西元二00六年 歲次丙戌五月廿九日 大眾恭求仙佛慈悲指示訓
วันเสาร์ที่ ๒๔ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๙ สถานธรรมฉือหัง
กรุงเทพมหานคร
สาธุชนกราบขอประทานพระโอวาทชี้แนะ
ปลูกต้นไม้สิบปีอาจเห็นผล แต่สร้างคนใช้เวลามากกว่านั้น
จงให้ความสำคัญกับสิ่งสำคัญ และความไม่สำคัญอย่างพอดี
เราคือ
องค์ประธานคุมสอบสามภูมิ รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่แดนโลกีย์ เคียมคัล
องค์มารดา ถามเมธีทุกท่านเกษมฤๅ
ขอทุกคนจิตสงบตั้งใจฟัง ฮวา ฮวา
ธารศรัทธาไหลหนุนเนื่องไม่ขาดสาย ความตั้งใจที่ปฏิบัติจึงเห็นผล
อย่าเอาแต่คิดเข้าข้างให้กับตน ความกังวลต้องยิ่งลดจึงจะดี
ใช้ความเครียดที่มีให้เกิดประโยชน์ ไม่ปล่อยวางเป็นโทษกับชีวิต
การกระทำและปวงเหล่าความคิด ต้องใช้จิตที่มีธรรมเข้าควบคุม
แสวงหาความสำเร็จให้กับตน ต้องอดทนในสิ่งที่ทนยาก
เกิดเป็นคนอย่าได้กลัวลำบาก เพื่อท้องปากอย่าลืมดูแลจิตใจ
จงศึกษาในสิ่งที่ไม่รู้ บากบั่นดูความสำเร็จไกลแค่ไหน
การสร้างความสำเร็จเป็นเรื่องง่าย แต่รักษาให้คงไว้ยากยิ่งกว่า
รู้จักล้มคนใช้ธรรมไม่เจ็บนาน พยายามอย่าชั่วกาลก็หมดสิ้น
ศิษย์น้องต่างอยู่ในโลกแดนราคิน[๑] ใช้ชีวินอย่างรอบคอบแลระวัง
สองวันนี้ประชุมธรรมศึกษาธรรม รู้จักฟังรู้จักนำไปปฏิบัติ
คนทำได้ต้องดำเนินอย่างเคร่งครัด อย่าเที่ยววัดสั้นยาวให้หมางใจ
ชีวิตคนเป็นเรื่องสำคัญยิ่ง คนรู้จริงในโลกนี้มีไม่มากหนา
ต่างไม่อาจทนได้หลายเวลา จงหันมาใช้ความกล้าในทางดี
จงศรัทธาความว่างเปล่าสองมือตน คนฝึกฝนย่อมทำได้ดีมากกว่า
จะต้องให้เวลากับตนนา สร้างคุณค่าแห่งจิตใจสู่ปวงชน
ในวันนี้เป็นวันแรกอาจว่าแปลก อย่าแบ่งแยกภาวะธรรมล้วนเป็นเอก
ชีวิตนี้อย่าแขวนไว้กับตัวเลข การบำเพ็ญเป็นปัจเจก[๒]แต่ร่วมกัน
หวังศิษย์น้องจงตั้งใจฟังธรรมะ การลดละอยู่คู่ตนไม่ไกลห่าง
วนเวียนว่ายเพราะตามใจตนไม่วาง อย่าได้สร้างบาปกรรมไว้ติดตน
ในวันนี้ไม่กล่าวความให้มากไป ศิษย์พี่ได้รับบัญชาคุมชั้นเรียน
หวังศิษย์น้องเมื่อเข้าใจได้แปรเปลี่ยน ตนเองเพียรตนเองได้เท่านั้นเอง
จรดวางพู่กันลงคุมชั้นเรียน
ฮวา ฮวา หยุด
วันเสาร์ที่ ๒๔ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๙ สถานธรรมฉือหัง กรุงเทพมหานคร
พระโอวาทหนึ่งในแปดเซียนท่านหลันไฉ่เหอ
มีความรู้ถ้วนทั้งทางโลกและทางธรรม ไม่อาจนำพ้นเหตุแห่งทุกข์ได้
รู้กับทำดั่งกระจกขวางจิตใจ แม้รู้ดีสุดท้ายใจพ่ายเหมือนเดิม
เราคือ
หนึ่งในแปดเซียนหลันไฉ่เหอ รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่แดนมายา แฝงกายอัญชุลี
องค์มารดา ถามเมธีทุกท่านอยากสนทนาธรรมกับเราหรือเปล่า
จงมีฝันที่พาชีวิตสูงค่า ฝันลืมตาตื่นโลกแปลกยวนใจ
ปลุกให้ตื่นใจหลับยังรุกไล่ ทุกข์ใหม่ใหม่ไม่ปลงตามไม่ทัน
คนตื่นคนปลงใจคนไม่ลง พิจารณาคนต้องหลงไม่อาจมุ่งมั่น
ในประโยชน์มีทุกข์ตื่นในประโยชน์นั้น ครองตนโดยธรรมในกันเป็นปรัชญา
ค่ำคืนไม่ฝืนเพียรต้องพักผ่อน คนเมืองร้อนแดดแจ้งสู้งานหนา
เก่าชะรอยในใหม่คนรู้สร้างค่า บทเรียนเก่าหยุดตนช้าแต่แม่นยำ
ปัญหาชีวิตหยอกคนนิ่งไม่แท้แน่ ไม่คิดกลับแจ้งแต่แน่ใจช้ำ
ความทุกข์ไม่นอกใจอย่าปล่อยนำ จิตกวัดแกว่งแต่เอาธรรมปลอบประโลม
มีปัญญาเหนือความเขลาด้วยทบทวน บำเพ็ญส่วนหยุดใจยังเราเปลี่ยนโฉม
นักปฏิบัติลัดมาพบนักพูดโน้ม ทักษะโคมตนในตนถือนำทาง
มีอะไรเป็นของตนก็หาไม่ คนอยู่เป็นตนเอาใจละเอียดย่าง
ซ่อนละโมบพ้นทางธรรมแม้นเยื้องย่าง คนพูดอย่างทำอย่างกรรมหนักเกิน
ฮา ฮา หยุด
พระโอวาทหนึ่งในแปดเซียนท่านหลันไฉ่เหอ
มีคำกล่าวว่า “มีแขนมีขาแต่ไร้ใจ” แขนขาก็ทำงานไม่ได้ใช่หรือไม่ (ใช่) จะลุกก็ยังลุกไม่ไหว จะเดินก็ยังเดินไม่ไหว
เขาบอกว่าถ้าเรามีใจแม้ขาจะพิการเราก็สู้ได้จริงหรือไม่ (จริง) ฉะนั้นเราอยู่ในโลก บางครั้งต้องถามตัวเราเองว่ากายป่วยหรือใจป่วยใช่ไหม
(ใช่) แล้วที่ชอบพูดว่าทำไม่ได้นั้น กายทำไม่ได้หรือใจไม่เอา
(ใจไม่เอา)
แล้วเคยได้ยินไหมว่า
มีทั้งกายที่เข้มแข็งและก็หัวใจที่มั่นคง แต่กลับทำอะไรไม่ได้เพราะอะไร
(ขาดความมั่นใจในตัวเอง) กายเราก็ปกติ
ใจเราก็ปกติ แต่ทำไมถึงทำอะไรไม่ได้ เพราะอะไร (ขาดความมุ่งมั่นศรัทธา, พลังจิตไม่เข้มแข็ง) เพราะขาดการสนับสนุนใช่ไหม (ใช่) บางทีเรามีทั้งแรง
มีทั้งหัวใจที่อยากจะทำนั่นทำนี่ แต่บางทีขาดพลังคนช่วยหนุนนำและผลักดันถูกหรือไม่
(ถูก) แต่ถ้าเกิดว่าเรามีปัญญา
เราย่อมหาทางออกได้ใช่หรือไม่ (ใช่)
เคยได้ยินคำว่า “เล็กพริกขี้หนู”
ไหม แล้วเคยได้ยินไหมว่าพริกขี้หนูเม็ดนิดเดียว
แต่โดนตรงไหนทำให้คนตัวใหญ่ล้มลงได้ ท่านมีทั้งกาย หัวใจ และมีปัญญาที่ดี
เราถามคำถามง่ายๆ พริกขี้หนูเม็ดเล็กๆ โดนตรงไหนของคนแล้วทำให้คนล้มตึงได้ (ตา) แล้วมดตัวเล็กๆ โดนตรงไหนที่ทำให้คนตายได้ ไม่ต้องถึงตายก็ได้อาจจะพิการได้ (ช่องหู) เห็นไหมว่าความคิดหรืออะไรที่เราคิดว่าเล็กน้อยไม่น่าจะมีพลัง
แต่ถ้าเกิดอยู่ถูกที่อยู่ถูกจุดและอยู่ถูกทาง ก็สามารถแปรเปลี่ยนพลังเล็กๆ
ให้กลายเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่ล้มคนบางคนได้เหมือนกันใช่หรือไม่ (ใช่)
เหมือนกันเราเป็นคนอยู่ในโลกนี้
ถ้าถามท่านในที่นี้ระหว่างดอกไม้ที่ขึ้นอยู่บนดิน
ดอกไม้ที่ปักอยู่บนหน้าอกของบิดามารดาเรา กับดอกไม้ที่ถวายพระ
ถ้าเปรียบเทียบท่านเป็นดอกไม้ ท่านอยากเป็นดอกไม้ที่เลือกอยู่ที่ใด (บนพื้นดิน) เพราะอะไร
(เพราะดอกไม้ที่อยู่บนพื้นดิน เราก็สามารถนำไปอยู่บนหน้าอกของบิดามารดา
หรือนำไปถวายพระก็ได้) เพราะยังสามารถที่จะคิดเอาไปสร้างสรรค์ตรงไหนก็ได้ใช่ไหม
การอยู่กับเราไม่มีอะไรที่ตอบว่าผิดหรือถูกทั้งหมด
ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนเป็นไปได้และเป็นไปไม่ได้ ขึ้นอยู่กับการกระทำของท่าน
ไม่ใช่การกระทำของเรา ฉะนั้นท่านมีความคิดอะไรก็ไม่ผิด กลัวหรือ หรือว่าเกร็ง หรือว่ากังวล ความกลัว ความเกร็ง ความกังวล
ก็เป็นอุปสรรคที่ทำให้มดตัวเล็กก็เป็นมดวันยังค่ำจริงไหม พริกเล็กๆ
ก็กลายเป็นพริกที่ไม่มีวันสร้างโอกาสที่ยิ่งใหญ่ได้ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นอย่ากลัว
เรามีอะไรน่ากลัวหรือ (อยากอยู่บนอกพ่อแม่) เพราะอะไร (เพราะอบอุ่น) เพราะอบอุ่นได้ดูแลได้ใกล้ชิดใช่หรือไม่ (ใช่) ไม่มีใครอยากอยู่บนหิ้งพระบ้างหรือ
ทุกคนสามารถเป็นดอกไม้ เป็นบุคคลที่น่าเคารพได้ถ้าประพฤติดีประพฤติถูกต้องจริงไหม (จริง)
ตัวท่านเองพร้อมจะเป็นดอกไม้ที่อยู่บนดิน
ดอกไม้ที่อยู่บนอก และดอกไม้ที่อยู่บนหิ้งพระ
แล้วแต่ว่าในช่วงขณะที่มีชีวิตอยู่หรือในหนึ่งวันนั้นเลือกกระทำสิ่งใด ในหนึ่งวันเราอาจจะเป็นดอกไม้ที่อยู่บนดินธรรมดาก็ได้
ในหนึ่งวันเราก็อาจจะเป็นดอกไม้ที่อยู่ใกล้ชิดพ่อแม่ ทำให้พ่อแม่ชื่นบานได้ และในหนึ่งวันนั้นเราก็อาจจะสามารถเป็นดอกไม้ที่น่าเคารพรักจนคนยกมือท่วมหัวได้
อยู่ที่ว่าตัวเราเลือกจะอยู่ที่ใด เคยได้ยินปราชญ์โบราณพูดไหมว่า
ถ้าคนเรารู้จักเลือกที่อยู่ให้เป็นประจำ
คนที่เป็นคนธรรมดาก็อาจจะกลายเป็นคนที่มีค่าได้
คนที่รู้จักเลือกที่จะหาคนคุยสนทนาเป็นประจำ คนที่ไม่มีความรู้ก็กลายเป็นคนที่มากความรู้ได้
เคยรู้จักคำว่า “เล็กพริกขี้หนู” แต่เคยคิดมากกว่าเล็กพริกขี้หนูไหม เคยคิดแต่เพียงว่าอย่าดูถูกคนตัวเล็กๆ
คนตัวเล็กถ้าแสดงอานุภาพออกมาอาจจะแสบร้อนได้ใช่หรือไม่ (ใช่)
ตัวทุกท่านก็เหมือนกันอย่าดูถูกว่าตัวเองเป็นเพียงพริกเม็ดเล็กๆ
แต่ถ้าพริกเม็ดเล็กๆ ทุบแล้วก็ขยี้ให้เกิดน้ำ
เหมือนกับกระท้อนที่ยิ่งทุบก็ยิ่งหวาน ชีวิตของมนุษย์ทุกคนก็เหมือนกัน
ไม่ลองลำบากก็ไม่รู้ว่าชีวิตมีค่าขนาดไหน ไม่ลองเจ็บปวดก็ไม่รู้ว่า
ตัวเองเข้มแข็งหรืออ่อนแอเพียงใด เรารู้จักทำให้ร่างกายแข็งแรงได้ แต่ทำไมเราไม่รู้จักฝึกใจให้เข้มแข็ง
ทำอย่างไรเราถึงจะมีใจที่เข้มแข็งก่อนที่เราจะเจ็บปวดแล้วไม่มียาใดรักษา
นั่นก็คือ อย่าเลือกแต่สิ่งที่ชอบ อย่ามองแต่สิ่งที่อยากมอง
แต่บางครั้งต้องมองสิ่งที่ไม่อยากมองบ้าง ฟังในสิ่งที่ไม่อยากฟังบ้าง
เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับหูและก็หัวใจถูกหรือไม่ (ถูก) ถ้าฟังสิ่งที่อยากฟังบ่อยๆ ก็คงเป็นนกติดปีกที่วันใดปีกหักแล้วก็เจ็บปวด
เรายิ้มจนแก้มปริแล้ว
พวกท่านยังยิ้มไม่ออกอีกหรือ ตั้งแต่เรามาจนถึงเดี๋ยวนี้
เรายิ้มตลอดไม่เคยบึ้งใส่ท่าน แต่ทำไมกระจกสะท้อนถึงบึ้งตลอดเลยนะ เคยได้ยินไหมว่า
ถ้าเราตรวจสอบแล้วว่าเราทำถูกและดีแล้ว แต่คนข้างๆ ก็ยังไม่เห็นดีก็อย่าสนใจ
แต่ถ้าเกิดเราทำดีแล้วคนข้างๆ เป็นคนดีแต่ไม่เห็นดีด้วย
เราต้องปรับปรุงเปลี่ยนนิสัยใช่ไหม (ใช่)
ในชีวิตเราอะไรบ้างที่เป็นเหมือนมด
ที่กัดเราทีก็ทำเราล้มตึงหรือเป็นเหมือนพริกที่โดนนิดนึงก็เจ็บปวดรวดร้าว (ปัญหาและอุปสรรค) ทุบกระท้อนกระท้อนถึงจะหวานหรือ
ต้องรอคนมาบี้พริกแล้วพริกถึงจะรู้ว่ามีพิษสงหรือ เราปลุกตัวเองได้หรือไม่
(ได้)
ชีวิตของเราจะคิดพึ่งพาใครตลอดมันเป็นไปไม่ได้ ตัวเราเองต้องพึ่งตัวเราเอง
ไม่เช่นนั้นถึงเวลาเราต้องอยู่ตัวคนเดียวแล้วจะเอาตัวไม่รอด
คนที่รักที่สุดสักวันก็ยังต้องจาก คนที่ใกล้ชิดที่สุดสักวันก็ต้องพลัดพราก
ของที่ศักดิ์สิทธิ์มีค่าที่สุดสักวันยังสูญหาย
ฉะนั้นจงหาความศักดิ์สิทธิ์และความศรัทธาเริ่มต้นที่ตนเองก่อนดีไหม (ดี) อย่ามัวแต่ไปหาแต่ภายนอกแล้วลืมคุณค่าหรือดูแคลนตัวเองภายในเลย
เมื่อยหรือยัง (ยังไม่เมื่อย) ยืนได้กี่ชั่วโมง
เราบอกท่านเป็นชั่วโมงแต่ท่านบอกเป็นนาที การประเมินตัวเองสูงๆ
กับการประเมินตัวเองต่ำๆ อันไหนดีกว่ากัน (สูงๆ)
เมื่อสักครู่นี้ทำไมถึงบอกห้านาที
การเลือกอยู่ที่สูงย่อมปลอดภัยกว่าการเลือกอยู่ที่ต่ำใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถึงเวลาทำไมเราชอบคิดร้ายมากกว่าคิดดี
เพราะอะไรทั้งที่บางทีคิดดีก็สามารถทำให้เราสบายใจ
แล้วคนคิดร้ายก็อาจจะเปลี่ยนใจได้ แต่ถ้าคิดระแวง คิดร้ายแล้ว
คนที่ไม่สบายใจและทุกข์ใจที่สุดก็คือ (ตัวเราเอง)
ฉะนั้นอะไรหรือที่แสบทรวงมาก (ความคิดตัวเอง)
ตอนนี้จะประเมินตัวเองว่ายืนได้กี่นาที (หนึ่งวัน) มีคนบอกว่าหนึ่งวัน
เราเห็นดูคอนเสิร์ต สามชั่วโมงยังยืนกันได้ ยืนกันจนลืมเมื่อยไปเลย
ความคิดแรกที่เราจะพูดถึงคือความอยาก คนเราถ้ามีใจอยากหรือมีใจชอบ
สังเกตไหมว่าเหนื่อยแค่ไหน ลำบากแค่ไหนก็ไปถึงได้ถูกไหม (ถูก) และยิ่งถ้าเป็นสุขกับสิ่งที่ทำแม้เจ็บแม้ปวดกัน
ยังพยายามดั้นด้นไปทำจนได้ และการคิดอยากเป็นสิ่งที่ดีไหม (ดี) คนที่ตอบว่าดียืนต่อไป
ใครที่ตอบว่าไม่ดีก็ยืนต่อไป แต่ใครที่ตอบว่าทั้งดีและไม่ดีได้นั่งลง
เพราะคนที่ตอบได้อย่างนี้แปลว่าเข้าใจถึงความอยากและเคยเจอความอยากทำพิษมาแล้วถูกไหม
(ถูก) และเคยเจอความอยากที่ให้ผลดีมาแล้ว
(สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตาให้นักเรียนนั่ง
พิธีกรให้นักเรียนเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั่งก่อน) ทำไมเขาถึงบอกว่าต้องเชิญให้เรานั่งก่อนรู้ไหม
ใครเคยได้ยินคนที่นับถือศาสนาอิสลาม เขาจะมีช่วงหนึ่งที่ให้งดทานข้าวเพื่อให้คิดถึงว่าวันนี้เรามีกิน
วันหนึ่งเราอาจไม่มีกิน ฉะนั้นการที่เขาชวนเรานั่งก่อนก็เพื่อให้ท่านได้รู้ว่า วันนี้เราได้นั่งคนอื่นก็ต้องได้นั่งด้วย
สิ่งนี้ลืมไม่ได้เมื่ออยู่ในสังคม ส่วนใหญ่เราจะคิดว่าเราต้องได้ก่อนคนอื่นที่หลัง
แต่เคยคิดไหมว่าขอแบ่งครึ่งได้เท่าๆ กัน
ถ้าคิดได้ขนาดนี้ก็ถือว่าเป็นคนดีระดับหนึ่ง แต่ถ้าคิดได้ถึงขนาดฉันไม่นั่งคนอื่นนั่งก็ดี
นี่แปลว่าฝึกจิตใจได้สูงขึ้น ฉะนั้นชั่วขณะหนึ่งสามารถวัดความเป็นคนของตัวเราได้
แลกเปลี่ยนภูมิปัญญาธรรมกับเราเอาไหม
ถ้าเอาต้องกล้าๆ ตอบหน่อย
เมื่อสักครู่เราพูดค้างเรื่องความคิดอยากซึ่งมีทั้งดีและไม่ดี
แต่ถ้าอยากแบบใจเร็วด่วนได้ อยากแบบทางลัดดีหรือไม่ (ไม่ดี)
เราอยากเปรียบเทียบว่าคนที่อยากได้อะไรไวๆ
เร็วๆ โดยที่ไม่อาศัยเวลาและประสบการณ์ในการสั่งสมความรู้ทีละเล็กทีละน้อย จึงมีคุณค่าเปรียบเหมือนต้นหอม
ซึ่งออกผลไวก็ตายไว คนที่อยากได้อะไรเร็วๆ และทางลัด
โดยเฉพาะการพนันเป็นสิ่งที่ผิด มักจะเป็นอย่างไร
ผลของคุณค่านั้นก็เหมือนกับต้นหอมที่อยู่ได้ไม่ยั่งยืน แต่ถ้าความอยากนั้นเป็นอยากที่ค่อยๆ
สั่งสมประสบการณ์ เรียนรู้ด้วยความอดทน เรียนรู้จากความลำบากแล้วสำเร็จมาได้ ความอยากนั้นก็จะมีคุณค่าเหมือนต้นไม้ใหญ่
ที่ยิ่งมีความอยากที่ดีอันยิ่งใหญ่เท่าไหร่คนก็ยังรักษาคุณค่า
ความอยากของเราอย่าเป็นอยากที่ตัดตอน
ใครเข้าใจคำว่า “ตัดตอน” บ้าง อย่างเช่นอยู่กับเพื่อนด้วยกัน เพื่อนสำเร็จเรายังไม่สำเร็จ
เราเลยคิดว่าอยากสำเร็จเหมือนเพื่อน เลยถามเพื่อนว่าสำเร็จได้อย่างไร
เราบอกว่าลำบากไม่เอา เอาแต่สำเร็จอย่างเดียวได้ไหม คนส่วนใหญ่มักเป็นอย่างนั้นใช่หรือไม่
(ใช่)
อยากสอบได้ที่หนึ่งแต่ไม่ขยันอ่านหนังสือ
อยากมีชีวิตที่บั้นปลายสุขสบายแต่ตัวเองกลับไม่ขยันขันแข็งทำงาน
หนักไม่เอาเบาไม่สู้ อย่าเป็นคนอยากที่ตัดตอน เลือกแต่สิ่งที่มีคุณค่า
เลือกแต่สิ่งที่ดี แต่ไม่ยอมลำบากมาก่อนแล้วค่อยได้ดี
เช่นนี้จะทำให้ความอยากนั้นเป็นพิษ และความคิดที่อยากนั้นจะทำร้ายใจเรา
ความรัก เป็นพิษที่แสบไหม (แสบ) อยากให้เขารักอย่างเดียว
แต่ไม่เคยปลูกฝังความรักที่ดี เขาจะรักเราอย่างยืนนานไหม (ไม่) เขาจะอยู่กับเราโดยไม่เปลี่ยนใจไหม (ไม่) ฉะนั้นเมื่ออยากได้อะไรในโลก
อย่าตัดตอนเห็นแต่สิ่งที่สมหวัง สิ่งที่สวยงาม
แต่ต้องเป็นความอยากที่เกิดจากการสั่งสมความลำบากมานักต่อนักแล้วประสบผลสำเร็จ
ความอยากนั้นจะเป็นอยากที่ไม่มีใครรังเกียจท่านเลย
เคยไหมว่าทั้งที่พยายามจนถึงที่สุดแล้ว แต่ทำไมเขาไม่รักตอบ อย่างนั้นต้องมาดูอีก
อยากอย่างไรที่ทำให้เกิดพิษได้อีก อยากรู้ไหม (อยาก) นั่นก็คือ มนุษย์ถนัดที่จะมองออก
พอมองออกแล้วเราเห็นอะไรดี และก็เห็นอะไรไม่ดี แต่ส่วนใหญ่เห็นดีมากกว่าหรือไม่ดีมากกว่า
(ไม่ดีมากกว่า) พอเห็นไม่ดีมากกว่า
เราเลยอยากควบคุม พอควบคุมแล้ว ใครในโลกอยากให้ท่านเป็นลูกไก่ในกำมือบ้าง เอาไหม
(ไม่เอา)
เป็นคนรักของฉันต้องอย่างนี้ต้องอย่างนั้น ต้องแบบนี้ต้องแบบนั้น
ต้องมีฉันคนเดียว ต้องมีฉันตามไปทุกหนทุกแห่ง พอเราถนัดที่จะมองออกแล้วชอบมองผิดมากกว่ามองถูก
นอกจากมองผิดหรือมองถูกแล้วก็ชอบมองแล้วครอบงำ
ทั้งที่เราเองยังไม่ชอบให้ใครครอบงำ แต่เราก็ชอบครอบงำคนอื่น ความคิดที่เป็นทุกข์ก็คือ
คิดอย่างครอบงำ ถนัดที่จะมองออกแต่ลืมมองเข้าว่าตัวเองก็ไม่ชอบ
ฉะนั้นอย่าไปทำแบบนั้นกับคนอื่น พอเราไม่สามารถควบคุมเขาได้ ใจเราก็เริ่มคิดว่าสิ่งนี้ก็ไม่ดี
คนนี้ก็น่าเบื่อ คนนี้รักแล้วก็ไม่รัก เริ่มหงุดหงิดกลายเป็นคนที่เบื่อง่ายๆ
แล้วก็มองโลกในแง่ร้าย
ฉะนั้นโลกร้ายไม่เท่ากับใจร้าย จะไปโทษโลกร้ายไม่ได้
โทษใจเราเองต่างหาก พอผิดหวังกับการควบคุมคนให้เป็นอย่างที่ต้องการ
แล้วควบคุมไม่ได้ ก็เริ่มเบื่อ เซ็ง ท้อ
มองอะไรก็พาลไม่ดีไปหมด
ฉะนั้นจึงเห็นใจคนยาก อภัยคนไม่เป็น
และสงสารคนไม่ขึ้น พอจะเห็นใจ
ไม่แน่ใจว่าเขาอาจจะเก็บเงินไปทำอะไรอย่างอื่นหรือเปล่า
หรือจะเชื่อที่เราพูดก็ไม่แน่ใจ ช่างท่องได้ชำนาญเหลือเกิน คล่องเหลือเกิน
ดีเหลือเกินใช่หรือไม่ (ใช่) เลยไม่กล้าเชื่ออย่างสุดใจใช่ไหม (ใช่) อย่างนั้นลองคิดว่าดูละครฉากหนึ่ง
แล้วในละครนั้นสามารถให้แง่คิดที่นำไปใช้ในชีวิตได้ แล้วก็มีอีกเหตุผลหนึ่งคือ
ชอบคิดว่าตัวเองเป็นพระเอก แล้วคนอื่นเป็นตัวประกอบ คิดว่าต้องมีเราเป็นจุดศูนย์กลาง
แต่เราลืมมองออกไปว่า ถ้าเกิดคนทุกคนในโลกคิดว่าตัวเองเป็นจุดศูนย์กลาง
โลกนี้ไม่เต็มไปด้วยคนเห็นแก่ตัวหรอกหรือ
แล้วโลกนี้ไม่เต็มไปด้วยคนที่เอาแต่ใจแล้วมีแต่พระเอก ไม่มีใครเป็นนางโกงหรือใช่ไหม
(ใช่)
ฉะนั้นอย่าคิดว่าตัวเองสำคัญ
ไม่อย่างนั้นจะไม่มีความสำคัญใดๆ ให้คนรักคนเห็น
บางครั้งต้องคิดว่าเราเป็นตัวรองบ้าง เป็นตัวเสริมบ้าง เหมือนคนเล่นฟุตบอล
ถ้าเกิดว่าลูกบอลมาอยู่ใกล้เราแล้วคิดว่าฉันต้องเป็นคนทำแต้ม
ไม่สนใจว่าตัวเองอยู่กลางสนาม หรืออยู่ไกลสนามขนาดไหน จะยิงเข้าประตูอย่างเดียว
คนนั้นก็สร้างความเดือนร้อนให้กับทีมได้ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเราขอให้เป็นตัวผ่านส่งลูกให้กับคนอื่นได้ยิงใกล้ๆ
ไม่ดีกว่าหรือ
บางครั้งเราอยู่ในโลก แม้เขาไม่รักเรา ขอเพียงเรามีสุขที่ได้รักใครก็พอแล้ว
นั่นถึงจะเป็นความรักที่แท้จริง แม้เขาจะไม่เข้าใจเรา
แต่ขอเขาเป็นคนที่ถูกต้องและทำตัวดีงามก็พอแล้วไม่ใช่หรือ ไม่ใช่ว่าต้องตามเราตลอด
คบกับใครเขาเป็นตาเถร ท่านก็คงรำคาญถูกไหม (ถูก)
เขาว่าหนึ่งเราก็หนึ่ง ตอนแรกก็ชอบแต่นานๆ ไปก็เบื่อถูกไหม (ถูก) แต่แปลกพอเขาฉลาดมากหน่อยก็ว่าเขาสู่รู้ใช่หรือไม่
(ใช่) ฉะนั้นอย่าคิดว่าพริกหนึ่งเม็ดอย่างไรก็กลายเป็นหนึ่งเม็ด
บางครั้งพริกหนึ่งเม็ดอาจจะฉลาดรู้จักขยี้
และเอาเม็ดเพาะพันธุ์เพื่อช่วยคนอื่นก็ได้ จริงไหม (จริง) เราบอกความคิดที่สามารถทำพิษไปกี่อย่างแล้ว
จำได้ไหม (อย่าตัดตอน, อย่าครอบงำ , อย่าเห็นแก่ตัว,
อย่าเป็นตัวเอก)
ท่านเป็นอย่างนั้นทั้งสี่อย่างเลยหรือ
พอโดนทีไรก็เลยแสบทุกทีเลย โดนทีไรก็เหมือนไฟเผารนในใจใช่หรือเปล่า (ใช่) ฉะนั้นต่อไปอย่าไปโทษคนอื่น
หันมามองตัวเราเองก่อนว่า เราเผลอมีความคิดแบบนั้นหรือเปล่า
แล้วเราก็จะได้ไม่เป็นคนที่ทำอะไรดีแต่โทษคนอื่นแต่ไม่มองตัวเอง ลองนึกสภาพนะ
ถ้าในสังคม ทุกคนเวลามีเรื่องอะไรเกิดขึ้น หันมามองตัวเองก่อน แล้วก็พูดพร้อมๆ
กันว่า ผมผิดเอง ฉันผิดเอง เราผิดเอง โลกนี้จะไม่น่ารักหรอกหรือใช่ไหม (ใช่) แต่ก็น่ากลัวอย่างหนึ่ง
พอรับผิดแล้วคนกลับมองอย่างตายตัวยึดติด
ทำให้คนไม่กล้าบอกว่าตัวเองเป็นคนผิดจริงไหม (จริง)
โลกเปลี่ยนแปลงทุกวันไหม (เปลี่ยน) คนเปลี่ยนทุกวันไหม แล้วเราชอบยึดติดกับความคิดว่าแบบนี้ก็ต้องเป็นแบบนี้
เคยมองเขาเปลี่ยนไปจากเดิมบ้างไหม (ไม่)
ทุกครั้งที่มองจะต้องเอาไปประเมินในขั้นพื้นฐาน
จึงทำให้เราพลาดโอกาสที่จะเอาข้อดีของคนอื่นมาเสริมข้อด้อยของเรา และสามารถเป็นผู้นำที่ขยายสิ่งที่ดีของผู้อื่นให้มากยิ่งขึ้นเพื่อลดข้อด้อยของตัวเอง
หลายคนมักจะคิดว่าคนนี้นิสัยแบบนี้ แล้วก็เชื่อมั่นว่าต้องเป็นแบบนี้ตลอดไปใช่หรือไม่
(ใช่) อย่างเช่น
หมูหนึ่งตัวจะเป็นหมูหนึ่งตัวตลอดไปไหม เป็นถ้ามันเป็นตัวผู้ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเกิดตัวผู้รู้จักหาตัวเมีย
หมูหนึ่งตัวยังเป็นสองตัวได้
ฉะนั้นสัตว์ที่ขี้เกียจที่สุดยังสามารถเพิ่มจากหนึ่งเป็นสอง
ฉะนั้นในความคิดของมนุษย์เราอย่าได้ยึดติดถือมั่น
ว่าเราจะไม่สามารถกลั่นกรองสิ่งต่างๆ ในโลกมาเสริมปัญญาเราได้
มนุษย์ยังมีทุกข์อะไรอีก นอกจากทุกข์จากความคิดที่ผิดๆ
ทุกข์จากความยึดมั่น แล้วมีทุกข์อะไรอีก คำถามนี้ไม่น่ายากใช่ไหม
(ทุกข์จากความโลภ, ทุกข์จากความไม่รู้จักพอ, ความไม่พอดี,
ทุกข์จากโรคภัย, ทุกข์จากความผิดหวัง, ทุกข์จากความคิดตัวเอง, ทุกข์จากความคิดคนอื่น)
แต่เคยได้ยินไหมว่าทุกข์จากคนอื่น หรือทุกข์จากสิ่งอื่นแต่ถ้าเกิดรู้จักคิดเดี๋ยวเราค่อยเฉลย
(ทุกข์ใจ) ทุกข์ใจคือสิ่งที่ทุกข์ที่สุด แล้วอะไรที่ทำให้ใจทุกข์บ่อยๆ
เชื่อมั่นในตัวเองเกินไปไหม
(ทิฐิ, ความยึดมั่นถือมั่น) มนุษย์เรามีความทุกข์ใจเยอะ แต่ต้องหาให้เจอไม่อย่างนั้นเราจะทุกข์ไม่จบสิ้น
(ทุกข์จากสิ่งที่ตัวเองไม่ก่อ)
เราอาจจะไม่ก่อชาตินี้แต่แน่ใจหรือว่าชาติที่แล้วเราทำเขาไว้หรือเปล่า
เคยไหมว่าบางทีในกลุ่มคนหลายๆ คน ทำไมอยู่ๆ คนนี้เราถึงรู้สึกถูกชะตา
แต่อีกคนหนึ่งเห็นแล้วรำคาญหูรำคาญตา
(ความโกรธ)
ความโกรธเป็นอะไรที่ง่ายมากนะ ขอเพียงอภัยเยอะๆ เข้าใจเขามากๆ
แล้วเคยได้ยินไหม พระพุทธองค์สอนไว้ว่าอย่าระงับความโกรธด้วยการโกรธตอบ
แต่จงแผ่เมตตาตอบ
(ทุกข์จากความอิจฉาริษยา และความยากจนแร้นแค้นในชีวิต) คนเราจะจนก็เพราะว่าใจจนมากกว่าใช่หรือไม่
(ใช่)
มั่งมีขนาดไหนแต่ถ้าเกิดว่าไม่รู้จักพอ คนนั้นแหละคือคนที่จนจริงๆ
สวยขนาดไหนยังบอกว่าตัวเองอัปลักษณ์ ก็แย่แล้วนะ
คนทุกคนต้องมีความงามไม่มุมซ้ายก็มุมขวา ไม่มุมหน้าก็อาจจะเป็นมุมหลังก็ได้ใช่หรือไม่
(ใช่) ก็ในเมื่อมองตรงๆ
ทำดีตรงหน้าเขาไม่เห็นคุณค่า เขาไม่เห็นความสวยจนกระทั่งเราไปแล้ว
เขาถึงเห็นคุณค่าใช่หรือเปล่า (ใช่)
ฉะนั้นคุณค่าเราอาจจะอยู่ด้านหลังก็ได้
(ทุกข์จากคำพูดของคนอื่น) ในโลกนี้มีใครบ้างไม่ถูกนินทา
มีใครบ้างมีแต่ชมไม่มีต่อว่า
(ทุกข์จากความรัก, ทุกข์จากสังคมเลวร้าย) สังคมเลวร้ายมีอิทธิพลต่อใจเราไหม (มี) แน่ใจหรือ ทำไมเห็นบางครั้งคนใต้ถูกฆ่า
แต่วันนี้เราถูกลอตเตอรี่ยังหัวเราะได้ร่วนเลย
ปีศาจภายนอกไม่น่ากลัวเท่ากับปีศาจที่สิงอยู่ในใจจริงหรือไม่
(จริง)
มนุษย์พยายามป้องกันอันตรายจากข้างนอก แต่ลืมป้องกันอันตรายที่เกิดขึ้นจากในใจเรา
(ทุกข์เพราะเพื่อนร่วมบ้าน) เคยได้ยินไหมว่าถ้าทำดีกับเพื่อนร่วมบ้าน
เพื่อนร่วมบ้านกลับน่ารักกว่าลูกที่อยู่ห่างไกลอีกใช่ไหม
(ทุกข์เพราะกรรม) อย่างนั้นเวลากรรมมาก็พยายามทำบุญแล้วก็แผ่อุทิศส่วนกุศล
ไม่ต้องแก้กรรมหรอก ให้ชดใช้กรรมไปเถอะ เราอยากบอกว่ามนุษย์ชอบหนีกรรม หลบกรรม
เราอยากบอกว่ามีกรรมเท่าไรจงใช้ไป วันนี้ท่านหลบได้แล้วพรุ่งนี้ล่ะ ถามจริงๆ
นะ คนที่ท่านเกลียดมากที่สุดท่านแก้กรรมกับเขาได้ไหม ถ้าท่านไม่โดนจนสะใจเขาแล้วเขาถึงจะเลิกใช่หรือเปล่า
(ใช่)
(ทุกข์เพราะฝังใจในอดีต) เมื่ออดีตผ่านไปแล้ว เก็บเป็นประสบการณ์ดีกว่านะ
ไม่อย่างนั้นจะทำให้อนาคตและปัจจุบันไม่ได้ดีเลย
(ทุกข์เพราะไม่รู้จักพอ) แล้วต่อไปจะรู้จักพอไหม (รู้)
(ทุกข์เพราะความไม่รู้) บางทีรู้แต่เหมือนไม่รู้
(ทุกข์เพราะห่วงลูกหลาน)
ท่านเคยได้ยินไหมว่าทุกชีวิตมีชะตาเป็นของตัวเอง เราขีดเส้นชีวิตให้เขาเดินตลอดไม่ได้อย่างที่เราบอก
อยากบังคับใคร บังคับไม่ได้
(เราทำให้เขาแต่เขาไม่เอา, ไม่ประสบความสำเร็จ)
แล้วจะทำไปทำไม แล้วถ้าขาดท่านไปวันหนึ่งเขาไม่ต้องตายหรือ
สู้ยอมรับในสิ่งที่เขาเป็น แล้วให้เขามีหนทางในตัวเองไม่ดีกว่าหรือ
(ทุกข์ที่ไม่สามารถเริ่มต้นได้)
เรื่องบางเรื่องมีทั้งเรื่องที่ทำได้แล้วก็ทำไม่ได้
เรื่องที่เป็นไปได้และเป็นไปไม่ได้ ถ้าเราลงแรงจนถึงที่สุด
มันไม่สำเร็จเราต้องยอมรับกับความจริง แต่ถ้ายังไม่ลงแรงแล้วเราบอกว่าเป็นไปไม่ได้
นั่นแปลว่าเราแพ้ตั้งแต่เริ่มต้น
ฉะนั้นมองให้ออกว่าทุกข์ที่ท่านเป็นอยู่ เป็นทุกข์ที่แก้ได้หรือแก้ไม่ได้
เป็นทุกข์ที่ควรทำใจปล่อยวาง หรือเป็นทุกข์ที่ควรจะมุ่งมั่นหาทางออกและเอาชนะให้ได้
ทุกข์ที่เกิดจากความเจ็บปวด ความพลัดพราก ความตาย ความสูญเสีย ความผิดหวัง
เป็นเรื่องที่ทุกคนต้องเจอ ไม่มีใครในโลกหนีพ้นเรื่องนี้ถูกไหม (ถูก) แต่เมื่อพบแล้วขอให้คิดให้ดี แล้วคิดให้เป็น ความทุกข์นั้นจะกลายเป็นมุมกลับที่ให้สิ่งที่ดีและแง่คิดที่ดีได้
จะคิดอย่างไร นั่นก็คือคิดอยู่บนพื้นฐานความเป็นจริง
เมื่อโลกเปลี่ยนไปแล้วท่านก็ต้องเปลี่ยนตามไป ไม่ใช่ไปรั้งให้อยู่กับเรา
เหมือนตอนนี้ร่างกายแต่ก่อนเคยเข้มแข็งแล้วต้องเจ็บปวด ต้องเป็นโรค
เราก็ต้องรับให้ได้และมองให้เห็นว่าเป็นโรคอะไร เข้มแข็งได้ไหม
มนุษย์ไม่ได้ตายเพราะโรคแต่ตายเพราะความคิด ถูกหรือไม่ (ถูก) บางครั้งโรคยังไม่ถึงขั้นสุดท้ายก็ตายก่อนแล้ว ใช่หรือไม่ (ใช่) บางคนเป็นโรคที่ไม่เห็นต้องตายเลย แต่กลับแทบเป็นแทบตายใช่ไหม
(ใช่) ผิดหวังนิดหน่อยแทบตายเลย
บางครั้งมดกัดนิดหน่อยก็แทบเป็นแทบตายแล้ว
ท่านมองให้ดีๆ แล้วท่านจะเข้าใจว่า บนโลกใบนี้ท่านจะตัดตอนกินแต่ด้านสวย แล้วไม่กินด้านไม่สวยได้ไหม
(ไม่ได้) เหมือนชายที่อยากสร้างปราสาท
แต่เบื่อแล้วพื้นชั้นล่าง ชอบยอดก็เลยบอกช่างให้สร้างแต่ยอด
อย่างนั้นท่านจะเป็นคนตลกที่ดำเนินชีวิตในโลกอย่างน่าขำใช่หรือไม่ (ใช่) มีสุขต้องมีทุกข์เป็นธรรมดา
แต่ถ้าเราคิดเป็นคิดได้ ทุกข์นั้นจะกลายเป็นสุข
แล้วสุขนั้นจะกลายเป็นความเข้าใจที่แท้จริงในการดำเนินชีวิต
ไม่ใช่กลายเป็นความหลงถูกหรือไม่ (ถูก)
ฉะนั้นขอให้ท่านมองโลกให้ดี อย่าตัดตอน อย่าตายตัว บางทีโลกเปลี่ยนไปแล้ว
เหมือนหน้าตา เหมือนผม อยากผมดำแต่ตอนนี้ผมขาว ก็เลยต้องหาเงินวิ่งเข้าร้านเป็นประจำเพื่อเปลี่ยนผมขาวให้เป็นผมดำ
ตอนนี้หน้าเหี่ยวไปแล้วก็อยากให้หน้าตึงเหมือนเดิม ฉะนั้นควรยอมรับความจริง ให้งามแบบธรรมชาติ
ดูที่หน้าท่านก็ได้ ถ้าให้ตาเหมือนคิ้ว ให้จมูกเหมือนตา
แล้วให้ทั้งคิ้วจมูกตาเหมือนกันหมด จะเป็นอย่างไร
แต่เรามองกระจกทุกวันคิ้วยังแบบหนึ่ง ตายังแบบหนึ่ง จมูกยังแบบหนึ่ง
แต่ละแบบมีคุณประโยชน์ต่างกัน ฉะนั้นแต่ละอย่างที่ชีวิตต้องเจอ
มองให้ดีก็มีค่าต่างกัน ไม่ใช่จะให้ทุกข์ ในทุกข์ก็มีสุขได้ สำหรับคนที่คิดเป็นคิดได้นะ
ฉะนั้นยิ่งมีชีวิตอยู่
ต้องรู้จักเอาประสบการณ์ของชีวิตและประสบการณ์ของคนรอบข้างมาสอนเรา เห็นเขาเกิด แก่ เจ็บ ตาย
เราก็ต้องอย่าลืมเตือนเราว่า เราก็ไม่พ้นเกิด แก่ เจ็บ ตาย
เห็นวันนี้เขายิ้มแล้วพรุ่งนี้เขาร้องไห้ ก็อย่าลืมเตือนเราว่า วันนี้เราร้องไห้ ไม่แน่พรุ่งนี้เราอาจได้ยิ้ม
แล้ววันนี้เราได้ยิ้ม ไม่แน่พรุ่งนี้เราอาจจะร้องไห้ ฝึกความเข้มแข็งในหัวใจไว้นะ
เพราะไม่มีใครช่วยปลอบประโลมใจท่านได้ดีเท่ากับตัวท่านเองที่คิดเป็นคิดได้
และดึงตัวเองพ้นทุกข์เป็น พ้นทุกข์ได้
เคยไหมเรื่องที่เราพูดท่านก็รู้อยู่ แต่เพราะอะไร พอมันจุกอกเราแล้วกลับแก้ไม่ได้
เรากลับทำใจไม่ได้ ก็เพราะว่าเราไม่เคยเตรียมตัวมาก่อนถูกไหม (ถูก) วันนี้และนับจากนี้จะเตรียมใจทุกข์ให้เป็น
และเป็นทุกข์ที่ไม่ทำให้เราตายทั้งเป็นเอาไหม (เอา) มีทั้งเอาและทั้งที่ยังนั่งเฉยๆ
อยู่นะ
“มีอะไรเป็นของตนก็หาไม่”
ถึงที่สุดแล้วแม้แต่ร่างกายท่านเอง
เฝ้าทะนุถนอม เฝ้าประคบประหงมรักษา อย่าให้ใครมาว่า
อย่าให้ใครทำลาย แต่ถึงเวลาธรรมชาติก็ต้องทำลายเราใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเมื่อโดนคนว่า
โดนคนทำลาย ก็ดีเหมือนกัน จะได้รู้จักเข้มแข็งขึ้น การรู้จักเตือนตัวเองให้ตัวเองไม่ประมาท
และหมั่นทบทวนย้อนมองตน เพื่อเป็นเกราะป้องกันภัยก่อนที่ตัวเองจะเป็นเหตุให้เกิดทุกข์
เรารู้ว่าทุกคนในที่นี้รักสุขเกลียดทุกข์ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเกลียดทุกข์จนไม่มองให้เห็นชัดเจน
และเอาแต่หนีมันจะพ้นหรือ ไม่มีวันพ้น ดั่งคนที่ว่ายน้ำไม่เป็นต้องถีบให้ตกน้ำ
กลัวอะไรหนักหนากับความทุกข์ ฉะนั้นผลักลงไปเลย แล้วกระโดดลงไปช่วย
แต่ก็น่ากลัวพอผลักลงไป คราวนี้ยิ่งว่ายไม่เป็นแล้วกลัวสุดใจอีก ฉะนั้นอย่ารอให้ธรรมชาติหรือเคราะห์กรรมมาผลักให้ท่านตกน้ำทั้งที่ยังว่ายไม่เป็น
มันเจ็บนะ ใจที่ไม่รู้จักทำใจไม่มีใครช่วยได้ ฉะนั้นเราทำใจตั้งแต่เนิ่นๆ ดีไหม (ดี) ฟังจนถึงขนาดนี้
ถ้าคิดว่าเรามาหลอกอีกก็จนใจแล้วนะ วันนี้เวลาผ่านไปเร็วนะ ใครรู้สึกว่าเร็วบ้าง
คนรู้สึกว่าเร็วแสดงว่าฟังธรรมะอย่างมีความสุข
แต่ถ้าคนที่รู้สึกว่าวันนี้ผ่านไปอย่างเชื่องช้า แสดงว่าวันนี้นั่งฟังอย่างทุกข์ทรมานใช่ไหม
(ใช่)
วันนี้เราก็คงมาเพียงเท่านี้
ทุกข์สุขอยู่ที่ตัวเราเป็นผู้กำหนด อย่าให้ใครกำหนดชีวิตเรา จำไว้นะ
ไม่มีใครทำร้ายเราได้นอกจากตัวเราเอง
(มีญาติธรรมในชั้นเรียนถามสิ่งศักดิ์สิทธิ์ว่า บางครั้งสิ่งของที่ถูกยืม
ทวงแล้วไม่ได้คืนมา ทำอย่างไรถึงจะได้คืนมา) ถ้าเราบอกว่าไม่มีวันได้คืนจะทำใจได้ไหม
ถ้าอยากคิดให้เป็นสุขให้คิดว่าเขายืมไปชั่วขณะ (แต่มันเยอะ) ต้องทำใจนะ บางอย่างเหมือนอ้อยเข้าปากช้างแล้ว
ฉันจะทวงบางทีก็ยาก แล้วบางทีช้างนั้นดันไม่เคยกินอ้อยมาก่อนด้วย ฉะนั้นในโลกนี้ขอมองให้ดีและทำใจให้ได้
ไม่มีใครในโลกไม่สูญเสีย เราอยู่ในโลกเสียไปเพื่อได้มา และได้มาเพื่อเสียไป มีอะไรในโลกได้มาเปล่าๆ โดยไม่ลงแรงบ้าง (ไม่มีเลย) แล้วมีอะไรในโลกที่เป็นสุขที่แท้จริงบ้าง
(ไม่มี) เข้าใจให้ดี มันมีแต่ทุกข์น้อยเท่านั้นเอง
อย่าปล่อยให้อารมณ์ความอยากบดบังตา อย่าปล่อยให้ความเชื่อมั่น
ยึดมั่นปิดบังหัวใจจนมองไม่เห็นความจริงในโลกนี้ เรามาไม่ใช่ให้ท่านมายึดติด
แต่เรามาเพื่อประจักษ์หลักฐานให้ท่านรู้ว่า ทุกข์ในโลกที่มนุษย์ทุกข์หนักหนา พ้นได้ด้วยใจเราเอง พ้นได้ด้วยคนที่รู้จักคิด
คิดอย่างคนที่มองความเป็นจริง อย่าคิดอย่างเพ้อฝันและตายตัว อย่าคิดอย่างที่เราบอกตั้งแต่ต้นว่าจะตัดตอนเอาแต่ตอนดี
ตอนไม่ดีไม่เอา เป็นไปไม่ได้ แม้แต่ตัวเรายังมีดีมีไม่ดี
ในโลกนี้ก็มีทั้งสิ่งที่มีคุณและมีโทษใช่หรือไม่ (ใช่) วันนี้โชคดีได้เจอคุณ
แต่แน่ใจหรือว่าวันต่อไปจะไม่ได้รับรู้โทษของมัน เหมือนของที่เรากินอร่อยที่สุด
แล้วก็ชอบกินแล้วก็กินมันบ่อยๆ วันนี้ยังให้คุณ แต่นานๆ
ไปโทษมันก็อยู่ข้างในรอวันปริออกมา ใช่ไหม (ใช่)
วันนี้ก็คงมาผูกบุญสัมพันธ์กับท่านแค่นี้
เราคงต้องไปแล้ว คนเรามาตัวเปล่า กลับก็กลับตัวเปล่า
มีแต่ใจที่รู้แจ้งเท่านั้นที่จะทำให้ตัวเปล่านี้ขึ้นสวรรค์หรือตกนรกใช่หรือไม่ (ใช่)
วันอาทิตย์ที่ ๒๕ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๙ สถานธรรมฉือหัง กรุงเทพมหานคร
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
จะตัดบัวต้องไม่เหลือเยื่อใย จะตัดใจตัดให้ขาดอย่าให้เหลือ
แต่ตัดใจไม่ขาดไม่น่าเชื่อ ดั่งตัดเนื้อชิ้นร้ายอย่าเสียดายเลย
เราคือ
จี้กงอาจารย์เจ้า รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่สถานธรรมฉือหัง แฝงกายกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์รักทุกคน มาตัดใจดีไหม
อาจวัดคนได้ด้วยพฤติการณ์[๓] ดวงตานั้นเป็นหน้าต่างของหัวใจ
ในบางสิ่งที่ตั้งใจมากเกินไป จะกลับให้ผลในทางตรงกันข้าม
แต่ไม่ใช่เรียกศิษย์ให้เหลาะแหละ[๔] ให้ศิษย์ยั้งใจและอย่ามองข้าม
โลกใบนี้มีทั้งรูปมีทั้งนาม ศิษย์หาความพอดีให้ตนเอง
เป็นคนดียังต้องมีบารมี เป็นคนที่ไม่ได้มีแค่ความเก่ง
มีเหตุผลมีสติน่ายำเกรง ภายใต้ภาวะเร่งย้อนมองตน
ใช้ตาในสัมผัสมองสิ่งนอก ความทุกข์บอกสอนตัวเองได้ทุกหน
ศิษย์รักเอยอย่าเป็นคนแก่กังวล จงอดทนเหนือชีวิตของตนเอง
ฮา ฮา
หยุด
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
ถ้าหากว่าสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาไม่เห็นตัว
ได้หรือไม่ (ได้)
ไม่ต้องหันหลังมาดู ไม่เห็น ไม่รู้ ได้ยินแต่เสียงได้หรือไม่
(ได้) คนมักอยากใช้ตา อยากใช้หู อยากใช้ปากจริงหรือเปล่า (จริง) มีวันไหนบ้างเราไม่ใช้ตา
ไม่ใช้หู ไม่ใช้ปาก (ไม่มี) แล้วทุกๆ อย่างก็เกิดปัญหาขึ้น
เพราะหู เพราะตา เพราะปาก ของเราจริงหรือไม่ (จริง) หากว่าเราใช้ตาใน
หากว่าเราใช้หูด้านใน หากเราเป็นคนที่คิดแล้วเก็บไว้ด้านใน จะทำให้ชีวิตนี้มีปัญหาน้อยลงใช่หรือไม่
(ใช่) ทำได้ไหม (ได้)
เราลองพิจารณาดูว่า ตอนนี้เรามีปัญหาชีวิตมากมาย
ใช่หรือเปล่า (ใช่)
แต่โดยรวมแล้วทุกคนมีปัญหาเหมือนๆ กัน จริงไหม (จริง) ทุกคนอยากจะลดปัญหาเหมือนๆ
กัน ใช่หรือเปล่า (ใช่) แล้วเราก็เอาตัวของเราแยกออกไปจากปัญหา
เวลาเราอยากแก้ปัญหา ถามว่าเราอยากแก้ตัวเราไหม (ไม่) เราเอาตัวของเรา และปัญหาแยกออกจากกัน
ตัวเราส่วนตัวเรา ปัญหาส่วนปัญหา ถึงเวลาเราอยากแก้ปัญหา หรืออยากแก้ตัวเรา
(อยากแก้ปัญหา) เราอยากแก้ปัญหา
เราหาวิธีการมากมายเพื่อแก้ปัญหา แต่ปัญหาอยู่ที่ใคร (ตัวเรา) ปัญหาอยู่ที่ตัวเรา เรามีปัญหา
และปัญหาอยู่กับเราไหม เพราะฉะนั้นถ้าอยากแก้ปัญหา ต้องแก้ที่ไหน (ตัวเรา) เพราะฉะนั้นถ้าอยากแก้ปัญหาจึงต้องแก้ที่ตัวเรา
แต่ทำอย่างไรดี ที่ตัวเองจะแก้ได้มากขึ้น การไม่สนองตอบความอยากของตัวเอง
เป็นเรื่องยากหรือไม่ (ยาก) การไม่สนองความต้องการของตัวเองเป็นเรื่องยากสำหรับผู้ที่ไม่ได้รับการฝึกฝน
ฉะนั้นคนที่ฝึกฝนจึงทำเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่ายได้เสมอ
เมื่อขึ้นชื่อว่าการฝึกฝน
ย่อมมีเรื่องยากอยู่ในนั้น จริงหรือไม่ (จริง) ย่อมลำบากมากขึ้นกว่าเดิมสักนิดหนึ่ง
จริงไหม (จริง)
ทุกครั้งที่ผ่านมาในชีวิตเรา เราลำบากอยู่แล้ว ลำบากมากด้วย
แต่การลำบากในครั้งนี้ที่อาจารย์พูดถึง มิใช่ลำบากเดียวกับที่จิตใจของศิษย์มี
ถ้าวันนี้ตามใจตัวเอง ยิ่งตามใจตัวเองก็ยิ่งลำบากจริงหรือไม่ (จริง)
การมานั่งฟังธรรมะสองวันนี้
ธรรมะกับเราเป็นเรื่องเดียวกันหรือเปล่า (เรื่องเดียวกัน) เราส่วนเรา ธรรมะส่วนธรรมะ
เรามักมองธรรมะอยู่นอกตัวเรา เหมือนเราบอกว่าเราฟังธรรมะ
อาจารย์บอกว่าฟังธรรมะคือการฟังตัวเอง ธรรมะอยู่ในตัวของเรา
เพราะฉะนั้นหากอยากบำเพ็ญธรรมก็ต้องบำเพ็ญที่ตัวเราเอง ทุกวันนี้สภาพแวดล้อมที่เราเป็นอยู่
เป็นสภาพแวดล้อมที่ให้ความเครียดกับเรา จริงหรือไม่ (จริง) เรายิ่งเครียด
เรายิ่งเห็นแก่ตนมากขึ้น เรายิ่งเครียดเราก็ยิ่งทำเพื่อตัวเองมากขึ้น แต่ถ้าความเครียดของตัวเองมากขึ้นเท่าไร
เราก็ยิ่งทุกข์มากขึ้นเท่านั้น จริงหรือไม่ (จริง) ฉะนั้นวันนี้มาฟังธรรม
มาฟังเสียงของตัวเอง มาบำเพ็ญคือการแก้ไขตัวเอง ปรับปรุงตัวเอง
วิทยาการก้าวล้ำนำสมัยเท่าไร ไม่มียาเข็มไหนเป็นจิตสำนึกที่ฉีดเข้าไป แล้วเดินทั่วร่างกายให้คนนั้นมีจิตสำนึกมากขึ้น
ใช่หรือไม่ (ใช่)
ไม่มียาประเภทนี้ แต่อาจารย์ทำไมพูดถึงยาสำนึก
ทำไมพูดถึงยาหลอดนี้ เพราะว่าถ้าหากว่ามนุษย์มีจิตสำนึกที่สมบูรณ์
ทุกคนจะสามารถเป็นบุคคลที่สมบูรณ์ได้ เพียงแต่วันนี้
ยาหลอดนี้จำเป็นที่จะต้องฉีดให้กับทุกคน เพราะว่าทุกคนนั้นมีจิตใจที่ไม่สบาย
มีวันใดที่อยู่ในโลกนี้อย่างจิตใจเบาโปร่งโล่งสบาย มีไหม (ไม่มี) ความสุขที่เรามีเป็นความสุขที่มหาศาลและอยู่ในใจจริงหรือไม่
(ไม่จริง) ฉะนั้นการที่อยู่บนโลกนี้ การที่บอกว่ามีความทุกข์จึงเป็นเรื่องธรรมดา
ตอนนี้ทุกคนรู้สึกว่าความทุกข์ที่เรามีเป็นเรื่องธรรมดาหรือยัง (ธรรมดา) โลกนี้มีทุกข์เป็นเรื่องธรรมดาไหม
(ธรรมดา) มีใครเกิดมาบนโลกไม่มีทุกข์มีไหม (ไม่มี) แล้วเราเป็นทุกข์ธรรมดาหรือเปล่า (ธรรมดา)
คนที่อยู่บนโลกนี้ทุกคนดำเนินอยู่ด้วยรอยเท้าอันหนักอึ้ง
มีความทุกข์อยู่ทุกๆ อณูของร่างกาย เพราะฉะนั้นการที่เกิดบนโลกนี้
เราอยู่บนโลกนี้เรามีความทุกข์จึงเป็นเรื่องธรรมดา
หากศิษย์ไม่ยอมรับความจริง
ว่าการที่ศิษย์นั้นมีความทุกข์เป็นเรื่องธรรมดา ความทุกข์ที่เกิดบนโลกนี้ธรรมดา
แต่ความทุกข์ที่เกิดกับฉันไม่ธรรมดา ถ้าไม่ยอมรับความจริงเช่นนี้
ถามว่าจะทำให้ตัวเองมีความสุขขึ้นได้ไหม (ไม่ได้)
เพราะฉะนั้นการที่จะมีความสุขมากขึ้น มีความสบายมากขึ้น
คือการที่ต้องยอมรับความจริงกับทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นกับชีวิตของเรา
แต่จงอย่ายอมรับความขี้เกียจของตัวเอง อย่ายอมรับความโลภของตัวเอง
อย่ายอมรับความอยากได้ไม่มีที่สิ้นสุดของตัวเอง
อาจารย์ถามว่ามีความสุขมากกว่านี้ได้ไหม (ได้)
มีสุขมากกว่านี้ก็ได้ หากเรายอมรับความจริง และรู้จักพอใจในสิ่งที่ตนมี
มีทุกข์มากกว่านี้ได้หรือเปล่า (ได้)
ถ้าเราไม่ยอมฉุดจิตใจของเราขึ้นมาเลย ปล่อยให้จมไปเรื่อยๆ
เรามีก็ย่อมมีความทุกข์มากกว่านี้
ที่แน่แท้คือบุคคลผู้ดำรงตนอยู่ในโลกนี้ด้วยความเห็นแก่ตนนั้น จะต้องมีความทุกข์แน่นอน
ทุกวันนี้ชีวิตที่อยู่ในเมืองกรุง
แก่งแย่งแข่งขันจริงหรือเปล่า (จริง)
แล้วถ้าเราไม่แข่งกับเขาได้ไหม (ไม่ได้)
แล้วการแข่งที่แข่งไปชนะหรือไม่ชนะ
(ไม่ชนะ)
อาจารย์บอกให้ศิษย์นั้นไม่ต้องชนะผู้อื่นได้หรือเปล่า
แต่หากว่าถึงคราวยอมต้องรู้จักยอม รู้จักเย็น รู้จักหยุดตัวเอง ศิษย์เอ๋ยชนะแน่
ชนะอะไร ชนะใจตัวเอง แต่อยากชนะใจตัวเองไหม (อยาก)
ใจอยู่ไหน ใจอยู่กับตัวถามว่าทำอะไรกับใจตัวบ้าง
ตามใจตัวเอง ใจอยู่กับตัวก็ต้องให้อยู่กับตัวใช่หรือไม่ (ใช่) ทุกครั้งที่เราคิด
เราจะคิดอย่างไม่รู้ตัวได้ไหม (ไม่ได้)
ทุกครั้งที่เราพูด เราพูดอย่างไม่รู้ตัวได้ไหม (ไม่ได้) ทุกครั้งที่เราทำ เราทำอย่างไม่รู้ตัวได้ไหม
(ไม่ได้)
แล้วทุกวันนี้ที่ทำอยู่รู้ตัวหรือเปล่า ทุกวันนี้ที่พูดรู้ตัวหรือเปล่า
ทุกวันนี้ที่คิดรู้ตัวหรือเปล่า (รู้)
แน่ใจหรือเปล่า แสดงว่าเวลาพูดว่าคนอื่นก็จงใจว่า
เวลาคิดร้ายกับคนอื่นก็จงใจคิดใช่หรือเปล่า (ใช่)
เวลาทำออกมา ทำแล้วตอนคิดก็ดีอยู่แต่มือมันไปอีกอย่างหนึ่งใช่หรือไม่
(ใช่) ตอนทำอยู่ก็รู้ตัวใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเราเป็นคนที่ไม่ดีด้วยความจงใจหรือเปล่า
(ใช่)
เราชอบอยู่กับคนดีหรือชอบอยู่กับคนไม่ดี (คนดี) ถามว่าตอนนี้เราเป็นคนดีไหม
มีดีมากกว่าไม่ดี ใช่ไหม (ใช่) ทุกวันนี้เราบอกว่าเราเป็นคนดี
อาจารย์ก็ไม่เถียงศิษย์ทุกคนเป็นคนดี แต่ว่าถ้าหากว่าไปแล้ว เราเป็นคนดีที่เป็นคนดีแบบคนกรุงเทพฯ
มีโลกส่วนตัวและมุมส่วนตัวของเราเอง มีซอกเล็กๆ ในจิตใจที่เป็นแบบเฉพาะของเราเอง
คนที่บำเพ็ญธรรมฝึกฝนต้องเป็นผู้ที่เปิดเผยจริงใจ
เป็นผู้ที่ไม่กลัวต่อความยากลำบาก คนเปิดเผยจริงใจไม่มีมุมส่วนตัวของตัวเอง
ทุกอย่างที่ทำให้คือ ความดีและจริงใจออกไป
ถ้าหากทุกคนสามารถพยายามที่จะทำดีมากขึ้นคือ
การพยายามทำให้สังคมนี้ดีมากขึ้น สังคมนั้นสำคัญกับเรามากมายเท่าไร
ทุกวันนี้เราอยู่ในสังคม เราเป็นลูกของสังคม จริงหรือเปล่า (จริง) ต้นไม้ต้นหนึ่งงอกขึ้นมา
ต้นไม้ต้นนี้มีรากมีต้นเป็นแม่ ออกกิ่งก้านใบเรียบร้อย เราเป็นใบ
เราเป็นลูกของต้นไม้ เมื่อใบไม้ร่วงลงๆ ต้นไม้อาศัยปุ๋ยจากใบที่ร่วงหล่น
ใบที่ร่วงหล่นก็คือเรา เมื่อเราร่วงหล่นแล้ว
เราไปบำรุงรากให้ต้นไม้นี้เจริญเติบโตมากยิ่งขึ้น
เราเป็นแม่ของต้นไม้และก็เป็นลูกของต้นไม้
เราเป็นส่วนหนึ่งของสังคมและสังคมเป็นส่วนหนึ่งของเราด้วย
แต่เพราะทุกคนคิดถึงแต่ตัวเอง ทุกคนพูดถึงแต่เรื่องของตัวเอง
ทำทุกอย่างเพื่อตัวเอง ทุกๆ อย่างก็เลยแย่ลง อยากจะทำให้ทุกอย่างดีขึ้น
ถามว่าจะเริ่มจากตรงไหนดี ต่อให้เราทำดี ๒๔ ชั่วโมง สังคมนี้ก็ไม่ดีขึ้น
จริงหรือเปล่า
กะละมังน้ำเน่าใบหนึ่งที่อยู่ในมือ
มีกลิ่นเหม็นมากกลิ่นโชยมาก เอาน้ำสะอาดแก้วหนึ่งใส่ลงไป ช่วยให้สะอาดได้ไหม (ไม่ได้) เอาน้ำสะอาดใส่ลงไปหนึ่งกะละมังเท่ากัน
ช่วยได้ไหม มีคนบอกว่าให้เททิ้ง
ถามว่าสังคมในครอบครัวปัญหาชีวิตเททิ้งได้ไหม (ไม่ได้) ต้องทำอย่างไร ต้องแก้ไขเท่านั้น
มีแต่ทางเดินหน้า ไม่มีทางถอยแล้ว
เราไม่เอาก็ไม่ได้ ฉะนั้นน้ำเน่ากะละมังนี้อาจารย์เททิ้งไม่ได้ ใส่น้ำเท่ากับน้ำเน่าหนึ่งกะละมังเข้าไปแล้ว
ดีขึ้นไหม (ดีขึ้น)
ถ้าหากว่า เราทำดีวันละ ๒๔ ชั่วโมง
หนึ่งวันช่วยไม่ได้ ทำแล้วไม่ดีก็ยังต้องทำ
ถ้าคนดีทุกคนคิดอย่างนี้ดีขึ้นไหม (ดี) ถ้าหากว่าคนดีคิดว่าทำดี ๒๔ ชั่วโมงไม่ช่วยอะไรขึ้นมาอย่างนี้ไม่ต้องทำดีกว่า
คนดีทุกคนในห้องนี้คิดอย่างนี้หมด ดีขึ้นไหม (ไม่ดี) แน่นอนปัญหาชีวิตทุกๆ
อย่างไม่มีทางออก แต่เราต้องพยายามหาทางออกด้วยการแก้ไข ทุกอย่างต้องค่อยๆ
ระบายออก ทุกๆ เรื่องต้องให้เวลากับมันเอาไว้
ทุกวันนี้ให้เวลากับชีวิตตัวเองหรือยัง หาทางออกให้กับปัญหาชีวิตที่ไม่มีทางออกหรือยัง
เมื่อสักครู่เราพูดกันว่าข้างหลังไม่มีทาง
ห้ามถอยเด็ดขาด
เมื่อสักครู่นี้เราพูดว่า
น้ำเน่ากะละมังนี้ต่อให้เน่าอย่างไรก็ต้องเอา
เพราะฉะนั้นเราจะแก้ไขปัญหาทุกอย่างด้วยการให้เวลากับตัวเองมากขึ้น
หันมามองจิตใจตัวเองมากขึ้น สัมผัสและรู้สึกกับจิตใจตัวเองมากขึ้น มองทุกอย่างอย่างคนที่มีโลกทัศน์และวิสัยทัศน์ มองทุกอย่างอย่างคนที่คิดไปในทางสร้างสรรค์
มองทุกอย่างอย่างคนที่คิดดี แล้วทุกอย่างก็จะดีขึ้น
อย่างน้อยจิตใจตอนนี้ก็รู้สึกดีขึ้น ใช่หรือเปล่า (ใช่)
เมื่อใจรู้สึกดีขึ้นทุกอย่างก็จะดีขึ้น
แต่เมื่อกลับไปอยู่ที่บ้านแล้ว การจะทำให้จิตใจดีขึ้นโดยที่ไม่มีคนไหนมาดึง ยากไหม
(ยาก) อย่าใช้เพลงดึง อย่าใช้หนังดึง
อย่าใช้ความบันเทิงดึง อย่าเอากิเลสมาดึง ทุกวันนี้ที่เราหาทางออกเพื่อให้ชีวิตผ่อนคลายนั้น
เราผ่อนคลายเพียงแค่ชั่วครู่จริงหรือไม่ (จริง)
หนังจบละครจบ ความบันเทิงจบก็กลับมานั่งจมปลักกับชีวิตตัวเองอีก เพราะฉะนั้นการที่จะดีขึ้นนั้นจึงต้องมาฉุดจิตใจตัวเอง
แต่การที่คนหนึ่งคนจะสามารถฉุดจิตใจตัวเองนั้นเป็นเรื่องยากมาก เวลาศิษย์มีปัญหาอาจารย์แนะนำว่า
ข้อแรก อย่าคิดวนเวียนซ้ำซากกับเรื่องนั้นๆ
ข้อสอง
ถ้านั่งอยู่นอนอยู่จงลุกขึ้นมา
ข้อสาม
ถ้าอยากแก้ปัญหาให้ตนเอง ให้ไปแก้ไขปัญหาให้คนอื่น
ข้อสามแปลกไหม (แปลก) และทำง่ายกว่าการแก้ไขปัญหาตนเองหรือไม่
ทุกครั้งเวลาเมื่อเราแก้ไขปัญหาให้คนอื่นเพียงเล็กน้อย เราจะได้สติมากขึ้นเรื่อยๆ
และเราจะเห็นว่าทุกคนในโลกนี้ก็มีความทุกข์
เราจะมองเห็นว่าทุกข์ของเขาจะแก้อย่างไร และหันมามองปัญหาของตนเอง
จะพอรู้ว่าปัญหาของตนเองแก้อย่างไร
ถ้าปัญหาในบ้านของเรามันยุ่งมาก
แล้วเราแก้ปัญหาคนอื่นโดยการที่เรานั้นจูงคนตาบอดคนอื่นข้ามถนนไป
ถามว่าสองเรื่องนี้เหมือนกันตรงไหน ไหนดูสิว่าความคิดของใครจะช่วยแก้ปัญหาของตนเองได้บ้าง
คนตาบอดข้ามถนน
เขาไม่สามารถที่จะมองเห็นเพียงแม้เล็กน้อย ในขณะที่ปัญหาของเรามองเห็นไหม
เรามองเห็นปัญหา และบางทีเราก็รู้ด้วยซ้ำว่าปัญหานั้นแก้ตรงไหนที่จะดีขึ้น
เพียงแต่เรานั้นตัดใจไม่ลงในการที่เรานั้นจะแก้ปัญหาให้ตัวเอง
ถ้าหากว่าห้านิ้วนี้ มีนิ้วหนึ่งที่ร้าย
ทำอย่างไรเมื่อนิ้วหนึ่งเป็นนิ้วร้ายต้องตัดใจที่จะตัด ก่อนที่นิ้วอื่นๆ
จะกลายเป็นเนื้อร้ายไปด้วยจริงหรือไม่ (จริง)
ตัดใจได้ไหม (ได้)
ชีวิตนี้มีเนื้อร้ายอยู่ เกาะกินหัวใจ ตัดใจได้ไหม (ได้,ไม่ได้) ไม่ตัดมันจะกินหัวใจ ตัดบัวอย่าเหลือใย
ตัดใจก็ตัดเลย ทำได้ไหม (ได้) ในโลกการที่ศิษย์นั้นตัดใจไม่ได้เป็นเรื่องธรรมดา
แต่ในทางธรรมไม่เหมือนกัน คนตัดใจไม่ได้เป็นเรื่องไม่ธรรมดา
โดยส่วนใหญ่คนที่มาทางธรรมจึงเป็นคนที่จะต้องหัดตัดใจให้ลงใช่หรือไม่ (ใช่) มาตัดใจดีไหม
(ดี)
(พระอาจารย์เมตตาประทานผลไม้ให้กับนักเรียนที่ยังตัดใจไม่ได้อยู่)
โลกนี้ประหลาดแท้ใช่หรือไม่ (ใช่) คนตัดใจได้กลับไม่ให้ผลไม้
คนตัดใจไม่ได้ให้เขาทำไม ใช่ไหม (ใช่) ก็เพราะว่าคนที่ตัดใจไม่ได้คือ
บุคคลที่ต้องการกำลังใจ คนที่ตัดใจได้ต้องการกำลังใจหรือไม่
ต้องการน้อยกว่าเพราะว่าตัดใจได้ คนตัดใจไม่ได้เป็นสภาวะจิตใจที่ไม่ปกติ
คือเป็นคนที่คิดได้ยากกว่า
ฉะนั้นเวลาศิษย์เห็นคนอื่น
ถึงแม้ว่าหน้าเขาจะไม่ได้แสดงความทุกข์ออกมาแต่ว่าเขามีทุกข์ไหม (มี)
เมื่อใดที่ศิษย์รู้ว่าเขาทุกข์
เราต้องเป็นคนที่ไปให้กำลังใจผู้อื่น ในขณะเดียวกันเราอาจจะมีความทุกข์เหมือนๆ กัน
ในขณะเดียวกันเราอาจจะยังมีความระทมขมขื่น เป็นหน้าชื่นอกตรม
เราอาจจะยังไม่พร้อมที่จะรับความทุกข์นั้นเช่นเดียวกัน แต่เรามีสติมากกว่า
เรารู้มากกว่า และเรารู้ว่าการตัดใจนั้นเป็นสิ่งที่เรานั้นจะต้องทำ
ในขณะที่คนที่ตัดใจไม่ได้เขาไม่สามารถที่จะทำได้ คนที่ตัดใจไม่ได้แล้วกล้ายอมรับว่าตัวเองตัดใจไม่ได้เป็นคนที่น่ายกย่อง
เพราะรู้จักจิตใจของตัวเองดี
ในขณะเดียวกันคนที่นั่งลงไปอาจจะไม่รู้จักจิตใจตัวเองดี ใช่หรือเปล่า (ใช่) เพราะฉะนั้นแสดงให้เห็นว่าจิตใจของมนุษย์นั้นเปลี่ยนแปลงและพลิกไปอยู่ตลอดเวลา
ไม่สามารถสงบนิ่งอยู่ได้ตลอดเวลา แม้กระทั่งเรานั่งอยู่นิ่งๆ
ตรงนี้โดยที่ไม่ได้ลุกไปไหน แต่เราก็อาจมีใจที่ปั่นป่วนได้เช่นเดียวกัน
ฉะนั้นความทุกข์นั้นไม่สามารถที่จะบอกได้ว่า
คนที่กระวนกระวายอยู่เท่านั้นเป็นทุกข์ ทุกๆ คนสามารถที่จะมีภาวะของความทุกข์เข้ามาในจิตใจได้อยู่เสมอ
การที่มานั่งฟังธรรมะ
การที่เข้ามาสู่การบำเพ็ญธรรม สิ่งที่แตกต่างนั้นไม่ได้มองที่รูปร่างผิวพรรณหน้าตา
ไม่ได้มองที่เสื้อผ้าและทรงผม แต่ต้องมองที่จิตใจของตนเอง
ฉะนั้นการบำเพ็ญธรรมจึงเรียกให้รู้จักตัวเองมากขึ้น มองย้อนตัวเองมากขึ้นและคิดที่จะหาทางออกมากขึ้น
ในตอนนี้ยังบอกว่า ปัญหาของเราไม่มีทางออกไหม มีหรือเปล่า ทางออกเราอยู่ตรงไหน
ปัญหาแก้ได้ที่ใจของตน แม้ทางออกของปัญหาในชีวิตจริงไม่มีทางออก
แต่ทางออกของจิตใจย่อมมีเสมอ เพราะว่าจิตใจเป็นสิ่งที่มีทางออกเสมอ
เพียงแต่ว่าศิษย์ต้องรักษาจิตใจของตัวเองนั้นให้ดี ให้เป็นจิตใจที่งดงาม
ให้เป็นจิตใจที่คิดในสิ่งที่ดีเสมอ ถ้าหากว่าเราไม่รักษาจิตใจของเราเอง
เมื่อถึงคราวที่เราจะใช้จิตใจของเรา จิตใจของเราจะสามารถคิดดี ได้ไหม (ไม่ได้) เพราะฉะนั้นจิตใจเป็นสิ่งที่จะต้องรักษาไว้อย่างสม่ำเสมอ
ตอนนี้ถามว่า
จิตใจของศิษย์ได้รับการรักษาไว้หรือยัง ถ้าไม่พูดถึงสองวันก่อนหน้านี้
โดยส่วนใหญ่เรารักษาจิตใจของเราหรือเปล่า (ไม่รักษา)
ทำไมอาจารย์ถึงถามก่อนหน้าสองวันนี้
เพราะว่าหลังไปจากสองวันนี้ เมื่อยามที่เราไม่ได้มานั่งฟังธรรมะ
เราอาจจะรักษาจิตใจของเราไว้ไม่ได้
แม้กระทั่งมีคนเดินเข้ามาพูดในสิ่งที่ดีๆ กับเรา
เราอาจจะยังคิดดีตามไม่ได้ด้วยซ้ำ อาจจะไล่เขาไปไกลๆ เลยด้วยซ้ำ จริงหรือไม่ การรักษาจิตใจทำได้อย่างไรบ้าง
ทำได้โดยอย่าใช้อารมณ์ ทำได้ไหม (ได้)
มีคนเดินมาตบหัว อย่าโมโหนะ มีคนมาขโมยโทรศัพท์มือถือที่เพิ่งซื้อมาสองวัน
อย่าโมโหนะ ทำไมถึงบอกว่าห้ามโมโห ถ้าเขาตบหัวเรา เราเจ็บไหม (เจ็บ) แต่ถามว่าเขาเกิดเปลี่ยนเป็นไม่ตบได้ไหม
(ไม่ได้) เจ็บตัวหรือยัง (เจ็บแล้ว)
แต่เจ็บแล้วให้แล้วกัน มีคนขโมยของๆ
เราที่เพิ่งซื้อมาใหม่ๆ เรารู้สึกเสียดายไหม (เสียดาย) เสียดายอยู่ที่ไหน (อยู่ที่ใจ) ใจเป็นแผลใช่หรือไม่ (ใช่) รักษาใจทำอย่างไร อย่าเจ็บใจเพราะว่าของหายไปแล้ว ถ้าหากว่าเราทำได้ จิตใจของเราดีไหม (ดี) มีคนนินทาเราอยู่ข้างหลัง ได้ยินแว่วๆ ด้วย
ถามว่าเราโกรธดีไหม เดินเข้าไปลุยดีไหม (ไม่ดี)
มีคนพูดถึงเราแม้จะนินทาเราก็ดีกว่าไม่มีคนพูดถึงเราเลยใช่ไหม
ทุกวันนี้เราอยู่ในกรุงเทพฯ
คนแออัดยัดเยียดตลอดเวลา แต่คนที่เดินไปเดินมาอยู่มากมาย
เราไม่ค่อยรู้จักจริงหรือเปล่า (จริง)
เรานั่งอยู่บนรถเมล์โดยไม่มีใครคุยกับเรา
อยู่ที่บ้านอย่างไม่มีใครคุยกับเรา เราเดินออกไปตามท้องถนนโดยไม่มีคนรู้จักเราเลยสักคน
ใช่หรือเปล่า (ใช่) แม้กระทั่งที่บ้านที่เรานั้นรักแทบตาย
ยอมทุกอย่าง แต่เขาก็ไม่สนใจเรา
จริงหรือไม่ (จริง) ทุกคนต่างมีโลกส่วนตัว
ทุกคนต่างมีเวลาเป็นของตัวเอง ทุกคนมุ่งแต่ธุระและการงานของตัวเอง
ไม่มีใครสนใจเราเลย
วันนี้มีคนพูดถึงเราแต่เขานินทาเราดีหรือเปล่า
(ดี) จงมองให้ดี อย่าได้มองว่าการนินทาทุกๆ
ครั้งเป็นเรื่องไม่ดี คนอื่นนินทาเราไม่ว่ากัน แต่เราอย่านินทาคนอื่น
เขานินทาเราเยอะๆ แสดงว่าเขาคิดถึงเราทุกวันเลย ใช่หรือไม่ (ใช่)
การคิดโลกนี้มีหลายแง่หลายมุมหลายด้าน
คิดให้มีความสุขเราก็มีความสุข ใจเราก็เป็นสุข มองโลกในแง่ร้าย คิดร้ายๆ จิตใจเราก็เป็นทุกข์และตกต่ำ
จริงหรือไม่ (จริง)
วันนี้คนอื่นนินทาเรายังมีคนบอกว่าเราไม่ดีอยู่ แล้วเรามองว่าเขานินทาเราไม่ดี
ถามว่าเราไม่ดีตามที่เขาพูดหรือเปล่า เราเป็นอย่างที่เขาพูดหรือไม่
ในร้อยเปอร์เซ็นต์เราเป็นอย่างที่เขาพูดมากมาย ฉะนั้นเขาพูดถึงเราอย่างมากมาย
ใช่หรือไม่ (ใช่)
หากว่าเราไม่รู้ว่าจะแก้ไขตัวเองอย่างไร
อย่างนั้นไปฟังในวงนินทาว่าเขานินทาเราอย่างไร
หรือวันไหนมีพูดปรารถนาดีเดินมาบอกว่า คนนั้นนินทาเราว่าอย่างนี้ ศิษย์เอ๋ยให้ขอบคุณ แทนที่จะโมโห
(เวลานี้คนโน้นทำไม่ดี
แล้วเราพูดถึงว่าเขาทำไม่ดี เขากลับโกรธแค้นเรา แต่ทำไมเขาไม่คิดปรับปรุงตัวเอง
เขากลับโกรธแค้นที่เราเอาเรื่องของเขามาพูด)
ถามว่าตอนนี้ศิษย์ที่ทุกคน เมื่อฟังอย่างนี้แล้วพร้อมที่จะแก้ไขตนเองไหม
(พร้อม)
วิธีการสั่งสอนคนง่ายมาก
เมื่อเราจะต้องพูดกับผู้อื่นด้วยการสั่งสอน จงพิจารณาหันมามองตัวเองก่อนว่า
เราเป็นผู้ที่มีคุณธรรมในจิตใจของเขาไหม หากเราเป็นผู้ที่ไม่มีคุณธรรมในจิตใจเขา
เราเป็นผู้ที่เขาไม่นับถือ ศิษย์อย่าพูดใดๆ
แต่หากว่าเป็นผู้ที่มีคุณธรรม แล้วเขานับถือเราอย่างจริงใจ
ศิษย์เอ๋ยพูดให้น้อยคำ เพราะว่าผู้มีคุณธรรมนั้นพูดน้อย แต่ไม่ต่อยหนัก และที่สำคัญการสอนที่ดีที่สุดไม่ได้เกิดจากการพูด
การสอนที่ดีสุดเกิดจากการที่เราทำออกมา
เป็นแบบอย่าง ทำออกมาเป็นปรกติวิสัย ทำออกมาอย่างเป็นธรรมชาติ
และทำออกมาอย่างผู้ที่มีธรรมะอยู่ภายใน นั่นเป็นวิธีการสอนที่ดีที่สุด
ทุกวันนี้มีปัญหาเพราะว่าอะไร เพราะว่าเราชอบพูด ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าหากว่าพูดน้อยลง ปัญหาก็น้อยลง
ถ้าหากว่าเรามีความคิดในแบบของเราน้อยลง คิดในลักษณะที่ อยากให้เป็นอย่างนั้น
อยากให้เป็นอย่างนี้น้อยลง ปัญหาก็น้อยลง มีความคิดเห็นเป็นของส่วนตัวน้อยลง
ปัญหาก็น้อยลง ไม่ว่าที่ใดปัญหาก็จะน้อยลง
กับตัวเอง กับที่บ้าน กับที่ทำงาน กับสังคมรอบข้าง หากเราเป็นคนที่พูดน้อย
เราเป็นคนที่มารยาทมาก เราเป็นคนที่คิดก่อนพูด
เราเป็นคนที่รู้ว่าเรากำลังจะพูดอะไร ไม่พูดเรื่อยเปื่อยเฉื่อยแฉะ
ตอนนี้อาจารย์กำลังฉุดศีลธรรมในใจศิษย์ใช่หรือไม่
(ใช่) แล้วทุกคนยอมให้อาจารย์ฉุดหรือเปล่า (ยอม) ทุกคนมีศีลธรรมมากขึ้นได้
แต่ศีลธรรมต้องใช้เวลา จงให้โอกาสคนอื่น
และมองคนอื่นอย่างที่ว่าเขาเป็นคนที่ดีกว่าเรา มองคนอื่นว่าเขาดีกว่าเรา ทำได้ไหม (ได้) ทุกวันนี้มองคนอื่นว่าดี
แต่ว่าดีน้อยกว่าตัวเราจริงหรือไม่ (จริง) ทุกคนทำอะไร เราสามารถบอกเขาได้หมดเลยว่าเขาควรจะทำอะไรให้ดีมากขึ้น
เขาควรจะคิดอย่างไรจึงดีมากขึ้น เขาควรจะพูดอย่างไรจึงดีมากขึ้น
เราคิดว่าเราดีกว่าเขา จึงเกิดเป็นปัญหาทุกอย่าง เราคิดเปรียบเทียบกันจึงเป็นปัญหา
เรายึดติดความคิด เรายึดติดในวัตถุ เรายึดติดในค่านิยมของเรา จึงมีปัญหา ใช่หรือไม่
(ใช่) เพราะฉะนั้นการที่เราจะเปลี่ยนแปลงตนเอง ถ้าศิษย์ยิ่งพูดอีกหลายๆ คำ
ศิษย์ทั้งห้องนี้ก็ต้องเปลี่ยนอีกมาก แต่อาจารย์ไม่ได้อยากให้ศิษย์เปลี่ยนทุกๆ
อย่าง จากหน้ามือเป็นหลังมือ
จนขาดความเป็นตัวของศิษย์เอง พูดและสรุปง่ายๆ คิดง่ายๆ คืออาจารย์อยากให้ศิษย์เปลี่ยนจิตใจของตนเอง
เปลี่ยนความเป็นจิตใจของศิษย์เดิมทีที่ผ่านมา
ถ้าศิษย์ยังมองเห็นว่าตัวเองมีทุกข์
ถ้ายังมองเห็นว่าเรานั้นยังมีทางออกได้บ้าง เปลี่ยนแค่จิตใจพอ
ทุกอย่างเริ่มที่จิตใจ ทุกอย่างเริ่มต้นที่ใจของศิษย์แค่นั้น ทำได้ไหม (ได้) สิ่งที่ยิ่งพูดก็ยิ่งยาว
ทุกปัญหามีปัญหาเพราะใจเรามีปัญหา
เพราะฉะนั้นเปลี่ยนที่ใจของเรา อย่าเปลี่ยนใคร
โลกนี้สอนให้คนรู้มาก โลกนี้ชื่นชมคนรู้มาก
แต่ยิ่งรู้มากก็ยิ่งงง ใช่หรือเปล่า (ใช่) เหมือนที่อาจารย์บอกว่าทุกอย่างไม่ต้องพูด
แค่แก้ที่ใจตัวเองเท่านั้น จำไว้เท่านี้ใจก็อยู่กับเรา ใจก็ตื่น ใจก็คิดได้
ใจก็อยู่เป็น แล้วใจก็เป็นสุข ใช่หรือไม่ (ใช่) ทุกข์กับสุขเป็นสิ่งเดียวกันหรือเปล่า
(เดียวกัน)
เชือกเส้นหนึ่ง เชือกเส้นนี้มีหัว มีท้าย
หัวคือความสุข ปลายคือความทุกข์ ตอนนี้ศิษย์อยู่ที่ไหน (ปลาย) ศิษย์เอ๋ยความทุกข์ไม่ได้อยู่อย่างขนานกับความสุข
ความทุกข์และความสุขเป็นเนื้อก้อนเดียวกัน
ความทุกข์และความสุขเป็นสิ่งที่อยู่บนเส้นทางเดียวกัน ฉะนั้นในวันนี้หากว่ามีความทุกข์มาก
แต่ถ้าหากว่าคิดได้ก็เป็นความสุขมาก คิดได้ยามใดเป็นความสุขมาก แต่ทุกข์มาก
สุขมากก็ล้วนแต่ดีหรือไม่ (ไม่ดี) ล้วนไม่ดีทั้งนั้น เพราะว่าถ้าหากยังอยู่บนสุขและทุกข์
วันหนึ่งก็จะกลายเป็นทุกข์และสุข ฉะนั้นตอนนี้ถ้าหากว่าทำได้ ทำใจให้ไม่ทุกข์
และให้ไม่สุข
อยู่ในกรุงเทพฯ ศิษย์ทุกคนเอ๋ย
ศิษย์เป็นคนที่ฉลาดหลักแหลม เหมือนกับว่าได้ถูกเลือกคนฉลาดมาอยู่รวมกันแล้ว
แต่การที่คนฉลาดมาอยู่ร่วมกัน มันเป็นเรื่องยากที่จะอยู่ ยิ่งอยู่ก็ยิ่งเครียด
ยิ่งเบื่อยิ่งรำคาญ มีอารมณ์สารพัดแบบที่อยู่ในนี้ นี่เรียกว่า “เมืองหลวง”
แต่การที่อยู่ร่วมกันอย่างนี้อาจารย์อยากให้ศิษย์ทุกคนรักษาสุขภาพ
ด้วยเพราะเป็นเมืองที่มีมลภาวะเป็นพิษสูงมาก อากาศก็ไม่สบาย ชีวิตก็ไม่สบาย
จะนอนก็นอนไม่ได้ จะกินก็กินไม่อิ่ม แต่ด้วยความเป็นคนไทย
ทุกคนก็ชอบที่จะพักผ่อนมากกว่าทำงาน
ในขณะเดียวกันเวลาทำงานก็ทำงานอย่างเอาเป็นเอาตาย แล้วศิษย์ก็แทบตาย
ความที่เป็นคนฉลาดก็ทำให้ทุกๆ คนนั้นเป็นคนที่มีความคิดเห็นไม่ไปในทางเดียวกัน ไม่คิดเห็นเป็นอย่างเดียวกัน
การทำงานก็ยิ่งยาก ขึ้นชื่อว่าสังคมแล้ว
ได้ชื่อว่าสังคม ในฐานะสังคมแล้ว ทุกๆ ที่ต้องมีปัญหา
แม้กระทั่งในการที่จะบำเพ็ญธรรมร่วมกันศิษย์ก็มีปัญหา ฉะนั้นจงเอาการบำเพ็ญธรรม
และเอาธรรมะใส่ไปในชีวิต
ศิษย์คนไหนที่ชอบเป็นโรคไอ โดยที่เหมือนเสลดพันคออยู่อย่างนั้น
เหมือนเสียงไม่ออก ไอโดยที่ตัวเองไม่เป็นหวัด อาจารย์อยากให้แก้ด้วยการกินน้ำอุ่น
ขอให้ไปกินน้ำอุ่น อากาศร้อนอาจารย์ยังให้กินน้ำอุ่นอีกนะ
แต่การกินน้ำอุ่นทำให้ศิษย์สามารถปรับข้างในได้ดีกว่า
เพราะว่าข้างในของศิษย์แต่ละคนนั้นไม่แข็งแรง เป็นร่างกายที่พร้อมจะป่วย
อาจารย์หวังแต่ว่าศิษย์ไม่ป่วยหนักมากเกินไป
โรคเอาเข้าทางปาก ใช่หรือเปล่า (ใช่) เวลากินก็ตามใจตนเอง การหลับ การนอน การตื่น
การเดิน ไม่ปรกติทั้งนั้น ยิ่งรถติด ยิ่งไม่ค่อยมีเวลา ก็ยิ่งชอบนั่งรถไป
ยิ่งรถติดก็ยิ่งหงุดหงิดแล้วก็ยิ่งเสียเวลา
แต่อาจารย์อยากให้ศิษย์เวลาทำอะไรต้องรู้จักเผื่อเวลาให้ตัวเอง
แล้วบางทีลงเดินบ้าง อย่าพึ่งแต่รถ อย่าพึ่งแต่ไฟฟ้า อย่าพึ่งแต่ความสะดวกสบาย
เพราะว่าชีวิตที่สะดวกสบายมากเกินไปนั้นทำร้ายคน ให้ดูแลเวลาหลับเวลานอนของตัวเองด้วย
บางคนใจก็ไม่ได้คิดอะไร ไม่ได้มีเรื่องอะไรเยอะแยะ แต่ก็นอนไม่หลับ เพราะว่าอะไร
เพราะว่ามีความเคยชินในเรื่องการนอนดึก ให้นอนอย่างคนที่รักษาสุขภาพ
นอนและตื่นให้เป็นเวลา คิดให้เป็นระบบ อย่าใช้อารมณ์ อย่าพูดอะไรโดยไม่คิด
ดูแลอารมณ์ของตัวเองให้อยู่ในระดับที่ปกติ โดยเป็นคนอารมณ์เย็น อย่าเป็นคนหัวเสีย
คนนั้นจะมีเฉพาะความดีไม่ได้ แต่จะต้องมีบารมีด้วย บารมีได้แก่อะไรบ้าง อาจารย์พูดให้ทันสมัยเข้ากับคนปัจจุบัน
คนปัจจุบันบอกว่าต้องมีความรู้ บารมีนั้นสร้างอย่างไรบ้าง
ศิษย์เอ๋ยในเมื่อเจ้าชอบเรียนรู้ ขอให้เรียนรู้และเรียนรู้อย่างคนที่รู้จริง
รู้จริงจึงสามารถจะพูดได้คล่อง อย่าพูดแบบใช้อารมณ์ บารมีเกิดจากความคิด คือ
คิดอะไรให้เป็นระบบ คิดอะไรเหมือนคนที่เรียงลำดับแล้วทั้งก่อนและหลัง
อย่าคิดเหมือนคนที่คิดแป๊บๆ ขอให้คิดอย่างคนที่มีสติอยู่เสมอๆ
ให้สมองของเรานั้นโปร่ง คำว่า “สมองโปร่ง” ไม่ได้หมายว่า ไม่ให้คิด แต่ให้คิดในสิ่งที่ควรคิดและคิดอย่างคนที่มีระบบแล้ว
ไม่ควรคิดก็อย่าคิด เรื่องยังแก้ไม่ได้ก็คิดแค่พอประมาณ อย่าคิดหลายรอบวนซ้ำซาก
ย้ำคิดย้ำทำกับตัวเองทำให้ตัวเองมีปัญหาเรื่องประสาท บารมีเกิดจากการพูด ต้องรู้จักพูดให้เป็น
ทุกคนมีปาก ทุกคนใช้คำพูด แต่ไม่ได้หมายความว่า ทุกคนมีคำพูดที่ดี
บางคนก็มีคำพูดที่ฟังไม่ได้ บางคนก็คิดดีแต่พูดไม่ดี เพราะฉะนั้นคนที่จะพูดต้องมีวาทศิลป์อย่างมาก
นักปราชญ์ผู้มีคุณธรรมในสมัยโบราณจึงพูดน้อย
เพราะว่าการพูดให้เป็นและพูดให้ดีนั้นเป็นเรื่องยาก
พูดให้ถูกใจคนและพูดให้คนทำตามนั้นเป็นเรื่องยาก พูดให้ตรงใจคนอื่นเป็นเรื่องยาก
ยากไหม (ยาก)
ยากทุกอย่าง ฉะนั้นจงพูดให้เป็น คนพูดเป็นก็คือ คนคิดเป็น บารมีเกิดจากการกระทำ
สิ่งที่เราทำนั้นต้องผ่านทั้งการคิดและการไตร่ตรองอย่างน้อยสามรอบจึงทำ สังเกตไหมวันๆ
เรามีกิจกรรมให้ทำมากมาย
แต่สิ่งที่ทำแล้วไม่เสียใจทีหลังนั้นมีอยู่น้อย
เพราะว่าเรานั้นยังคิดไม่ดีก่อนที่จะทำลงไป การทำด้วยอารมณ์ การทำด้วยการไม่คิด
การทำด้วยเสียงที่ยุแยง สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ทำลายคนทั้งนั้น
ฉะนั้นต้องหัดที่จะทำสิ่งใดก็แล้วอย่างคนที่มีสติ การเป็นคนดีเพียงอย่างเดียวไม่ได้ จะต้องเป็นคนที่มีบารมีด้วย
คนมีบารมีเป็นอย่างไร คนไม่มีบารมีชอบเรียกให้คนอื่นนั้นมาเคารพตัว
คนมีบารมีไม่ทันเรียก คนอื่นก็ยกมือไหว้
ฉะนั้นหากเราเดินไปไหนมาไหนไม่มีคนยกมือไหว้ ก็ไม่มีบารมี แล้วอย่าถามว่า
ทำไมเขาไม่ไหว้เรา เราดีกว่าเขา เราใหญ่กว่าเขา เรามีหน้าที่การงานมากกว่า
ถ้าหากคนไหว้เราเพราะหน้าที่การงานแสดงว่าเขาเกรง ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าเขาไหว้เราเพราะเราเป็นคนที่ชอบพูดแล้ว
หากไม่ไหว้เขา เขาจะเสียหน้า แสดงว่าเขากลัว
แต่จงให้คนอื่นนั้นเคารพตัวเองด้วยความเคารพอันนี้จึงสร้างบารมีให้ตัวเองอย่างแท้จริง
คนมีทุกข์เป็นเรื่องธรรมดาไหม (ธรรมดา) ถ้าคนอื่นตอบว่าธรรมดา
แต่เราตอบว่าไม่ธรรมดา แสดงว่าเราไม่อยู่กลุ่มเดียวกัน มีทุกข์เป็นเรื่องธรรมดา
มองให้เป็นเรื่องธรรมดา เอาความทุกข์ออกไปจากใจ แม้ว่าเรามีทุกข์แต่ความทุกข์ไม่เกาะใจ
อาจารย์จะบอกให้อยู่เมืองนอกมีโอกาสจะเจริญปณิธานมาก
อย่าเหงา ขอให้เอาโอกาสของตัวเองมาใช้ให้เป็นโอกาสที่ดี ทำได้ไหม ปัญหามีทุกที่
ทุกคนมีปัญหาหมดแต่ว่าใจอย่ามีปัญหา ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน
(พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาทซ้อนพระโอวาทคำว่า
“ปัญญาดั้งเดิม” และให้นำบทพระโอวาทที่ซ้อนออกมาได้ไปแยกเพื่อครอบพระโอวาทซ้อนอีกครั้ง)
ในที่นี้ทุกคนมีความรู้ในทางโลกมากมาย
ความรู้สามารถช่วยศิษย์ในการที่ศิษย์จะทำงานหรือทำสิ่งใดก็แล้วแต่
ฝึกฝนจนชำนาญเป็นความรู้ ร่ำเรียนจนชำนาญเป็นสิ่งที่เรียกว่า ความรู้ แต่วันนี้มาที่นี่
อาจารย์เรียกให้ศิษย์อยู่ทางธรรม เพราะฉะนั้นไม่ได้พูดถึงความรู้ที่ศิษย์มี
แต่ว่าพูดถึงปัญญา คนเราเมื่อร่ำเรียนก่อนที่จะรู้มากๆ
ความรู้หนึ่งก้อนสิ่งที่อยู่ในความรู้เราเรียกว่า ปัญญา คือ การแยกแยะ
ถูกผิด ดีชั่ว ปัญญาคือ สิ่งที่ทำให้ศิษย์นั้นตัดสินใจได้ว่าสิ่งใดดีและไม่ดี ตอนนี้ทุกคนเติบโตขึ้นมาและอยู่ในโลกศิวิไลซ์
ทุกคนเรียนรู้มากมายแต่ลืมหน้าตาดั้งเดิมของตัวเอง ลืมปัญญาอันดั้งเดิมที่อยู่ภายในของตัวเอง
ถ้าหากว่าทุกคนสามารถที่จะระลึกถึงปัญญาอันดั้งเดิมได้สม่ำเสมอ
ทุกคนจะสามารถอยู่ได้อย่างไม่มีปัญหา
ขอให้มองไปถึงความดั้งเดิมของตนเอง
อย่างเช่น พ่อแม่ของเราหัวโบราณกว่าเรา ในตอนนี้เราเป็นคนหัวโบราณของลูก
จริงหรือไม่ (จริง)
แต่เราบอกว่าสิ่งที่เรารู้นั้นดีกว่าลูก
ลูกมีความรู้มากกว่าเรา ให้ไปเปิดคอมพิวเตอร์ได้หมด ลูกเก่งกว่าเรา
ให้ไปทำอะไรก็ทำได้ แต่ลูกขาดสิ่งหนึ่งที่เรานั้นมี จริงหรือเปล่า (จริง) แต่ว่าคนสมัยใหม่มองเป็นคนหัวโบราณ
เพราะฉะนั้นอาจารย์ก็เป็นคนหัวโบราณของศิษย์เหมือนกัน
อาจารย์จึงอยากให้ศิษย์นั้นอย่าลืมว่าในความรู้ที่ศิษย์มีนั้น หัวใจของความรู้คือปัญญา
ศิษย์อย่าลืมสิ่งใดที่คนอื่นเขาบอกศิษย์ ถึงแม้ศิษย์จะมองว่าเป็นเรื่องของคนโบราณ
เป็นเรื่องเก่าๆ เป็นเรื่องของคนแก่พูด จงฟังเพราะยิ่งฟังยิ่งได้ประโยชน์
หากไม่ฟังย่อมไม่ได้ประโยชน์
คนอายุมากกว่าเราเหมือนหนังสือเล่มหนึ่ง จงเปิดเขาอ่านด้วย ทุกบ้านมีคนแก่ เราไม่เคยที่จะเข้าไปคุยกับเขาอย่างคนที่ขอความรู้เลย เราบอกว่าเราไปนั่งคุยเป็นเพื่อนคนแก่
เราต้องบอกว่าเราเข้าไปนั่งคุยกับเขาเรายิ่งได้ความรู้จากเขา เขาเป็นครูเรา
เขาเป็นหนังสือของเรา จงอย่าเบื่อฟังในสิ่งที่ซ้ำๆ
คนแก่สมัยนี้บางคนก็ไม่ขี้บ่นแล้วก็ไม่น่าเบื่อ
ฉะนั้นอย่าเอาสายตาอันซ้ำซากชินเคยจำเจของเราไปมองทุกๆ เรื่อง จงมองทุกๆ เรื่องด้วยสายตาคู่ใหม่เสมอ เพราะว่าทุกๆ
เรื่องย่อมเปลี่ยนไปตามเหตุการณ์เสมอ
ตาคู่ใหม่อยู่ในตาคู่เก่าของศิษย์ ใจดวงใหม่อยู่ในใจดวงเก่าของศิษย์
คนใหม่อยู่ในคนเก่าของศิษย์ เพียงแต่ว่าศิษย์มองตัวเองก็จะเจอ ใช่หรือไม่ (ใช่) ทางออกอยู่ที่ไหน (ใจ) ทางออกอยู่ที่ปัญหา
คำตอบอยู่ที่คำถาม ถ้าหากว่าเรามีปัญหาก็มองปัญหาของตัวเอง ดีหรือไม่ (ดี) แต่อย่าลืมว่าถ้ามองมากเกินไปอาจจะหน้ามืด
ตาลาย วิงเวียนและเบื่อ เพราะฉะนั้นมองมาก
ดีไหม (ไม่ดี)
มีอีกคำหนึ่งอยู่ในปัญญาดั้งเดิม อาจารย์มีวงกลมอยู่ ๓ วง
(พระอาจารย์เมตตาวาดรูปวงกลม ๓ วงบนกระดาน)
 |
วงนอกคือความรู้ วงกลางคือปัญญาดั้งเดิม วงในสุดคือโพธิ
โพธิ
หมายถึง สภาวะญาณอันรู้ตื่น รู้แจ้ง เห็นธรรมในตน ฉะนั้นทุกคนมีโพธิคือ
มีความรู้ตื่น รู้แจ้ง ถ้าหากศิษย์ไม่มีความรู้ตื่น รู้แจ้ง
ศิษย์จะฟังอาจารย์ไม่รู้เรื่อง
วันนี้ทุกคนฟังอาจารย์รู้เรื่องมากน้อยต่างกัน สภาวะจิตแต่ละคนมืดสว่างไม่เท่ากัน
ขึ้นอยู่กับบุญกุศลสั่งสมและขึ้นอยู่กับการฝึกฝน
ฉะนั้นศิษย์ของอาจารย์ทุกคนมีโพธิปัญญาและมีองค์ความรู้อยู่มากมาย
ขอให้กลับไปมองย้อนเข้าไปเห็นตัวเอง
ใช้ตาในสัมผัสใจที่อยู่ในส่วนลึกของตัวเอง
อย่าปล่อยให้ใจดวงนี้แปดเปื้อนเหมือนอย่างที่นักเรียนร่วมชั้นได้พูดไว้คือ
ขอให้เก็บแต่ดอกไม้อย่าเก็บขยะ
เมื่อสักครู่อาจารย์ถามไว้บอกว่าส่วนลึกที่อยู่ข้างในที่สุดคืออะไร (โพธิ) เวลาเรารู้แล้วสิ่งที่สำคัญมากกว่า
สิ่งที่เรารู้คืออะไร (การกระทำ)
คนมักชอบฟังธรรมะลึกๆ มักชอบฟังเรื่องแปลกๆ ใหม่ๆ เรื่องปาฏิหาริย์
แต่เรื่องปาฏิหาริย์นั้นไม่สามารถช่วยศิษย์ได้ ปาฏิหาริย์ที่สุดในชีวิตของคนคือ
การช่วยเหลือตัวเอง เหมือนที่อาจารย์บอก อาจารย์ไม่มียาหลอดที่เรียกว่า “สำนึก”
แล้วฉีดให้ศิษย์ทั่วร่างเป็นคนที่มีสำนึกขึ้นมาได้
สิ่งที่สำคัญยิ่งกว่าที่ศิษย์มานั่งฟังคืออะไร
คือเมื่อรู้ต้องปฏิบัติ เมื่อไม่ปฏิบัติก็ไม่มีสิ่งที่ดีเกิดขึ้น ใช่หรือไม่
(ใช่) อาจารย์ไม่มีปาฏิหาริย์มาให้ศิษย์
มีแต่ศิษย์นั้นสร้างปาฏิหาริย์ให้กับตัวเอง
ความพิสดารความแปลกใหม่ไม่ได้ช่วยให้ศิษย์นั้นดีขึ้น เหมือนเรามีตาที่ตื่น แต่ไม่มีใจที่ตื่น
หลังจากวันนี้กลับถึงบ้าน ที่บ้านก็ยังทำตัวเหมือนเดิม ศิษย์เอ๋ย
คนที่เราเบื่อก็ยังเบื่อ บางทีคนเบื่อกับคนรักเป็นคนเดียวกัน ทุกๆ
อย่างที่เป็นปัญหาก็ยังเหมือนเดิม
แต่จะไม่เหมือนเดิมก็ตรงที่เรานั้นเปลี่ยนแปลงตนเอง ในขณะที่สภาพแวดล้อมเหมือนเดิม
สมมติว่าศิษย์อยู่ในห้องที่มีกำแพงสีเทา ในสังคมที่ศิษย์อยู่เป็นกำแพงสีเทา
ศิษย์เข้าไปอยู่ในห้องสีเทา แต่ใจศิษย์ต้องเป็นสีขาว เราจำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนตัวเอง
ในขณะที่ทุกคนยังเหมือนเดิม ทุกสิ่งทุกอย่างยังเหมือนเดิม
แต่เรากลับต้องมีจิตใจที่มีสำนึกมากขึ้น เราต้องมีจิตใจที่สะอาดมากขึ้น
พูดดีมากขึ้น คิดดีทำดีมากขึ้น ทำดีให้กับคนที่เรารู้สึกว่าไม่ชอบ
ไม่โกรธคนที่เราเกลียดต่อไป และแกล้งทำเป็นรู้ไม่ทันในบางที มันยากไหมถ้าหากพูดรวมๆ
อย่างนี้ยาก แต่ศิษย์ค่อยๆ ทำ
ความสำเร็จนั้นวันนี้เราแค่อยากที่จะไปทำให้คนที่เราเบื่อกลายเป็นคนที่เรารัก
ไม่เบื่อ เราเบื่อเขาความเบื่อนั้นอยู่ที่ตรงไหน อยู่ที่ใจเรา
เราโกรธเขาความโกรธอยู่ในใจเรา
เราเพียงแต่แค่ตัดความเบื่อและความโกรธจากใจเราเท่านั้น เป็นเป้าหมายในการที่จะเปลี่ยนแปลงทุกอย่าง
บ้านอาจจะเป็นเป้าหมายหนึ่ง แต่จงแบ่งการเปลี่ยนแปลงที่บ้าน กับความสำเร็จในการที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเองกับคนในบ้าน
เป็นเป้าหมายเล็กๆ แบบที่เราทำได้ วันนี้แค่อยากคุยกับคนที่เราเคยทะเลาะด้วย
เรามีเป้าหมายแค่อยากคุยกับเขาเท่านั้น ถ้าคุยอย่างที่เคยคุยคราวที่แล้วไปรอดไหม
(ไม่รอด) แต่คำพูดออกจากไหน (ปาก) คำพูดออกจากปากก็ทะเลาะกัน
คำพูดออกจากใจ พูดให้น้อยลง และมีใจขอโทษให้มากขึ้น เรามักคิดว่าเราไม่ผิด จริงไหม (จริง) ขอโทษคนอื่นในขณะที่เราไม่ผิดทำได้ไหม
(ทำได้) เป็นเรื่องยากสำหรับคนหยิ่ง แต่เป็นเรื่องง่ายสำหรับคนที่อ่อนน้อม
อยากเป็นคนหยิ่งหรือเป็นคนอ่อนน้อม (อ่อนน้อม) อยากเป็นอะไรก็ต้องทำแบบนั้น
บ้านเรายังเป็นสนามอันดีที่ทำให้เรานั้นได้ฝึกความเป็นพุทธะเสมอ คนที่ขัดเราเสมอๆ
เป็นเสมือนผู้มีพระคุณ เราไม่เคยมองใครด้วยความรู้สึกปรารถนาร้ายเลยจริงหรือไม่ (จริง) เราไม่เคยที่จะไม่หวังดีต่อผู้อื่นเลยจริงหรือไม่
(จริง) เราไม่เคยคิดจะด่าเขาให้จมดินในขณะที่เราสามารถจะฉุดเขาได้จริงหรือเปล่า (จริง) แต่ว่าการกระทำของเรามักตรงกันข้ามกับสิ่งที่เราคิด
เรามักคิดว่าเราอยากจะเป็นคนดี
แต่ในขณะเดียวกันเราก็ทำในสิ่งที่ไม่ดีมากขึ้นใช่หรือไม่ (ใช่) ในเมื่อชีวิตนี้ได้ทำในสิ่งที่ตามใจตัวเองมามาก
ในเมื่อชีวิตนี้ทั้งชีวิตเราชนะคนมามาก ชนะในขณะที่เราก็พูดว่าเราแพ้
อย่างนี้วันนี้เป็นต้นไปเรามาแพ้เพื่อชนะดีไหม (ดี) เรามาแพ้เพื่อชนะตัวเอง
เรามาเริ่มต้นใหม่ ทำในสิ่งที่ดีมากยิ่งขึ้น
ทำในสิ่งที่เราไม่เคยคิดจะทำหรือทำในสิ่งที่เรายังทำไม่สำเร็จให้สำเร็จ
ชั่วชีวิตคนเป็นเวลาที่สั้นมาก
วันนี้อาจารย์ไม่ใช่แค่อยากให้ศิษย์ประสบความสำเร็จในชีวิตของตัวเอง
แต่อาจารย์อยากให้ศิษย์ประสบความสำเร็จในการที่จะเอาชนะจิตใจตัวเอง เพื่อผลแห่งการบำเพ็ญและการฝึกฝน
เพื่อผลแห่งการหลุดพ้นเวียนว่ายตายเกิดไปอย่างถาวร นี่เป็นเป้าหมายที่อาจารย์มาหาศิษย์เสมอ
และอาจารย์ก็แบ่งเป้าหมายเป็นช่วงเล็กๆ เสมอ อาจารย์ต้องทำอย่างนี้
เพราะว่าอาจารย์จะได้มีกำลังใจในการที่จะให้ศิษย์ลุกขึ้นมาด้วยจิตใจที่เข้มแข็ง
คราวนี้ก็เป็นเป้าหมายหนึ่งในหลายๆ
เป้าหมายใหญ่ของอาจารย์เพื่อปลุกให้ศิษย์นั้นตื่นขึ้นจากความฝันในโลกนี้
ศิษย์เรียกว่าชีวิตจริง แต่อาจารย์เรียกว่าความฝัน
จงอยู่ในโลกนี้อย่างคนที่มีเป้าหมาย บำเพ็ญให้ดี ทำจิตใจให้งดงาม
กินอย่างระมัดระวัง นอนอย่างระมัดระวัง ใช้เงินทองที่หามาอย่างระมัดระวัง
ศิษย์ไม่ต้องรวย ความรวยไม่ใช่สิ่งที่แน่แท้ถาวร มันเป็นสมบัตินอกกาย
หากว่าศิษย์ใช้เงินอย่างประหยัดอยู่ง่าย กินง่าย ศิษย์ก็ไม่ต้องไปพึ่งใคร ไม่ต้องไปง้อใคร
ไม่ต้องไปก้มหัวให้ใครเพราะเรื่องเงิน
แม้จะอยู่ในเมืองใหญ่ขอให้ทำตัวให้เรียบง่ายมากขึ้น ทำใจของตัวเองให้เรียบง่ายมากขึ้น
อาจารย์เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์แต่อาจารย์อาจจะไม่ศักดิ์สิทธิ์
ถ้าหากไม่สามารถที่จะปลุกแม้เวไนยไม่กี่คนให้ตื่นขึ้นจากความฝัน
แต่ศิษย์ของอาจารย์ไม่ใช่สิ่งศักดิ์สิทธิ์
แต่ศิษย์มีโอกาสที่จะปลุกทุกคนให้ตื่นขึ้นจากความฝันเสมอๆ
มองอย่างนี้แล้วเห็นไหมว่าศิษย์นั้นศักดิ์สิทธิ์ยิ่งกว่าอาจารย์ โอกาสในการที่จะทำบุญสร้างกุศลนั้นมีมากมายยิ่งกว่าอาจารย์มากนัก เราต้องทำตัวเราให้ดีถึงจะกล้าเรียกร้องคนอื่น
สถานธรรมอาจจะไกลสำหรับคนบางคน
การทำงานธรรมะก็อาจจะยากสำหรับคนบางคน แต่คนที่มีใจแล้วไม่มีอะไรยาก
อาจารย์มีแต่ความห่วงมากมาย
อาจารย์ไม่ได้กลัวว่าศิษย์ทุกข์ แต่อาจารย์กลัวว่าศิษย์บำเพ็ญไม่เป็น
ธรรมะและการบำเพ็ญเป็นเรื่องธรรมชาติ อาจารย์กลัวศิษย์เกร็งจนเบลอ
ห่วงศิษย์ว่าถึงเวลาควรทำอะไร กลับไม่รู้ว่าตัวเองนั้นควรไปทำ
ห่วงว่าศิษย์คิดไม่เป็นปลงไม่ได้ วันนี้อาจารย์ไม่ได้ลงไปข้างล่าง
อาจารย์ก็ลาศิษย์ที่อยู่ข้างล่าง แล้วก็ลาศิษย์ที่อยู่ข้างบน
ขอให้ทุกคนตั้งใจบำเพ็ญ ชีวิตนี้โชคดีแค่ไหนที่ได้เกิดมาเป็นคน ไม่เกิดมาเป็นหมู หมา กา
ไก่ที่ชีวิตนั้นไม่สามารถกำหนดตัวเองได้ วันนี้นั้นทุกคนสามารถกำหนดตัวเองได้
เพียงแต่รู้จักตัวเองให้มากขึ้น การศึกษาธรรมยังคงต้องมีต่อเนื่องไป เพื่อเปิดจิตใจให้สว่างอย่างต่อเนื่อง
อาจารย์หวังว่าศิษย์ที่มาเป็นนักเรียนที่นี้วันนี้ทุกคนให้เวลากับตัวเอง
เราไม่ได้ทำสิ่งที่เล่นๆ
ไม่ใช่อยากที่จะมาหาศิษย์ในลักษณะเช่นนี้
อาจารย์เรียกร้องในสิ่งที่ศิษย์ทำได้แล้วก็ทำได้ดีเสียด้วย หลายคนในที่นี่เป็นคนที่มีบุญ มองง่ายๆ บางคนหน้าตาดีมาก
คนหน้าตาดีนั้นบ่งบอกถึงเป็นผู้ที่มีบุญวาสนา
แต่มิได้หมายความว่าคนที่หน้าตาไม่ดีไม่มีบุญ แต่จงทำวิกฤตในตอนนี้ในขณะที่เภทภัยมากมาย
ในขณะที่โลกร้อนเป็นไฟ ก็เป็นเวลาเดียวกับให้ศิษย์นั้นบำเพ็ญธรรม
อย่ามัวห่วงบางเรื่องจนมากเกินไป จนไม่สามารถที่จะบำเพ็ญได้
การบำเพ็ญนั้นเป็นเรื่องของการบำเพ็ญจิตใจ ขอให้ศิษย์นั้นเข้มแข็ง อย่าท้อ
เหนื่อยได้ แต่ถามตัวเองว่าเหนื่อยง่ายเกินไปหรือเปล่า
อาจารย์คงต้องไปแล้ว
หวังว่าศิษย์ทุกคนรักษาตัวให้ดี เมืองกรุงเมืองใหญ่กิเลสยั่วเย้ามากมาย
เข้มแข็งหน่อยนะศิษย์ บำเพ็ญตัวเองอยู่กับกองกิเลสก็บำเพ็ญ อยู่กับผู้ที่มีบุญ
อยู่กับอาวุโสก็บำเพ็ญ บำเพ็ญเพื่อตัวเองไม่ได้ทำเพื่อคนอื่น อย่าไปให้เสียงใดๆ
มาทำให้เราจิตใจแกว่งระรัวจนไม่สามารถที่จะยืนให้อยู่ได้
พระโอวาทซ้อนพระโอวาท “ปัญญาดั้งเดิม”
พระโอวาทซ้อนพระโอวาท “โพธิ”
ตาตื่นใจหลับยังหลง คนปลงใจตื่นคืนแจ้ง
คนนิ่งแต่ใจยังแกว่ง แต่แจ้งไม่พบนอกตน