็นอะไรอยู่ เพราะจิตสำนึกแห่งความถูกต้องหรือจิตสำนึกแห่งความเป็นคนหลงลืมแล้ว เราก็ทำผิดๆ ถูกๆ ใช่หรือไม่ (ใช่) พอเราทำผิดๆ ถูกๆ แล้วถูกคนต่อว่า เรามักจะไม่ยอมรับผิด ถ้าเขาสั่งครั้งแรกแล้วท่านฟังไม่รู้เรื่องนั้นเป็นความผิดของคนสั่ง แต่ถ้าเขาสั่งครั้งที่หนึ่งก็แล้ว ครั้งที่สองก็แล้ว ครั้งที่สามก็แล้ว ท่านยังผิดอีก นั่นไม่ใช่ผิดที่คนสั่งแต่ผิดที่ตัวท่านแล้ว อย่างนั้นเรามาดูกันต่อว่าใครจะทำถูกหรือผิด
สิ่งที่สำคัญท่านต้องรู้จักตัวเองก็พอแล้ว เพราะถ้าท่านรู้จักตัวเองท่านก็จะไม่ทำให้ใครเดือดร้อนจริงไหม (จริง) ถ้ามีสติรู้หน้าที่ของตัวเองแล้วก็รับผิดชอบหน้าที่ของตัวเองให้ดี ก็ไม่ต้องทำให้ใครเดือดร้อน ใช่ไหม (ใช่)
(ศิษย์พี่นาจาเมตตาให้ผู้ที่ทำผิดออกมาเต้นเป็ดแต่นักเรียนไม่กล้าออกมาเต้นเป็ด) จริงๆ แล้วการเต้นเป็ดก็ไม่เห็นจะน่าอายอะไรเลย เต้นเป็ดทำให้คนมีความสุข ดีกว่าไปกินเหล้า สูบบุหรี่ มีชู้ ใช่ไหม (ใช่)
ท่านเคยได้ยินไหมว่า “ขึ้นชื่อว่ามนุษย์เป็นรากเหง้าของความเจริญ ถ้ารากเหง้าของความเจริญรู้จักอบรมให้มีศีลมีธรรม รากเหง้าของความเจริญนั้นก็จะเป็นสิ่งที่ดีงาม” ถูกไหม (ถูก) แต่ถ้าขึ้นชื่อว่ามนุษย์เป็นรากเหง้าของความเจริญ ขาดเรื่องศีลเรื่องธรรม รากเหง้านั้นไปอยู่ที่ใดก็พร้อมจะทำลายทำร้ายคนให้เจ็บปวด ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเขาเรียกว่าเรียนทางโลกทำให้คนฉลาด แต่เรียนธรรมะทางธรรมทำให้คนดี คนขยันเรียนทางโลกจึงเป็นคนฉลาดแต่พอให้เรียนทางธรรมเขาบอกว่าขี้เกียจ ฉะนั้นจึงกลายเป็นว่าคนในโลกเป็นคนฉลาดแต่หาเป็นคนดีได้สมบูรณ์ไม่
ฉะนั้นถ้าเราเรียนทางโลกแล้วเรายังเรียนทางธรรมเราก็จะกลายเป็นคนที่ทั้ง ฉลาดและดี แต่คนในโลกยังอยากเป็นแค่คนฉลาดแต่คนดียังไม่อยากเป็น คนฉลาดนั้นก็พยายามจะเรียกร้องให้คนอื่นดี แต่ตนเองนั้นลืมเป็นคนดี เราจึงเห็นคนในโลกมากมายที่ตัวเองยังไม่ค่อยดี ยังไม่ค่อยซื่อตรง ยังไม่ค่อยบริสุทธิ์ยุติธรรม แต่เรียกให้คนอื่นดี ซื่อตรง มีความยุติธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเราเป็นคนแบบนั้นหรือเปล่า ถ้าเราเป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน ไปอยู่ที่ใดใครก็รัก จริงไหม
ถ้าเราเป็นคนมีเมตตา มีน้ำใจ ไปอยู่ที่ใดใครๆก็เคารพให้เกียรติ ถ้าเราเป็นคนซื่อตรง ไม่คิดคด ไม่คิดฉ้อฉล ไม่คิดเอาเปรียบ ไปอยู่ที่ใดก็ไม่มีใครดูถูกเหยียดหยาม ถ้าเราเป็นคนมีน้ำใจช่วยเหลือคนที่เดือดร้อน ไม่นิ่งดูดาย ไปอยู่ที่ไหนก็มีแต่คนรัก จริงหรือไม่ (จริง) แต่ในความจริงมีใครรักเราหรือไม่ มีใครจริงใจเราหรือไม่ มีใครเคารพเราหรือไม่ มีใครเหยียดหยามเราหรือไม่ (มี) มีหมดเลย เพราะเราไม่เคยทำในสิ่งที่เราพูดไว้เลย ใช่หรือเปล่า (ใช่) ฉะนั้นรากเหง้าของความเจริญ ถ้าไม่รู้จักอบรมศีล อบรมธรรม เรียกร้องคนอื่นไปก็เปล่าประโยชน์ เพราะตัวเองยังไม่เคยมี แต่ถ้าตัวเองมีแล้วทำได้ดี ไม่ต้องเรียกร้องเดี๋ยวเขาก็ทำเอง ฉะนั้นอยากให้เขารัก เราอ่อนน้อมถ่อมตนหรือยัง เรามีเมตตาแล้วหรือยัง ส่วนใหญ่เห็นแต่หัวแข็ง ฉันแน่ ฉันเก่ง
เราถามท่านว่าทุกข์สุขอยู่ที่ไหน (ใจ) แต่เวลาถูกคนด่าทำไมทุกข์สุขอยู่ที่ปาก ใจมันสั่งปาก ในเมื่อทุกข์สุขอยู่ที่ใจ เราจะบอกว่าอยู่ที่การกระทำด้วย หว่านพืชเช่นใดย่อมได้รับผลเช่นนั้น ไม่อยากให้เขาด่าเราต้องทำตัวให้น่าเคารพ ไม่อยากให้เขาดูถูกเหยียดหยาม เราก็ต้องรู้จักขยัน ไม่เอาเปรียบ ไม่คดโกงใคร ใช่หรือไม่ (ใช่)
อยากให้เขาไม่ทอดทิ้ง ดูแลเอาใจใส่ ฉะนั้นยามทุกข์ยามมีไข้ยามเดือดร้อนเราจะต้องเป็นห่วงเป็นใยดูแลเขา ใช่หรือไม่ (ใช่) ถึงแม้ว่าเราจะไม่ทำตรงนี้ถึงแม้เราจะบอกว่าทุกข์สุขอยู่ที่ใจ แต่เวลาเขาด่าที ทุกข์สุขเราก็อยู่ที่ปากเขา ท่านบอกว่าทุกข์สุขอยู่ที่ใจแต่ถึงเวลาเขาด่าเรา เราโกรธเขาไหม (โกรธ) ไหนท่านบอกว่าทุกข์สุขอยู่ที่ใจ เวลาเจอเรื่องร้ายๆ ทำไมท่านจึงรู้สึกแย่ ตกลงทุกข์สุขอยู่ที่เรื่องราวหรืออยู่ที่ใจเรา เห็นหรือไม่ ท่านพูดได้แต่พอถึงเวลาท่านทำไม่ได้ เพราะอะไร
อย่างที่เราบอกตั้งแต่ต้นว่า รู้ธรรมไปมากมายแต่ถ้าไม่รู้จักควบคุมใจ ธรรมนั้นก็เปล่าประโยชน์ เรียนรู้ธรรมฟังธรรมไปตั้งมากมาย แต่ถ้าไม่เท่าทันใจธรรมนั้นก็ไม่มีค่า ฉะนั้นธรรมจึงไม่ได้สอนให้เราแค่ฟังแล้วรู้ แต่รู้แล้วต้องนำมาให้เท่าทันใจ มีสติควบคุมใจได้ ถึงจะเรียกว่ามีประโยชน์ ถูกหรือไม่ (ถูก)
เหมือนเราถามท่านว่า สมมติมีคนมาดูถูกเหยียดหยามเรา เราโกรธไหม ทุกข์ไหม ทั้งโกรธทั้งทุกข์เลย ทั้งที่ตัวเองเป็นคนพูดว่าทุกข์สุขอยู่ที่ใจ แต่ทำไมเอาใจเราไปฝากไว้กับตัวเขา เราถามท่านว่า ท่านชอบทำบุญไหม (ชอบ) ท่านชอบให้ทานไหม (ชอบ) ถ้าสมมติว่าแม้เขาไม่ได้เป็นภิกษุสงฆ์ แต่เขาเป็นมนุษย์ปุถุชนธรรมดา เขาด่าเรา เราให้ทานเขาไม่ได้หรือ การให้ธรรมะเป็นทาน เป็นทานที่ประเสริฐที่สุด แต่ทำไมเราไม่ให้ธรรมะเขา เรากลับให้เวร ให้กรรม ให้ความโกรธ ความเกลียด ความเจ็บ ความแค้นล่ะ
ท่านเคยได้ยินไหมว่า “ที่ใดที่เป็นเหตุแห่งทุกข์ ที่นั่นก็สามารถเป็นมรรคผลพระนิพพานได้” ถ้าตอนนี้เขากำลังด่าเรา ดูถูกเรา เราจะทำให้ตัวเองเป็นทุกข์หรือทำให้ตัวเองพ้นทุกข์ เราจะทำให้เกิดเป็นบุญ หรือเราจะทำให้เกิดเป็นบาป เราจะทำให้เกี่ยวกรรมหรือสิ้นเวรสิ้นกรรม (สิ้นเวรสิ้นกรรม) อนุโมทนาด้วยนะ ขอทำให้ได้อย่างนี้เทอญ ใช่ไหม (ใช่)
เราชอบคนดีหรือชอบคนชั่ว (คนดี) ชอบมิตรหรือชอบศัตรู (มิตร) ชอบคนก่อเวรก่อกรรมหรือชอบคนสิ้นเวรสิ้นกรรม (คนสิ้นเวรสิ้นกรรม) เวลาเราชอบ เราควรจะมีไว้กับตัวหรือเราควรจะแค่มองเห็น เราควรมีไว้กับตัวหรือให้คนอื่นมี ตัวเองไม่ต้องมี เราควรมีเอง ถูกไหม (ถูก) ถ้าเขาด่ามาเราควรทำดีหรือควรทำชั่ว (ทำดี) ฉะนั้นจำไว้นะ ชอบคนสิ้นเวรสิ้นกรรม เวลาเขาด่ามาเราไม่ควรด่ากลับ ชอบคนไม่มีเวรมีกรรมต่อกัน หากถูกเขาเหยียดหยาม เขาดูหมิ่นเรามา เขาต่อว่าต่อขานเรามา เราควรจะให้อภัย แต่ถึงเวลาจริงๆ แล้วเราเลือกทำหรือไม่ (ไม่ได้ทำ)
คุยกันง่ายๆ แต่ทำยากหรือไม่ เรารู้ว่าวันนี้เป็นวันแรกท่านอาจจะเพลีย อาจจะล้า ฉะนั้นเราจะพูดสั้นๆ ง่ายๆ แล้วจบเลย ดีหรือไม่ (ดี) มนุษย์ทุกคนเป็นรากฐานของความเจริญ ถ้ารู้จักอบรมศึกษาธรรมให้ดีงาม รากฐานความเจริญนั้นก็จะมีสิ่งดีเป็นส่วนประกอบด้วย ถูกหรือไม่ (ถูก) ฉะนั้นถามว่าให้มาอบรมธรรม มนุษย์ก็จะบอกว่ายังก่อน เดี๋ยวก่อน ทั้งที่การอบรมเรียนรู้ธรรมคือการอบรมเรียนรู้เข้าใจชีวิตของตัวเองที่เป็น รากฐานบุญ เหมือนถามท่านว่าหากไม่เรียนรู้ธรรมท่านจะรู้หรือไม่ว่าตัวเองสามารถเป็นคน ดีที่หนึ่งได้ บางครั้งการอยู่ในโลกกลับรู้สึกว่าตัวเองไม่ดี ไม่มีเมตตา คดโกง ใช่หรือไม่ (ใช่)
การอบรมธรรมเพื่อให้รู้ว่าเราเป็นคนดี มีความดีอยู่ในตัว แต่เราเลือกที่จะไม่ใช้ความดีในตัว มักจะเลือกใช้อารมณ์ กิเลส และนิสัย มากกว่า ใช่หรือไม่ (ใช่) และอารมณ์ กิเลส และนิสัยก็เป็นต้นเหตุแห่งความทุกข์ การเวียนว่ายและความเจ็บปวด ฉะนั้นวิธีที่จะทำให้เราเรียนรู้และป้องกันมากที่สุดคือการมีสติ และเห็นคุณค่าธรรมในตนเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถึงเวลาเรามักจะเลือกอารมณ์ กิเลส และนิสัยมากกว่าสติ หรือธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) เราเอาแต่ว่าเขา ดูถูกเขา ถูกหรือไม่ แต่เราบอกแล้วว่าธรรมล้วนเกิดแต่ใจ มีใจเป็นใหญ่มีใจเป็นประธาน เกิดขึ้นทั้งมวลด้วยใจ ถ้าใจของมนุษย์ผาสุก ความคิด คำพูด การกระทำ การดำเนินชีวิตก็เต็มไปด้วยสุข ถ้าใจของมนุษย์เต็มไปด้วยทุกข์ ความแบ่งแยก ความอิจฉา ความรังเกียจ ทำให้คำพูดการกระทำก็เต็มไปด้วยทุกข์ การแบ่งแยก ควาามอิจฉาและการรังเกียจ ถูกหรือไม่ (ถูก) ฉะนั้นสิ่งสำคัญก็คือใจ แล้วรู้หรือไม่ว่าใจนี้หากประกอบไปด้วยธรรมที่เรียกว่าเมตตา ซื่อตรง อ่อนน้อม ใจที่ประกอบด้วยมโนธรรมสำนึก ใจที่ประกอบด้วยธรรมนี้จะไม่ทำให้เราผิดพลาด ไปก่อกรรม ก่อกิเลส ก่ออารมณ์ ถูกหรือไม่
เข้าใจไหม (เข้าใจ) อย่างนั้นเราถามท่านว่ากิเลสที่เป็นความโกรธ ความโลภ ความหลง ดีหรือไม่ดี (ไม่ดี) ตอบเหมือนกันหมดจริงๆ หรือ ไม่มีใครตอบว่าไม่ใช่เลยหรือ ใจเป็นหลัก ใจเป็นประธาน ใจเป็นใหญ่ ถ้านิ่งแล้วโลภมา โกรธมา หลงมา ใจก็ไม่ตกไปเป็นทาสความโลภ โกรธ หลง แต่ถ้าเมื่อไรยังมองเห็นโลภ โกรธ หลง ไม่ดีแปลว่าใจท่านนั่นแหละไม่ดี แล้วเมื่อกี้ท่านบอกเราเองนี่ ท่านชอบบุญ ท่านชอบไม่เกี่ยวกรรม ท่านชอบความดี ฉะนั้นเขาด่าให้เราโกรธทำไมท่านถึงโกรธ แปลว่าท่านไม่ชอบบุญ แต่ท่านชอบกิเลส เขาแช่งชักให้เราเจ็บปวดแล้วเราแช่งชักตอบแปลว่าเราไม่ชอบบุญ เราชอบการชิงชังหักหลังให้ตายกันเลย ตกลงท่านชอบอะไรกันแน่ เหมือนกันเขาโกรธเรา เขาทำเราเจ็บครั้งเดียว แต่ถ้าเรารู้จักเอาธรรมให้คืนไป ความโกรธนั้นก็จบ แต่เรากลับเอาความโกรธนั้นมาเป็นดาบคอยทิ่มใจเรา ตกลงท่านรักความโกรธ ไม่รักตัวเอง ใช่หรือไม่ (ใช่)
ท่านรักบาป ไม่รักบุญ ท่านเลือกจะเป็นคนชั่ว ไม่เลือกเป็นคนดี ใช่หรือไม่ (ไม่ใช่) แล้วถึงเวลาทำไมตามกิเลส ไม่ตามธรรม ถึงเวลาท่านให้กิเลส ทำไมท่านไม่ให้ธรรม ไหนว่าเป็นมนุษย์ผู้ประเสริฐ มนุษย์ผู้ประเสริฐต้องถือธรรมเป็นหลัก ไม่ใช่ถือกิเลสเป็นหลัก ถ้าถือกิเลสเป็นหลักเรียกว่าเป็นมาร อย่างนั้นเราถามท่านว่า ทุกชีวิตดำเนินชีวิตด้วยกิเลสหรือดำเนินชีวิตด้วยธรรม (ธรรมะสอนเรา) ถูกไหม (ถูก) ท่านบอกว่าศัตรูกับศัตรูทำร้ายกันยังไม่น่ากลัวเท่ากับใจที่หลงผิด ใจที่คิดผิด ทำให้เราอยู่ที่ไหนก็สร้างศัตรู แต่ถ้าใจที่คิดถูก อบรมถูก มีธรรมถูก อยู่ที่ไหนก็เป็นที่ประเสริฐ ถ้าอย่างนั้นเราถามว่าท่านอยู่บนโลกมีมิตรหรือมีศัตรู (มิตร) อยู่บนโลกท่านมีกิเลสมากหรือมีธรรมมาก เมื่อไรเราทำอะไรมีสติรู้ตัวรู้ตนไม่เลือกกิเลสแต่เลือกธรรม ท่านจะพบความเป็นพุทธะ ธรรมะ สังฆะอยู่ในตัวเอง หรือเรียกว่า เหตุแห่งทุกข์มรรคผลนิพานจบที่ตรงนี้ทันที ด้วยความมีสติรู้ตน
ถ้าเมื่อใดท่านไม่เลือกธรรม แต่เลือกกิเลส เลือกความเกลียด เลือกการจองกรรม เลือกความไม่ยอม ท่านจะตกเป็นทาสของการเวียนว่ายตายเกิดไม่จบสิ้นและไม่มีวันสิ้นทุกข์ได้ ไม่ว่าชาตินี้หรือชาติไหนๆ แต่ถ้าท่านเลือกธรรม ท่านจะพบปัญญาอันสว่าง ธรรมอันแท้จริงและผู้บริสุทธิ์ที่อยู่ตรงนี้
ชอบคนดีใช่ไหม (ใช่) เคารพศรัทธาพุทธะใช่ไหม (ใช่) ชอบความสงบใช่ไหม (ใช่) ทำไมชอบแล้วท่านเอาแต่ไหว้ข้างนอก แต่ลืมชอบปฏิบัติ และลืมกราบไหว้ตัวเอง ทำไมถึงรอไหว้คนอื่น รอเคารพคนอื่น แล้วไหว้ตัวเองไม่ได้
พระพุทธะทำตัวเองสิ้นชั่ว สิ้นกิเลส เพื่อเป็นคนดีแล้วประจักษ์ให้รู้ว่า แม้สิ้นพระพุทธองค์ ไม่มีพระพุทธองค์ให้ยึดถือ พระพุทธองค์กลับสอนว่าจงถือธรรมเป็นที่พึ่ง ซึ่งธรรมนั้นไม่ใช่อยู่ในพระไตรปิฎก แต่ธรรมนั้นอยู่ในตัวทุกๆ คน ถ้าเมื่อไรค้นพบธรรม เมื่อนั้นท่านก็คือพระพุทธะบนดินที่บริสุทธิ์และถูกต้อง ใช่ไหม (ใช่) แล้วทำไมเอาแต่ไหว้ เอาแต่เคารพผู้อื่นว่าศักดิ์สิทธิ์จังเลย แล้วตัวเราล่ะ ทำไมไม่เคยศักดิ์สิทธิ์ ไม่เคยดี ไม่เคยน่าเคารพเลย ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วไหนบอกว่ารักความดีไง ไหนบอกว่าชอบความดีไง ทำไมถึงไม่ทำ รักจริงก็ต้องทำจริง ไม่ใช่พูดได้แต่ทำไม่ได้ ใช่ไหมศิษย์น้อง (ใช่)
วันนี้ศิษย์พี่มาเข้มไปหน่อย แต่เข้มแล้วอยากให้ทำเป็นนะ จริงไหม เราไหว้พระเพราะเห็นว่าท่านดี เราไปวัด เพราะสงบ แล้วทำไมตัวเรานี้สงบไม่เป็น ร่มเย็นไม่เป็น ดีไม่เป็นหรือ จึงต้องพึ่งพระข้างนอกตลอด ใช่ไหม (ใช่) ทำไมไม่ทำตัวเองให้เป็นที่พึ่ง แล้วถ้าเราพึ่งตัวเองได้ เราก็เป็นที่พึ่งของคนอื่นได้ ใช่ไหม (ใช่) ถ้าเราเป็นพุทธะได้ คนรอบข้างเราก็เป็นพุทธะ ใช่ไหม (ใช่) ถ้าเราเป็นมาร คนรอบข้างก็เป็นมาร ถูกไหม (ถูก) ฉะนั้นเห็นเขาเป็นพระเราก็เป็น (พระ) เห็นเขาเป็นมารเราก็เป็น (มาร) ฉะนั้นชีวิตเริ่มมาแล้ว จะจบลงด้วยอะไร ไม่ใช่ฟ้ากำหนด ไม่ใช่คนต่อว่า ไม่ใช่คนขีดเส้น แต่เราต้องขีดเส้นและกำหนดด้วยตัวเอง จริงไหม (จริง) อยากมีแฟนก็ยังต้องหาแฟนดีๆ อยากมีงานก็หางานดีๆ อยากมีเพื่อนก็อยากหาเพื่อนดีๆ แต่ตัวเองไม่ดี บ้าไหม (บ้า) โง่ไหม (โง่) ตัวเองที่โง่ ที่บ้า ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นพระพุทธองค์จึงสอนไว้ว่า เมื่อใดท่านดับขันธ์แล้ว อย่าถือตัวท่าน แต่ให้ถือธรรม ซึ่งธรรมนั้นไม่ใช่มีอยู่ในตัวพระองค์ แต่มีอยู่ในตัวเรา เราจะเลือกธรรมหรือเลือกกิเลส
สอนให้เราเมตตา อ่อนน้อม สุภาพ ซื่อตรง จริงใจ รับศีลห้ามาปฏิบัติได้ครบหรือไม่ ไม่ครบจริงไหม (จริง) ทำไมมนุษย์ทุกคนพูดเหมือนกันหมด ชอบดี ชอบหลวงพ่อองค์นั้นดี ไปไหว้ที่โน้นดี ไปที่นั้นสงบ แต่ที่ใจไม่เห็นดีไม่เห็นสงบเลย ใช่ไหม พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ หาได้ในตัวเรา ศีล สมาธิ ปัญญา จบได้ที่ตัวเรา
สิ่งใดเป็นต้นเหตุแห่งทุกข์ ที่นั่นเป็นมรรคผลนิพพานได้ในตัวเรา แต่อยู่ที่ว่าเราตัวนี้ เมื่อโดนกระทบจะก่อเกิดเป็นกิเลส อารมณ์ หรือเมื่อถูกกระทบจะก่อเกิดเป็นธรรม เข้าใจธรรม แจ้งในธรรม และวางในธรรม วางในตัวเท่านั้นเองนะศิษย์น้อง ใช่ไหม (ใช่) ที่ถูกเขาว่าแล้วโกรธก็เพราะรับไม่ได้ ก็ไม่ต้องไปรับ ที่ถูกเขาดูถูกแล้วเสียใจ เจ็บใจ ก็ไม่ต้องไปเสียใจ ไม่ต้องเจ็บใจ ดูถูกดีแล้วดีกว่าดูผิด เมื่อไรยังยึดมั่นก็แสดงว่าเรายังไม่ปล่อยว่าง แต่ธรรมสอนให้เราให้ไม่ใช่หรือ ธรรมสอนให้เราให้ ให้จนไม่มีอะไรให้ยึดถือ เพราะความยึดมั่นถือมั่นเป็นต้นเหตุแห่งทุกข์ทั้งมวล ใช่หรือไม่ (ใช่)
ไปแล้วนะ ฉะนั้นถึงเวลาเลือกธรรมอย่าเลือกกิเลส เลือกความถูกต้อง อย่าเลือกตามใจตัวเอง ทำให้ได้นะศิษย์น้อง ไม่เช่นนั้นศิษย์น้องจะไม่ได้เป็นพุทธะแต่จะเป็นพญามาร ที่เวียนวายตายเกิดในรัก โลภ โกรธ หลง ไม่จบสิ้น ฉะนั้นคิดไตร่ตรองและพิจารณาให้ดี ไปแล้ว
วันอาทิตย์ที่ ๒๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ สถานธรรมหงหยัง อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
อย่าสั่งสมเหตุปัจจัยนานาทุกข์ ใช้สติในธรรมปลุกปัญญาตื่น
อย่าตกเป็นทาสกิเลสอารมณ์หมื่น หลงดาษดื่นหนึ่งคนตื่นพาพ้นภัย
เราคือ
จี้กงสงฆ์วิปลาส รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่แดนโลก แฝงกายน้อมกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์รักทุกคนสบายดีไหม
บนเส้นทางแสงธรรม จะบำเพ็ญน้อมนำให้บุญเรียงราย ดั่งพงศาธรรมฝากไว้ สันติพบภายในใจ เยือกเย็นเหมือนธรรม
ใจจ้าเป็นแสงทอง การเบียดเบียนครอบครอง หายไปวันวาน วนเวียนเกิดตายสังสาร[๒] เมฆก้อนนั้นในเงาจันทร์ไม่มีหน้าตา
*แสงแห่งธรรมปรกใจทางแห่งปรมัตถ์[๓] ความแจ้งใดไม่ชัดไปยิ่งกว่า มุ่งสู่ทางหลุดพ้นจะดีไหม ใช้ชีวิตอรรถา แสงมามืดก็พลันหายไป พบธรรม ณ ใจ
ธรรมสบายสายลม กางใบเรือล้อลมให้ลมพาไป คุณธรรมฝากไว้ ถึงวันนี้ยากเท่าไร ก้าวไปด้วยกัน (ซ้ำ *)
ทำนองเพลง : สัญญากาสะลอง
ชื่อเพลง : แสงธรรมแสงทอง
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
นั่งฟังธรรมแล้วสบายใจหรือไม่ ถ้านั่งแล้วสบายใจก็เรียกว่าบุญ นั่งฟังธรรมแล้วใจหม่นหมองก็เรียกบาป บุญคือ เครื่องชำระใจให้ผ่องใส ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้านั่งฟังธรรมแล้วยิ่งผ่องใสก็แปลว่านั่งแล้วได้บุญ แต่ถ้านั่งแล้วหดหู่ นั่งไปก็ได้บาป
“อย่าสั่งสมเหตุปัจจัยนานาทุกข์ ใช้สติในธรรมปลุกปัญญาตื่น
อย่าตกเป็นทาสกิเลสอารมณ์หมื่น หลงดาษดื่นหนึ่งคนตื่นพาพ้นภัย”
หลายคนบอกว่าอยู่ในโลกเรียนหนังสือก็หนักแล้ว ทำงานหาเงินในโลกก็หนักแล้ว แล้วให้มาเรียนธรรมอีก หนักจังเลย ใช่หรือไม่ (ไม่ใช่) แล้วมีคนเคยคิดถามหรือไม่ว่า ทำไมต้องมาเรียนธรรมะ ถ้าอาจารย์ถามว่าเรียนวิชาหาเงินให้รวยๆ เอาหรือไม่ (เอา) แต่บอกว่าเรียนธรรมเพื่อพ้นทุกข์
เอาหรือไม่ (เอา) เรียนแล้วพ้นทุกข์หรือยัง
เอาหรือไม่ (เอา) เรียนแล้วพ้นทุกข์หรือยัง
หลายคนบอกอาจารย์ว่า เรียนทางโลกก็ยากและหนักแล้ว ไม่ใช่จะเข้าใจง่ายๆ บางทีเรียนไปก็ไม่รู้ว่าจะได้อะไร ใช่หรือไม่ (ใช่) อย่างนั้นอาจารย์ถามกลับว่า ศิษย์เคยไหมเวลาที่ทำงานอยู่กับคนทางโลก บางครั้งคนบางคนทำงานเหมือนกับเรา เขาก้าวหน้าขึ้นเรื่อยๆ แต่ทำไมเรากลับย่ำอยู่กับที่ เป็นไหม (เป็น) คนบางคนไม่เคยถูกด่าเลย แต่ทำไมเราจึงถูกด่าเช้าด่าเย็น เป็นไหม (เป็น)
เคยไหมเวลาเรียนหนังสือ เพื่อนก็เรียนเหมือนกับเรา ครูก็คนเดียวกัน ทำไมเพื่อนสอบได้ที่หนึ่ง แต่เรากลับสอบได้ที่ห้า ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วตกลงว่าเกิดจากอะไร ฟ้าเป็นผู้กำหนดใช่ไหม (ไม่ใช่) คนเป็นผู้ที่ทำให้เราเป็นอย่างนี้ใช่ไหม (ไม่ใช่) แล้วใครเป็นผู้ทำ (ตัวเราเอง) ถ้าอย่างนั้นก็แปลว่าชีวิตที่เราพบทุกวันนี้คือสิ่งที่เราทำ ถูกหรือไม่ (ถูก) ฉะนั้นชีวิตต่อไปจะเป็นอย่างไรก็ขึ้นอยู่กับตัวเราเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) โทษฟ้าได้ไหม (ไม่ได้) โทษคนได้ไหม (ไม่ได้) ขอฟ้าได้ไหม ขอให้โชคดี แต่ด่าเขาทุกวัน แล้วเราจะโชคดีไหม (ไม่ดี) ฉะนั้นก่อนจะขอคนอื่น ก่อนจะโทษคนอื่น เราต้องถามตัวเราเองก่อน ถูกหรือไม่ (ถูก) แปลว่าทุกเรื่องราวจะเป็นอย่างไร ขึ้นอยู่กับว่าตัวเรานี้ทำอะไร ใช่หรือไม่ (ใช่)
เราเรียนอะไรมาตั้งมากมาย แต่มีอีกสิ่งหนึ่งที่เราไม่เคยเรียนคือธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วทำไมเราต้องเรียนธรรม และธรรมแปลว่าอะไร ถ้าแบบเข้าใจง่ายๆ ธรรมแปลว่าธรรมชาติ ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วตัวเรามีธรรมชาติไหม (มี) ฉะนั้นถ้าเราเรียนธรรมชาติ เข้าใจธรรมชาติ เราก็จะเข้าใจตัวเอง เพราะเราก็คือส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ฉะนั้นถ้าเราเข้าใจธรรม เราก็จะเข้าใจตัวเอง ถ้าเราศึกษาธรรม เราก็จะได้ศึกษา ตัวเอง แล้วเราอยากศึกษาตัวเราไหม (อยาก) แล้วทำไมเวลาให้มาฟังธรรม ปฏิบัติธรรม เราถึงไม่เอา ทั้งที่ต่อไปนี้เราจะเป็นอย่างไรก็ขึ้นอยู่กับตัวเราจะทำเช่นไร ใช่หรือไม่ (ใช่)
ถ้าอย่างนั้นถามต่ออีกว่า เรียนธรรมเพื่อเข้าใจตัวเองแล้วจะช่วยอะไรได้ ศิษย์มักจะบอกว่า ศิษย์ก็ฟังมาตั้งนาน รู้อะไรมากมาย แต่ไม่เห็นจะช่วยให้ศิษย์ได้อะไรเลย จะพ้นทุกข์สักเปราะ บางทียังไม่ค่อยมีเลยนะ ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าอย่างนั้นอาจารย์ยกตัวอย่างธรรมง่ายๆ ที่อาจารย์เรียนธรรมในตัวเอง แล้วธรรมนั้นทำให้อาจารย์พ้นทุกข์ได้ด้วยตัวเอง ศิษย์อยากรู้ไหม (อยากรู้) ธรรมนั้นง่ายๆ คือ “สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นก็มีความดับ”
ถูกหรือไม่ (ถูก) เพราะฉะนั้นใครจะด่าเรา ใครจะว่าเราขนาดไหน คิดไว้เสมอว่า “สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นดับ” เพราะจะมีใครที่ด่าเราตั้งแต่ต้นปียันท้ายปีไม่มีวันเว้น มีบ้างไหม (ไม่มี) ฉะนั้นถ้าเราคิดเสมอว่า สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นมีความดับ เราจะทุกข์หรือไม่ (ไม่ทุกข์) แล้วเราจะเข้าใจธรรมชาติของความเป็นคนหรือไม่ (เข้าใจ) ฉะนั้นการเข้าใจธรรม การเข้าใจชีวิตจะช่วยให้เราพ้นทุกข์และอยู่กับคนได้อย่างเป็นสุข
ถูกหรือไม่ (ถูก) เพราะฉะนั้นใครจะด่าเรา ใครจะว่าเราขนาดไหน คิดไว้เสมอว่า “สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นดับ” เพราะจะมีใครที่ด่าเราตั้งแต่ต้นปียันท้ายปีไม่มีวันเว้น มีบ้างไหม (ไม่มี) ฉะนั้นถ้าเราคิดเสมอว่า สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นมีความดับ เราจะทุกข์หรือไม่ (ไม่ทุกข์) แล้วเราจะเข้าใจธรรมชาติของความเป็นคนหรือไม่ (เข้าใจ) ฉะนั้นการเข้าใจธรรม การเข้าใจชีวิตจะช่วยให้เราพ้นทุกข์และอยู่กับคนได้อย่างเป็นสุข
(พระอาจารย์เมตตาแจ้งพระนาม นักเรียนกราบรับพระอาจารย์)
เสียงดังแค่นี้เองหรือ (นักเรียนจึงตอบพระอาจารย์ด้วยเสียงที่ดังขึ้น) ศิษย์เอยถ้าศิษย์มั่นใจว่าศิษย์พูดเสียงดังเต็มที่แล้ว ดีแล้วก็ไม่เห็นต้องหวั่นไหวอะไร แต่ว่าที่หวั่นไหวอยู่แปลว่าไม่มั่นใจในสิ่งที่ตัวเองทำ ถูกหรือไม่ (ถูก) พอถูกอาจารย์ทักก็คิดว่า “อ้าวเอาไงดี อย่างนี้ร้องไปแทบตายก็ไม่ถูกใจ” ใช่หรือไม่ (ใช่) เราอยู่ในโลกจะทำให้คนถูกใจทุกคนเป็นไปไม่ได้ เชื่อไหมถ้าศิษย์ร้องจนดังสุดเสียง แต่เขาบอกว่า “แค่นี้เองหรือ” ศิษย์ก็จะร้องจนหมดเสียง แล้วก็เริ่มตีโพยตีพายว่า “จะเอาอะไรกันนักกันหนา” ถูกหรือไม่ (ถูก)
เมื่อสักครู่อาจารย์เริ่มต้นว่าบางครั้งมนุษย์มักจะสงสัยว่าทำไมเราต้องศึกษาธรรม แล้วสรุปว่าธรรมคือส่วนหนึ่งของชีวิต ถ้าเราเข้าใจธรรม เราก็เข้าใจชีวิตเพราะชีวิตก็คือส่วนหนึ่งของธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) การเข้าใจธรรมนั้นจะช่วยทำให้เราเข้าใจชีวิตได้อย่างไร อาจารย์ก็เปรียบเทียบง่ายๆ อย่างเช่น ถ้าเราเข้าใจว่า สิ่งใดมีความเกิดสิ่งนั้นมีความดับ ถ้าเราเข้าใจอย่างนี้ก็แปลว่าถึงแม้เราจะสวย จะดี จะเก่ง จะรวยขนาดไหน แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง สวยก็มีสวยกว่า เก่งก็มีเก่งกว่า ดีก็มีดีกว่า ร้ายก็มีร้ายกว่า แล้วในคำว่าร้ายกว่าอาจจะมีวันที่เปลี่ยนแปลง จากร้ายเป็นดี และจากรวยก็อาจจะกลายเป็นจนก็ได้
ฉะนั้นถ้าวันหนึ่งศิษย์ ดำเนินชีวิตอยู่กำลังมีเงิน อยู่ๆ เงินหายไป วันนี้สามีอยู่ พรุ่งนี้สามีไม่อยู่ ศิษย์จะคิดได้ว่า “โอ้ อาจารย์จี้กงบอกแล้ว สิ่งใดมีความเกิดสิ่งนั้นมีความดับ” ถูกหรือไม่ (ถูก) ก่อนมาบ้านยังมีอยู่แต่พอกลับไป ปรากฏว่าวันนี้บ้านหาย “เออ อาจารย์จี้กงบอกแล้วว่า สิ่งใดมีความเกิด สิ่งนั้นมีความดับ” ใช่หรือไม่ (ใช่) เดินอยู่ มีรถขับมาชน พอตื่นมาเหลือขาข้างเดียว “เออ อาจารย์จี้กงบอกแล้วว่า สิ่งใดมีความเกิด สิ่งนั้นมีความ (ดับ)” ใช่หรือไม่ (ใช่) เพียงแต่ดับช้าหรือดับเร็วขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัย เหมือนที่อาจารย์บอกศิษย์ ถ้าเราอยากรู้ว่าอนาคตเป็นเช่นไร ก็ต้องถามปัจจุบัน หว่านพืชเช่นใด ได้รับผลเช่นนั้น ถูกหรือไม่ (ถูก) ฉะนั้นถ้าศิษย์หว่านพืชในเรื่องดี หว่านพืชในเรื่องบุญ ศิษย์ก็ต้องได้รับบุญกุศลความดีงาม แต่ถ้าศิษย์หว่านพืชในเรื่องบาป กรรมชั่ว อบายมุข ผลที่ได้ก็คือความทุกข์ ความเจ็บปวด และการหนีไม่พ้นการเวียนว่ายและรับผลแห่งเวรกรรม ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นการเข้าใจธรรมจะช่วยชำระล้างให้เราไม่ติดบุญแล้วก็ไม่สร้างบาป ถ้าเราเข้าใจธรรมมากๆ เราก็จะกลายเป็นคนที่ไม่ต้องเกิดมารับบุญและรับบาปกรรมอีก ดีหรือไม่ (ดี) ถ้าออกจากสถานธรรมแล้ว ถูกรถชนแล้วตายทันทีก็คิดว่า “อาจารย์จี้กงบอกแล้ว สิ่งใดมีความเกิด สิ่งนั้นมีความดับ” เชื่อไหมว่าขณะจิตที่หมดห่วง ไม่ยึดติด ไม่คิดบาป ไม่คิดโทษ นั่นจะทำให้เราพบทางสว่าง เพราะศิษย์เพิ่งพูดเองว่า ทางใดที่มืดมนทางนั้นเรียกว่าบาป เรียกว่ากรรมชั่ว ทางใดที่ทำให้สว่างบนสุดทางนั้นเรียกว่าบุญ เรียกว่าสวรรค์ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นอาจารย์บอกว่า ทางโลกบุญยังต้องทำ บาปก็ยังสร้าง แต่ถ้าอีกทาง ไม่ต้องสร้างบุญ ไม่ต้องสร้างบาป แต่อยู่นิ่งๆ จนเกิดปัญญาเห็นแจ้งในธรรมแล้วพ้นทุกข์ทันที นี่เขาเรียกว่าทางธรรม เพราะการสร้างบุญศิษย์ยังต้องทำถึงจะได้บุญ ถ้าศิษย์ทำชั่วศิษย์ต้องไปทำถึงจะได้ชั่ว ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ทางธรรมแค่มองให้เห็นธรรมในตัวตน มองให้เห็นจนไม่ยึดถือ เมื่อไรที่เข้าถึงธรรมแล้วปล่อยวางความยึดถือนั่นแหละเรียกว่าเข้าถึงธรรม แต่เมื่อใดมองแล้วยังยึดมั่นถือมั่นนั่นเรียกว่ากรรม ยากหรือไม่ (ไม่ยาก)
อาจารย์ถามว่า ตอนไหนที่ศิษย์อยากไปทำบุญคือตอนที่ศิษย์รู้สึกว่าบาปเยอะ รู้สึกว่าบาปหนาเหลือเกิน การไปทำบุญก็คือการสละให้ อุทิศให้ ถึงจะเรียกบุญ แต่ถ้าเกิดบาปก็คือต้องไปทำชั่ว ทำไม่ดีตกเป็นทาสของกิเลสอารมณ์ ถึงจะได้บาป แล้วผลของบาปก็คือภูมิวิถีหก ซึ่งสิ่งที่น่ากลัวก็คือการเวียนว่ายไม่จบสิ้น แต่ยังมีอีกทางหนึ่งคือไม่ต้องทำอะไรอยู่นิ่งพิจารณาจนบังเกิดธรรมเห็นแจ้ง ปล่อยวาง ไม่ยึดมั่นถือมั่น ง่ายหรือไม่ (ง่าย) แต่ศิษย์ก็จะบอกว่า “มันทำยากนะอาจารย์” เพราะถ้าบอกว่า “ออกไปแล้วโดนรถชนตายทันที” ทำใจได้หรือไม่ ถ้าปล่อยวางได้ก็คือธรรม แต่ถ้ายึดมั่นคือกรรม
ยังมีอะไรที่จะทำให้เราเข้าใจธรรมะได้อีก ศิษย์เคยได้ยินหรือไม่ว่า “สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี” แต่ศิษย์ก็บอกว่า “อาจารย์ถ้าเกิดออกไปแล้วโดนรถชนตายทันทีมันทำใจไม่ได้” อาจารย์อยากให้ศิษย์คิดเสมอว่า สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี เพราะการคิดดี การคิดให้ การคิดบริสุทธิ์ จะเป็นหนทางบุญ แต่ถ้าคิดว่า “ทำไมต้องเป็นเรา ทำไมเราต้องตาย” คิดแล้วหม่นหมองมันจึงกลายเป็นหนทางบาป แต่ถ้าชั่วขณะที่ศิษย์โดนแล้วศิษย์บอกว่า “ดีแล้ว ขอบคุณแล้ว หมดทุกข์แล้ว สิ้นทุกข์แล้ว” ดีหรือไม่ (ดี)
ฉะนั้นถ้าโดนตบก็คิดว่าดีแล้ว ขอบคุณแล้ว หมดทุกข์แล้ว ได้หรือไม่ (ได้)
ภรรยาหนีไปแล้ว “ก็ดีแล้ว ขอบคุณแล้ว หมดทุกข์แล้ว” ได้หรือไม่ (ได้)
ถูกคนเอาเงินไปแล้วไม่คืน “ดีแล้ว ขอบคุณแล้ว” ได้หรือไม่ (ได้) ยากไหม (ยาก, ไม่ยาก) ถ้าศิษย์บอกว่ายาก ศิษย์ก็หนีไม่พ้นกรรม แต่ถ้าศิษย์บอกว่าไม่ยาก ศิษย์จะต้องไปให้ถึงฟากฝั่งแห่งธรรม และพบธรรมให้ได้ ธรรมนั้นคือการคลาย จาง และวาง นั่นแหละศิษย์จะพ้นกรรมทั้งหลายในโลกนี้ เกิดมาชาตินี้เพื่อสิ้นกรรมแล้ว ไม่เอาหรือ
หากว่าธรรมสองข้อนี้ ยังไม่ทำให้ศิษย์พ้นทุกข์และเข้าถึงธรรมได้ ศิษย์เคยได้ยินไหมว่า ในโลกนี้ไม่มีสิ่งใดสมบูรณ์แบบ ฉะนั้นเป็นไปได้หรือไม่ ที่คนเราเกิดมาไม่เคยเจ็บ เป็นไปได้ไหมที่คนเราเกิดมาไม่เคยโดนด่า มีไหมที่คนเราเกิดมาจะไม่ตาย (ไม่มี) มีไหมที่คนเราเกิดมาไม่ถูกสามีทิ้ง
ไม่ถูกภรรยาทิ้ง (ไม่มี) มีไหมที่อยู่บนโลกนี้ ถูกคนยืมเงินแล้วไม่ใช้ (มี) ฉะนั้นถ้าเรายังทำใจไม่ได้ว่าสิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี อย่างนั้นศิษย์ก็จำต่อไปว่า ในโลกนี้ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ และในโลกนี้ไม่มีชีวิตใครที่สมบูรณ์
ทุกอย่าง ใช่หรือไม่ (ใช่) มีได้ก็มีเสีย มีชมก็มี (ด่า) มีรักก็มี (เกลียด)
ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าวันหนึ่งโดนคนเกลียดก็คิดว่า “อาจารย์จี้กงบอกแล้ว” ใช่หรือไม่ (ใช่) เราจะได้ไม่ต้องไปสร้างกรรม
ไม่ถูกภรรยาทิ้ง (ไม่มี) มีไหมที่อยู่บนโลกนี้ ถูกคนยืมเงินแล้วไม่ใช้ (มี) ฉะนั้นถ้าเรายังทำใจไม่ได้ว่าสิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี อย่างนั้นศิษย์ก็จำต่อไปว่า ในโลกนี้ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ และในโลกนี้ไม่มีชีวิตใครที่สมบูรณ์
ทุกอย่าง ใช่หรือไม่ (ใช่) มีได้ก็มีเสีย มีชมก็มี (ด่า) มีรักก็มี (เกลียด)
ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าวันหนึ่งโดนคนเกลียดก็คิดว่า “อาจารย์จี้กงบอกแล้ว” ใช่หรือไม่ (ใช่) เราจะได้ไม่ต้องไปสร้างกรรม
อาจารย์จะมาบอกวิธีที่อยู่อย่างไรให้สิ้นกรรม เพราะอยู่ในโลกเราหนีไม่พ้นเดี๋ยวสร้างกรรมกับคนนั้น เดี๋ยวก่อเวรกับคนนี้ เดี๋ยวด่าคนนั้น แช่งคนนี้ ใช่ไหม (ใช่) แล้วเวรกรรมนี้หนีไม่พ้น ใครรับ (ตัวเรา) แล้วก็มาร้องไห้ อาจารย์ช่วยหนูที ถามว่าใครเป็นคนทำ (ตัวเรา) ถูกหรือไม่ (ถูก) ฉะนั้นถ้าอาจารย์จะแก้ ควรแก้ตั้งแต่ต้นเลย คือไม่ให้ศิษย์สร้างเหตุ ดีที่สุดใช่ไหม (ใช่) มีอีกข้อหนึ่ง เมื่อไม่สมบูรณ์แบบ ศิษย์จำไว้ว่า ชีวิตเรามีอยู่ขณะเดียว คือ ขณะนี้ บางครั้งที่เรารับไม่ได้เพราะ มันไม่เหมือนเมื่อก่อน ทำไมถึงเปลี่ยนแปลง ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นธรรมอีกอันหนึ่งที่ศิษย์ต้องย้ำเตือนก็คือมีแต่ขณะนี้ พอถึงพรุ่งนี้ก็เป็นขณะนี้ของพรุ่งนี้ ใช่ไหม (ใช่) เรามัวหลงกับอดีตไหม (ไม่) ขอให้เป็นอย่างนั้นนะ แล้วเมื่อเราเข้าใจธรรมทั้งหมดนี้ เราก็จะรู้ว่า ใดๆ ในโลกที่เกิดขึ้นล้วนเป็นเช่นนั้นเอง
เมื่อใดเข้าใจความเป็นเช่นนั้นเองเมื่อนั้นเข้าใจคำว่าธรรมในตัวตน พบธรรมในตัวตน ไม่ก่อกรรมอีกต่อไป ดีหรือเปล่า (ดี) ฉะนั้นถ้าเดินออกไปแล้ว สามีบอกว่า “ทำไมกลับมาดึกขนาดนี้ ฟังธรรมภาษาอะไร” เราจะโกรธไหม (ไม่โกรธ) ให้มองเสียว่าสิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี ให้เกิดธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) ถูกสามีว่าก็ (ดี) เพราะถึงเขาว่า ถ้าเราเฉยๆ ไว้ ถึงเวลาเขาก็จบเอง ฉะนั้นเราจะได้ไม่ต้องมาก่อบาปกรรม ใช่หรือเปล่า (ใช่) แต่ศิษย์รู้ถึงขนาดนี้พอถึงเวลาศิษย์มีปัญญาคิดได้ตลอดไหม ปัญญาเกิดได้ด้วยการพินิจพิจารณา ด้วยการเพ่งพิจารณาจนบังเกิดธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) เข้าใจธรรมแล้วเกิดปัญญาแล้ว มันดีตรงนี้ อย่างนั้นอาจารย์ถามว่า ถ้าถูกคนเขาตบหน้า
(พระอาจารย์เมตตาให้ผู้ปฏิบัติงานธรรมท่านหนึ่งออกมา)
การเข้าใจธรรมแล้วเกิดปัญญาจะดีตรงไหน อาจารย์จะบอกง่ายๆ สมมติว่าอาจารย์ตบหน้าเขา แล้วศิษย์ก็คิดในใจว่า สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดับ ทุกข์สิ่งล้วนเป็นเช่นนั้นเอง ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ ถูกตบบ้างก็ไม่เป็นไร ถามว่ามันล้างหมดใจไหม (ไม่) เพราะเรายังคิดจึงยังไม่หมดใจ ถ้าทำตามคำสอนของอาจารย์เราไม่คิด เกิดแล้วดับไป แล้วเราไม่คิด มันก็จะ (ไม่มี) แล้วทำได้อย่างนั้นไหม แล้วศิษย์เคยได้ยินไหมว่า ทำไมคนเราถึงต้องมีปัญญารู้ไหม เพราะว่าการแค่ถูกตบแล้วบอกว่า “ไม่เป็นไร ให้อภัยเขา” ความคิดที่ว่าไม่เป็นไรอดทนไว้ มันล้างไม่หมดใจ คำว่าอดทน คำว่าอภัย คำว่าใจเย็นๆ เข้าไว้ มันยังไปไม่ถึงที่สุดแห่งธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ที่สุดแห่งธรรมก็คือ มนุษย์บริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา ปัญญาจะช่วยล้างจนหมดใจ ไม่ใช่ล้างเพราะว่าอภัย ไม่ใช่ล้างเพราะว่าอดทน ไม่ใช่ล้างเพราะใจเย็น แต่ล้างเพราะเข้าใจความเป็นธรรมของคน ฉะนั้นศึกษาแล้วไม่ใช่แค่เข้าใจธรรมแต่ต้องนำธรรมมาพิจารณาจนเกิดปัญญา แล้วล้างกิเลสจนสิ้น ไม่เหลืออะไรค้างคาในใจเลย ฉะนั้นถ้าถูกตบต้องจบตั้งแต่ถูกตบ แต่คนเราไม่ใช่ พอถูกตบแล้วเราจำ จำแล้วก็ด่า ด่าแล้วก็แค้น ก็เลยกลายเป็นบาปกรรมจองเวรจองกรรม แล้วกรรมนั้นก็หนีไม่พ้นวิบากกรรมที่เราต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิด
ฉะนั้นอาจารย์ถึงอยากให้ศิษย์ศึกษาธรรมเพื่อเข้าใจชีวิต แล้วความเข้าใจชีวิตจะก่อเกิดปัญญาชำระล้างใจให้เรากลับคืนสู่ธรรมอันเดิมแท้ ที่ไม่มีคำว่าอดทนข่มใจ แต่มันจะโล่งโปร่งและจบในทันทีที่ถูกตบ แล้วเราทำได้อย่างนั้นไหม
พระพุทธะจึงสอนต่ออีกว่านอกจากจะเข้าใจธรรมแล้ว ที่ขาดไม่ได้คือทำอย่างไรให้จิตมีกำลังที่จะทำให้เราสามารถต่อสู้แล้วเข้าใจ ธรรม แล้วฟันฝ่าจนเกิดปัญญาเห็นแจ้งได้ นั่นก็คือต้องมีสติรู้ ความรู้จะก่อเกิดปัญญา ความรู้จะก่อเกิดการเห็นแจ้งในจิตของตนและมองเห็นแม้กระทั่งความคิด สติทำให้พลังของใจเราแข็งแรงพอ เห็นแล้วตามอารมณ์หรือไม่ เห็นแล้วมีโกรธหรือไม่ เห็นแล้วมีเกลียด เห็นแล้วมีโมโห เห็นแล้วมีชิงชังหรือไม่ ถ้าเห็นแล้วมีโกรธ มีเกลียด มีโมโหเราจะทำอย่างไร (ปล่อย วาง, อดทน มีสติ คิดก่อน ตอนที่ถูกกระทำ ถ้ามีสติแล้วเราก็ยับยั้งได้ คิดได้ เราก็ทำใจได้ เหตุการณ์ก็เบาลง) เขาบอกให้มีสติแล้ว ระมัดระวังความคิด ใช่หรือไม่ (ใช่) แปลว่าศิษย์ยังไม่เคยฝึก ถ้าถูกกระทบ ความคิดง่ายที่จะปรุงแต่ง ฟุ้งซ่าน และง่ายที่จะตกเป็นทาสกิเลสอารมณ์ ฉะนั้นการมีสติเพื่อรู้เท่าทันใจ รู้แล้วไม่ปรุง รู้แล้วไม่วิ่งตาม รู้แล้วไม่ตกเป็นทาสกิเลสตัณหา ก็แค่รู้ก็แค่นั้น เดี๋ยวเกิดเดี๋ยวก็ดับ แค่รู้อย่าเผลอไปโกรธ (มีสติรู้ทัน) เมื่อถูกตบอาจารย์ถามว่าระหว่างเป็นทุกข์กับรู้ทุกข์ อย่างไหนเจ็บกว่า (เป็นทุกข์) ระหว่างถูกตีกับรู้ว่าโดนตีอย่างไหนเจ็บกว่า (ถูกตี)
เวลาเราถูกทำร้ายเราควรแค่รู้ว่าถูกทำร้าย มนุษย์ส่วนใหญ่ชอบวิ่งวนอยู่กับความคิด และความคิดก็ง่ายที่จะฟุ้งซ่านเข้าข้างตัวเองตามเหตุผลของตัวเอง ฉะนั้นถ้ามีสติแล้วยิ่งไปตามความคิด ความคิดก็จะไหลง่ายที่จะปรุงแต่ง
เมื่อมีสติแล้วเราไม่ควรไหลไปตามความคิด ไม่วิ่งไปตามความคิด (มีสติรู้เท่าทันอารมณ์ตัวเอง) ถ้าอาจารย์ให้ศิษย์เดินไปหลังห้อง แล้วเดินกลับมา อาจารย์ถามว่า “ข้างหลังมีผู้ชายกี่คน” ศิษย์จะตอบได้หรือไม่ การมีสติสิ่งสำคัญก็คือเวลาเราพบเรื่องราวอะไรเราอย่าปล่อยให้มันผ่านไป แล้วก็ไม่ทันมีสติ แต่เราต้องรู้จักนิ่งด้วย บางอย่างเราต้องรู้จักนิ่งก่อน ก่อนที่จะปล่อยมันผ่านไป นิ่งแล้วไตร่ตรองจะได้ไม่ตกไปเป็นตะกอนสั่งสมก่อเกิดเป็นกิเลสอารมณ์ เคยหรือไม่ ถ้าเดินผ่านไปแล้ว เดินกลับมา เราจำได้เลยว่า คนนี้ทำหน้าน่าเกลียดใส่เรา เป็นเพราะเรามีสติ หรือเพราะมองไม่เห็น หรือเพราะไม่นิ่ง
(ถ้าเราถูกตบก็ต้องปล่อยวาง เพราะถูกตบเพราะมีเวรมีกรรมต่อกัน) ที่พยายามปล่อยวางเพราะศิษย์ไปยึดเขาจนมากไปหรือไม่ ศิษย์คาดหวังเขาจนมากเกินไปหรือไม่ ถ้าจะปล่อยต้องปล่อยให้ถูก ไม่ใช่ปล่อยเขา แต่ต้องปล่อยจากใจเรา เพราะทุกสิ่งล้วนเกิดดับอยู่แล้ว
(เพราะเราทำผิดต่อเขา เขาจึงทำเราได้ เราต้องปล่อยวาง ไม่โกรธแค้น) บางคนคิดเท่าไรก็คิดไม่ออกว่าเราเคยไปทำอะไรเขา เขาถึงมาทำกับเราแบบนี้ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าเราคิดแบบนี้ตลอด บางทีก็ไม่สามารถที่จะดับทุกข์ได้ ใช่หรือไม่
(ดับทุกข์ได้ โดยการมีสติ) เมื่อเวลาเรามีทุกข์ให้เรานี้ มีสติ และมีปัญญา เห็นแจ้งในธรรม ถ้าเรามีปัญญาเห็นแจ้งในธรรมนี้ จำไว้นะศิษย์ ท่องไว้เป็นมนต์เลยก็ได้ สำหรับใช้ชีวิตเลยรับรองศิษย์จะไม่เกี่ยวกรรมกับใคร
สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นมีความดับ
สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี
ในโลกนี้ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ
มีแต่ขณะนี้
ใดๆในโลกล้วนเป็นเช่นนั้นเอง
ถ้าเราเข้าใจธรรมตรงนี้เราจะสามารถปลดเปลื้อง การเกี่ยวกรรมได้ ถูกหรือไม่ (ถูก) ศิษย์ก็พยายามท่องนะ แต่ถึงเวลาศิษย์ก็ยังทำไม่ค่อยได้ ใช่ไหม (ใช่) เพราะเวลาเขามากระทบทีไร ศิษย์ก็โกรธทุกที เวลามากระทบทีไร ศิษย์ก็ด่าทุกที ใช่หรือไม่ (ใช่)
เราจะเอาชนะกิเลส ตัณหา และความอยากในโลกได้อย่างไร ศิษย์เคยได้ยินไหมว่า สิ่งใดที่มนุษย์พยายามเข้าไปยึดถือ ไม่มีอะไรที่ไม่ให้ทุกข์ ไม่ให้โทษ พยายามยึดเท่าไรก็มีทุกข์เท่านั้น โทษก็เท่านั้น ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นเมื่ออาจารย์บอกว่าอยู่ในโลกไม่ต้องอยากอะไรเลยได้ไหม (ไม่ได้) ไม่ได้เพราะไม่อยากอยู่คนเดียว อยากหาใครสักคนหนึ่งมาเป็นคู่ใจ ใช่ไหม (ใช่) เมื่อเกิดความอยากมาก ทุกข์ก็หนีไม่พ้น ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเมื่อตัณหาไม่มีวันขจัดสิ้น ทุกข์ก็ไม่มีวันหมดสิ้นไปจากชีวิต ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าไปผูกสัมพันธ์กับคนๆ หนึ่งแล้วจะไม่มีทุกข์ไม่มีโทษนั้น เป็นไปได้ไหม (ไม่ได้) อยู่ด้วยกันกับเขามีปัญหาหรือไม่ (มี) ทะเลาะกันหรือไม่ (ทะเลาะ) มีทุกข์หรือไม่ (มี) มีสุขหรือไม่ (มี) อย่างนั้นไม่เอาเลยดีไหม (ไม่ดี)
บางทีเรารู้อยู่เต็มอกนะว่าทุกข์ แต่ก็ยังทุกข์ไม่พอเราก็ยังเพิ่มทุกข์อีก ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วเราพอไหม (ไม่พอ) อยากได้อีก ใช่หรือไม่ แล้วทุกข์ จากทุกข์หนึ่งก็เป็น (สอง) จากทุกข์สองก็เป็น (สาม) แล้วทุกข์สามพอหรือไม่ (ไม่พอ) เอาอีกไหม (ไม่เอา)
ฉะนั้นอาจารย์จึงอยากถามศิษย์ว่า ศิษย์เอ๋ย ศิษย์เกิดความอยากมาเต็มที่ แล้วค่อยมาพยายามเข้าใจทุกข์ แล้วพยายามขจัดทุกข์ จะไหวหรือไม่ (ไม่ไหว) ถ้าอย่างนั้นควรยึดไหม (ไม่ยึด) ควรอยากไหม (ไม่อยาก) แล้วตอนนี้ทั้งยึดทั้งอยากหรือไม่ (ทั้งยึดทั้งอยาก)
(ปลดปล่อยความทุกข์ทุกอย่าง ไม่ต้องเอาแล้ว ทิ้งความทุกข์เลย ไม่ผูกมัด ) ลูกก็ส่วนลูก สามีก็ส่วนสามี ทิ้งไปเลย อย่าไปเพิ่มสิ่งใหม่ ใช่ไหม (ใช่) มีแค่นี้พอแล้ว แต่ทิ้งนี่คือทิ้งเขาเลยหรือ (ไม่เอามาผูกมัด อะไรทุกข์ก็ไม่เอา) ไม่เอามาผูกมัด ทำหน้าที่ของตัวเองให้ดี ถ้าเขาทำให้ทุกข์ก็ปล่อยวางเพราะเป็นธรรมดาอยู่ด้วยกันมีชมก็มีติใช่ไหม มีถูกใจก็มีไม่ถูกใจ ใช่ไหม (ใช่)
วิธีที่อาจารย์จะบอกอีกอันหนึ่งคือเมื่อเราต้องทนอยู่กับสภาพที่เราหนีไม่พ้น เราจะทำอย่างไรที่เราจะไม่ก่อเกิดกรรม และไม่ก่อเกิดทุกข์เพิ่ม ศิษย์เคยได้ยินไหมว่า ในโลกนี้ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนคือธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) ในธรรมนี้ก็มีความไม่เที่ยงและในความไม่เที่ยงก็มีความทุกข์เป็นธรรมดา แล้วในความทุกข์อันเป็นธรรมดาก็มีความเปลี่ยนแปลงจนหาที่สุดไม่ได้ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นถ้าเรารู้ว่าร่างกายนี้คือธรรมชาติที่ต้องเปลี่ยนแปลง ในความเปลี่ยนแปลงนั้นเรียกอีกอย่างว่าทุกข์ ไม่เที่ยง เมื่อเรารู้ขนาดนี้แล้วเราจะยึดร่างกายนี้ไหม (ไม่ยึด) ฉะนั้นเจ็บก็ไม่ (ทุกข์) ตายก็ไม่ (ทุกข์) พูดได้ทำให้ได้นะ พระพุทธะจึงสอนว่าให้เรารู้แต่ไม่ได้ให้เราเป็น ให้เราเห็นแต่ไม่ได้ให้เราเอา เพราะตัวนี้เป็นธรรมชาติถึงที่สุดธรรมชาตินี้ก็ต้องคืนกลับสู่ดิน น้ำ ลม ไฟ เราห้ามตาย ห้ามแก่ ห้ามเจ็บได้ไหม (ไม่ได้) เมื่อห้ามไม่ได้เราควรจะเป็นทุกข์หรือแค่รู้ทุกข์ (รู้ทุกข์) เราควรแค่รู้เจ็บหรือเราควรจะเจ็บ (รู้เจ็บ)
ฉะนั้นเราจึงต้องมองให้ออกว่าไม่มีใครสามารถเป็นเจ้าของธรรมชาตินี้ได้ เพราะตัวเรานี้เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ นี่ก็ธรรมชาติ โน่นก็ธรรมชาติ ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วเราเผลอทึกทักนำธรรมชาติมาเป็นเรา เมื่อมาเป็นเราแล้วเวลามันทุกข์เราก็เจ็บไหม เมื่อตายเราก็เจ็บไหม เมื่อถูกด่าเราก็เจ็บไหม แต่ธรรมชาติสอนให้เรารู้อีกว่าถ้าเมื่อไรเราเข้าใจธรรมชาติ ธรรมชาตินั้นไม่ได้มีไว้ให้เรายึดแต่มีไว้เพื่อให้เราเรียนรู้ช่วงใช้และปล่อยวาง เพราะเมื่อไรที่เรายึดจะไม่มีทุกข์ ไม่มีโทษ เป็นไปไม่ได้ อย่างนั้นเราทำได้ไหม (ได้) เวลาเราพบอะไรก็แค่รู้แต่อย่าเผลอเป็น แค่เห็นแต่อย่าเผลอเอา ตอบได้เก่งมากเลยนะศิษย์ แต่พอถึงเวลาทำได้อย่างนี้ไหม (ได้) ศิษย์จำไว้นะตัวเรานี้แขวนชื่อว่าอะไร มีชื่อมากมายเต็มไปหมดเลย จริงๆ ใช่ของเราไหม (ไม่ใช่) แต่มันคือส่วนหนึ่งของธรรมชาติและธรรมชาติก็สอนให้เรารู้ว่าธรรมชาติไม่อยู่ในอำนาจของใคร ถ้ามันเป็นของศิษย์จริง ศิษย์สั่งให้มันไม่เจ็บ ไม่แก่ได้ไหม ฉะนั้นถ้ามันเป็นธรรมชาติจริงก็คือไม่สามารถอยู่ในอำนาจใครได้ ใครก็บังคับธรรมชาตินี้ได้ไหม (ไม่ได้) ถึงขึ้นไปสูงได้ก็สูงได้แค่ชั่วคราว แต่สูงได้ตลอดไหม (ไม่ได้) และในธรรมชาตินี้ศิษย์จะต้องรู้ไว้อีกก็คือมันเป็นของเราไหม ใช่ของเราไหม
ฉะนั้นถ้าเราถูกใครตีเรา ก็บอกว่า “อ๋อ เขาตีธรรมชาติ ไม่ได้ตีเรา” เวลาเราโดนใครด่า “อ๋อ เขาด่าธรรมชาติ ไม่ได้ด่าเรา” เพราะถ้าร่างกายนี้เป็นของเราจริงๆ เราสั่งอะไรมันก็ต้องฟัง แต่พอถึงเวลาร่างกายนี้กลับเปลี่ยนไปเรื่อยๆ หาตัวเราที่แท้ได้ไหม เมื่อมันไม่ใช่ของเรา เวลาเราบอกว่ามันต้องเป็นอย่างนั้น เป็นอย่างนี้ มันก็ไม่เป็นตามความต้องการ ใช่หรือไม่ (ใช่) อย่างนั้นพอธรรมชาติจะแก่ ธรรมชาติจะเจ็บ เราก็บอกว่า “อ๋อ ธรรมชาติมันเจ็บ มันแก่” แต่เรามักจะเป็นอย่างไร (ฉันเจ็บ ฉันแก่) เราก็ทึกทักเอาธรรมชาติมาเป็นของเราเอง คนนี้ก็ของเรา คนนั้นก็ของเรา แล้วเป็นอย่างไร (ทุกข์)
(พระอาจารย์เมตตาประทานชื่อสถานธรรม อ.ลี้ จ.ลำพูน “菩緣ผู่เอวี๋ยน”)
เอวี๋ยน บุญสัมพันธ์ เพราะว่าเกิดจากการร่วมแรงร่วมใจของทุกคนร่วมกัน บอกเขาด้วย งานธรรมสิ่งสำคัญคือใจสู้ไม่ถอย ใช่หรือไม่ ลำบากไม่ท้อ แล้วบุญสัมพันธ์ ที่ร่วมกันมาก็จะได้เดินไปพร้อมๆ กันได้ ใช่หรือไม่
(วงคำที่มีความหมายดีๆ) ศิษย์เอ๋ย คำมงคลไม่สู้การปฏิบัติด้วยมงคล มีศีล มีธรรม อยู่ที่ไหนก็มงคล ใช่หรือเปล่า (ใช่)
บำเพ็ญธรรมต้องใช้ปัญญา อย่ามัวแต่ใช้ความคิดกับอารมณ์ เพราะความคิดกับอารมณ์มันทำให้เราหลงผิดได้
(พระอาจารย์เมตตาแจกแอปเปิลให้คนที่ตอบคำถาม) ตอบแล้วได้รางวัลแล้วเอาไปทำอะไรต่อ (เอาไปรับประทาน) ไม่เอาไปบอกบุญต่อหรือ (เอาไปบอกบุญต่อ) เอาไปให้ใคร (ให้แฟน) ศิษย์เอย เอาไปแบ่งบุญก็ได้นะ เอาไปเสริมบุญก็ได้ ใช่หรือไม่ ด้วยการรู้จักเอาไปให้คนอื่นบ้าง ไม่ใช่เก็บไว้กับตัวเพียงอย่างเดียว ถูกหรือเปล่า (ถูก)
สิ่งที่อาจารย์พูดมานี้คือการเข้าใจธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าเข้าใจแล้วเอาไปปฏิบัติได้ก็ดี ถูกหรือไม่ (ถูก) บางคนบอกว่าสิ่งที่อาจารย์บอกให้เอาไปปฏิบัติบางทีก็ยาก ถ้าให้จำสิ่งที่อาจารย์บอกบางทีก็ลืม ใช่หรือไม่ (ใช่) ให้มีสติบางทีสติก็หาย ใช่หรือไม่ (ใช่) พระพุทธองค์มักจะสอนให้เรารู้จักให้ทาน หรือเรียกว่าเดินสายบุญ การเดินสายบุญจะช่วยให้เราได้ปฏิบัติธรรมอย่างไร การทำทานช่วยให้เราปฏิบัติธรรมได้ไหม (ได้) อย่างเช่นได้แอปเปิลมาแล้วรู้จักให้คนอื่นต่อ อย่างนี้เรียกว่าทำทานใช่ไหม (ใช่) ได้บุญไหม (ได้)
บุญคือสิ่งที่ชำระล้างใจให้บริสุทธิ์ ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าการมีแอปเปิลแล้วทำให้ตระหนี่ถี่เหนียว สู้ให้แอปเปิลคนอื่นแล้วกลายเป็นคนใจกว้างดีกว่าไหม (ดี) ถ้ามีแอปเปิลแล้วเป็นคนคับแคบ สู้ให้แอปเปิลแล้วใจกว้างยิ่งขึ้น จะให้ไหม (ให้) อาจารย์ถามว่า ถ้าเขาได้แอปเปิลมาแล้วอยากจะส่งต่อให้กับคนอื่น เพื่อจะได้ไม่ยึดติดตัวเอง เพราะการมีบางทีทำให้เราหลง เรายึด ใช่หรือไม่ (ใช่) พอมีแล้วหลง ยึด ก็ไม่เป็นบุญ ก็กลายเป็นบาป ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าให้แล้วทำให้เราสบายใจ มีความสุขใจ เราก็ให้ดีกว่ามีไว้ ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าเขาให้เราแล้ว เราจะทำอย่างไรให้บุญต่อบุญ ให้บุญยิ่งเกิดบุญ สมมติเขาให้ผลไม้ศิษย์ ศิษย์ทำอย่างไร (แบ่งต่อ) เวลาเขาให้อะไรเรามา เราก็สาธุ ศิษย์เป็นนักบุญนักเดินสายบุญ ใครทำอะไรดี ใครทำอะไรถูก ใครทำอะไรงดงาม แค่เราอนุโมทนาสาธุเราก็ได้บุญ แล้วถ้าเราได้แอปเปิลมาแล้วเรายังส่งให้คนอื่นต่อเราก็ได้บุญ เป็นการปฏิบัติธรรมด้วยการเดินสายบุญง่ายไหม วิธีง่ายๆ ที่จะทำให้เราเดินสายบุญได้ง่ายยิ่งขึ้นมีอะไรรู้ไหม
(พระอาจารย์เมตตาให้นักเรียนที่อายุน้อยเดินออกมาหน้าชั้น)
ศิษย์อยากเดินสายบุญไหม ถ้าคิดว่าอยู่ในโลกนี้การปฏิบัติธรรมมันยาก อย่างนั้นอาจารย์จะสอนวิธีปฏิบัติธรรมที่ง่ายและไม่ต้องทำอะไรเลย แล้วได้บุญด้วยดีกว่าได้บาป วิธีที่ง่ายที่สุดถ้าศิษย์ทำได้ตลอดชีวิตไปอยู่ที่ไหนศิษย์ก็ได้บุญ ทำได้โดยการเดินจากนี่ไปถึงโน่นแล้วก็ยกมือไหว้ทุกๆ คน บุญที่ทำให้เรารู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน คือบุญอย่างหนึ่ง แล้วทำไม่ยาก พบใครก็ไหว้ คนที่ถูกไหว้ เมื่อเขาไหว้เราเสร็จเราทำอย่างไร (ไหว้ตอบ) แล้วทำอย่างไรอีก (สาธุ) สาธุแล้วก็ยินดีในบุญเขาด้วย นี่แหละคือบุญต่อบุญ ฉะนั้นเขาเดินผ่านใครไปเราก็ (สาธุ) บุญคือสิ่งที่ชำระล้างจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์ ถ้าเราทำด้วยความจริงใจเต็มใจอ่อนน้อมไปที่ไหนใครก็รัก
ศิษย์เดินไปแล้วไหว้และพูดด้วยว่า “สวัสดีครับ สบายดีไหมครับ” เขาทำแบบนี้น่ารักไหม (น่ารัก) หันไปไหว้ผู้ใหญ่อายุมากๆ น่ารักดีออก ง่ายไหมปฏิบัติธรรม ศิษย์พูดว่า “ขอบคุณทุกๆ คนที่ทำให้เราได้สร้างบุญ” เมื่อสักครู่เขาให้เราได้ทำบุญยิ่งใหญ่ ทำบุญทั่วกว้าง ฉะนั้นเกิดเป็นคนบุญทำไม่ยาก ขอแค่เพียงอ่อนน้อมถ่อมตน มีศีล มีธรรม มีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ บุญก็ไม่ไปไหน ใช่หรือไม่ ส่วนบาปตรงกันข้าม ทำบาปยากใช่ไหม ไม่ควรทำใช่หรือไม่ ฉะนั้นต่อไปเปลี่ยนจากทำบาปเป็นทำบุญดีไหม
อาจารย์ถามว่า การปฏิบัติธรรมนอกจากรู้จักให้ทาน ให้ทานก็คือเป็นคนมีศีล เป็นคนมีน้ำใจ เป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน แล้วในทาน ศีล ความอ่อนน้อมถ่อมตน เวลาศิษย์มาฟังธรรมศิษย์ได้บุญ แล้วถ้าศิษย์ได้บุญแล้วศิษย์ยังเกิดจิตใจเมตตา กรุณา ซื่อตรง เที่ยงตรง เป็นการทำบุญแล้วยังรักษาชีวิตให้ประเสริฐอีกถูกหรือไม่ (ถูก) ได้บุญ ทำชีวิตให้ประเสริฐแล้วยังสามารถเอาธรรมที่เราเข้าใจ มาประจักษ์แจ้งจนเกิดปัญญาสิ้นทุกข์ด้วยดีไหม (ดี) อาจารย์ถามหน่อยเกิดเป็นคนทั้งทีจะเอาแค่บุญ หรือแค่เป็นคนประเสริฐ หรือจะสิ้นทุกข์ มีความประเสริฐด้วยแล้วก็ได้บุญด้วย
วิธีปฏิบัติธรรมของอาจารย์จึงไม่ยาก เราสามารถปฏิบัติธรรมและทำบุญทุกๆ ที่ได้ และทำทุกๆ ที่ให้มีคุณธรรมเป็นคนประเสริฐได้ และทำทุกๆ ที่ให้มีปัญญาเห็นแจ้งได้ ขอเพียงศิษย์รู้จักเลือกทางเดินของตัวเอง ถ้าทางนั้นเป็นกรรม เป็นกิเลส เป็นทุกข์ เป็นการจองเวร ศิษย์อย่าทำ ดีหรือไม่ (ดี) ถ้าทำแล้วทำให้จิตผ่องใสเกิดจิตเมตตา เกิดความซื่อตรง เกิดความไม่ฉ้อฉลไม่เอาเปรียบใคร ทำให้ใจเราคิดได้ ทำให้ใจเรามีธรรม ศิษย์เลือกทำทางนั้นดีกว่าไหม แล้วชีวิตของศิษย์ชีวิตนี้จะได้เป็นการชดใช้กรรมเก่าไม่สร้างกรรมใหม่อีกต่อ ไป ดีหรือไม่ (ดี) ศิษย์รู้ไหมว่าคนที่มีสติรู้อยู่ทุกขณะ ไม่ว่าทำ ไม่ว่าพูด อะไรมากระทบก็รักษาจิตปกติไว้ ไม่ก่อเกิดเป็นกิเลส อารมณ์ จิตยิ่งปกติมากเท่าไรนั่นก็คือเข้าถึงศีลมากเท่านั้น เมื่อพบอะไรมากระทบจิต แล้วเรายังเป็นปกติได้ ยังสงบนิ่งไม่โกรธ ไม่ต้องใช้คำว่าอดทนแต่เข้าใจ ศีลจึงกลายเป็นสมาธิ แล้วเมื่อสงบนิ่งปกติแล้วยังประจักษ์แจ้งในธรรม จนปล่อยวางได้แล้ว ศีล สมาธิ ปัญญาก็อยู่ในขณะนี้เอง
ฉะนั้นเราดำเนินชีวิตเพื่อเกี่ยวกรรมหรือเราจะดำเนินชีวิตเพื่อจบสิ้นเวรกรรม (จบสิ้นเวรกรรม) แต่ศิษย์ของอาจารย์จบสิ้นได้ไหม (ได้) ขอเพียงไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลง ไม่เห็นแก่ตัว ไม่ใช่มัวแต่สงสารตัวเองจนไม่เห็นใจใครแล้วเหยียบย่ำชีวิตจิตใจคนอื่น เป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบัติธรรมที่อาจารย์บอกยากไหม (ไม่ยาก) ทำได้ทุกที่เลย ใช่หรือไม่ (ใช่)
ถ้าหากศิษย์เป็นคนโกรธนิดหน่อย เป็นบาปใช่ไหม (ใช่) ศิษย์มีความโกรธ เกลียด โลภ หลง มันไม่ดีตรงไหน ทำไมอาจารย์ไม่อยากให้ศิษย์มีเลย อาจารย์ถามว่าเวลาโกรธมากๆ เหมือนคนบ้า ใช่หรือเปล่า อาจารย์ว่าเหมือนคนจุดไฟนรกในใจตัวเอง โกรธเหมือนเผาใจตัวเองไหม (เหมือน) แล้วคิดขึ้นมาทีไร ก็เหมือนจุดไฟมาเผาตัวเองซ้ำๆ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นโกรธบ่อยๆ จึงเรียกว่านรก ใครตายไปแล้วยังตัดความโกรธไม่ได้ ก็ยังหนีไม่พ้นนรก ถูกหรือไม่ (ถูก) แล้วโลภมากๆ ดีไหม (ไม่ดี) ไม่ดีแล้วต่อไปนี้จะโลภอีกไหม (ไม่โลภ) ให้จริงนะ ปกติอาจารย์เห็นศิษย์ว่าก็ต้องมีโลภบ้างนิดๆ หน่อยๆ ขอมีสักนิด ขอมีสักหน่อย ใช่หรือไม่ กิเลส อารมณ์ มีได้แต่มีแล้วต้องไม่ผิดศีล ผิดธรรม ถ้ามีแล้วผิดศีล ผิดธรรม เบียดเบียน เบียดบังชีวิตคนอื่น ก็ไม่ควรมี ใช่หรือไม่ (ใช่) ศิษย์รู้หรือไม่ว่า สัตว์นรกอะไรที่กินไม่มีวันอิ่ม โลภไม่มีวันพอ (เปรต) ฉะนั้นศิษย์จะกำหนดชีวิตตัวเองวันนี้ เพื่อวันพรุ่งนี้จะไปเป็นเปรต ใช่ไหม แล้วหลงมากๆ เป็นอะไรรู้ไหม (เดรัจฉาน) ใช่ เดรัจฉาน
ฉะนั้น โลภ โกรธ หลง คือ ผีนรก เปรต เดรัจฉาน ซึ่งหาเป็นมนุษย์ไม่ แต่ถ้ามีศีลครบ มีธรรมครบ สามารถกลับมาเป็นมนุษย์ได้ แต่ถ้าเป็นมนุษย์แล้วขาดปัญญาธรรม ทำอะไรก็ไม่ขึ้น ขาดบุญบารมีทำอะไรก็ไม่มีใครรัก ไม่มีใครเห็นด้วย เกิดมาก็น่าสงสาร ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าอย่างนั้นศิษย์คิดว่า ทำบุญแล้วขอให้ชาติหน้ากลับมาเกิด แล้วจะกลับมาเกิดเป็นคนที่สมบูรณ์แบบนี้อีกหรือ ถ้าไม่มั่นใจ สู้ทำวันนี้ให้สิ้นทุกข์ สิ้นกรรม ไม่เกี่ยวกรรมอีกต่อไป ไม่ดีกว่าหรือศิษย์ ดีไหม (ดี) การสิ้นกรรม ไม่ใช่ห้ามคนอื่น แต่ห้ามใจตัวเอง ไม่ใช่ไปหยุดคนอื่น แต่เป็นการหยุดใจตัวเอง คุมใจตัวเองให้ได้แค่นั้นเอง ยากไหม (ไม่ยาก) ด้วยการเข้าใจธรรมที่เรียกว่าธรรมชาติของคน ใช่หรือไม่ (ใช่) ธรรมชาติของคนมีอะไร มีเกิดก็มีตาย ใช่หรือไม่ (ใช่) สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี ในโลกนี้ไม่มีสิ่งใดสมบูรณ์ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นถ้าศิษย์เข้าใจหลักธรรมนี้ จะช่วยให้ศิษย์สามารถอยู่บนโลก และเข้าใจความเป็นคน เข้าใจธรรมชาตินี้ว่าไม่มีสิ่งใดสักสิ่งหนึ่งเป็นของเรา ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นธรรมะจึงสอนไว้ว่า เราเกิดมาเพื่อหาทางพ้นทุกข์ ยืมร่างกายนี้ใช้ และเอาแต่จิตเดิมแท้กลับคืนฟ้าเบื้องบน เพราะกายมีวันแตกดับได้ แต่จิตเดิมแท้ไม่มีวันแตกดับ และจิตเดิมแท้จะกลับคืนความสว่างได้อย่างไร ถ้าใจของมนุษย์ยังยึดติด เต็มไปด้วยกิเลสตัณหาและอารมณ์ ถูกไหม (ถูก) ฉะนั้นเราจะต้องเบาบางกิเลสตัณหา อารมณ์ เพื่อฟื้นฟูจิตเดิมแท้กลับคืนสู่บ้านเดิมให้จงได้ ได้ไหม (ได้) เข้าใจไหม (เข้าใจ) อาจารย์ไม่ค่อยแน่ใจเลย เพราะมนุษย์ง่ายต่อการหวั่นไหวไปตามอากาศ อากาศร้อนแล้วก็หงุดหงิด หงุดหงิดแล้วก็เบื่อ เบื่อแล้วก็ไม่รู้เรื่อง ใช่ไหม (ใช่) ทำไมศิษย์ถึงปล่อยใจไปตามสังขาร ในเมื่อใจหรือจิตของเรามีอำนาจเหนือกว่าสังขาร ถูกไหม (ถูก)
(พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาทซ้อนพระโอวาท “ผู้ใฝ่ดี”)
การใฝ่ดีเป็นการเริ่มต้นของทุกๆ สิ่งเลยถูกไหม (ถูก) ถ้าเราไม่ใฝ่ดีเราจะปฏิบัติธรรมไหม (ไม่) ถ้าเราไม่ใฝ่ดีเราจะพ้นทุกข์ไหม (ไม่) ถ้าเราไม่ใฝ่ดีเราจะทำดีไหม (ไม่) แต่สิ่งสำคัญคือศิษย์ศรัทธาในความดีในใจตัวเองไหม (ถูก) ถ้าเราไม่ศรัทธาความดีในใจตัวเอง เอาแต่พึ่งผู้อื่น ก็ไม่มีวันมั่นคง ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเราศรัทธาในความดีของตัวเอง เราเชื่อมั่นว่าเราก็มีดี เราก็มีคุณธรรมที่ประเสริฐได้ เราจะทำตัวเองให้ไปรอดใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะคนอื่นไม่เกี่ยวกับเรา ตัวเราต้องดีด้วยตัวเราเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นจึงมีคำว่า “มีศรัทธาความดีงามในใจตน ฟื้นฟูธรรมงดงามหลั่งล้นออกมาได้” ฉะนั้นถ้าเราไม่ศรัทธาความดีงามในใจตนมากพอ จะออกมาจากใจได้ไหม เราจะปฏิบัติได้ไหม (ไม่ได้) เหมือนในใจศิษย์ถ้าศิษย์คิดว่าเราไม่ดี เรามันคนชั่ว จะทำดีได้ไหม (ไม่ได้) แต่ถ้าเราเชื่อมั่นว่าฉันก็เป็นคนดีคนหนึ่งได้ ฉันก็ปฏิบัติดีได้ ฉะนั้นจะออกมาได้ไหมเมื่อออกมาได้ ความถูกต้องเราก็ออกมาใช้ได้ ใช่หรือไม่ แต่ถ้าไม่ศรัทธาจะออกมาได้ไหม (ไม่ได้) ฉะนั้นสิ่งสำคัญคือเราจะดีได้ ศิษย์ต้องศรัทธาในความดี และถ้าศิษย์ศรัทธาศิษย์ก็จะสามารถเจริญความดีงามนั้นได้มั่นคง ใช่หรือไม่ (ใช่)
ถ้าเราศรัทธาความดีงามในใจตัวเอง บอกอาจารย์สิว่า ศิษย์มีอะไรดีอยู่ในใจ
(จิตเดิมแท้คือพุทธะ) จิตเดิมแท้ที่เรียกว่าจิตพุทธะ แต่หม่นหมองไปเพราะความหลงตัวเอง
(คุณงามความดี) ศรัทธาในความดีงามในใจตนใช่ไหม (ใช่)
ศิษย์เอยมีคนหลายคนเวลาเขาทำบุญอะไรก็ตามเขามักจะอนุโมทนาตั้งจิตอธิษฐานเสมอว่า “ไม่ว่าภพใดชาติใดขอให้ได้เป็นผู้อุปถัมภ์ค้ำชูธรรมะตลอดทุกภพทุกชาติ” ตั้งจิตอธิษฐานอย่างนี้ก็ดีนะ เพราะไม่ว่าจะกี่ชาติๆ เขาก็จะมีจิตใจดีและส่งเสริมความดีในใจของตัวเองอยู่ตลอดเวลา ดีหรือไม่ (ดี) ฉะนั้นเปลี่ยนจากขอให้รวย ขอให้มีความสุขเปลี่ยนเป็นขอให้จิตใฝ่ดีทุกชาติ ดีหรือไม่ (ดี)
(จิตใจที่มีเมตตา) คนที่มีเมตตาจะนินทาใครหรือไม่ จะขโมยของใครหรือไม่ จะโกหกใครหรือไม่ จะใจร้ายกับแม่ตัวเองหรือไม่ อย่าใจร้ายนะ (รู้จักให้อภัยคนอื่นมองโลกในแง่ดี) มองโลกให้เป็นกลางดีกว่า เพราะโลกนี้มีดีก็มีร้ายแต่การวางใจเป็นกลางและยอมรับในร้ายและดีให้ได้ประเสริฐกว่า
(พูดในสิ่งที่ดีๆ กับทุกคน) ฉะนั้นทำอะไรขอให้พูดในสิ่งที่ดี แต่ศิษย์จำไว้อย่างหนึ่งว่าบางเรื่องบางราวไม่พูดดีกว่า บางทีเราพูดดีแต่บางคนเขาไม่รู้สึก ฉะนั้นเรื่องบางเรื่องพูดน้อยๆ ดีที่สุด
มีใครจะตอบอาจารย์อีก อาจารย์ยังพอมีเวลา อาจารย์อยากแจกแอปเปิล แล้วศิษย์ก็รู้จักเอาไปผูกบุญต่อดีไหม (ฝากเพื่อน, แบ่งกันกิน, เป็นคนมีน้ำใจชอบช่วยเหลือผู้อื่น มีเมตตากับคนอื่น มีความซื่อตรง) ทำให้ได้นะ ความซื่อตรงทำได้ยากแต่ถ้าซื่อตรงได้ก็ศักดิ์สิทธิ์ได้ ถ้าซื่อตรงไม่ได้พูดคำไหนไม่มีใครเชื่ออีก ใช่หรือไม่ (คิดดี กระทำในสิ่งดีๆ ได้มาจะไม่กิน จะเอาไปเยี่ยมคนป่วย) ทำบุญไม่หวังผล เป็นบุญที่ประเสริฐนะ (จริงใจ ซื่อสัตย์ต่อผู้อื่น) จริงใจและซื่อสัตย์ต่อผู้อื่น แม้คนอื่นจะไม่จริงใจหรือซื่อสัตย์ต่อ ก็จงมั่นคง (ช่วยเหลือผู้อื่น) มีน้ำใจช่วยเหลือผู้อื่น ทำให้ได้และทำให้ดีนะ (กตัญญูรู้คุณ) ตอบได้ดีนะ จิตที่รู้คุณคน จิตที่สำนึกคุณคนเป็นสิ่งที่ดี ใช่หรือไม่ (ใช่) (รู้จักแบ่งปัน) ตอบได้ดี
ศิษย์เอย เห็นใครได้ดีเราก็ยินดีในความดีนั้นด้วย ก็เป็นสิ่งที่งดงามได้ ใช่ไหม (ใช่)
ถ้าเราจะศรัทธาในความดี เราต้องหาให้เจอว่าเรามีดีอะไร และเอาสิ่งดีนั้นมาปฏิบัติใช้ร่วมกับทุกคน
(เห็นทุกคนเป็นคนดีที่เสียสละ และสังคมช่วยบ้าง สังคมก็จะมีศรัทธา เสียสละ และก็มีความดี) ศรัทธาในความดี ความดีก็คือการประพฤติปฏิบัติให้ถูกต้องในศีลในธรรม ใช่หรือไม่ (ใช่) ศีลคืออะไร ธรรมคืออะไร ถ้าปฏิบัติได้นั้นเรียกว่าศรัทธาความดี อย่าแค่ศรัทธา อย่าแค่รับศีล แต่ถึงเวลาศีลสักข้อก็หามีไม่ เปล่าประโยชน์นะ ใช่หรือไม่
(ทำความดีกับคนอื่น) อาจารย์ว่าสิ่งที่ดีที่สุดคือทำตัวเองให้งดงาม ทำตัวเองให้ดี รับผิดชอบต่อหน้าที่ ไม่ทำให้ใครเดือนร้อน นั้นคืองามที่สุดแล้ว ใช่ไหม (ใช่) รู้จักให้คนอื่นแต่ตัวเองยังทำไม่รอด รู้จักดีกับคนอื่นแต่ในบ้านยังทำไม่ได้เรื่อง อย่างนี้ไม่มีประโยชน์ ใช่ไหม (ใช่)
(ช่วยสร้างสถานธรรมเหยินเต๋อให้เสร็จ) จิตมุ่งมั่นที่อยากช่วยเหลือเป็นสิ่งที่ดี แต่อาจารย์อยากบอกอย่างหนึ่งนะ ถ้าเหยินเต๋อสร้างเสร็จแล้วก็แปลว่าศิษย์หมดความมุ่งมั่นแล้วหรือ (ไม่) ฉะนั้นจิตมุ่งมั่นที่ดีไม่ใช่กำหนดที่สิ่งของ แต่มุ่งมั่นที่ดีต้องเกิดจากใจที่ศรัทธาตั้งมั่นความดี ไม่ใช่อยู่ที่ของหรืออยู่ที่คน เข้าใจนะ
(มุ่งมั่นกตัญญูต่อบรรพชน) อาจารย์จะบอกให้นะศิษย์เอ๋ย คนทุกคนก็เป็นคนมีคุณค่า ไม่มีเขาก็ไม่มีเรา ใช่หรือไม่ (ใช่) ไม่มีชาวนาก็ไม่มีข้าว เราสามารถมีจิตสำนึกคุณทุกๆ คน และสามารถตอบแทนทุกๆ คนได้ ไม่มีใครที่น่ารังเกียจ แม้กระทั่งคนเก็บขยะ หรือแม้กระทั่งเพื่อนที่ด่าเรา ถ้าเขาไม่ด่าเราจะรู้หรือไม่ว่าใครรักเรา ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นแผ่ขยายจิตสำนึกคุณออกไป อย่าแค่พ่อแม่ ใช่หรือเปล่า
(สำนึกที่ดี) มีจิตสำนึกผิดชอบชั่วดี พ่อจะได้ชื่นใจ จิตสำนึกที่ดีเป็นสิ่งที่ดีนะศิษย์ คนสมัยนี้ให้ทำดีแค่ไหน แต่ถ้าขาดจิตสำนึกเขาก็ดีไม่รอด
(ให้ใจเอื้อเฟื้อต่อเพื่อนมนุษย์ สัตว์ ไม่ว่าคนดี หรือไม่ดี จิตใจเอื้อเฟื้อตลอดไป) ฉะนั้นยุงกัด (ตบบ้าง) ไหนบอกอาจารย์เองให้มีใจเอื้อเฟื้อมนุษย์และสัตว์ ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าพลั้งเผลอตบยุงบ้าง แล้วกับคนศิษย์จะไม่พลั้งเผลอตบคนหรือ (ให้อาจารย์ตบได้) ให้อาจารย์ตบได้ ศิษย์ไปตบคนอื่นได้ไหม (ไม่ได้ ต้องทำดีกับเขา) แล้วยุงกัดตบไหม (ก็คงไม่ตบแล้วครับ)
ศิษย์เอยเขาขอเลือดเราแค่นิดเดียว ศิษย์ยังตบเขาจนตาย แล้วคนที่เราไปทำเขาจนตายเขาไม่ทำเรากลับบ้างหรือ (ทำกลับ) ฉะนั้นอย่าเผลอ เพราะเผลอเมื่อไรกรรมก็ตามมาเมื่อนั้น
(ไม่เอาเปรียบผู้อื่น) การไม่เอาเปรียบผู้อื่นก็ต้องเริ่มต้นด้วยการรู้จักรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง ซื่อตรงต่อหน้าที่ และทำหน้าที่ตัวเองให้สมบูรณ์จริงไหม (จริง)
(มีความตั้งใจจริงที่จะเลื่อมใสศรัทธาในสิ่งดี เมื่อมีสิ่งดีแล้วทุกอย่างก็จะตามมา มีคุณธรรม มีเมตตาจิตต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน จะเชื่อมั่นศรัทธาในความดีจนกว่าจะบรรลุธรรมเหมือนนักธรรมที่บรรลุธรรม แล้ว) พูดได้ดีนะ แต่ถึงเวลาทำให้ได้อย่างที่ว่านะศิษย์ เพราะการเข้าถึงธรรมไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องรู้จักมีสติปัญญา และหมั่นศึกษาเรียนรู้ ไม่ใช่เรียนรู้ผู้อื่นแต่เรียนรู้ใจตัวเอง ไม่ใช่แก้ไขผู้อื่นแต่ให้แก้ไขที่ใจตัวเอง สิ่งใดที่เป็นบาป เป็นความผิดให้หยุดลดละ สิ่งใดที่เป็นสิ่งดีเป็นกุศลหมั่นประกอบให้สม่ำเสมอ
(ความมุ่งมั่นตั้งใจ แม้ว่าจะยากก็จะทำให้ได้) คนที่รู้จักพออยู่ทุกขณะ ความโลภ โกรธ หลง ก็ครอบงำได้ยาก แต่คนที่ไม่รู้จักพอ ความโลภโกรธหลงก็เข้าครอบงำได้ง่าย
(มีศีลธรรมในใจและมีเมตตาต่อเพื่อนร่วมโลก) ทำให้ได้นะ ถึงเวลาโดนใครว่า โดนใครด่า อย่าท้อแท้นะ (มีธรรมะ มีความกตัญญู) มีธรรมะคือสิ่งที่ดีงามที่อยู่ในใจศิษย์นะ ความกตัญญูก็คือรู้บุญคุณคน ไม่ใช่กตัญญูต่อพ่อแม่ ทุกคนล้วนมีคุณต่อเรา ไม่มีเขาก็ไม่มีเรา ใช่หรือไม่ (ใช่)
(ธรรมะดี) ไปทำความดี เอาธรรมะไปบอกคนอื่นๆ ถ้าอย่างนั้นจงรักษาความดีเหมือนดั่งเกลือรักษาความเค็มนะ ตอบอีกไหม ที่จริงแล้วศิษย์มีดี แต่มักไม่ค่อยเลือกทำดี ชอบเอาแต่ใจตัวเอง ชอบเอาแต่นิสัยตัวเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นอาจารย์จึงอยากให้ศิษย์พยายามดึงสิ่งที่ดีออกมา อย่าเห็นแต่ใจตัวเองจนลืมเห็นใจคนรอบข้าง อย่ามัวแต่ห่วงความรู้สึกตนเอง จนลืมห่วงคนที่อยู่รอบข้าง ที่เขารักศิษย์นะ ทำให้ได้นะ ฝึกจิตเมตตา จิตมีน้ำใจ จิตเสียสละ จิตอ่อนน้อมไม่ใช่เรื่องยาก อาจารย์เชื่อว่าศิษย์ทำได้ แต่ไม่ค่อยทำ ใช่ไหม
(จริงใจซื่อตรง) แม้คนไม่รักก็ต้องจริงใจซื่อตรง เพราะจะได้เปลี่ยนแปลงคนไม่รักให้กลายเป็นรัก ใช่หรือไม่ อย่าลำเอียงก็พอ
(การให้ทาน และการเสียสละ) แต่ถ้าเสียสละแล้วยึดติดในผล ยึดติดในการหวังวอนขอ การให้ทานนั้นก็ไม่บริสุทธิ์ ใช่ไหม (ใช่) (การให้ทานโดยจิตใจบริสุทธิ์ไม่หวังผลตอบแทน) การให้ทานจะยิ่งประเสริฐยิ่งขึ้นก็คือแม้ตัวตนก็ให้ได้ ความเป็นตัวตนก็ให้ได้ นั่นแหละเรียกว่าให้นิพพาน ให้ความสงบเย็น เคยให้สิ่งนี้กับคนอื่นบ้างไหม (บางครั้งเราอาจจะไม่ได้ให้ทรัพย์ แต่เราให้ความรู้การปฏิบัติธรรม ให้คนรู้จักมีสติขึ้น) แต่อีกสิ่งหนึ่งที่อาจารย์อยากให้คือก่อนจะให้คนอื่น ศิษย์ต้องให้ตัวเองก่อน สงบได้หรือยัง เย็นบ้างได้หรือยัง ถ้าศิษย์เข้าถึงความสงบได้ เข้าถึงความเย็นได้ บางครั้งไม่ต้องพูด แต่การปฏิบัติตัวของเราจะทำให้รอบข้างเห็น มันต้องหลั่งล้นออกมาจากตัวนะ ความรู้แน่นแต่ปฏิบัติยังไม่แน่น ใช่ไหม (ใช่)
(คืนกำไร) คืนกำไร แล้วเรามีกำไรให้เขาหรือยัง แล้วทำได้หรือยัง (เกือบจะทำได้) แล้วเมื่อไหร่จะทำ (รักพ่อรักแม่ มีน้ำใจต่อเพื่อนบ้าน,รู้จักแบ่งปัน,มีความอดทน,ทำกรรมดี,ขอให้ลูกหลานเป็นคนดี) เผื่อว่าสิ่งที่ตัวเองทำดีขึ้นจะทำให้ลูกหลานดีขึ้น ศิษย์รู้ไหมพ่อแม่มุ่งมั่นปฏิบัติธรรมจนตราบลมหายใจสุดท้ายลูกหลานจะเป็นคนดีสามชั่วคน แต่ถ้าพ่อแม่ปฏิบัติธรรมไม่ถึงที่สุดลูกหลานไม่ได้ดีหรอกนะ
(อยากให้คนทุกคนมีเมตตา อยากให้คนทั่วประเทศมาฟังธรรมอย่างนักเรียนในวันนี้) อาจารย์ถามว่าศิษย์ศรัทธาอะไรในความดี แต่ศิษย์อยากให้คนทั่วโลกมีคุณธรรมปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ใช่หรือไม่
(มีจิตเมตตา อยากให้ผู้อื่นมาฟังธรรม) ศิษย์หลายคนตอบอาจารย์ว่า อยากให้ทุกคนมีจิตเมตตา มีน้ำใจ ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่อาจารย์ก็บอกไว้เสมอๆ นะศิษย์ ถ้าศิษย์ไม่ปฏิบัติอย่างสุดจิต สุดใจ ใครจะปฏิบัติกับศิษย์ได้ ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าศิษย์เอาแต่เรียกร้องคนอื่น แต่ตัวเองไม่เคยมี แล้วใครจะทำให้ศิษย์ได้ ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นเราต้องทำก่อน เราต้องเริ่มก่อนทำให้เขาเห็น ประจักษ์ให้เขาดูว่า ใครไม่ดีไม่เป็นไร ฉันนี่แหละจะดี ใครไม่ทำไม่เป็นไร ฉันนี่แหละจะทำให้เขาเห็น ทำให้เขารู้ว่ายังมีความดีในโลก และความดีในโลกจะคุ้มครองคนดีเอง โดยไม่ต้องขอ ไม่ต้องเรียกร้อง ดีหรือไม่ (ดี) อาจารย์ขอให้ศิษย์เป็นหน่อเนื้อธรรมแห่งความดี บ่มเพาะความดีในใจตัวเองนะ ได้หรือไม่ (ได้) เริ่มต้นด้วยบุญ และมีคุณธรรม และก็ตามด้วยการประจักษ์แจ้งในธรรมแห่งตน ทำได้ไหม (ได้) แต่จำไม่ได้แล้วใช่ไหม จำได้ไหม (ได้)
ศิษย์เอ๋ยแม้กระทั่งพระพุทธองค์ท่านยังกล่าวไว้ว่า “ทำดีแม้ต้องฝืนทำ แม้ต้องทำด้วยน้ำตานองหน้า ท่านก็ให้เลือกทำดีเพราะความดีจะคุ้มครองคนดี อย่าเผลอไปทำชั่ว เพราะเมื่อความชั่วตกผล แม้ศิษย์จะมีกี่ภพกี่ชาติ ความชั่วก็จะติดตามไปทุกภพทุกชาติ ให้ศิษย์แก่ เจ็บ ตาย ไม่จบสิ้น ฉะนั้นเริ่มต้นง่ายๆ พบใครให้อ่อนน้อมถ่อมตน มีเมตตา ซื่อสัตย์ ซื่อตรง รู้จักให้เกียรติ เคารพ ดีไหม (ดี) เมื่อเราปฏิบัติได้ถูกต้องคราวนี้ก็ไม่ต้องกลัว คนอื่นมาปฏิบัติต่อเรา ไม่เป็นไร เขาจะด่าเรา เขาจะทำร้ายเรา เขาจะแช่งชักหักกระดูกเรา เราก็ขอให้เป็นการจบเวรจบกรรม คิดว่า สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นดี
สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นทั้งดับและดี ถ้าทุกขณะที่เขาจะด่าเรา ก็เป็นทุกขณะที่กำลังจะดับและเรากำลังจะได้ดี ฉะนั้นเขาด่าอย่างไรเราจะต้องเอาดีให้ได้ ใช่ไหม (ใช่) ไม่ใช่เขาด่าเรา เราเอาชั่ว เอาไหม (ไม่เอา) แล้วเมื่อเอาดี อย่าเอาแค่ดี แต่ต้องดีให้ถึงธรรม ธรรมที่ทำให้เราปล่อยวางตัวตน ไม่ก่อเกี่ยวกรรม ดีหรือไม่ (ดี)
ฉะนั้น เขาไม่ได้ว่าเรา แต่เขากำลังว่าธรรม คนที่กำลังว่าเรา แต่เขาก็คือธรรม ฉะนั้นเห็นธรรมในเขา เห็นธรรมในตัวเรา เราก็เข้าถึงธรรมที่แท้จริง ใช่ไหม (ใช่) แล้วเราจะได้สิ้นเกิดสิ้นตายในชาตินี้ชาติสุดท้ายนะศิษย์เอย ดีไหม (ดี) อยากเกิดอีกไหม (ไม่อยาก) ถ้าไม่อยากเกิดก็อย่าเกี่ยวกรรม แต่ถ้าอยากเกิดก็เกี่ยวไปเลย โกรธไปเลย ด่ากลับไปเลย แต่อาจารย์บอกไว้ก่อนนะ นรกน่ากลัวกว่าที่ศิษย์คิด เจ็บปวดยิ่งกว่าอะไรในโลกนี้เลย ศิษย์ร้องยังมีวันสุดเสียง แต่ร้องเจ็บปวดในนรกไม่มีวันสุดเสียง และเขาจะปลุกให้ศิษย์ฟื้นขึ้นมาแล้วก็รับกรรมอีก ฉะนั้นอาจารย์ไม่อยากให้ศิษย์ตกนรก อาจารย์อยากเห็นศิษย์พ้นกรรม ไม่ใช่ขอฟ้าแต่ขอตัวเอง ไม่ใช่ห้ามคนอื่นแต่ห้ามตัวเอง ถูกหรือไม่ (ถูก) ฉะนั้นคิดให้ดีๆ ว่าชาตินี้จะเป็นคนเพื่อพ้นทุกข์ หรือจะเป็นคนที่เวียนว่ายตายเกิดไม่จบสิ้นก็อยู่ที่ศิษย์นะ ไม่ได้อยู่ที่อาจารย์ อาจารย์แค่ชี้ทางแต่ศิษย์จะเดินหรือไม่เดินอยู่ที่ตัวศิษย์เอง อาจารย์ไม่เคยล้อเล่นกับชีวิต แล้วอาจารย์ไม่เคยประมาทกับการดำรงชีวิต ศิษย์จะดำรงชีวิตแล้วไปเกี่ยวกรรมหรือสิ้นกรรม คิดให้ดีๆ นะศิษย์
(ถ้าเราลืมไตรรัตน์ เราจะเข้าประตูสวรรค์ได้ไหม) ศิษย์เอย หากลืมไตรรัตน์ แต่ถ้าจิตถึงแจ้งในธรรมก็เข้าได้ แต่สวรรค์นั้นเป็นสวรรค์ที่ยังต้องกลับมาเกิดอีก เพราะกลายเป็นบุญแทน ไม่ใช่การพ้นทุกข์ (ถ้าจะพ้นทุกข์ได้ก็ต้องจำได้ ใช่ไหมครับ) ไม่ใช่แค่จำได้อย่างเดียว ถ้าจะพ้นทุกข์ต้องเข้าถึงสภาวธรรมอันเดิมแท้ในตัวเอง ซึ่งสภาวธรรมนั้นก็มีอยู่บนฟ้าเบื้องบน และมีอยู่ในตัวเรา ฉะนั้นถ้าเราจะกลับคืนฟ้าเบื้องบนที่ไม่ต้องเวียนว่ายตายเกิดอีก ก็จะต้องสิ้นตัวตนให้ได้ตั้งแต่ชาตินี้ แต่ถ้าใจศิษย์ยังยึดติดในตัวตนว่ามีตัวตนเป็นแบบนั้นแบบนี้ ศิษย์ก็หนีไม่พ้นบุญบาป ใช่หรือไม่ ฉะนั้นลองมองให้เห็นว่า เรามีสภาวธรรมอยู่และธรรมนั้นเรากลับคืนได้ไหม ถ้ากลับคืนไม่ได้ก็ยังหนีไม่พ้นบ่วงกรรม ใช่หรือไม่ แต่อย่างดีที่สุดก็แค่ไปฟังธรรมต่อ แต่ถ้าฟังธรรมต่อแล้วศิษย์ยังไม่เข้าถึงก็ยังต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีก อยู่ที่บุญกรรมศิษย์ ไม่ได้อยู่ที่ตัวอาจารย์แล้ว (ก็แสดงว่าต้องจำไตรรัตน์ให้ได้ แล้วต้องเข้าถึงด้วย) ศิษย์เอย แล้วการจำยากนักหรือ สิ่งที่ไม่ดีจำได้เยอะ แต่เรื่องดีๆ ทำไมจำไม่ได้ล่ะ ใช่หรือไม่ สิ่งที่ควรจำเรากลับไม่จำ สิ่งที่ควรลืมแต่เรากลับจำ นั่นเป็นสิ่งที่น่ากลัวกว่านะ
ศิษย์เอย ตั้งใจบำเพ็ญให้ดีนะ เลือกที่จะบำเพ็ญบ้างเถอะ เลือกที่จะเป็นคนดีบ้างเถอะ แล้วเลือกที่จะเดินตามที่อาจารย์บอกบ้างนะ ศิษย์เอย
มีโอกาสกลับมาอีกนะ มัวแต่กอดอกแล้วเข้าใจในธรรมะที่อาจารย์พูดบ้างไหม เข้าใจและไปปฏิบัติควบคุมอารมณ์ให้ได้ การงานจะได้ดีขึ้น อย่าดื้อนะ รู้จักมีศีลมีธรรม ใจเย็นๆ อย่าขี้บ่น เลือกที่จะเดินตามที่อาจารย์บอกบ้างนะศิษย์เอย
มีโอกาสมาช่วยงานอาจารย์นะ ตั้งใจทำในสิ่งที่ถูกต้องอย่ายอมแพ้ มุ่งมั่นอดทนให้ถึงที่สุดไม่ว่าเจอเรื่องอะไร เข้มแข็งนะ ไม่ว่ามีเรื่องอะไรปัดเป่ากิเลสออกจากใจด้วยหลักธรรมที่ถูกต้อง ปัดเป่าความทุกข์ออกจากใจด้วยหัวใจแห่งธรรมนะศิษย์ มีโอกาสกลับมาอีกนะ
พระโอวาทซ้อนพระโอวาท “ผู้ใฝ่ดี”
มีศรัทธาความดีงามในใจตน ฟื้นฟูธรรมงดงามหลั่งล้นออกมาได้
จิตดีงามความถูกต้องธรรมนำใช้ ไม่กลืนหายไปเพราะนิสัยโทษทุกทุกสิ่ง
