西元二○一六年歲次丙申三月十七日 仙佛慈悲訓
วันเสาร์ที่ ๒๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๙ สถานธรรมฮุ่ยจื้อ อ.กระสัง จ.บุรีรัมย์
พระโอวาทหนึ่งในแปดเซียนท่านหลันไฉ่เหอ
ฟังธรรมเพื่อสงบจิตแจ้งปัญญา ฟังธรรมเพื่อลดอัตตาดัดนิสัย
ฟังธรรมเพื่อหัดลดละการตามใจ ฟังธรรมเพื่อธรรมสู่ใจใจสู่ธรรม
เราคือ
หนึ่งในแปดเซียนหลันไฉ่เหอ รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่แดนโลก ประณตน้อมกราบ
องค์มารดา ถามเมธีทุกท่านสราญฤๅ
สุขใดหรือจีรังที่ใฝ่หา หลงคว้าไว้ภาพลวงตาใดคงอยู่
เมื่อมีได้ก็มีเสียต่างก็รู้ ที่คงอยู่หรือกำลังค่อยจากไป
ไม่อยากทุกข์แต่ทุกข์มีทุกสิ่ง โลกความจริงกล้าเรียนรู้ฝึกใจไว้
อย่าอยากจนไม่มองความจริงอะไร แม้ทุกสิ่งต้องเปลี่ยนไปก็รับทัน
จริงหรือปลอมเท็จหรือแท้ที่มองเห็น สิ่งที่รู้อาจไม่เป็นดั่งที่ฝัน
ก็แค่ช่วงหนึ่งสมมติปรุงแต่งกัน ต่างรู้ใช้ใดของท่านอย่าหลงมี
ทุกข์ใดหรือจะเท่าทุกข์เวียนว่าย สุขใดหรือจะเท่าใจสงบนี้
อย่าสร้างบาปก่อกรรมทำไม่ดี ฝึกใช้ธรรมนำชีวีสติเตือนใจ
ไม่มีเพราะมีเท่าไรถมไม่เต็ม ไม่พอเพราะแม้มีเต็มก็ว่าไร้
คนขยันอย่าเหนื่อยจนต้องทุกข์ใจ รักสบายจนคร้านเป็นภัยแก่ตน
แท้ที่สุดไม่มีอะไรเป็นของเรา ต่างล้วนเฝ้ายึดถือจนสับสน
หลงความมีในความไร้จนวกวน ท้ายก็จนปัญญากับความไม่มี
ฮา ฮา หยุด
พระโอวาทหนึ่งในแปดเซียนท่านหลันไฉ่เหอ
“ฟังธรรมเพื่อสงบจิตแจ้งปัญญา ฟังธรรมเพื่อลดอัตตาดัดนิสัย
ฟังธรรมเพื่อหัดลดละการตามใจ ฟังธรรมเพื่อธรรมสู่ใจใจสู่ธรรม”
วันนี้มาฟังเพื่อให้ หรือมาฟังเพื่อรับ มาฟังธรรมเพื่อลดละ หรือมาฟังธรรมแล้วยังยึดมั่นถือมั่น (ลดละ) ฉะนั้นถ้าฟังแล้วได้ลดละการตามใจตัวเอง หรือตามนิสัยตัวเองได้บ้างก็ดี แต่ถ้าฟังแล้วยังยึดมั่นถือมั่นในตัวเอง ก็จะเบื่อหน่ายทนไม่ไหว นั่นก็แปลว่าเราไม่สามารถลดละอะไรได้ แล้ววันนี้ได้ลดละอะไรได้หรือยัง หรือยังเหมือนเดิม เขาห้ามอะไรก็ยังแอบทำเหมือนเดิม อย่างนั้นหรือเปล่า
มนุษย์มีความแปลกอยู่อย่างหนึ่ง ถ้าคิดว่าทำได้อะไรก็ทำได้ แต่ถ้าคิดว่าทำไม่ได้ยังไม่เริ่มก็ทำไม่ได้แล้วใช่ไหม (ใช่) แล้วถ้าพุทธะคิดอย่างนี้ก็คงไม่คิดจะมาปกโปรดมนุษย์หรอกจริงไหม (จริง) ถ้ามนุษย์ชั่วร้ายเกินโปรด ถ้ามนุษย์คดเกินเยียวยา พระพุทธะก็คงไม่คิดที่จะมาโปรด ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าเกิดคิดว่าทำได้ท่านก็ทำได้ แต่ถ้าคิดว่าทำไม่ได้ก็ทำไม่ได้ แต่ความน่ากลัวของมนุษย์ก็มีอยู่อย่างหนึ่ง ชอบบอกว่าตัวเองไม่รู้ และอีกอย่างหนึ่งก็ชอบบอกตัวเองว่ารู้แต่ก็ไม่คิดจะทำอะไรให้ดีขึ้น แล้วท่านว่าอย่างไหนน่ากลัวกว่ากัน (รู้แล้วไม่ทำให้ดีขึ้น) แต่จริงๆ เราว่าอย่างแรกก็น่ากลัวนะ ชอบบอกว่าตัวเองไม่รู้แต่จริงๆ รู้ ใช่หรือไม่ (ใช่)
เคยรู้จักเราไหม ไม่เคยใช่หรือไหม (ใช่) อย่างนั้นเราจะบอกให้นะว่าในบรรดาชีวิตของทุกท่านในชั้นเรียนนี้บางคนอาจจะโชคดียิ่งกว่าเราเสียอีก เพราะเราเกิดมาไม่มีพ่อ ไม่มีแม่ ไม่รู้ว่าพ่อแม่เป็นใคร ไม่มีญาติพี่น้อง ต้องเลี้ยงตัวเองคนเดียว อาชีพที่ทำได้สำหรับคนที่ไม่มีความรู้ก็คือต้อนวัว ต้อนควายไปกินหญ้า ทำอะไรคนก็ดูถูก คนก็ไม่รัก ดูน่าสงสารไหม (น่าสงสาร) จะทำอะไรก็ลำบากกว่าจะได้เงินสักบาทกว่าจะได้กินข้าวสักจาน ฉะนั้นอยากบอกว่าท่านโชคดีแล้ว จริงไหม (จริง) เราถามท่านนะว่า ถ้าหากเราเกิดมาพร้อมกับความไม่มีไม่สมบูรณ์ แล้วยังมีคนกดเราให้ต่ำ ดูถูกเราให้แย่ แล้วท่านอยากแย่อยากต่ำตามที่เขาดูถูกเหยียบย่ำไหม (ไม่) ถ้าเราพยายามทำอะไรก็ตาม อย่างไรเขาก็ไม่รัก อย่างไรเขาก็ดูถูกว่าเราจน ไม่มีเกียรติ ไม่มีศักดิ์ศรีเราจะรักเขาไหม (รัก) เราจะรักคนที่เกลียดเราไหม (รัก) เราจะโกรธแค้นคนที่ดูถูกเราไหม (ไม่)
สิ่งที่ท่านกำลังคิดว่านั่งตรงนี้ทุกข์ แต่ชีวิตจริงที่ออกไปจากตรงนี้ มีทุกข์มากยิ่งกว่า ฉะนั้นถ้าแค่นี้ทนไม่ได้ ชีวิตจริงท่านจะผ่านไม่ได้เลย ถ้าแค่นี้ยังรับไม่ไหว ชีวิตจริงท่านจะรับไหวหรือ ฉะนั้นเราขอเอาตัวของเรามายกตัวอย่างให้ท่านดู ถ้าท่านเกิดมาพร้อมกับพ่อแม่คือใครก็ไม่รู้ ญาติพี่น้องมีหรือไม่ก็ไม่เห็น แล้วทุกชีวิตไม่มีคิดว่าวันนี้จะทุกข์อะไร คิดแต่เพียงว่า วันนี้จะหาอะไรกิน คำว่าทุกข์คืออะไร ต้องตอบว่า ไม่มีเวลาให้คิดด้วยว่าทุกข์อยู่ตรงไหน เพราะทุกขณะคือทุกข์อยู่แล้ว ใช่หรือไม่ (ใช่)
ถ้าไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีใครสนใจ ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีใครเห็นคุณค่า พยายามทำอะไร แม้จะดีขนาดไหนเขาก็ไม่รัก แถมยังรังเกียจและดูถูกอยู่ร่ำไป แล้วใจเรายังจะรักเขาไหม ใจเราจะชิงชังเขาไหม ท่านจะเลือกวิธีใด ตามใจตัวเองหรือว่าเขาอยากให้เราไม่ดี เราก็ไม่ดี เขาอยากไม่รัก เราก็ทำให้เขาไม่รัก เลือกวิธีใด (ตามใจตัวเอง) ตามใจตัวเองใช่ไหม (ใช่) เขาไม่รักก็ไม่รักเขาใช่ไหม เขาเกลียดเรา เราก็เกลียดเขาใช่ไหม (ใช่) ก็ตอบได้ดีนะ นี่คือวิถีทางคน ใครร้ายมาอย่างไรก็ร้ายตอบอย่างนั้น ใครไม่ดีอย่างไร เราก็ไม่ดีอย่างนั้น
แต่เชื่อไหมว่าเมื่อเราทุกข์จนถึงที่สุดเราจะหันกลับมาถามตัวเองว่า แล้วเราจะทำให้ตัวเองทุกข์อีกทำไม แต่ท่านจะกลับเป็นอย่างไรรู้ไหม จากหน้ามือจะเป็นหลังมือ จากสิ่งที่ร้ายจัดๆ ท่านจะกลับหัวเราะและยิ้มสู้กับมัน และท่านจะเดินตามวิถีแห่งธรรมที่เรียกว่า วิถีแห่งฟ้า ไม่เลือกวิถีแห่งคน เพราะคนมีดีมีร้าย มีได้มีเสีย มีทุกข์มีสุข แต่วิถีแห่งฟ้าที่คนลืมนึกถึง ไม่มีอะไรร้าย ไม่มีอะไรดี ไม่มีอะไรทุกข์ ไม่มีอะไรสุข มีแต่ความเป็นเช่นนั้นเองอันเป็นธรรมดา จริงไหม (จริง) ลมฟ้าเราด่าแค่ไหน ฟ้าโกรธไหม (ไม่) ฟ้าผ่ากลับทันทีไหม (ไม่) เกลียดฟ้าแค่ไหน ฟ้าเกลียดกลับไหม (ไม่) ให้ฝนตกแก่เราไม่ต้องให้คนอื่นเป็นอย่างนั้นหรือเปล่า (ไม่) ฉะนั้นถ้าเราโดนกดจนถึงที่สุด เราจะเลือกวิถีคนหรือเราจะเลือกวิถีฟ้า (วิถีฟ้า) แล้วฟ้าสอนอะไรเราหรือ ฟ้าสอนให้เราเมตตา เขาร้ายมาเราร้ายกลับไม่ใช่เมตตา แต่คือการจองเวรจองกรรมไม่จบสิ้น ถ้าเราเลือกวิถีฟ้า วิถีฟ้าอย่างแรกสอนให้เราเมตตา เขาร้ายมา เราร้ายกลับได้ไหม (ไม่ได้) เราชอบคนที่ปฏิบัติกับเราดีหรือร้าย (ดี) แล้วถ้าเขาปฏิบัติกับเราร้ายเราจะดีหรือร้าย (ดี) ให้จริงนะ ทองแท้ไม่หวั่นการหล่อหลอม เพชรแท้ย่อมไม่กลัวการถูกเจียระไน ฉะนั้นคนที่ดีจริงต้องไม่กลัวการถูกทดสอบ ถึงเขาจะกดเราให้แย่ ถึงเขาจะเกลียดเราให้ไม่ดี เราจำเป็นจะต้องไม่ดีตามไหม (ไม่ตาม) ไม่ตามนะ
ฉะนั้นขอให้มนุษย์เลือกวิถีฟ้า เพราะวิถีฟ้าสอนให้มนุษย์มีเมตตากัน และวิถีฟ้ายังสอนอีกว่า เราเปลี่ยนคนไม่ได้ แต่เราเปลี่ยนความคิดเราได้ เราแก้คนไม่ได้ แต่เราแก้ใจเราให้ดีขึ้นได้ เหมือนเช่น เรายิ้ม นักเรียนในชั้นนี้จะยิ้มกับเราไหม ฉะนั้นคนที่เข้าใจวิถีฟ้า จะไม่เปลี่ยนแปลงคนอื่น แต่จะพยายามเปลี่ยนแปลงแก้ไขตน ยากไหม (ไม่ยาก) แต่บางคนบอกว่ายาก อย่างนั้นเราจะบอกให้อย่างหนึ่ง เป็นการปลอบใจ ถ้าเราโดนเขาว่า โดนเขาด่า เราจะด่ากลับไหม (ไม่ด่า) ไม่อ้าปากแต่ด่าในใจใช่ไหม ท่านจำไว้นะ ใครว่าเราแล้วเรานิ่งเงียบไม่โต้ตอบ ไม่โต้แย้ง สักวันหนึ่งของที่เขาให้เรามา จะคืนกลับเขาไป จริงไหม (จริง) เหมือนเขาให้ของเรา เรานิ่ง เราเฉย เราไม่รับ ของนั้นมันก็ต้อง (กลับคืน) แต่ถ้าเมื่อไรเราด่ากลับแปลว่าเรายอมรับอย่างเต็มตัวและเต็มใจ แล้วเราก็เป็นอย่างที่เขาด่าใช่ไหม ฉะนั้นคิดให้ดีๆ
แล้วรู้ไหมว่าพระพุทธะยังบอกว่า “เขาด่ามาแล้วเราด่ากลับ ท่านว่าเขาเลว แต่คนด่ากลับเลวยิ่งกว่า” จริงไหม และเป็นคนที่ทำเวรให้ยืดเยื้อ ฉะนั้นจะด่ากลับไหม (ไม่) ฉะนั้นเขาเกลียดเรามา เราจะเกลียดเขากลับไหม เขาดูถูกเรามา เราจะดูถูกเขากลับไหม (ไม่) ถ้าเกิดเขาต่อยเตะแล้วทำร้ายเรา ยอมไหม (วิ่งหนี) ฝ่ายหญิงเข้าใจตอบนะ วิ่งหนี อยู่ทำไมให้เขาเตะให้เขาด่าใช่ไหม (ใช่) นี่แหละวิถีของมนุษย์ เจอทุกข์เมื่อไรหนีไว้ก่อน
ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วถ้าเกิดเขาวิ่งตามล่ะ (หนี) ก็หนีอีก แล้วชีวิตนี้จะหนีไปถึงเมื่อไร ท่านเคยได้ยินไหม พระพุทธะกล่าวว่า “ที่ใดมีทุกข์ที่นั่นมีธรรม
ที่ใดมีมารที่นั่นมีพุทธะ” แต่เราเห็นมารก็เป็น (มาร) เห็นทุกข์ก็เป็น (ทุกข์) เราจะบอกให้ว่า ทำอย่างไรที่จะทำให้ที่ใดมีทุกข์ที่นั่นมีธรรม ที่ใดมีมารที่นั่นมีพุทธะ เขากดขี่ข่มเหงเรา เขาด่าทอเรา เขาทำเราให้เจ็บปวด ถ้าเราคิดเสียว่า โลกนี้ไม่มีเรื่องบังเอิญ เราอาจจะทำอะไรกับเขาไว้ วันนี้เราก็ได้ชดใช้คืนกลับไป และเราอยากจะทำอนาคตให้ต้องเจอกับเขาแล้วชดใช้กันไม่จบสิ้นหรือไม่ ถ้าไม่ แล้วเราจะพบทุกข์แล้วพบธรรมได้อย่างไร ก็คิดเสียว่าดีแล้ว ขอบคุณแล้ว ฉันได้จบเวรจบกรรมกับเธอแล้ว ดีไหม (ดี) ในเมื่อเขาทำกับเรา โลกนี้ไม่มีเรื่องบังเอิญ ไม่มีเหตุบังเอิญ คนมีตั้งมากมายไม่โกง ทำไมมาโกงเรา คนมีตั้งมากมายเราไม่รัก แต่ทำไมเราไปรักเขา คนมีตั้งมากมายเขาไม่เกลียด แต่ทำไมจงเกลียดจงชังเรา ใช่หรือเปล่า (ใช่) คนมีตั้งมากมายเขาไม่ดูถูก แต่ทำไมเขาดูถูกดูหมิ่นเหยียดเรา ถ้าโลกนี้ไม่มีเรื่องบังเอิญ ถ้าโลกนี้เป็นโลกแห่งเหตุปัจจัยและกรรมที่เกี่ยวเนื่องกันมา ดีใจไหมที่ได้ใช้กรรมและได้จบเวรจบกรรม (ดีใจ) หรือว่าเอาให้สาแก่ใจ เพื่อจะได้ผูกเวรผูกกรรมต่อ เอาแบบใดดี
ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วถ้าเกิดเขาวิ่งตามล่ะ (หนี) ก็หนีอีก แล้วชีวิตนี้จะหนีไปถึงเมื่อไร ท่านเคยได้ยินไหม พระพุทธะกล่าวว่า “ที่ใดมีทุกข์ที่นั่นมีธรรม
ที่ใดมีมารที่นั่นมีพุทธะ” แต่เราเห็นมารก็เป็น (มาร) เห็นทุกข์ก็เป็น (ทุกข์) เราจะบอกให้ว่า ทำอย่างไรที่จะทำให้ที่ใดมีทุกข์ที่นั่นมีธรรม ที่ใดมีมารที่นั่นมีพุทธะ เขากดขี่ข่มเหงเรา เขาด่าทอเรา เขาทำเราให้เจ็บปวด ถ้าเราคิดเสียว่า โลกนี้ไม่มีเรื่องบังเอิญ เราอาจจะทำอะไรกับเขาไว้ วันนี้เราก็ได้ชดใช้คืนกลับไป และเราอยากจะทำอนาคตให้ต้องเจอกับเขาแล้วชดใช้กันไม่จบสิ้นหรือไม่ ถ้าไม่ แล้วเราจะพบทุกข์แล้วพบธรรมได้อย่างไร ก็คิดเสียว่าดีแล้ว ขอบคุณแล้ว ฉันได้จบเวรจบกรรมกับเธอแล้ว ดีไหม (ดี) ในเมื่อเขาทำกับเรา โลกนี้ไม่มีเรื่องบังเอิญ ไม่มีเหตุบังเอิญ คนมีตั้งมากมายไม่โกง ทำไมมาโกงเรา คนมีตั้งมากมายเราไม่รัก แต่ทำไมเราไปรักเขา คนมีตั้งมากมายเขาไม่เกลียด แต่ทำไมจงเกลียดจงชังเรา ใช่หรือเปล่า (ใช่) คนมีตั้งมากมายเขาไม่ดูถูก แต่ทำไมเขาดูถูกดูหมิ่นเหยียดเรา ถ้าโลกนี้ไม่มีเรื่องบังเอิญ ถ้าโลกนี้เป็นโลกแห่งเหตุปัจจัยและกรรมที่เกี่ยวเนื่องกันมา ดีใจไหมที่ได้ใช้กรรมและได้จบเวรจบกรรม (ดีใจ) หรือว่าเอาให้สาแก่ใจ เพื่อจะได้ผูกเวรผูกกรรมต่อ เอาแบบใดดี
ฉะนั้นเขาต่อยมาก็ขอบคุณไหวไหม ท่านพูดว่าไม่ไหวแต่เราถามจริงๆ นะ แล้วเราห้ามกรรมได้ไหม เราหนีกรรมได้ไหม แต่ทางที่ดีที่สุดที่เราทำได้ในการเป็นคนก็คือ หยุดกรรม แล้วเราจะหยุดกรรมได้อย่างไร ก็แค่ยอมรับแล้วชดใช้ไป ตอนนี้ยังมีแรงรับก็รับไปเถอะ จะรอตอนไม่มีแรงแล้วรับไหวหรือ (ไม่ไหว) ตอนนี้ยังสุขก็รับไปเถอะ ดีกว่าทุกข์ซ้ำกรรมซ้อนร่างกายก็เจ็บปวด ตอนนั้นรับไหวไหม (ไม่ไหว) ฉะนั้นเขาเตะมาก็ (ปล่อยไป) กล้าปล่อยไหม พบทุกข์ก็พบธรรม พบมารก็พบพุทธะในใจเรา อย่าทำให้เขาเรียกมารแล้วปลุกมารในใจเราตื่น อย่าให้เขาทำให้ทุกข์ แล้วเราต้องสร้างทุกข์ทนกล้ำกลืน ทำไมไม่ให้เขาทำให้เราทุกข์แล้วเราพบธรรมล่ะ เขาเป็นมารแล้วทำไมเราไม่ทำให้เขาเป็นพุทธะ และเปลี่ยนมารเป็นพุทธะเล่า เราอยากอยู่กันอย่างสันติ เราอยากอยู่กันอย่างเข้าใจและเราอยากอยู่กันอย่างยอมรับกันได้ไม่ใช่หรือ (ใช่) แล้วเราจะเป็นมารต่อกันทำไม จริงไหม (จริง) นี่แหละเรียกว่า เขาให้ทุกข์แต่เราให้ธรรม เขาให้มารแต่เราให้พุทธะ อยู่ที่เราเลือกนะ วิถีชีวิตมีให้เราเลือกเสมอ แต่เราเลือกทางแห่งคนหรือทางแห่งฟ้า เลือกทางแห่งธรรมหรือทางแห่งนรก ใช่หรือไม่ (ใช่) อย่าบอกว่า ไม่มีทางเลือก ถูกไหม (ถูก)
มีหลายต่อหลายครั้งที่มนุษย์อยู่ในโลก ชอบน้อยเนื้อต่ำใจ ชอบดูถูกคุณค่าตัวเอง แล้วก็คิดว่าไม่มีใครรักเรา เป็นอย่างนั้นไหม เป็นอย่างนั้นก็ช่างน่าเสียดาย คิดว่าไม่มีใครรัก คิดว่าไม่มีใครสนใจ คิดว่าตัวเองไม่มีอะไรโดดเด่นอะไร การคิดแบบนี้ดีไหม (ไม่ดี) แล้วคิดไหม (คิด) ถ้าเราถามท่านว่า สมมติมีคนๆ หนึ่งทำสิ่งที่ไม่ถูกต้องกับเรา เราโกรธเขาไหม เรายกตัวอย่างนะ สมมติเรามีกระเช้าดอกไม้หนึ่งกระเช้าและเราบอกว่าให้แบ่งเท่าๆ กัน แปลว่าถ้าทุกคนได้หนึ่งดอก คนอื่นก็ต้องได้ (หนึ่งดอก) ถ้าคนหนึ่งไม่ได้ ทุกๆ คนก็ต้อง (ไม่ได้) ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเราถามว่าในความเป็นจริงของโลกใบนี้ มีคนได้ก็ต้องมีคน (ไม่ได้) อย่างนั้นถามว่าความเป็นจริงแล้วถ้าเราให้ดอกไม้คนๆ หนึ่งทั้งตะกร้าแล้วนักเรียนในชั้นทั้งหมดไม่ได้เลย ได้ไหม (ได้) จริงหรือ (จริง) ถ้าเราบอกว่ามีดอกไม้หนึ่งตะกร้า แล้วเราบอกว่าแบ่งให้เท่าๆ กันแปลว่าคนหนึ่งได้หนึ่งดอก ทุกคนก็ต้องได้ (หนึ่งดอก) แล้วเป็นไปได้ไหมว่าทุกคนจะได้ (ไม่ได้) อย่างนั้นแปลว่าต้องมีคนได้และมีคน (ไม่ได้) แล้วเราถามท่านว่าแล้วใครจะเป็นคนไม่ได้ ใช่ไหม (ใช่)
อย่างนั้นเราถามกลับ ถ้าวันหนึ่งมีคนได้ความรักเป็นไปได้ไหมว่าทุกคนต้องได้ความรัก (เป็นไปไม่ได้) ถ้ามีคนสำเร็จแปลว่าทุกคนต้องสำเร็จ เป็นไปได้ไหม (ไม่ได้) ฉะนั้นถ้าเกิดมีคนล้มเหลวท่ามกลางความสำเร็จ เราจะยอมเป็นคนล้มเหลวคนนั้นไหม (ไม่) เราว่าแล้ว อย่างนั้นถามท่านนะว่าในโลกนี้มีคนแพ้ก็ต้องมีคน (ชนะ) มีคนชนะก็ต้องมีคน (แพ้) อย่างนั้นถ้าเราให้ท่านเป็นคนแพ้แล้วเราชนะได้ไหม (ได้) อย่างนั้นเราให้ท่านเป็นคนเสียแล้วเราได้ ได้ไหม (ได้) มนุษย์ชอบเรียกร้องความยุติธรรมและความถูกต้องเป็นมาตรฐานในใจเสมอ พอถูกใครปฏิบัติไม่ถูกต้อง เราเริ่มออกอาละวาด ไม่บ่นทางกระดาษ ก็แอบเอาไปนินทาใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นถูกต้องไหม (ไม่) แล้วทำไหม (ทำ) เรามองแบบคนใจฟ้าสิ อย่ามองแบบวิถีคน มองอย่างวิถีฟ้าแล้วเราจะเข้าใจความเป็นคน แล้วพอเห็นใครที่ทุรนทุรายทนไม่ได้กับความไม่ยุติธรรม เราจะเข้าใจเลยว่าฉันเคยเป็นมาแล้ว
แต่ฉันเข้าใจแล้วใช่หรือเปล่า (ใช่)
แต่ฉันเข้าใจแล้วใช่หรือเปล่า (ใช่)
เราถามท่าน ตัวท่านเองเคยรักใครอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรมไม่แบ่ง
แยกไหม มีไหม (ไม่มี) รักเท่ากันหมด ไม่มีใครมากกว่า ไม่มีใครน้อยกว่ามีไหม (ไม่มี) แล้วเป็นไปได้หรือที่เราจะเรียกร้องคนอื่นให้เขารักเท่าๆ กัน ใช่ไหม (ใช่) แล้วเวลาเราทำอะไรสักอย่างหนึ่ง เป็นไปได้ไหมว่าเราจะแบ่งได้ทุกๆ คนโดยเท่าเทียมกันได้ไหม (ไม่ได้) ฉะนั้นถ้าเขาตาเล็กตาใหญ่ใช่เพราะเขาลำเอียงไหม ใช่เพราะเขาอคติกับเราไหม (ไม่ใช่) ฉะนั้นเวลาคิดอย่าเลือกวิถีคน จงเลือกวิถีฟ้า เวลาทำอย่าเลือกทำตามแต่ใจตน แต่จงเลือกทำอย่างคนที่มีธรรม แล้วท่านจะเข้าใจความเป็นคนและไม่โกรธคน ขอถามท่านนะ วันนี้เราไปซื้อดอกไม้สิบบาท เขาให้ดอกไม้เรามาสิบดอก แล้วถ้าผ่านไปอีกประมาณครึ่งเดือน ซื้อสิบบาท ได้มาห้าดอก มีปัญหาไหม (ไม่มี) ถ้าผ่านไปอีกครึ่งเดือน ซื้อสิบบาท เหลือหนึ่งดอก จะมาซื้อร้านนี้ไหม (ไม่ซื้อ) ไม่ซื้อตั้งแต่สิบบาทเหลือห้าดอกแล้วใช่ไหม (ใช่) พอเหลือ
ห้าดอกไม่เอาแล้วเดินกลับบ้านเลยใช่ไหม (ใช่) เขาผิดไหม (ไม่ผิด) แล้วใครผิด (ตัวเรา) จริงหรือเห็นกลับไปยังบ่นอีกแม่ค้าขายไม่ยุติธรรมเลย งวดที่แล้วสิบดอกสิบบาทยังได้ งวดนี้สิบบาทได้ห้าดอก แล้วงวดต่อไปสิบบาทเหลือ (ดอกเดียว) ซื้อไหม (ไม่ซื้อ)
แยกไหม มีไหม (ไม่มี) รักเท่ากันหมด ไม่มีใครมากกว่า ไม่มีใครน้อยกว่ามีไหม (ไม่มี) แล้วเป็นไปได้หรือที่เราจะเรียกร้องคนอื่นให้เขารักเท่าๆ กัน ใช่ไหม (ใช่) แล้วเวลาเราทำอะไรสักอย่างหนึ่ง เป็นไปได้ไหมว่าเราจะแบ่งได้ทุกๆ คนโดยเท่าเทียมกันได้ไหม (ไม่ได้) ฉะนั้นถ้าเขาตาเล็กตาใหญ่ใช่เพราะเขาลำเอียงไหม ใช่เพราะเขาอคติกับเราไหม (ไม่ใช่) ฉะนั้นเวลาคิดอย่าเลือกวิถีคน จงเลือกวิถีฟ้า เวลาทำอย่าเลือกทำตามแต่ใจตน แต่จงเลือกทำอย่างคนที่มีธรรม แล้วท่านจะเข้าใจความเป็นคนและไม่โกรธคน ขอถามท่านนะ วันนี้เราไปซื้อดอกไม้สิบบาท เขาให้ดอกไม้เรามาสิบดอก แล้วถ้าผ่านไปอีกประมาณครึ่งเดือน ซื้อสิบบาท ได้มาห้าดอก มีปัญหาไหม (ไม่มี) ถ้าผ่านไปอีกครึ่งเดือน ซื้อสิบบาท เหลือหนึ่งดอก จะมาซื้อร้านนี้ไหม (ไม่ซื้อ) ไม่ซื้อตั้งแต่สิบบาทเหลือห้าดอกแล้วใช่ไหม (ใช่) พอเหลือ
ห้าดอกไม่เอาแล้วเดินกลับบ้านเลยใช่ไหม (ใช่) เขาผิดไหม (ไม่ผิด) แล้วใครผิด (ตัวเรา) จริงหรือเห็นกลับไปยังบ่นอีกแม่ค้าขายไม่ยุติธรรมเลย งวดที่แล้วสิบดอกสิบบาทยังได้ งวดนี้สิบบาทได้ห้าดอก แล้วงวดต่อไปสิบบาทเหลือ (ดอกเดียว) ซื้อไหม (ไม่ซื้อ)
เรายกตัวอย่างนี้เพื่อให้ท่านเข้าใจนะ ว่าถ้าวันหนึ่งชีวิตเราเป็นแบบนี้จงซื้อและเข้าใจ ความถูกต้องชอบธรรมเป็นเรื่องของทางโลก แต่การรักษาใจให้ปกติเป็นเรื่องของทางธรรม แต่มนุษย์ชอบเอามาตรฐานอดีตมาวัดมาตรฐานปัจจุบันและมาตรฐานทุกชีวิต ใช่ไหม เรามีความถูกต้องในใจ เรามีความยุติธรรมในใจ เรารู้อะไรดีอะไรชั่วในใจ แล้วเราก็ชอบเอามาตรฐานถูกต้องดีชั่วของเราไปวัดคนอื่นใช่หรือไม่ แล้วก็มักจะจมอยู่กับอดีตว่าอดีตเป็นอย่างไร ต่อไปต้องเป็นแบบนั้น ลืมไปแล้วหรือว่าเดี๋ยวนี้ค่าเงินมันตก เศรษฐกิจไม่ดี ฉะนั้นสิบบาทเหลือห้าดอกเป็นเรื่องปกติใช่ไหม วันนี้เขาปฏิบัติดี อีกวันหนึ่งเขาปฏิบัติไม่ดี โกรธไหม วันนี้เขาบอกรักเรา พรุ่งนี้เขาบอกไม่รักเรา เกลียดไหม เพราะเรากำลังยึดมาตรฐานอดีตและเรากำลังยึดมาตรฐานที่หวัง
ฉะนั้นผู้ที่เข้าใจธรรมจะไม่มองจมอยู่กับอดีต แต่จะอยู่กับขณะนี้ ได้แค่นี้ก็เท่านี้ และเราจะไม่ทุกข์กับเขา และเราจะไม่เป็นอะไรไม่ช้ำใจกับเขา แต่เรามักจะติดอยู่กับอดีต หรือความคาดหวังในใจเราว่าเขาต้องทำกับเราดีกว่านี้ ใช่ไหม สมมติถ้าวันนี้เราให้ดอกไม้ท่าน พรุ่งนี้เราก็ให้ดอกไม้ท่าน มะรืนเราก็ให้ดอกไม้ท่าน แล้วมะเรื่องถ้าไม่มีเราอยู่ให้ดอกไม้ท่าน ท่านจะอยู่ไหวไหม ไม่ไหวจริงไหม (จริง) เราแค่เปรียบเปรยให้ท่านฟังนะ เหมือนวันนี้เราทำอะไรก็ได้ แต่ถ้าวันหลังเราทำไม่ได้ เราจะจมอยู่กับอดีตหรือเราจะเข้าใจในปัจจุบัน (เข้าใจในปัจจุบัน) เราจะเอาอดีตมายึดมั่นจนทำให้จิตเราผิดปกติ หรือเราจะอยู่กับปัจจุบันและยอมรับความจริงจนจิตไม่ทุกข์
ไม่ร้อนกัน
ไม่ร้อนกัน
แต่มนุษย์เป็นเช่นไร เอามาตรฐานตัวเอง คอยไปวัดคนโน้น คอยไปมองคนนั้น แล้วก็ทุกข์เพราะอะไร แล้วก็เป็นบ้าเป็นหลัง โวยวายว่าทำไมเขาเป็นแบบนี้ เพราะอะไร เพราะตัวเองยึดมั่นในมาตรฐาน โดยไม่มองความเป็นจริงในขณะนี้ ใช่หรือเปล่า (ใช่) ฉะนั้นถ้าวันนี้ ไปสิบบาท แล้วไม่ได้สักดอกหนึ่ง จะถามแม่ค้าหรือเดินหนีเลย ว่าอย่างไร (ถาม, เดินหนี) สิบบาท แม่ค้าบ่นมาว่า โอ๊ย ไม่ได้หรอกเดี๋ยวนี้สักดอกก็ขายไม่ได้ ซื้อไหม (ซื้อ, ไม่ซื้อ) เดินหนีตั้งแต่เขาร้องโอ๊ยแล้วใช่ไหม ฉะนั้นถ้าอยากอยู่ในโลกอย่างเข้าใจ อย่าเอามาตรฐานตัวเองไปวัดเปรียบเทียบกับใคร และอย่าหวังว่าจะต้องได้เหมือนๆ กันทุกคน แล้วเมื่อไรที่เราโดนกด โดนรังเกียจ โดนเป็นผู้แพ้ โดนเป็นผู้ทุกข์ เราจะไม่ทุกข์ เราจะไม่เกลียด แต่เราจะเข้าใจ เข้าใจในความเป็นคนและเข้าใจในธรรมแห่งตน ยากไหม (ไม่ยาก) ไม่ยากแต่มักจะไม่ค่อยมีสติรู้เท่าทัน ใช่หรือไม่ (ใช่)
ถ้าอย่างนั้นวันนี้อยากได้ดอกไม้จากเราไหม อยากได้ไหม (อยากได้) นี่แหละทุกข์ของมนุษย์ ถ้าอยากได้เราไม่ให้ก็ทุกข์ ถ้าอยากได้แล้วเราให้ แต่ให้น้อยไป ท่านก็ทุกข์ อย่างนั้นสู้ไม่อยากอะไรเลยไม่ดีกว่าหรือ เอาไหม (ไม่เอา,เอา) ว่าอย่างไรนะ (ให้ก็เอา) นี่แหละนะขึ้นชื่อว่ามนุษย์ อดคาดหวังไม่ได้ แล้วเป็นอย่างไรล่ะ ก็ต้องมานั่งทุกข์กับความคาดหวังที่ตัวเองกำหนดและยึดติด ถ้าเราบอกท่านว่า แล้วเราอยู่ในโลกนี้ เราหวังว่าคนที่อยู่ร่วมกับเรา เขาจะเป็นคนที่ดี ไม่ทำให้เราทุกข์ใจ เป็นไปได้ไหม (ไม่ได้) แล้วถ้าเกิดว่าคนที่อยู่ร่วมกับเรา เขาเอาแต่ชี้ข้อผิด คอยจับผิด คอยกล่าวโทษ รับได้ไหม (ได้) ถ้าท่านอยู่กับคนที่คอยเอาแต่ชี้ว่าท่านผิด โทษว่าท่านไม่ดี มองว่าท่านเป็นตัวต้นเหตุของปัญหาทั้งมวล เราอยู่กับคนแบบนี้รับไหวไหม (ไหว) รับไม่ไหวใช่ไหม (ใช่) ไหวก็บอกไหว ไม่ไหวก็บอกไม่ไหว เราจะได้ช่วยกันแก้ ช่วยกันเข้าใจ ดีไหม (ดี) ดีกว่าพยายามไหว ใช่หรือเปล่า
ท่านชอบไหมใครมาชี้หน้าว่าเราผิดหรือทำอะไรแล้วก็กล่าวโทษว่าเราเป็นตัวต้นเหตุ (ไม่ชอบ) แล้วเราเป็นจริงไหม ว่าแล้วว่าอย่างไรก็ไม่ยอมรับ ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วทำไมเราถึงชอบทำตัวเองเป็นกระจกสะท้อนว่าคนอื่นอยู่ร่ำไป “แกไม่รู้หรอกว่าแกเป็นอย่างไร แต่ฉันนี่เข้าใจแกดี” ใช่ไหม (ใช่) เราชอบทำตัวเป็นกระจกสะท้อนว่าคนอื่น แต่เราไม่เคยมองกลับตัวเอง แล้วเราถามท่านนะว่า ในโลกนี้ถ้าพูดกันอย่างเป็นธรรม มีใครชอบมาให้เราชี้หน้าว่าเราผิดและกล่าวโทษว่าเราไม่ดี (ไม่ชอบ) แล้วเราทำไหม (ไม่ทำ) ไหนใครกล้ายืนยันกับเราว่าตลอดชีวิตมาไม่เคยชี้ว่าใครผิดเลย ไม่เคยกล่าวโทษใครผิดเลย ยกมือขึ้น แล้วเมื่อสักครู่บอกเราว่าไม่ทำ แล้วที่ไม่ยกนี่แปลว่าทำใช่ไหม ทำหรือไม่ทำ (ทำ) เราไม่ชอบแล้วเราก็ทำ ถูกไหม (ถูก) เรารู้ไหม (รู้)
ฉะนั้นเราอยากจะบอกท่านว่า ถ้าเราอยากอยู่บนโลก ไม่อยากให้ใครมาดูถูก ไม่อยากให้ใครมารังเกียจ เราจงอย่าชี้ว่าใครผิด เราอย่าพยายามตรวจสอบใครผิด อยากอยู่บนโลกนี้อย่างมีสุข ไม่ทุกข์ไหม (อยาก) เรามีวิธี วิธีของเรา แม้จะยากหน่อย แต่ก็ไม่ยากเกินความสามารถท่านหรอกนะ แต่ก็คงไม่ง่ายเกินไปใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นอยู่บนโลกแล้วไปอยู่ที่ไหน แม้จะโดนเหยียดหยาม แม้จะถูกคนรังเกียจ เราก็ไม่ทุกข์ แต่เรามีสุขได้ ขอเพียงทำให้ได้ดังที่เราบอก สนใจไหม (สนใจ) แน่ใจหรือ (แน่ใจ) เราบอกแล้วต้องทำให้ได้นะ
อยากอยู่บนโลกอย่างมีความสุข คือ
๑. ทำอะไรก็ตาม ไม่โทษฟ้า ไม่กล่าวโทษคน เอาแต่แก้ไขข้อบกพร่องผิดพลาดของตัวเอง อยู่ที่ไหนก็เจริญ อยู่ที่ไหนแม้แต่ก่อนไม่มีใครรักเขาก็จะรัก ยากไหม (ไม่ยาก)
๒. แม้ไม่มีใครเห็นค่า แม้ไม่มีใครรัก แม้ไม่มีใครสนใจ เราก็จะไม่เอาตัวเราไปเปรียบเทียบกับคนที่ดีกว่า ถ้าทำได้อย่างนี้ ไปอยู่ที่ไหนเราก็ไม่รังแกตัวเองและดูถูกตัวเอง ใช่ไหม (ใช่) แต่มนุษย์ไม่ใช่ มนุษย์ชอบให้คนอื่นรัก ชอบให้คนอื่นเห็นความสำคัญ ชอบให้คนอื่นเห็นค่า แล้วก็ชอบเอาตัวเองไปเปรียบเทียบว่าทำไมทำไม่ดีเหมือนกับคนนั้น แล้วผลสุดท้ายใครที่รังแกตัวเรา (ตัวเราเอง) ความคิดเรารังแกตัวเรา และตัวเราก็ดูถูกคุณค่าตัวเอง ฉะนั้นถ้าอยากอยู่อย่างที่เราเป็นได้ อย่าดูถูกคุณค่าตัวเอง ดีไหม (ดี) แม้ไม่มีใครรักเราก็จงรักตัวเอง แม้ไม่มีใครให้ความสำคัญเราก็จงรู้จักให้คุณค่าให้ความสำคัญกับตัวเอง ทำได้ไหม (ได้)
๓. แม้ไม่มีอะไรก็มีสุข ได้ไหม (ได้) คนที่ทุกข์ที่สุดในโลกก็คือ คนที่ไม่เคยพอใจในสิ่งที่ตัวเองมี สิ่งที่มีมักจะบอกว่าไม่สุข รำคาญ เบื่อ คนเช่นนี้ทำอะไรก็ไม่มีวันสุข แต่ถ้าคนที่รู้จักพอใจในตัวเอง ยินดีในสิ่งที่มี พอใจในสิ่งที่ได้ ไม่ต้องแสวงหาสุขไกล แค่นี้ เท่านี้ สุขก็อยู่ตรงนี้แล้ว จริงไหม (จริง) แต่คนโดยส่วนใหญ่มักจะทุกข์ตั้งแต่เริ่มต้น แค่นี้ไม่พอ แค่นี้ไม่ชอบ แค่นี้เป็นทุกข์ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าเกิดหามาแล้วไม่ได้อะไรเลยเหลือแค่นี้ เราก็ทุกข์ แต่ถ้าแค่นี้เราก็สุข ไม่ว่าจะหาเพิ่มได้หรือไม่ได้ ฉันก็สุข จริงไหม (จริง)
เริ่มไม่ไหวแล้วใช่ไหม ไม่สบายหรือ (ใช่) คนไม่สบายก็ยิ้มได้ไม่ใช่หรือ นั่งอยู่ตรงนี้ใครสบายบ้าง ไม่มีสักคนเลยใช่ไหม แต่ตรงนี้จะสบายได้ก็ต่อเมื่อ แค่นี้ก็ดีแล้ว แค่นี้ก็สุขแล้ว แต่ถ้าคิดแค่นี้ไม่ได้ อยู่ที่ไหนก็ไม่มีสุข จริงหรือไม่ เรายังพูดไม่จบแต่ว่าสงสัยเราก็คงต้องจบเท่านี้ เพราะมีบางท่านฟังเราไม่ไหวแล้วใช่ไหม (ไม่ใช่) แล้วท่านยังมีหัวข้อธรรมที่ท่านต้องศึกษาต่อ ฉะนั้นเราสละเวลาให้ท่านได้ศึกษาธรรมต่อดีไหม หน้าตาของคนตั้งใจฟังเป็นอย่างนี้เองนะ ฟังแล้วไม่รู้เรื่องอะไรเลยน่าเสียดายนะ ใช่ไหม (ใช่) เพราะชีวิตยังไม่เคยเจอทุกข์มากเท่าไร ทุกข์ตั้งแต่ยังเด็ก เราก็เลยเข้าใจว่าธรรมะสำคัญกับความทุกข์และชีวิตอย่างไร เราจึงอยากเตือนให้ท่านรู้ก่อนที่จะทุกข์มากกว่าแล้วค่อยมาคิดถึงธรรมใช่หรือไม่ (ใช่) อย่างนั้นถ้าวันนี้เราคุยกับท่านแค่นี้แล้วเราจากลากันก็คงไม่เป็นอะไรใช่ไหม
วันนี้มีคนตอบเราและกล้ายืนตอบเราเพียงท่านเดียวเองใช่หรือเปล่า ฉะนั้นถ้าเราให้ดอกไม้เขาแต่ไม่ให้ทุกท่านในที่นี้คงไม่โกรธเขานะ
(ท่านหลันไฉ่เหอต้าเซียนเมตตามอบตะกร้าดอกไม้ให้นักเรียนที่ตอบคำถาม)
รับไหม รับแล้วเอาเท่าไรดี เอาทั้งหมดเลยใช่ไหม จงใช้สติปัญญา
คิดไตร่ตรองให้ดี บางครั้งโอกาสมาครั้งเดียว คิดดีนอกจากจะได้แล้วยังให้คนอื่นได้ด้วย แต่ถ้าคิดไม่ดีนอกจากจะไม่ได้แล้ว ก็ไม่สามารถให้คนอื่นได้ด้วย ฉะนั้นเอาเท่าไรดี (ขอเอาไว้บูชาที่นี่) ขอไว้บูชาที่นี่หรือ ดีไหม (ดี) อย่างนั้นเราจะบอกให้นะ เรายกให้ท่านทั้งตะกร้า แล้วถ้ามีโอกาสเดินไปเจอใคร ก็จงแจกดอกไม้นั้นดีกว่าไหม (ดี) บางครั้งการทำตัวให้สูงค่าจนคนต้องแหงนมอง ก็ไม่สู้ทำตัวธรรมดาแล้วอยู่กับผู้อื่นอย่างเป็นมิตรเป็นกันเองดีกว่า จริงไหม (จริง)
คิดไตร่ตรองให้ดี บางครั้งโอกาสมาครั้งเดียว คิดดีนอกจากจะได้แล้วยังให้คนอื่นได้ด้วย แต่ถ้าคิดไม่ดีนอกจากจะไม่ได้แล้ว ก็ไม่สามารถให้คนอื่นได้ด้วย ฉะนั้นเอาเท่าไรดี (ขอเอาไว้บูชาที่นี่) ขอไว้บูชาที่นี่หรือ ดีไหม (ดี) อย่างนั้นเราจะบอกให้นะ เรายกให้ท่านทั้งตะกร้า แล้วถ้ามีโอกาสเดินไปเจอใคร ก็จงแจกดอกไม้นั้นดีกว่าไหม (ดี) บางครั้งการทำตัวให้สูงค่าจนคนต้องแหงนมอง ก็ไม่สู้ทำตัวธรรมดาแล้วอยู่กับผู้อื่นอย่างเป็นมิตรเป็นกันเองดีกว่า จริงไหม (จริง)
มีโอกาสเราคงได้มาผูกบุญกันอีกนะ จงบำเพ็ญธรรม จงปฏิบัติธรรม อย่าทำตัวเองเป็นกระจกคอยสะท้อนพินิจพิจารณ์คนอื่น เคยได้ยินคำพูดนี้ไหม เราขอจบด้วยโคลงกลอนของปราชญ์โบราณ “เมื่อมีต้นโพธิ์ เมื่อมีกระจก ฝุ่นก็ลงจับ ถ้าเขาเป็นกระจก แล้วเราไม่เป็นกระจก ฝุ่นจะลงจับอะไร” เอาไปลองคิดดูนะ
วันอาทิตย์ที่ ๒๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๙ สถานธรรมฮุ่ยจื้อ อ.กระสัง จ.บุรีรัมย์
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
ความดีใจอิ่มใจลำพองสุข กลับยิ่งปลุกตัวตนหลงมานะใหญ่
โดนยกหูชูหางสราญใจ กลับหลงในทิฐิติดอัตตา
เราคือ
จี้กงสงฆ์วิปลาส รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่พุทธสถานฮุ่ยจื้อ แฝงกายกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์รักของอาจารย์ทุกคน ฟังธรรมะเหนื่อยไหม
ทุกคนเอาแต่ใจแล้ว หลักธรรมที่ดีอยู่ตรงใด โลกเปลี่ยนแปลง
คนก็เปลี่ยนไป รู้ตอนสายเกินกำลังทัดทาน คิดอยู่นานเพราะเขลาอยู่นาน เก็บกวาดอารมณ์ก่อนเดือดร้อนนา หลงตามสบายหูกระทบตา เห็นผิดแล้วบำเพ็ญผิดได้
คนก็เปลี่ยนไป รู้ตอนสายเกินกำลังทัดทาน คิดอยู่นานเพราะเขลาอยู่นาน เก็บกวาดอารมณ์ก่อนเดือดร้อนนา หลงตามสบายหูกระทบตา เห็นผิดแล้วบำเพ็ญผิดได้
*ไหนว่าจะมีจุดหมาย ไหนว่าจะบำเพ็ญทุกวัน ไหนว่าจะพร้อมใจกัน ไหนว่าจะลงแรงอย่างสุดใจ ไหนว่าจะมีจุดหมาย ไหนว่าจะบำเพ็ญด้วยใจ ไหนว่าจะทบทวนใจ ไหนว่าจะทำให้ดี
ทะเลใจมีเดือนดาว ศิษย์ผู้เขลาติดใจใครจำนน จะทุกข์จะร้อนก็คิด
แต่ตนแต่ตน จะยึดในอัตตาพาลผิดหวัง คิดกลุ้มสุมควบคุมทุกอย่าง
จนพังพาบยับเยินก็ไม่ยักหนี ไม่สายเด้อแค่ทำมื้อนี้ ไม่มีเสี้ยนในหัวใจ (ซ้ำ*)
แต่ตนแต่ตน จะยึดในอัตตาพาลผิดหวัง คิดกลุ้มสุมควบคุมทุกอย่าง
จนพังพาบยับเยินก็ไม่ยักหนี ไม่สายเด้อแค่ทำมื้อนี้ ไม่มีเสี้ยนในหัวใจ (ซ้ำ*)
ไยถอนใจเหมือนคนใจลอย จะหัวก้อยอยู่ที่ปัญญา (ซ้ำ*)
ทำนองเพลง: ไสว่าสิบ่ถิ่มกัน
ชื่อเพลง: ติดใจใครจำนน
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
วันนี้ดีใจไหม (ดีใจ) ดีใจเพราะวันสุดท้ายจะได้กลับบ้านแล้วใช่ไหม (ไม่ใช่) ปกติชอบไปเที่ยวบ้านไม่ค่อยยอมกลับใช่ไหม แต่ทำไมมาสถานธรรมอยากกลับบ้านนะแปลกดี ถ้าวันนี้เป็นวันสุดท้ายก่อนจะจากกันเราก็มาคุยอะไรทิ้งท้ายกันหน่อยดีไหม (ดี) สิ่งที่จะคุยทิ้งท้ายนั้นต้องอาศัยความตั้งใจและก็อาศัยความอดทนหน่อยได้ไหม (ได้) อุตส่าห์อดทนมาวันหนึ่งแล้วเหลืออีกวันหนึ่งอดทนอีกสักนิดจะเป็นอะไร
“ความดีใจอิ่มใจลำพองสุข กลับยิ่งปลุกตัวตนหลงมานะใหญ่”
อาจารย์ถามหน่อย เวลามีคนชมดีใจไหม (ดีใจ) แล้วเวลามีคนว่าล่ะ (เสียใจ) “อาจารย์ว่าเป็นเรื่องปกติ มีใครโดนชมแล้วร้องไห้บ้างมีแต่ซาบซึ้งจนน้ำตาไหล และมีใครโดนว่าแล้วหัวเราะบ้าง” อย่างนั้นถ้าสมมติเวลาเราโดนว่า เรากลับหัวเราะแล้วยอมรับและยิ้มกับมัน กลับกันเวลาเราโดนชม เรากลับเศร้าเสียใจกับมัน ศิษย์คิดว่าคนคนนี้ผิดปกติไหม (ไม่ผิด) เพราะอะไรหรือ
มีบางคนบอกว่ายอมรับความจริง มีบางคนบอกว่าถ่อมตัว บางคนตอบอาจารย์ว่า เขากำลังมึนๆ อยู่ ใช่ไหม (ใช่) อาจารย์ถามนะ ถ้าศิษย์รู้ตัวเองดี คนชม คนด่า จะมีผลทำให้จิตใจศิษย์หวั่นไหวไหม จะโกรธใครไหม (ไม่) นอกจากว่าศิษย์หน้ามืด มองตัวเองไม่เห็น ฉะนั้นถ้าเกิดมีใครสักคนหนึ่งโดนเขาด่า แล้วหัวเราะยอมรับ นั่นแปลว่าเขาไม่ได้บ้านะ แต่เขามองเห็นตัวเองจริงๆ และยอมรับในความเป็นจริง ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าเราอยู่ในโลก มองอะไรมันต้องมองอย่างไรนะ เวลามองแอปเปิล มองด้านเดียวได้ไหม (ไม่ได้) เวลาซื้อแอปเปิลยังต้องหมุนแล้วพลิกหัวพลิกหาง เหมือนกัน เขาจะชมหรือจะว่าก็ตาม ถ้าเรามองให้รอบๆ คนที่ชม คนที่ว่าก็จะไม่ทำร้ายเรา แต่เขาจะเป็นคนที่ชี้นำขุมทรัพย์ให้เราเห็นตัวเองดียิ่งขึ้น จริงหรือไม่ (จริง) ฉะนั้นถ้าต่อไปโดนเขาชม ควรเฉยๆ แล้วหันกลับมามองตัวเอง ต่อไปโดนเขาว่า เป็นอย่างไร (อยู่เฉยๆ) จะโกรธเขาอีกไหม (ไม่โกรธ)
ถ้าเราอยู่ในโลก เรารู้จักมีสติและเข้าใจตัวเอง เราจะโดนใครในโลกนี้หลอก เรามีสติรู้เท่าทันทุกสิ่งทุกอย่าง สิ่งใดจะทำให้ศิษย์ทุกข์ แต่เพราะเราอยู่ในโลก สติก็ไม่มีแต่อยากจะมีสตางค์ แล้วผลสุดท้าย ความอยากก็ทำให้เราทุกข์ เพราะเรามองเห็นตัวเองไม่ชัด มองโลกมองคนก็ไม่ชัด แล้วปล่อยชีวิตให้มึนๆ มัวๆ ไป อยากเป็นอย่างนั้นไหม (ไม่อยาก) ฉะนั้นไม่ว่าจะทำอะไรขอให้ (มีสติ) และคิดไตร่ตรองมองให้รอบด้าน แล้วโลกใบนี้มันจะได้ไม่หลอกลวงเรา หรือใจเราไม่หลอกลวงตัวเอง
อาจารย์มาวันนี้อยู่ร่วมศึกษาธรรมกับอาจารย์ดีไหม (ดี) ใครไม่อยากคุยกับอาจารย์ ไม่อยากฟังอาจารย์สนทนาธรรมออกไปพักข้างๆ ก็ได้นะเอาไหม อาจารย์ให้โอกาสนะดีกว่านั่งทนแล้วก็เบื่อ ศิษย์ไม่เคยได้ยินหรือ คิดดีขึ้นสวรรค์ คิดชั่วตกนรก ถ้าอยู่กับอาจารย์แล้วมันคิดแต่ชั่ว อาจารย์สู้ปล่อยให้ศิษย์ออกไปไม่คิดดีกว่านะ มีคำพูดว่า “สวรรค์ในอก นรกในใจ” ใช่ไหม คิดดีก็เหมือนขึ้นสวรรค์ คิดชั่วก็เหมือนตกนรก ถ้าอยู่กับอาจารย์แล้วเหมือนตกนรก อาจารย์อยากชวนให้ศิษย์อยู่ไหมล่ะ อาจารย์ก็ต้องมีหน้าที่ฉุดศิษย์ให้ขึ้นจากนรก วิธีที่จะฉุดเขาขึ้นจากนรกก็คือออกไปไกลๆ ถูกหรือเปล่า (ถูก) อย่างนั้นออกไปไหม (ไม่ออก)
ถ้าอย่างนั้นอาจารย์จะสอนวิธีทำให้นรกกลายเป็นสวรรค์ดีไหม (ดี) ก็แค่ทำอะไร (ทำดี) ทำดีแต่ถ้าหยุดความคิดไม่ได้ สิ่งที่น่ากลัวคือความคิด ถึงจะทำดีแต่ก็ยังคิดร้าย บุญนั้นมันก็ไม่บริสุทธิ์ แล้วเราจะทำอย่างไรถึงจะหยุดความคิดได้ ศิษย์เป็นคนดีแต่บางครั้งคนดีของอาจารย์มักจะห้ามความคิดของตัวเองไม่ได้ ให้คิดสูงไม่คิด ชอบคิด (ต่ำ) ให้คิดดีไม่คิด ชอบคิด (ชั่ว) เห็นไหมตอบได้ทันที อย่างนั้นคนที่จะสร้างสวรรค์หรือแปรเปลี่ยนสวรรค์เป็นนรกก็คือใคร (ตัวเอง) คนที่สามารถหยุดความคิดและมีสติรู้เท่าทันความคิด ซึ่งมนุษย์เราไม่เคยเรียนวิชารู้เท่าทันความคิดเลยถูกหรือไม่ (ถูก) ถามว่าในโลกนี้สิ่งใดน่ากลัวที่สุด (ความคิด)
ว่าอย่างไร ตอบว่าอะไรบ้าง (อวิชชา) ความไม่รู้ ก็ตอบได้ดี ไม่รู้เท่าทันตน มีใครตอบได้อีก (มนุษย์) ตัวเองน่ากลัวที่สุดเลยใช่ไหม (ความคิดของตัวเราเอง) ความคิดของตัวเราเองใช่ไหม อย่างนั้นอาจารย์จะบอกให้นะ ศิษย์บอกว่า มนุษย์นี่แหละน่ากลัวที่สุด จริงๆ แล้วมนุษย์ไม่น่ากลัว แต่เมื่อไรที่มนุษย์คิด มนุษย์อยาก มนุษย์โลภ มนุษย์หลง มนุษย์มีอารมณ์ก็น่ากลัวทั้งนั้น แต่ถ้าเป็นมนุษย์เฉยๆ ไม่ได้คิด ไม่ได้อยาก ไม่มีโลภ ไม่มีหลง ไม่มีอารมณ์ ไม่มีอะไรมากระทบใจ มนุษย์ไม่ได้น่ากลัว ก็คือคนธรรมดาเดินดิน จริงไหม (จริง) แต่เมื่อไรโดนกระทบด้วยอารมณ์ โดนกระทบด้วยความอยาก คิดอยาก คิดโลภ คิดหลง นั่นแหละน่ากลัว น่ากลัวตรงที่ ถ้าคิดแล้วไม่ใฝ่ดี ใฝ่สูง เลือกอยากอะไรก็ได้ ขอให้ได้มาโดยที่ไม่ใฝ่ดี ใฝ่สูง ใฝ่คุณธรรม ยิ่งน่ากลัวใหญ่ ใช่ไหม (ใช่) แล้วเราจะหยุดได้อย่างไร เวลาจะด่าก็ด่าเลย เวลาจะต่อยก็ต่อยเลย มีคิดไหมว่า อย่าต่อย มีไหม (มี, ไม่มี)
ความน่ากลัวของโลกใบนี้ จริงๆ แล้วคนไม่น่ากลัวหรอก แต่สิ่งที่น่ากลัวคือใจของเรามองคนอย่างไร ใจของเราคิดกับคนอย่างไร คิดดีก็มีสุข ก็พ้นทุกข์ แต่ถ้าคิดชั่วใส่ความเขา ระแวงสงสัยเขา ไปอยู่ที่ไหนก็ไม่มีสุข แม้กลับบ้านไปแล้วยังเอาเขาเก็บมาคิดอีก มันก็ไม่มีสุข ฉะนั้นวิถีธรรม การศึกษาธรรม จึงไม่ใช่สอนแค่เพียงให้ทำบุญตักบาตร ไหว้พระสวดมนต์ ยังไม่พอ แต่ต้องลงแรงที่การประพฤติปฏิบัติ โดยสามารถเอาธรรมนั้นมาควบคุมกาย วาจา ใจ และสามารถประพฤติตนให้เป็นคนปกติ อยู่บนโลกโดยไม่สร้างความเดือดร้อนให้ใคร ถ้าทำได้เช่นนี้ก็เรียกว่าเอาธรรมมาปฏิบัติ แล้วการปฏิบัติธรรมกับคน เราควรใช้อะไร
(เมตตา, แนะนำสิ่งที่ดี) ตอบได้ดีทั้งคู่ แต่อาจารย์จะบอกศิษย์ให้นะ ถ้าเราทำยังไม่ดี ไปแนะนำใครก็ไม่มีใครเชื่อจริงไหม (จริง) ถ้าเรายังทำได้ดีไม่สุดจิตสุดใจไปพูดอะไรคนก็ไม่ฟัง เหมือนกันถ้าตัวเองไม่กตัญญู เรียกให้ลูกกตัญญูต่อพ่อหน่อย ลูกจะฟังไหม (ไม่ฟัง) ฉะนั้นก่อนจะไปแนะนำใคร ต้องเริ่มที่เราก่อนถูกไหม หลักธรรมในการปฏิบัติจึงไม่ใช่เอาแต่เรียกร้องผู้อื่น เอาธรรมที่รู้นั้นไปตรวจสอบใคร ในเมื่อเราอยู่ด้วยกัน เราควรจะรู้จักประพฤติปฏิบัติธรรมต่อกัน อย่าเป็นคนดีแค่อยู่ในวัดอย่าเป็นคนดีแค่เห็นพระถือบาตรมาแล้วอยากทำบุญ ไม่ใช่ คนที่ดีจริงอยู่กับใครก็ต้องปฏิบัติให้ดีให้ได้
แล้วหลักในการปฏิบัติดีกับคน เราควรใช้อะไร เมื่อสักครู่ศิษย์ท่านนี้ตอบได้ดีเหมือนกันตอบว่า (เมตตา) อาจารย์ถามหน่อยนะคนที่พูดได้ทำได้ไหม คนที่เมตตาเคยขโมยเงินพ่อแม่ไหม (เคย) คนที่เมตตาควรจะด่าเพื่อนไหม (ไม่ควรแต่ก็เคย) คนที่เมตตาเคยนินทาอาจารย์ไหม (เคย) เมตตาตรงไหนศิษย์ ใช่ไหม แล้วคนที่เมตตาแอบเอาเวลาเรียนไปเล่นเกมไปหาสาวไหม (ไม่, จริงนะผมไม่ทำ) เพราะผมเล่นกับโทรศัพท์จริงไหม (จริง) ฉะนั้นอาจารย์ถามหน่อย มนุษย์ทุกคนรู้ดีหมด ปฏิบัติธรรมอย่างไรรู้ดีหมด เกิดเป็นคนต้องเมตตา เกิดเป็นคนต้องมีน้ำใจ แต่ถึงเวลาเมตตาไหม มีน้ำใจไหม ถ้าคนมีเมตตาจริงๆ แม้กับพ่อกับแม่เขาก็ไม่อกตัญญู แม้แต่กับตัวเองเขาก็ต้องกล้ารับผิดชอบต่อหน้าที่ใช่หรือไม่ (ใช่)
อาจารย์บอกตั้งแต่ตอนต้นแล้วว่า ศิษย์บอกว่าความเป็นคนนั้นน่ากลัว แต่อาจารย์บอกว่าความเป็นคนไม่น่ากลัว แต่ความเป็นคนจะน่ากลัวก็ต่อเมื่อ ความเป็นคนคิดอยาก คิดโลภ คิดโกรธ คิดหลง โดยหลงลืมคุณธรรม และก็สามารถที่จะทำผิดคิดร้ายได้ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นถ้าเกิดคนที่รู้จักควบคุมตนได้ โอกาสที่เขาจะทำร้าย ทำเรื่องเดือดร้อนให้กับใครก็เป็นเรื่องยาก ถูกไหม (ถูก) ดังที่มีคำกล่าวไว้ว่า ถ้ามนุษย์เราดำรงตนถูกต้อง โอกาสที่เราจะสร้างปัญหา และสร้างความทุกข์ให้กับผู้อื่นก็เป็นเรื่องยาก ฉะนั้นการดำรงตนถูกต้อง ก็คือการที่ต้องรู้จัก (คิดดี) เหมือนที่อาจารย์บอก ให้พยายามคิดดีเข้าไว้ อย่าคิดร้าย ใช่หรือเปล่า (ใช่)
แต่อาจารย์อยากจะบอกศิษย์ เราศึกษาธรรมมาตั้งเยอะ เราลืมอะไรไปหรือเปล่า ถ้าเวลาเราอยู่ร่วมกับคน แล้วป้องกันให้เราไม่คิดร้าย ให้คิดดี นั่นคือปฏิบัติต่อคนด้วยการมี (สติ) นอกจากมีสติแล้วมีอะไร มีน้ำใจ มีเมตตา มีเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ใช่ไหม (ใช่) มีสติในการทำ แต่เวลาจะทำอะไรขอให้ยึดคุณธรรมเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต อย่างเช่น ถ้าเราอยากอยู่กับเขาอย่างมีความสุข บุญก็ทำ มนต์ก็สวด แต่ถ้าศิษย์ขาดการมีคุณธรรมในการดำรงอยู่ร่วมกัน บ้านแตกสาแหรกขาดได้ จริงไหม (จริง) ถ้าเกิดว่าคนที่เป็นสามีขาดคุณธรรมความซื่อตรง คนที่เป็นครอบครัวเดียวกันขาดความเมตตาต่อกัน ใช่หรือไม่ (ใช่)
ฉะนั้นศิษย์จะบอกว่า ศิษย์เป็นคนชอบทำบุญ ตักบาตร สวดมนต์ แต่ถ้าคนทำบุญ ตักบาตร สวดมนต์ ขาดคุณธรรมในความเป็นคน ไม่มีความซื่อตรง ครอบครัวร่มเย็นไหม (ไม่) ไม่มีความเมตตา จะอยู่กันอย่างให้อภัยไหม (ไม่) สามีนอกใจ ให้อภัยไหม (ไม่) ภรรยาไปมีชู้สามีให้อภัยไหม (ไม่) แยกกันเลยใช่หรือไม่ (ใช่) ใช่ทันทีเลย
ฉะนั้นสิ่งที่สำคัญในการศึกษาธรรมที่เราควรต้องรู้ไว้คือคุณธรรมในการอยู่ร่วมกันแล้วขาดไม่ได้ อาจารย์ขอแค่สองข้อ ซื่อตรงสัตย์ซื่อ และเมตตา ถ้าศิษย์มีสองอย่างนี้เวลาไปอยู่กับใคร ศิษย์จะทำใครเดือดร้อนไหม (ไม่) คนมีเมตตา จะด่าใครหรือจะฆ่าใครไหม (ไม่) คนซื่อตรงจะโกงใคร จะปากอย่างใจอย่างไหม (ไม่) คนซื่อตรงจะปากหวานก้นเปรี้ยวไหม (ไม่) อย่างนั้นแปลว่าที่ศิษย์ทำมาทั้งหมดแปลว่าศิษย์ไม่ซื่อตรงและไม่มีเมตตา ใช่ไหม (ใช่)
ฉะนั้นศึกษาธรรมไม่ใช่แค่ทำบุญตักบาตร สวดมนต์ไม่พอ ต้องมีคุณธรรมในการอยู่ร่วมกันด้วย เพราะไม่อย่างนั้นถ้าศิษย์ขาดคุณธรรมข้อใดข้อหนึ่ง ไปอยู่ที่ใดก็ทำให้ที่นั่นเขาร้าวฉาน เพราะขาดเมตตา เพราะขาดซื่อตรงจริงไหม (จริง) อยู่กับเพื่อนถ้าเราไม่จริงใจเราไม่ซื่อตรง เพื่อนรักไหม (ไม่) ปฏิบัติงานไม่มีความซื่อสัตย์ ไม่มีความซื่อตรง ใครต้องการเราไหม ฉะนั้นก่อนเราจะว่าเขา หันกลับมา (ดูตัวเอง) แล้วในทางกลับกัน ถ้าเราเรียกร้องทำตัวเองได้ดีที่สุดแล้ว คนอื่นจะทำตามไหม (ทำตาม) แต่ถ้าเรายังไม่ทำแล้วไปเรียกคนอื่นทำ ใครจะทำไหม (ไม่ทำ)
อาจารย์ถามหน่อย ศิษย์อยู่บนโลกศิษย์เมตตาคนบ้างหรือยัง ถ้าเมตตาตัวเองได้ทำไมไม่รู้จักเมตตาคนอื่นบ้าง ศิษย์รักตัวเองไหม (รัก) แล้วคนที่เขารักศิษย์ ศิษย์ไม่เมตตาเขาบ้างหรือ ถูกไหม (ถูก) อยู่ในโลกอย่าคิดเอาแต่ได้ แต่ไม่คิดทำดีเพื่อคนอื่น มิเช่นนั้นศิษย์ก็คือคนที่ใจดำอำมหิตที่สุดที่ทำได้แม้กระทั่งพ่อแม่ตัวเองจริงไหม (จริง) คนที่ศิษย์ควรจะเมตตา ซื่อตรงที่สุดคือพ่อแม่ ศิษย์ยังโกหกเขาได้ แล้วใครในโลกศิษย์จะโกหกไม่ได้ถูกไหม (ถูก) คนที่เป็นพ่อแม่ศิษย์ยังโกงเขาได้ แล้วใครในโลกศิษย์จะโกงไม่ได้ คนที่เป็นพ่อแม่ ศิษย์ยังเอารัดเอาเปรียบได้ ปล่อยให้ท่านทำงานเหนื่อยสายตัวแทบขาด ศิษย์เที่ยวตะลอนๆ แล้วบอกแม่หนูขอเงินหน่อย
ฉะนั้นเป็นผู้หญิงเวลาเลือกสามีดูหน่อย ไม่อย่างนั้นแม่เขายังทำได้ แล้วตัวเราเขาจะไม่ทำหรือ ใช่ไหม (ใช่) ศิษย์เอ๋ยดูหน่อย เลือกนางดูดีๆ ถ้ากับแม่ยังแอบหนีไปเที่ยวแล้วปล่อยให้แม่ทำงานงกๆ ก็อย่าหวังเลยว่าไปรักเขาแล้วจะไม่ทิ้งให้เธองกๆ แล้วหาเงินมาให้ฉันใช้จริงไหม (จริง) แล้วมองไหม (ไม่มอง) มองแต่สวยก่อนใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วผลเป็นอย่างไร นรกมีจริง ใช่หรือเปล่า (ใช่) แล้วเราจะแปรนรกเป็นสวรรค์ได้อย่างไร ศิษย์เคยได้ยินไหม ตอนที่เวลาเราอยู่ในโลก คนนั้นก็ดีคนนี้ก็น่ารัก บางทีพอเจอคนน่ารักมากๆ แล้วมาเจอคนไม่น่ารัก เราก็รู้สึกไม่ชอบ เกลียดขี้หน้า เห็นแล้วขวางหูขวางตา ไม่เหมือนทางนี้เห็นแล้วสบายตา สวยๆ ทั้งนั้นเลย อาจารย์ถามหน่อยนะศิษย์ ในเมื่อเราได้รู้จักธรรมะแล้ว ธรรมะสอนให้เรารู้ว่าเกิดเป็นคน เมื่อเราปฏิบัติต่อคนต้องมีเมตตาต่อกัน ต้องซื่อตรงต่อกัน แต่บางครั้งความมีเมตตาและความซื่อตรง บางทีมันก็จะล้ำเส้นไปหน่อย จากเมตตามากๆ ก็กลายเป็นรัก รักมากๆ ก็กลายเป็นหลง หลงมากๆ ก็กลายเป็นหลงหัวปักหัวปำ โงหัวไม่ขึ้นใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วเวลารักมากๆ เรารู้สึกดีไหม (ดี) ความรักดีไหม (ดี) ฝ่ายชายความรักดีไหม (ดี) นักเรียนล่ะความรักดีไหม (ดี, ไม่ดี) มีทั้งดีและไม่ดีใช่ไหม (ใช่) ถามฝ่ายหญิงความรักดีไหม (ดี) อย่างนั้นอาจารย์ถามหน่อยนะว่า คำว่า “รัก” กับคำว่า “เกลียด” อะไรน่ากลัวกว่ากัน
อาจารย์อยากให้ศิษย์รู้อย่างหนึ่งว่า ไม่ว่ารักหรือเกลียด อยู่ที่คนมีสิ่งนั้น ยึดสิ่งนั้น แล้วใช้สิ่งนั้นทำเช่นไร ถ้าศิษย์รักแล้วรักรุนแรง รักแบบต้องเป็นของฉัน ห้ามเป็นของคนอื่น คนที่น่ากลัวมันไม่ใช่รัก แล้วมันก็ไม่ใช่เกลียด แต่มันคือตัวเราเอง ถูกไหมศิษย์
จำได้ไหม ที่อาจารย์บอกว่า คนไม่น่ากลัว กิเลสจริงๆ ก็ไม่น่ากลัว แต่อยู่ที่คนพยายามจะใช้กิเลสไปทางใด ใช้ได้ดีก็มีสุข ใช้ไม่ดีก็สร้างทุกข์ แต่อาจารย์อยากจะบอกว่า จริงๆ แล้วถ้าเราศึกษาธรรม อาจารย์อยากจะให้ศิษย์ไม่รักใคร แล้วศิษย์ก็จะได้ไม่เกลียดใคร ดีที่สุด ฉะนั้นศิษย์เอย ก่อนจะมีรัก คิดให้ดีๆ เพราะไม่มีใครรักแล้วไม่โศก รักแล้วไม่กลัว รักแล้วไม่ทุกข์ และรักแล้วไม่เกลียด ใช่ไหม เพราะรู้จักรัก จึงรู้จักเกลียด ฉะนั้นธรรมจึงสอนว่า ใดๆ ในโลกไม่ควรยึดมั่นถือมั่น ไม่ว่าจะรักหรือจะเกลียด ไม่ว่าจะชอบหรือจะชัง แต่มองให้เป็น ทุกสิ่งล้วนธรรมดาเท่ากัน แต่มนุษย์ไม่ใช่ ฉันรักคนนี้มากกว่า รักคนโน้นน้อยกว่า ฉันชอบคนนี้มากกว่า ฉันเกลียดคนนี้มากกว่า แล้วผลสุดท้ายก็ต้องมาทุกข์กับสิ่งที่ตัวเองรัก ชอบ เกลียดชัง
ฉะนั้นธรรมะจึงสอนให้เรารู้จักวางใจเป็นกลางในทุกสิ่ง ไม่เกลียดใครเลย เพราะเราไม่รู้จักรัก แล้วเราจะรู้จักเกลียดไหม แต่เมื่อไรศิษย์รู้จักรักมากเท่าไร ศิษย์ก็จะรู้จักเกลียดมากเท่านั้น แต่ถ้าศิษย์ไม่รักใครมากเท่าใด อะไรคือสิ่งที่ศิษย์เกลียด ก็ไม่มี เมื่อใดศิษย์รู้จักสิ่งที่ศิษย์ชอบมากเท่าใด ศิษย์ก็จะรู้จักสิ่งที่ศิษย์ไม่ชอบมากเท่านั้น พระพุทธะจึงสอนไว้ว่า “ที่ใดมีรัก ที่ใดมียินดี ที่ใดมีตัณหา ที่ใดมีความใคร่ ที่นั้นจะหนีไม่พ้นความโศก ความกลัวและความทุกข์ในที่สุด แต่ถ้าที่ใดพ้นจากความรัก ความยินดี ความใคร่ ตัณหา ที่นั้นจะไม่พบความโศก ความทุกข์และความกลัวเลย” แต่มนุษย์อดไม่ได้ อาจารย์ก็ไม่ใช่ให้ศิษย์ไม่รู้สึกรู้สา ตายด้าน อะไรก็เฉยๆ การเฉยไม่ใช่แปลว่าตายด้าน ไม่รู้สึกรู้สา แต่มองเห็นความเป็นจริงว่า ถ้าหนูรักมาก หนูก็ต้องเจ็บมาก ถ้าหนูเกลียดมาก หนูก็ต้องก่อเวรก่อกรรมกับมันมาก ฉะนั้นสู้ไม่รักก็ไม่เจ็บ ไม่เกลียดก็ไม่ก่อกรรม หรือท่านเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เกิดเป็นคนต้องรู้จักเดินสาย (กลาง)
ฉะนั้นก่อนจะรัก ก่อนจะเกลียด คิดให้ดีๆ ถ้าถึงที่สุดของความรัก ความเกลียด มันหนีไม่พ้นทุกข์ ควรหรือจะรัก ถ้าความเกลียดมันหนีไม่พ้นเวรกรรมและการจองเวรจองกรรม ควรหรือจะชังน้ำหน้ามัน สู้เฉยๆ เรียกว่าความเป็นกลาง เหมือนที่ศิษย์มักจะบอกอาจารย์ แต่คนบางคนก็น่ารัก อดรักไม่ได้ และคนบางคนก็น่าเกลียด จนอดเกลียดไม่ได้ ใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นเราจะทำอย่างไรล่ะ ถามหน่อย เวลาเขาทำอะไรให้ศิษย์รักมาก ศิษย์เห็นเขาตลอดไหม (บางครั้งก็เห็นบางครั้งก็ไม่เห็น)
อาจารย์ถามจริงๆ นะ ในโลกใบนี้บางทีเราพยายามหาคนที่สมบูรณ์ที่สุด หาคนที่เหมาะสมกับเราที่สุด หาคนที่ดีกับเราที่สุด แต่อาจารย์ถามนะจะมีสิ่งใดสมบูรณ์สุด มีสิ่งใดดีสุดไหม น่ารักอย่างไรก็ต้องมีมุมน่าเกลียด น่าเกลียดอย่างไรก็มุมน่ารักถูกไหม (ถูก) ฉะนั้นถ้าเรามองให้กว้าง ศิษย์จะไม่รักใครมากและไม่เกลียดใครมาก อย่าเอาเวลานิดหน่อยมาวัดคนทั้งชีวิต เหมือนเราพยายามหาคนที่สวยที่สุดในห้องนี้ แต่อาจารย์ถาม ถึงเวลาคนที่อาจารย์ว่าสวยที่สุดมีสวยกว่าไหม (มี) อาจารย์หาคนที่น่าเกลียดที่สุดในห้องนี้ ถามหน่อยถึงเวลามีคนที่น่าเกลียดกว่าไหม (มี)
ความเป็นจริงในโลกเราต้องรับให้ได้ มีคนน่าเกลียดก็มีคนน่าเกลียดกว่า แต่คนที่น่าเกลียดกว่าก็ยังมีคนน่าเกลียดกว่าใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นถ้าโดนเขาเกลียดอย่าไปโกรธ ไม่เป็นไรเดี๋ยวก็มีคนที่น่าเกลียดกว่าฉันถูกไหม (ถูก) ฉะนั้นเวลาเราจะรักใครอย่าเพิ่งรักเดี๋ยวจะมีคนน่ารักกว่า ฉะนั้นอย่าเพิ่งไปรักใครใช่ไหม (ใช่) แล้วก็อย่าเพิ่งไปเกลียดใคร เพราะเดี๋ยวบางทีก็ต้องมีคนที่น่าเกลียดกว่า ฉะนั้นเวลาจะโกรธใครจะโกรธไหม (ไม่โกรธ) เพราะบางทีอาจจะมีคนที่น่าโกรธกว่า เพราะฉะนั้นเราอย่าเพิ่งใจร้อนรีบโกรธ รีบด่า ดีไหม (ดี) เพราะหาไปถึงที่สุดมันก็ไม่มีใครน่ารักที่สุดและน่าเกลียดที่สุดจริงไหม (จริง) เมื่อไม่มีใครน่าเกลียดที่สุดไม่มีใครน่ารักที่สุดเราก็เป็นกลางใช่ไหม (ใช่) เราก็เข้าใจธรรม แล้วเราทำได้ไหม (ได้)
ฉะนั้นอาจารย์จึงอยากให้ศิษย์พิจารณา เวลามองสิ่งใดแล้วจะช่วยให้เราไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลงในสิ่งนั้น หรือไม่หลงรักในสิ่งนั้น มองให้ถึงที่สุด อย่ามองติดแค่เพียงครู่เดียว มองให้ลึกๆ มองให้ไกลๆ แล้วมันจะได้ไม่มาทำให้เราเจ็บช้ำ ใช่ไหมคนที่น่าเกลียดกว่า ยอมไหม (ยอม) แน่ล่ะ เขาเลือกศิษย์มาถูกไหม ศิษย์ว่าถูกไหม (ถูกครับ) อาจารย์บอกให้นะ เราไม่สามารถรู้ได้ว่า วันนี้เราบอกว่าเราอาจจะดูดีกว่าเขา แต่ศิษย์แน่ใจหรือว่าวันหน้าศิษย์จะดีกว่าเขา ตอนนี้เขาอาจจะบอกว่าศิษย์ไม่ดีกว่าเขา เพราะเขาอาจจะรู้ว่าเขามีอะไรที่เขาทำแล้วสำเร็จ แต่ศิษย์ยังทำอะไรไม่สำเร็จ ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นอย่าวัดคนแค่ภายนอก อย่าดูคนแค่ถุงขี้ แต่จงมองให้ลึกๆ มองให้กว้าง แล้วเราจะได้ไม่ติดกับความรักและความหลงอันจอมปลอมของโลกใบนี้ ถ้าอย่างนั้น จะให้เขาหรือให้เราน่าเกลียดกว่า (เราเอง) ศิษย์ไปนั่ง แล้วศิษย์สองคนมายืนเป็นเพื่อนอาจารย์ ดีไหม สองคนมายืนทำไม เขาบอกให้เอาสวยที่สุดมาใช่ไหม (ใช่ค่ะ, ไม่มั่นใจว่าตัวเองสวยขนาดนั้น) แล้วศิษย์ล่ะ เขาเอาคนที่ (น่าเกลียดกว่า) แล้วเรามั่นใจไหมว่าเราน่าเกลียด (มั่นใจครับ)
ถ้าวันหนึ่งศิษย์โดนคนว่าน่าเกลียด ศิษย์จะมีสติคิดได้อย่างไรที่จะทำให้ไม่ทุกข์ และถ้าเกิดว่ามีคนชมว่าศิษย์สวยมากๆ ศิษย์จะคิดอย่างไรที่จะทำให้ไม่หลงตัวเอง (จะบอกว่าคนที่เขามาชมเราเขาไม่จริงใจกับเราหรอกเพราะว่าเรารู้ตัวว่าเราไม่สวย) คิดอย่างนั้นก็ไม่ได้นะ เพราะจริงๆ มุมมองของคนเรามองไม่เท่ากัน เขาไม่ได้มองว่าศิษย์สวยที่หน้า แต่เขาอาจจะมองศิษย์สวยที่น้ำใจใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นก่อนจะไปว่าเขาว่าโกหก เราต้องมองตัวเองด้วยใช่ไหม (ใช่) (ทำตัวเฉยๆ นิ่งไว้) ทำตัวเฉยๆ นิ่งๆ ไว้รู้ตัวเองดีที่สุดใช่ไหม รู้ไหมเกิดเป็นคนสิ่งที่ยากที่สุดก็คือความอดทนอดกลั้น ตอนนี้ศิษย์พูดได้แต่พอถึงเวลา ศิษย์จะอดทนอดกลั้นกับคำดูถูกเหยียดหยามได้หรือ ยอมรับเสียเถอะว่าในร้ายก็มีดี ถึงเราจะดีแค่ไหนเราก็รู้นี่ว่าเรายังร้ายอยู่ใช่ไหม (ใช่) ถึงเราจะสวยแค่ไหนจริงๆ เราก็มีความไม่สวยอยู่ แต่ถ้าเรายอมรับในตัวเอง เราจะไม่โกรธ เราจะไม่เกลียดคนที่ว่า เพราะทุกๆ คนในร้ายมันมีดี ในดีมันมีร้าย เหมือนพูดว่า มนุษย์มีความเกิดแต่ในความเกิดมีความตายเหมือนที่มนุษย์ชอบพูดว่าฉลองวันเกิด แต่พุทธะบอกว่าไม่ใช่ ศิษย์กำลังฉลองวันตาย ฉะนั้นธรรมะจึงสอนให้เรามองให้ชัด อย่ามองแต่สิ่งที่อยากเห็นจนไม่เห็นสิ่งที่ควรจะเป็นใช่ไหม
(พระอาจารย์เมตตาประทานเพลงพระโอวาท ทำนองเพลง : ไสว่า
สิบ่ถิ่มกัน ชื่อเพลง : ติดใจใครจำนน และเมตตาให้นักเรียนนำร้องเพลง)
สิบ่ถิ่มกัน ชื่อเพลง : ติดใจใครจำนน และเมตตาให้นักเรียนนำร้องเพลง)
มีโอกาสต้องมาช่วยอาจารย์ร้องแล้วนะ ได้หรือเปล่า ไม่ใช่มีโอกาสก็ไปขับรถเล่น หรือมัวไปเล่นเกม ใช่ไหม มีโอกาสมาช่วยอาจารย์หน่อย ร้องเพลงธรรมให้คนอื่นได้เข้าถึงธรรม มันเป็นสิ่งที่ดี จริงไหม รับแปลว่ามีโอกาสจะเข้ามาช่วยใช่ไหม การไหว้พระ การมาช่วยงานในห้องพระเป็นเรื่องไม่ดีหรือ แล้วก็ทำเพื่อตัวเอง แล้วยังมีบุญกุศลให้พ่อแม่ หรือบางทีชวนพ่อแม่มาไหว้พระด้วยไม่ดีหรือ ดีกว่าเอาแต่เที่ยวเตร่ไม่มีประโยชน์อะไร รับแล้วแปลว่าจะมานะ (นักเรียนถามพระอาจารย์ว่า เรื่องราวที่เขานำประวัติพระอาจารย์มาทำเป็นการ์ตูน Animation เป็นเรื่องจริงใช่ไหม) จะถามแค่นี้หรือ (เปิดดูบ่อย) แล้วเปิดดูแล้วรู้สึกอย่างไร (รู้สึกภาคภูมิใจที่ได้พบเรื่องราวแบบนี้ เพราะหาบำเพ็ญแบบนี้มานานแล้ว เพิ่งจะได้มารับธรรมะ) แล้วศิษย์ทำได้อย่างที่อาจารย์ทำไหม (ตอนนี้ยังครับ ก็พยายามอยู่) สิ่งที่สำคัญในการบำเพ็ญธรรม นั่นก็คือการอยู่ร่วมกับคน ทำให้คนมีความสุข อะไรที่เป็นความทุกข์ ถ้าเราช่วยเหลือเขาได้ ปัดเป่าให้เขาคลายทุกข์ได้ นั่นก็คือ หัวใจของอาจารย์จี้กง ไม่ถือตัว ไม่ถือตน ใช่หรือไม่ แต่ถามว่าอาจารย์กินเหล้า เมายา จริงๆ ไม่ใช่นะ กินเนื้อสัตว์ก็ไม่ใช่ อย่าหลงไปตามนั้น เพราะการเป็นพุทธะที่ดีควรมีจิตเมตตา ไม่หลงงมงาย ถูกหรือไม่ ฉะนั้น อย่าแค่ดู แต่จงเอาไปทำ และทำให้ได้ เพราะอาจารย์เชื่อว่าศิษย์ทำได้ เริ่มต้นมีโอกาสฝึกเพลงนี้ให้ได้ แล้วพาเขาไปช่วยอัดเพลง
ใครจำได้บ้างอาจารย์คุยถึงเรื่องอะไร (เดินสายกลาง) เพราะความโลภ ความโกรธ ความหลง เป็นต้นตอของอกุศล เป็นต้นตอของการทำบาปและความผิด ถึงที่สุดคือความทุกข์และการเวียนว่ายไม่จบสิ้น ฉะนั้นถ้าเราคุมโลภ โกรธ หลงได้ เราก็ตัดทางแห่งบาปได้ใช่หรือไม่ (ใช่)
(ความรักและความเกลียด) แล้วเราควรมีรักหรือควรมีเกลียดไหม (น่าจะเดินทางสายกลาง) จะได้ไม่รักมาก เกลียดมาก จะได้ไม่ทำผิดคิดร้ายใช่ไหม (ใช่) ลงไปถึงสิ่งที่มนุษย์ต้องระมัดระวังและต้องควบคุม เพราะอารมณ์นั้นเป็นต้นเหตุแห่งการสร้างบาป และต้นตอแห่งความทุกข์และความชั่วร้ายทั้งมวล ถึงที่สุดและน่ากลัวที่สุดคือการเวียนว่ายตายเกิดไม่จบสิ้นใช่หรือไม่ ถ้าเรารู้จักควบคุมได้มีสติเท่าทันในอารมณ์ โลภโกรธหลงก็จะไม่สร้างให้เราทุกข์ แต่การจะควบคุมอารมณ์โลภโกรธหลงให้ได้ บางทีก็เป็นเรื่องยากถูกไหม (ถูก) เหมือนที่อาจารย์ถามว่าดอกไม้สวยไหม (สวย) ผลไม้สวยไหม (สวย) แจกันสวยไหม (สวย) คนนี้สวยไหม (สวย) แต่ถ้าเรามองให้ถึงที่สุดดอกไม้จริงๆ ในสวยก็มีความไม่สวย ในผลไม้ในความคงทนก็มีความไม่คงทน ฉะนั้นถ้าเรามองสรรพสิ่งให้ชัดเราจะไม่ถูกสรรพสิ่งลวงให้เราหลง อยากจนยึดติดแล้ววางไม่ได้ ถูกไหม (ถูก) ฉะนั้นของบางอย่างสวยแค่ไหนอยากแค่ไหนจงมองให้ชัดแล้ววางมันลง อย่าพยายามยึดเป็นของเราเด็ดขาด เมื่อไรที่พยายามยึดให้เป็นของเรา เมื่อนั้นเราจะถูกความอยากนั้นบดบังตา มองไม่เห็นความจริง
แต่ถ้าเมื่อไรเราเห็นว่ามันสวย แล้วเราอยากมากๆ ต้องได้ ต้องเป็นของหนู ต้องมีแต่หนูเท่านั้นที่ได้ใช่ไหม เมื่อไรเราหลงแล้วเราอยากได้มันสิ่งนั้นมันจะบดบังตาทำให้เรามองไม่เห็นความจริงว่ามันมีดีมีเสียอย่างไร จนกระทั่งเราเอามาเป็นของเราแล้ว ตอนแรกเป็นอย่างไร (ดี) เหมือนรจนาเสี่ยงพวงมาลัยคู่รัก คู่ดี คู่หวาน คู่เเหวว คู่บุญใช่ไหม พออยู่ไปนานๆ เป็นอย่างไร อยากจะให้อยู่ห่างๆ สักหน่อยหนึ่ง เพราะจะรู้สึกดีมากเลยใช่ไหม (ใช่) บางทีอยู่ติดกันมาก แล้วมันเห็นชัดจนรับไม่ไหวแล้ว ถอยไปสักหน่อยหนึ่งเถอะใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นศิษย์จำไว้นะของทุกอย่างในโลกที่ศิษย์บอกว่าอยากมาก โลภมาก หลงมาก อย่าไปเอามันมาอยู่ใกล้ เพราะพอถึงเวลาเอามาอยู่ใกล้แล้วศิษย์ควบคุมมันไม่อยู่ ศิษย์จะทุกข์เพราะตัวตนเอง ฉะนั้นถ้ามีอะไรอยากมาก มองให้ชัดวางให้ลงแล้วสิ่งนั้นจะไม่บดบังปัญญาและความจริงที่เรามองเห็น แต่คนไม่ใช่ อยากก่อน ขอให้ได้ก่อน ทุกข์ช่างมัน แล้วผลสุดท้ายเป็นอย่างไร แล้วใครทำ มันไม่มีดีหรือเราไม่ดี (เราไม่ดี)
ฉะนั้นศิษย์จำไว้นะถ้าอยากอยู่ในโลกอย่างไม่ทุกข์ จงแค่ยืมใช้แล้วปล่อยวางไป เมื่อใดที่ศิษย์หวังจะครอบครอง ศิษย์จะต้องยอมรับความจริงว่าสิ่งที่ศิษย์ครอบครอง ถ้ามันเปลี่ยน อาจารย์ถามจริงๆ คนที่ศิษย์รักแต่ก่อนหน้าเขาเป็นแบบนี้ไหม (ไม่) แล้วตอนนี้หน้าเป็นแบบนี้ใช่ไหม (ใช่) แล้วต่อไปจะเปลี่ยนอีกไหม (เปลี่ยน) รับได้ไหม (รับได้) ฉะนั้นจำไว้นะสิ่งที่ศิษย์บอกว่ามันสวย มองให้ดีๆ ถึงเวลาถ้ามันเหี่ยว มันดำ มันแก่ มันหง่อม ศิษย์ก็ต้องรับให้ได้เพราะศิษย์อยากมีมันใช่ไหม (ใช่)
ถ้าอยากมีแล้วไม่ทุกข์จงแค่มองให้ชัดแล้วปล่อยวาง อย่าไปรักอย่าไปอยากเลยแล้วจะไม่ทุกข์ อาจารย์แต่ถ้ารักแล้วอยากไปแล้วล่ะจะทำอย่างไร ศิษย์เข้าใจไหมว่าศิษย์ว่าเขาเหี่ยวศิษย์ก็ (เหี่ยว) ศิษย์ว่าเขาไม่ดีศิษย์ก็ (ไม่ดี) ฉะนั้นให้อภัยเขาก็เหมือนให้อภัย (ตัวเอง) อย่ามัวแต่ไปจับผิดเขาแล้วลืมดู (ตัวเราเอง) เพราะว่าตัวเองว่าเขาแก่มากเท่าไรเราก็แก่ (มากเท่านั้น)
ฉะนั้นถ้าศิษย์อยากอยู่บนโลกแห่งความจริง แล้วอยากเข้าใจโลกใบนี้ศิษย์จงมองคนให้ชัด ถ้าศิษย์มองคนชัดศิษย์จะรู้ว่าใดๆ ในโลกไม่น่ายึด ไม่น่าเอา ไม่น่าอยากและไม่น่าเกลียด ถึงที่สุดของความเป็นคนคืออะไร มันหาตัวตนที่แท้จริงไม่ได้ ศิษย์เอารูปตอนอนุบาลหนึ่งมาดูกับตอนนี้เปลี่ยนไหม (เปลี่ยน) ถ้าเป็นของศิษย์ศิษย์สั่งมันสิ แกอย่าเปลี่ยน แกอย่าแก่ มันฟังศิษย์ไหม (ไม่ฟัง) แกอย่าทุกข์มันทุกข์ไหม ความทุกข์คือสภาพที่ทนไม่ได้ เปลี่ยนแปลงไปเรื่อย แล้วเราควรหรือที่จะยึดว่าเป็นของเรา ควรหรือที่เราจะยึดมั่นว่าใครมาทำร้ายแล้วเราต้องเกลียดมัน แต่เราควรเข้าใจจริงไหม (จริง) ฉะนั้นวิธีการของอาจารย์ก็คืออยู่ในโลกจงรู้จักยืมใช้ ยืมตัวนี้ใช้ แล้วถึงเวลาจะเหี่ยวมันจะแก่ก็ปล่อยไป เราห้ามแก่ได้ไหม (ไม่ได้) เราห้ามตายได้ไหม (ไม่ได้) เราห้ามไม่ให้เจ็บได้ไหม (ไม่ได้) แล้วเราจะยึดไหม (ไม่ยึด) จริงหรือ (จริง)
อาจารย์เพิ่งเห็นล่าสุดเลยนะ มีคนกำลังกินเหล้ากันอยู่ กินกันไปกินกันมาคึกไหม (คึก) ไม่รู้นึกคึกอย่างไรเอาเท้าถีบเพื่อนตกเก้าอี้เลย แล้วรู้ไหมว่าคนที่ถูกถีบตกเก้าอี้เขาแค้น พอหายเมา เขาไปฆ่าคนที่ถีบตกเก้าอี้แล้วเผาทั้งเป็น ฉะนั้นศิษย์บอกอาจารย์ อบายมุขไม่เป็นไรหรอกกินนิดกินหน่อย เหล้ากินนิดกินหน่อยใช่ไหม เล่นกับเพื่อนสนุกสนานนิดๆ หน่อยๆ ใช่ไหม ฉะนั้นศิษย์เอยขึ้นชื่อว่าคนเรายืมใช้ แต่ถ้าเรายืมใช้แล้วเราพูดไม่ระวัง ทำไม่คิด คนที่โดนทำเขาคิดมันเจ็บ แล้วตอนนั้นศิษย์จะขอโทษหายไหม เขาไม่รอศิษย์ขอโทษเลยนะ เขาจำได้จนถึงพรุ่งนี้แล้วมันก็ฆ่าเอาเผาทั้งเป็นเลยนะ
ฉะนั้นก่อนที่จะปล่อยอารมณ์ไปตามความอยาก ไปตามอบายมุขขอให้ศิษย์คิดให้ดีๆ ได้หรือไม่ เราจะได้ไม่ทำผิดพลาดแล้วชีวิตมันมีค่ายิ่งกว่านั้น แล้วเป็นอย่างไรได้ดีไหม คนที่ฆ่าก็ไม่ได้ดี คนที่ถูกฆ่าได้ดีไหม (ไม่ได้) แล้วเราควรปล่อยให้ชีวิตเป็นแบบนี้ไหม (ไม่ควร) ฉะนั้นทำอะไรขอให้คิดให้ดีๆ ยิ่งเพื่อนสนิทกันมากเท่าไร ก็เพราะสนิทมากวางใจมากแต่ศิษย์ทำเขาเจ็บ ไปถีบเขาแล้วตกเก้าอี้ เขาไม่พอใจ นี่แค่กรรมนิดเดียวเองนะ แล้วกรรมที่ศิษย์ไปด่าคนไม่ระวังล่ะ แล้วกรรมที่ศิษย์ไปกินเขาล่ะ ไหวไหม แล้วถ้าเขามาขอทวงคืนล่ะ ไม่เป็นไรอาจารย์ เดี๋ยวศิษย์ใส่บาตร อุทิศส่วนกุศล บางทีเขาไม่รอศิษย์ใส่บาตร อุทิศส่วนกุศลนะ เขากลับมาเอาศิษย์เลย ใช่ไหม (ใช่) ฉะนั้นเราไม่ควรประมาทในการดำเนินชีวิต ขอให้ทำอะไรคิดไตร่ตรองให้ดี คิดถึงธรรม ทำอย่างคนซื่อตรงไหม ทำอย่างคนมีธรรมไหม และทำแล้วอย่าตกเป็นทาสของกิเลสอารมณ์ได้หรือไม่ (ได้) แล้วเราจะได้ไม่ต้องมาชดใช้เวรกรรมที่ศิษย์เป็นผู้ก่อ จริงหรือไม่ (จริง) ฉะนั้นขอให้รู้จักระมัดระวังตัวเองได้หรือไม่ อะไรที่เป็นสิ่งที่ไม่ดีจง (อย่าทำ) อะไรที่เป็นสิ่งที่ดีจงพยายาม (ทำ)
อย่างนั้นอาจารย์ถามหน่อยนะ ก่อนอาจารย์กลับ อะไรไม่ดีที่เราไม่ควรทำเลย และอะไรดีๆ ที่เราควรจะทำบ่อยๆ (กรรมชั่วไม่ควรทำ ควรทำแต่กรรมดี, ความคิด) ความคิดเป็นสิ่งที่ศิษย์ต้องรู้เท่าทัน ฉะนั้นมีอะไรมากระทบจงมีสติรู้ทันความคิด ไม่ปรุงแต่ง รู้ตรงๆ รู้ซื่อๆ รู้แล้วปล่อยมันไป เพราะสรรพสิ่งมีเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป โดยที่เราไม่ต้องพยายามไปกดมันเลย ขอแค่เวลาโดนกระทบอย่าปรุงแต่ง เขาตีฉัน เขาด่าฉัน เขาทำร้ายฉัน ขอแค่รู้ตรงๆ ซื่อๆ ไม่โกรธ แค่กระทบ แล้วก็จะจบไปเอง นึกออกไหม ยังนึกไม่ทันใช่ไหม เหมือนเวลาอาจารย์ตีแบบนี้ เจ็บไหม (เจ็บแล้วก็หายไป) มันจบไปแล้ว แต่ความคิดเราไม่จบ ถูกไหม ธรรมะสอนให้อยู่กับปัจจุบันขณะ แต่มนุษย์ชอบเอาความโกรธในอดีตมาลาก แล้วก็เคืองแค้นคนที่ตี ทั้งที่จริงๆ จบไปแล้ว แต่ความคิดเรามันไม่จบ เขาเรียกว่า เขาตีเราแค่หนึ่งที แต่ความคิดของเราไม่ยอม เหมือนถูกตีหลายๆ ที ใช่ไหม ศึกษาเยอะๆ จะได้เข้าใจ มีอะไรอีก (คิดก่อนทำเสมอ, ไม่ควรใจร้อน) ฉะนั้นขอให้ใจเย็นๆ
(ให้มีสติ) ขอให้มีสติ ฉะนั้นเวลาโดนอะไรกระทบก็ยังมีสติ เพราะมันเกิดขึ้นแล้วมันก็จบแล้ว
(รู้จักไม่โลภ) ทำได้ไหม คนที่จะทำได้ก็ต่อเมื่อ รู้พอ รู้พอก็พบสุข ที่เหลือก็คือกำไรชีวิต แต่ถ้าไม่เคยพอ หาเท่าไรมันก็ไม่มีสุข จริงไหม ทำให้ได้นะ
(เดินสายกลาง คิดดีทำดี ทำให้จิตใจบริสุทธิ์) แต่บางครั้งก็อย่ายึดติดดี จนทำให้รับเรื่องร้ายไม่ได้ การเดินสายกลางคือยอมรับความจริง ไม่ว่าอะไรจะเกิด มันจะดีจะร้ายก็ยอมรับความจริง ใช่หรือไม่
(เราควรตั้งสติก่อนที่เราจะทำอะไรทุกเมื่อ) ตั้งสติระลึกเสมอว่า สิ่งที่ทำเมตตาไหม จำไว้ว่าเวลาจะทำอะไรเมตตาไหม ถ้าไม่เมตตา อย่าทำ ถ้าไม่ซื่อตรงอย่าทำ เอาแค่สองอัน สติ เมตตา (ต้องตั้งสติยึดมั่นในความเมตตาและความซื่อสัตย์) ทำให้ได้นะ
(มีสติสัมปชัญญะที่เพียบพร้อมมั่นคง แล้วก็ทำใจให้นิ่ง ปล่อยวางทุกอย่าง) ปล่อยวางทุกอย่าง อย่างนั้นแปลว่าอะไรก็ไม่ทำเลยใช่ไหม ไม่ใช่นะ จงรู้ว่าทุกสิ่งมีเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป บางทีเราไม่ต้องพยายามไปยึดอะไร มันก็จบของมันไปเอง แต่บางทีเรามักจะไม่ค่อยยอมจบอะไรง่ายๆ สงบแปลว่ายอมจบ วุ่นวายแปลว่าไม่ยอมจบ เข้าใจที่อาจารย์พูดไหม
(รู้เท่าทันความคิดและจิตใจของตัวเอง) รู้เท่าทันความคิดและจิตใจของตัวเอง ต้องฝึกนะ ฝึกทุกวันที่ใจเราโดนกระทบ อารมณ์คือสิ่งที่กระทบ ฉะนั้นถ้าเกิดอารมณ์แปลว่ามากระทบแล้วเรารับไม่ได้ ฉะนั้นถ้าเรารู้เท่าทันก็แค่ ยอมรับแล้วก็ตั้งสติ ใช่หรือไม่ ทำให้ได้นะ ใจเย็นๆ เข้าไว้
(คิดดี ทำดี มีเมตตา) คิดดี ทำดี มีเมตตา ให้ได้อย่างนั้นจริงๆ นะ
(เป็นศิษย์ที่ดี และกตัญญู) เป็นศิษย์ที่ดีและมีความกตัญญูรู้คุณ ทำได้นะ ไม่แอบนินทาอาจารย์ ใช่หรือไม่
(การมองโลกไปตามความเป็นจริง ไม่ใส่ร้ายปรุงแต่งเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันเรามากจนเกินไป อย่างเช่นการมองโลกในแง่ร้ายเกินไป ก็จะทำให้เราทุกข์ใจ มองโลกในแง่ดีเกินไปก็จะทำให้เรายึดติด) ฉะนั้นมองตามความเป็นจริง อะไรจะเกิดก็กล้ายอมรับ แม้จะต้องสูญเสีย แม้จะต้องพลัดพราก แม้จะต้องเจ็บปวด พูดง่ายแต่ทำไม่ง่ายเลยนะ ใช่ไหม เพราะความจริงมีหลายบทเรียนที่เราจะต้องเรียนรู้ และบทเรียนนั้นคือชีวิตนะ มีพบก็มีพราก ฉะนั้นทุกครั้งที่มีสุข อย่าลืมความทุกข์
(มีความจริงใจ) เกิดเป็นคนต้องมีความจริงใจ จริงใจหรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าความซื่อสัตย์ ซื่อตรง
(อะไรจะเกิดก็ให้มันเกิด ใช้สติควบคุมแล้วแก้ปัญหาให้ถูกต้อง) แค่ไม่ว่าอะไรจะเกิดก็ขอบคุณแล้ว ก็รู้สึกดีแล้ว แม้สิ่งที่เกิดนั้นมันจะทำให้เราสูญเสียก็ตาม จำไว้นะศิษย์เอ๋ย (ความดี สติ สมาธิ ความมีเหตุมีผล) อาจารย์อยากจะบอกให้นะศิษย์ คำว่าเหตุผลทุกคนก็มีเหตุผล แต่บางครั้งเหตุผลอาจทำให้เราตัดสินใจอะไรได้ไม่เที่ยงเท่ากับความเป็นจริงแห่ง
สัจธรรม เพื่อนก็มีเหตุผล ศิษย์ก็มีเหตุผล แล้วเหตุผลใครควรยอมล่ะ
สัจธรรม เพื่อนก็มีเหตุผล ศิษย์ก็มีเหตุผล แล้วเหตุผลใครควรยอมล่ะ
(ใช้สมาธิ สติก่อน) มองตามความเป็นจริง การคิดตามเหตุผลบางครั้งก็เข้าข้างตัวเอง ใช่ไหม (ใช่)
(ควบคุมความรู้สึกตัวเองให้ได้) ทำให้ได้นะ
(สิ่งที่ควรทำคือกตัญญูต่อพ่อแม่ สิ่งที่ไม่ควรทำคือลดความอยากของตัวเราเอง) ถึงเวลาอย่าลืมคำพูดตัวเอง ถ้าทำได้ก็นับว่าประเสริฐแล้ว
(สิ่งที่ดีกับสิ่งที่ไม่ดี) อย่างเช่น เห็นใครได้ดี อิจฉาริษยาควรไหม (ไม่ควร) เห็นใครได้ดีแอบนินทาว่าร้าย ควรไหม (ไม่ควร)
(ควรปล่อยวาง) ควรปล่อยวางหรือ อาจารย์ว่าสู้ยินดีกับเขา มีสุขกับเขานั่นประเสริฐกว่านะ ใช่ไหม
(ไม่ควรมองใครว่าสวยกว่าหรือขี้เหร่กว่าตัวเอง, คิดดี ทำดี ประพฤติดี ปฏิบัติดี) สิ่งที่จะช่วยโน้มนำความคิดให้ไม่ไหลไปทางผิดได้ก็คือ คุณธรรมและความจริง ที่เรียกว่าสัจธรรม
(ให้มีปัญญาศรัทธาในสิ่งหนึ่ง) ขอให้ศรัทธาในความเป็นจริงและเชื่อมั่นในความเป็นจริงที่มันอยู่ในตัวศิษย์ทุกคน และความจริงนี้เราก็หนีไม่พ้น คือทุกสิ่งทุกอย่างล้วนไม่เที่ยง เป็นทุกข์และว่างเปล่า เราหนีไม่พ้น ขอแค่เพียงเข้าใจก็จะไม่ทุกข์กับมัน ใช่ไหม
(ไม่กินเหล้า ไม่เที่ยวเตร่) แล้วหัวหน้าของอาจารย์กินเหล้าไหม (ทานบ้าง) แล้วควรจะกินไหมตอนนี้ (พยายามจะหยุด) หยุดเลยดีกว่านะ เพราะเวลาเรากินเหล้า เรากินเหล้าหรือเหล้ากินเรา (เหล้ากินเรา) ก็รู้นี่ใช่หรือไม่ เวลากินแล้วมันหยุดได้ไหม เคยไหมเป๊กเดียว (บางทีสักเป๊กก็ไม่อยู่เลย) แล้วถ้าเกิดเรื่องเกิดราวขึ้นมามันคุ้มไหม (ไม่คุ้ม) ฉะนั้นอย่าไปกินมันดีไหม (ดี) อย่างนั้นอาจารย์บอกบุญได้ไหม (ได้)
(ไม่ควรยึดติดเพราะว่าไม่มีอะไรเป็นของเรา) ปรบให้ศิษย์ท่านนี้หน่อยนะ ตอบได้ดีมากเลยนะ ไม่เสียทีที่อาจารย์พูดมาตั้งเยอะ
(พระอาจารย์เมตตากับหัวหน้าชั้น)
หัวหน้ารู้เรื่องหรือยัง (รู้แล้ว) ถ้าอย่างนั้นถ้าอาจารย์ขอบิณฑบาตต่อไปศิษย์จะกินเหล้าไหม (ไม่กิน) อย่างนั้นรับแอปเปิลไหม (รับ) รับแปลว่าจะไม่กินใช่ไหม (ครับ) ปรบมือให้หัวหน้าหน่อย ทำให้ได้นะศิษย์ ตอนนี้เหล้ามันกินศิษย์ ต่อไปเหล้ามันจะกินทั้งตัวแล้วทำให้ศิษย์ตายและเวียนว่ายไม่จบสิ้นนะ ทำให้ได้นะ รับปากแล้วถ้ากินแอปเปิลไปทำไม่ได้มันจะเป็นพิษนะ แต่ถ้ารับปากอาจารย์แล้วกินแอปเปิลไปแล้วทำได้ แอปเปิลนี้จะเป็นยาเอาไหม (เอา) อย่างนั้นถ้าเพื่อนชวนดื่มสักกรึ๊บหนึ่งเอาไหม (ไม่เอา) ทำให้ได้นะศิษย์เอ๋ย ใครอยากได้แอปเปิลแบบนี้บ้าง
(พระอาจารย์เมตตากับนักเรียนที่ออกมานำร้องเพลง)
ได้แอปเปิลแล้วใช่ไหม ไม่เหมือนกันนะลูกนั้นกับลูกนี้ เอาแล้วทำให้ได้นะ รักษาสัจวาจายิ่งชีวิต ถ้าทำได้ก็เป็นมงคลกับชีวิตศิษย์เอง มีใครจะเอาแอปเปิลอีกไหม ทำได้ใช่ไหมศิษย์ มั่นใจนะ อย่าลืมชวนเขาไปอัดเพลงนะ แอปเปิลลูกนี้ไม่เหมือนลูกนั้นนะ ลูกนั้นมีโอกาสเอาไปผูกบุญให้กับคนอื่นเพื่อสร้างบุญต่อ แต่ลูกนี้กินเพื่อรักษาดูแลตัวเองนะ ลูกนั้นมีโอกาสเอาไปสร้างบุญต่อให้กับคนที่มีคุณ ทำให้ได้นะศิษย์ มีใครอีกไหม ถ้าไม่มีอาจารย์กลับแล้วนะ
ฝ่ายหญิงกินเหล้าไหม (ไม่กิน) เบียร์กินไหม (ไม่กิน) การพนันเล่นไหม (ไม่เล่น) หวยล่ะ เปลี่ยนจากเล่นหวยเป็นเก็บเงินดีกว่านะ
อย่างนั้นวันนี้อาจารย์กลับดีกว่านะ มีโอกาสคงได้มาผูกบุญกับศิษย์อีกครั้ง ขอให้ศิษย์อย่าทิ้งโอกาสของตัวเองก็พอ ขอให้มุ่งมั่นบำเพ็ญ การบำเพ็ญไม่ใช่เรื่องยาก แค่รู้จักเข้าใจชีวิต เข้าใจธรรม ธรรมไม่ได้สอนเรื่องอิทธิปาฏิหาริย์ แต่ธรรมสอนให้เรารู้จักมองโลกตามความเป็นจริง โดยการรู้ เท่าทันกายใจของตนว่ากายใจของตนนี้ต้องวางใจให้เป็นกลาง ไม่ว่าอะไรมากระทบ ไม่ว่าอะไรมาทำให้สะเทือนใจ ก็ขอให้รักษาใจเป็นกลาง ไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลง มองให้ถึงที่สุด ไม่มีใครน่าเกลียดในโลกนี้ มองให้ถึงที่สุด ไม่มีใครน่ารักหรอกในโลกนี้ ใช่ไหม (ใช่) เพราะถ้าเราเข้าใจความเป็นจริงในโลกนี้ เราจะอยู่บนโลกได้อย่างไม่ทุกข์ ถึงจะทุกข์ขนาดไหนก็เข้าใจและไม่ทุกข์กับมัน อาจารย์อยากให้ศิษย์เข้าใจธรรมตรงนี้ เพื่อเอามาใช้ในชีวิต เวลาเจอเรื่องหนักๆ จะได้รับได้ ก้าวต่อไป เพราะชีวิตยังมีเรื่องราวอีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นความแก่ ความเจ็บ และความตาย ศิษย์รับได้ไหม ศิษย์พร้อมหรือเปล่า ถ้าเกิดความตายนั้นมาถึง ศิษย์ดีหรือยัง ถ้ายังไม่ดีพอตายไปก็ตกนรก ฉะนั้นจำไว้นะศิษย์ถ้ายังไม่ดีอย่าเพิ่งตาย รักษาตัวเองให้รอดและแก้ไขเปลี่ยนแปลงตัวเอง ทำให้ดียิ่งขึ้น ดีไหม (ดี) เพราะนรกมีคนเต็มแล้ว สวรรค์ไม่มีใครเลย ใช่ไหม (ใช่) แอบไปมาแล้วหรือ สวรรค์จะมีที่สำหรับคนที่ทำดีโดยไม่หวังผล แต่ถ้าทำดีแล้วขอผลอีก สวรรค์ก็ทำให้เรากลายเป็นสิ่งที่เวียนว่ายตายเกิดได้
ทำดีอย่าหวังแค่สวรรค์ ถ้าหวังสวรรค์ก็ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีก ฉะนั้นทำดีต้องหวังพระนิพพานเลย ไม่ยึดติด ไม่มีตัวตน นั่นแหละที่ที่สุขที่สุด ไปให้ถึงนะศิษย์เอย ดูแลชีวิตตัวเองให้ดี อย่าหลงผิด หลงพลาด เพราะตอนนี้ศิษย์อยู่ในการควบคุมของอาจารย์ แต่ถ้าพ้นไปจากนี้ ศิษย์ต้องดูแลตัวเอง เพราะชีวิตพลาดครั้งหนึ่ง เจ้ากรรมนายเวรเขาไม่ปล่อยนะ ศิษย์ทำเขาขนาดไหน เขาก็เอาคืนมากกว่าขนาดนั้น และถ้าทำศิษย์ไม่เจ็บ เขาก็จะทำคนที่ศิษย์รักที่สุดให้เจ็บปวด ศิษย์อยากได้แบบนั้นหรือ (ไม่) ฉะนั้นก่อนจะทำร้ายใคร ก่อนจะพูดอะไร ก่อนจะคิดทำอะไร ขอให้ไตร่ตรองให้ดี อย่าสร้างบาป อย่าสร้างกรรม อย่าเบียดเบียนใคร และอย่าเอาชีวิตใครมาบำรุงบำเรอชีวิตเราเลย ได้ไหมศิษย์เอย (ได้)
ศึกษาธรรมเพื่อฝึกเมตตาจิต กลับสู่หนทางธรรมอันเดิมแท้ ที่ศิษย์ทอดทิ้งมานาน มีโอกาสคงได้มาผูกบุญกันอีกนะศิษย์ อย่าไปผูกใจเจ็บ อย่าจองเวรจองกรรมเลย ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนเกิดขึ้นแล้วก็จบ แต่คนที่ไม่จบคือใจของเราใช่ไหม (ใช่) ถ้าไม่จบมันก็เจ็บ แต่ถ้ายอมจบมันก็ไม่เจ็บ จริงไหม