PDF 2544-04-15-เมี่ยวเต๋อ #5.pdf
วันอาทิตย์ที่ ๑๕ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๔ พุทธสถานเมี่ยวเต๋อ จ.ประจวบฯ
สาธุชนกราบขอประทานพระโอวาทชี้แนะ
ในโลกนี้สำคัญที่สุดคือชีวิต อันบาปผิดมหันต์คือการเข่นฆ่า
สัตว์น้อยใหญ่ต่างรักชีวิตแห่งตนนา ท่านเมธารักชีวิตตนเร่งบำเพ็ญ
เราคือ
องค์ประธานคุมสอบสามภูมิ รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่สถานธรรมเมี่ยวเต๋อ เคียมคัล
องค์มารดา ถามเมธีน้องชายหญิงเกษมฤๅ
ขอทุกคนจิตสงบตั้งใจฟัง ฮวา ฮวา
ทำจิตใจให้สงบฟังธรรมะ และลดละเหล่ากิเลสน้อยแล้วน้อย
ดั่งฝนที่ตกหนักกลายปรอยปรอย อย่าเลื่อนลอยชีวิตนี้ต่อไปเลย
เอาใจใส่ตนเองใช่หาแต่สุข จงเร่งปลุกจิตเดิมแท้ปรากฏโฉม
จิตใจนั้นจงใสกว้างดั่งโพยม ปลอบประโลมทุกคนด้วยความปรานี
ในวันนี้ท่านมีบุญมาฟังธรรม ล้างหนี้กรรมเคยก่อด้วยตั้งใจเถิด
ใช่ว่าง่ายในเรื่องแห่งการเกิด ขอให้เป็นคนประเสริฐด้วยคุณธรรม
มีชีวิตใช้ชีวิตตนให้เป็น ที่ลำเค็ญเพราะตนหามาหรือไม่
พิจารณาด้วยปัญญาอันแจ่มใส เร่งแก้ไขในสิ่งผิดให้เร็ววัน
อันรักโลภโกรธดึงใจให้ตกต่ำ สุภาพชนอ่อนน้อมน้ำไร้กีดกั้น
จงบำเพ็ญตนเองเป็นสำคัญ ทุกคืนวันมีจุดหมายไม่ท้อใจ
น้องชายหญิงสองวันนี้มาให้ครบ และเคารพพุทธระเบียบให้แม่นมั่น
อากาศร้อนใจต้องเย็นสลับกัน อย่านั่งแล้วใจฝันล่องลอยไป
เมื่อได้รู้จงเร่งรีบไปปฏิบัติ เดินทางลัดยุคปลายแสนลำบาก
แต่ทว่าให้โอกาสคนยิ่งมาก ยิ่งลำบากยิ่งสู้ยิ่งมีชัย
ศิษย์พี่นั้นรับบัญชามาคุมชั้น ทั้งสองวันหวังว่าน้องกลับตนได้
อุดรูรั่วมากมายในจิตใจ ปุถุชนไซร้คือพุทธะเช่นเดียวกัน
สร้างสิ่งดีจรรโลงโลกไว้เท่านาน อย่ามองผ่านเห็นความผิดเป็นเรื่องธรรมดา
ชีวิตคนมีค่ากว่าตีราคา จงดั่งปลาว่ายทวนน้ำจนสิ้นลม
ในวันนี้ไม่กล่าวความให้มากไป น้องทั้งหลายจงตั้งใจบำเพ็ญจริง
จรดวางพู่กันลงคุมชั้นเรียน
ฮวา ฮวา หยุด
โพยม ท้องฟ้า, อากาศ
วันอาทิตย์ที่ ๑๕ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๔ สถานธรรมเมี่ยวเต๋อ จ.ประจวบฯ
พระโอวาทท่านเสี่ยวผีเซียนถง
ลมหนาพัดมาไวไว พัดให้ใจหายร้อนหน่อย
อย่าให้ต้องตั้งตาคอย พัดมามากหน่อยยิ่งดี
เราคือ
เสี่ยวผีเซียนถง รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่สถานธรรมเมี่ยวเต๋อ แฝงกายกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามพุทธะทุกทุกท่านสบายดีไหม
อะไรที่อยากทำดูที่ธรรม อาจกระทำผิดเพราะรู้ไม่ทั่ว
กระแสกรรมไม่คิดล่องผ่านตัว ประดุจบัวบานก่อนพ้นน้ำมา
เดินไปมาไม่ตรองถึงสาเหตุ เมื่อกิเลสคิดผลักดันเกิดปัญหา
คนบำเพ็ญเข้มงวดกับตนนา ทุกเวลาขันกวดจริงที่ใจ
ใจร้อนเย็นเห็นสำคัญอารมณ์นิด คนสนิทกับตนเป็นไฟไหล
ไม่สนิทในนั้นยังทนได้ ตระหนักใจตรองและต้องปรับปรุง
วันเวลาสบายสบายดูเร่งรีบ ดอกไม้กลีบบานร่วงพาสะดุด
ชีวิตคนอายุเพิ่มเพิ่มกิเลสคลุ้ง เลียนผดุงอ่อนน้ำหินยังพลี
น้ำอ่อนแต่แกร่งกว่าหินผา คำโทษบ่าจิตผงาดอย่าหนี
จงใช้ความอ่อนน้อมทุกนาที สู่ฤดีหน่ายไม่เที่ยงแห่งตน
สำรวจใจคนงามงามย่องหนี สำรวจที่ในนอกใยยองล้น
รู้ทำจริงไม่เวียนให้อับจน สู่ถนนการบำเพ็ญต้องใจเดียว
ฮิ ฮิ หยุด
ต่างวนลุ่มหลงจนเหนื่อย กว่าจะคลายทุกข์เจียนหมดลม เรื่องราวที่เจอมา ยังพลิกผันเรื่อยไป ความอดทนช่วยใจคลายเหน็บหนาว
* บำเพ็ญใจของตน เมื่อคราวอับจนทำดีไม่คลาย ฝึกหัดมีทิศทางยิ่งดีกว่าเดิม หากใครใจเร็วร้อนมา จงสว่างเย็นให้พอ ปลอบเขา
** ทุกก้าวต้องระวัง เมื่อดังไม่ให้อวด บำเพ็ญธรรมต้องกวด อาจจะดูทุกข์ใจ แต่หากเพียรพร้อมใจ ย่อมสุขแล้ว
หลอกได้กระทั่งตนเอง ก็ออกจะเคว้งในจิตใจ ย้อนมองใจตนเอง ไยทุกข์แล้วทุกข์เล่า คิดบ้างไหม (**, *, **, **)
เพลง : ไม่หลอกตัวเอง
ทำนองเพลง : ใจฝ่อ
พระโอวาทท่านเสี่ยวผีเซียนถง
(สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตาให้นักเรียนในชั้นร้องเพลง Small World โดยปรบมือสองจังหวะ)
ต่างกันไหม (ไม่ต่าง) ต้องเปลี่ยนความเคยชิน ให้รู้จังหวะและมีจังหวะในการหยุด ชีวิตของมนุษย์เราทุกวันก็พยายามดิ้นรนขวนขวายกันไปเรื่อยๆ บางทีเราไม่ค่อยได้หยุดพักเลยใช่หรือไม่ (ใช่) พอจะหยุดพักจริงๆ ตื่นมาวันนี้ต้องไปขายของ วันนี้วันสงกรานต์ ใครบ้างเผลอตื่นแต่เช้าจะไปค้าขาย ไปทำงาน แต่ที่ไหนได้วันนี้วันหยุด ทำงานจนลืมวันลืมพรุ่งเลยใช่ไหม (ใช่) เป็นกันไหม (เป็น)
เวลาพัดลมพัดมาหาเรา เราก็อยากให้พัดลมพัดนานๆ ใช่หรือเปล่า (ใช่) พัดแต่เราคนเดียวใช่หรือเปล่า แต่พอพัดไปหาคนอื่นแล้วเราเป็นอย่างไร อยากให้รีบกลับมาๆ ใช่ไหม ถ้าเกิดว่ามีพัดลมตัวเดียวยิ่งแล้วใหญ่เลยใช่หรือเปล่า (ใช่) ทุกคนต่างจะให้พัดลมพัดมาหาตัวเองคนเดียว เวลาไม่มีก็อยากได้ พออยากได้ก็ไม่พอจริงไหม (จริง) วันนี้เรามาร่วมอยู่ในตู้อบกับท่านดีไหม มาร่วมร้อนด้วยกัน มาฝึกความอดทนกันหน่อยดีไหม (ดี)
ในโลกนี้อะไรที่ทำให้เรารู้สึกใจร้อน และอะไรที่ทำให้เรารู้สึกใจเย็น
(ถ้าจิตใจคิดว่าร้อนก็ร้อน ถ้าจิตใจคิดว่าเย็นก็เย็น) เช่น ท่านนัดกับคนที่นี่ว่าจะมากี่โมง (7 โมง) แต่ตอนนี้ 6 โมงครึ่งแล้ว ท่านจะใจร้อนหรือใจเย็น (ใจร้อน) แน่ใจนะว่าร้อน (แน่ใจ) เราเห็นยังเย็น ค่อยๆ ไป แต่คนที่ใจร้อนคือฐันจู่ รอว่าเมื่อไหร่จะมาๆ ใช่ไหม (ใช่) เหมือนเวลาท่านนัดกับใครแล้วเผอิญว่านัดแล้วท่านมาช้า ท่านจะรู้สึกว่าเวลาที่ไปก็ใจร้อนใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเกิดสมมติว่าท่านนัดกับใครแล้วท่านไปก่อนเวลาตอนนั้นใจร้อนหรือใจเย็น (ใจเย็น) ฉะนั้นตอนนี้ตอบได้หรือยังว่าใจร้อนใจเย็นต่างกันอย่างไรบ้าง ตอบถูกเดี๋ยวเราให้กินผลไม้ (โลภ โกรธ หลง) เวลาโลภบางทีก็ไม่ร้อนนะ ทำไมถึงร้อนล่ะ (อยากได้) อยากได้มากใช่ไหมถึงร้อน คือถ้าไม่สมหวังเป็นอย่างไร (ร้อนมาก) ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วหลงล่ะทำให้ร้อนได้อย่างไร หลงแล้วไม่ใช่จะยิ่งเย็นหรือ อยู่กับเขาแล้วเย็นใช่ไหม (ถ้าไม่ได้อยู่ด้วยกัน) แน่ใจนะว่าไม่ได้อยู่ด้วยกันแล้วจะร้อน เราว่าเห็นเขาไปอยู่กับคนอื่นแล้วร้อนมากกว่าใช่ไหม นั่นคือหลง หลงแล้วร้อนใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วโกรธล่ะ (ร้อนทันที) อย่างนั้นแปลว่าท่านต้องขี้โมโหมากๆ ใช่ไหม โกรธบางทีก็ไม่ใช่ร้อนใช่หรือไม่ ถ้าโกรธนั้นเป็นโกรธที่หวังดีกับคนอื่น
อะไรที่ทำให้เราใจเย็น อารมณ์ทำให้ร้อนหรือเย็น (ถ้าอารมณ์ดีก็ใจเย็น ถ้าอารมณ์ไม่ดีก็ร้อน) ทำไมร้อนเย็นกันง่ายจริงๆ มีใครตอบได้อีก (มีธรรมะทำให้คนใจเย็น ไม่มีธรรมะทำให้คนใจร้อน) จริงหรือ ผู้ปฏิบัติงานธรรมจริงไหม (จริง) มีธรรมะกันหรือเปล่า (มี) มีแล้วทำไมยังร้อนกันได้อีก บางทีมีธรรมน่ะมีแต่ก็ร้อนใช่หรือเปล่า (ใช่) บางครั้งเวลาเรารีบๆ ขึ้นมา เราก็เห็นว่าเวลาทั้งวันกลับน้อยสำหรับเราเหลือเกินจริงไหม แต่ถ้าเวลาเราสบายๆ ไม่มีเรื่องอะไรที่จะต้องทำให้เสร็จในวันนี้เราใจร้อนหรือใจเย็น (ใจเย็น) มีอะไรอีกใครตอบได้ เช่น งานวันนี้ทำแล้วเสร็จวันนี้ แต่ถ้าไม่เสร็จเราใจร้อนไหม (ใจร้อน) แต่เราเห็นท่านเย็นๆ เป็นดินพอกหางหมูเลย ยิ่งถ้าเกิดรู้ว่าพรุ่งนี้จะเป็นวันหยุดก็เก็บไว้ก่อนใช่ไหม (ใช่) ยิ่งออกได้เป็นคนแรกยิ่งดีใช่หรือเปล่า (ใช่) เวลาฝนตกเดินออกไปข้างนอก ถ้าถือร่มหรือถือเหล็กเป็นอย่างไร ฟ้าผ่าใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเกิดฝนตกแล้วเราหลบใต้ต้นไม้ก็อันตรายใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นคำว่า “ทำตัวให้สอดคล้องกับธรรมชาติ” ก็ต้องใช้ปัญญาคิดหน่อย ฝนตกตากฝนก็ไม่ค่อยดี หลบฝนก็อาจอันตรายถ้าเลือกไม่ถูกใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นการดำเนินชีวิตในโลกนี้คำว่าสอดคล้องจึงต้องค่อยๆ คิดใช่หรือเปล่า (ใช่) เหมือนฟ้าโปร่งใส แต่ดินหนักขุ่นเข้ม จึงบังเกิดสรรพสิ่ง เป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามแต่เกื้อกูลกัน จึงเกิดมนุษย์เกิดชีวิต ใช่หรือไม่ (ใช่) นี่แปลว่าฟ้ากับดินทำให้เรารู้อะไรบางอย่าง ใช่หรือไม่ (ใช่) คำว่าขัดแย้งก็ต้องมีสอดคล้อง คำว่าสอดคล้องก็ต้องรู้จักคำว่าขัดแย้ง ใช่หรือไม่ (ใช่) ในเมื่ออากาศร้อนทำตัวให้ร้อนๆ ตายไหม (ตาย) ใครตาย บ้าตายก่อนใช่ไหม ออกไปยืนแก้ผ้าโทงๆ ได้หรือเปล่า (ไม่ได้) ออกไปนุ่งโสร่งตัวเดียว นุ่งผ้าถุงตัวเดียวได้ไหม (ไม่ได้) อากาศร้อนอย่างไรเราต้องรู้จักทำใจให้เย็นหรือหาทุกวิถีทางให้ตัวเองลดความร้อนในตัวให้เหลือน้อยที่สุด ใช่หรือไม่
“คนสนิทกับตนเป็นไฟไหล” เหมือนง่ายๆ ถึงแม้ว่าเราจะรู้ว่าอากาศร้อน แต่สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งที่เราต้องรู้ไว้ ก็คือเราต้องรู้ก่อนว่าใจเราร้อนหรือเปล่า ถ้าใจเราเย็นไปทำให้เย็นก็เย็นเกินไป ใช่หรือเปล่า (ใช่) แต่ถ้าเกิดว่าอากาศร้อนแต่เรามองไม่เห็นว่าใจเราว่าร้อนหรือเย็น การที่จะดับก็ดับไม่ถูก ใช่หรือไม่ (ใช่) เมื่อเรารู้จักที่จะมองสภาวะแวดล้อมได้ เราก็ต้องรู้จักที่จะมองเห็นใจเราให้ได้ด้วย ถึงจะดับใช่หรือเปล่า (ใช่) เหมือนเวลาที่ท่านมีอารมณ์ดีใจเย็น คนสนิทเมื่อเจอหน้ากันเป็นอย่างไร พูดเป็นน้ำไหลไฟดับ ใช่ไหม (ใช่)
“ไม่สนิทในนั้นยังทนได้” แต่พอไม่สนิท ถ้าใจเราเย็นแม้นั่งฟังเป็น
ชั่วโมงสองชั่วโมงสามชั่วโมงก็อดทนได้ ใช่หรือไม่ (ใช่) ในความสนิทก็มีข้อดี ในความไม่สนิทก็มีข้อดี แต่มีดีแล้วมีเสียไหม (มี) ในความสนิทนั้นทำให้ขาดความเกรงใจและอดทนต่อกัน ยิ่งสนิทต่อกันมากเท่าไร เห็นกันมาตั้งแต่เล็กเป็นอย่างไร รู้แล้วยังไม่ต้องพูด เธอไม่ต้องพูดฉันรู้ว่าเธอกำลังจะพูดอะไร ใช่ไหม (ใช่) แต่ถ้าคนไม่สนิท ฟังไปเถอะฟังได้พูดดี แต่พอเริ่มสนิทแล้วไม่น่าฟังเลย ใช่ไหม (ใช่) แต่กับคนไม่สนิทเรามีความอดทน แต่บางทีก็ลืมขาดความจริงใจ ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นอยู่ในโลกใบนี้นั้น ความสุข ความทุกข์ความลำบาก ความเย็นความสบาย ความร้อนรุ่ม ไม่ได้เกิดจากไหนหรอก เกิดจากที่ใจเราเอง ใช่ไหม (ใช่) ใจเราผูกพันกับอารมณ์อย่างไร ใจเรากำลังติดยึดสิ่งใดอยู่ ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าใจเราติดยึดความเคยชินอารมณ์ที่ตัวเองมี หรืออารมณ์ที่เคยมีกับคนๆ นั้น เราก็จะแสดงออกไปแบบนั้น ใช่ไหม (ใช่) จะสุขจะทุกข์ก็อยู่ที่ตัวเราใช่หรือไม่ ก็มีคำพูดอีกว่า ความสุขความทุกข์นั้นไม่อยู่ที่ใจอย่างเดียว อยู่ที่การกระทำด้วยเหมือนกัน แปลว่าทั้งใจและการกระทำนั้นสามารถทำให้มนุษย์นั้นสุขและทุกข์ได้ ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่เราจะทำอย่างไรล่ะ บางครั้งเราไม่รู้ตัวเองว่าเราทำไปแล้วเราจะได้สุขหรือเราจะได้ทุกข์ ใช่หรือไม่ (ใช่) คิดว่าน่าจะสุขนะ คุยกับเขาแบบนี้แล้วเขาน่าจะดีเขาน่าจะไม่โกรธนะ แต่ผลสุดท้ายเขาตอบกลับมา โกรธเราก็มี โมโหเราก็มี ไม่ต้องการเราก็มี ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะอะไรล่ะ ฟ้าดินนั้นยากหยั่งรู้ ใจคนนั้นยากหยั่งถึง ใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ทุกอย่างนั้นก็ไม่พ้นเงื้อมือเรา จริงไหม (จริง) เหมือนมีคำกล่าวว่า “รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งก็ชนะร้อยครั้ง” ฉะนั้นอย่าลืมว่าทุกข์สุขอยู่ที่ใจและการกระทำของเรา อย่าไปกลัว อย่าไปคิดว่าไม่รู้ไม่แน่ เรารู้ได้ด้วยการทำอย่างไร (อยากรู้) วิธีหาความสุขเพื่อห่างไกลความทุกข์จุดจุดจุด อยากรู้หรือเปล่า (อยากรู้) ลองคิดก่อนแล้วเดี๋ยวเราจะบอก
(สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตาให้นักเรียนในชั้นเต้นท่าเป็ดย่างถูกเผา)
เรามาพูดเรื่องธรรมะต่อดีไหม (ดี) มนุษย์เราทุกคนนั้นล้วนต่างต้องการที่จะอยู่รอด ใช่หรือไม่ (ใช่) มีชีวิตเพื่ออยู่รอดใช่หรือไม่ (ใช่) การอยู่รอดทำให้มนุษย์ต้องแสวงหาทรัพย์สิน เพราะทรัพย์สินจะทำให้มนุษย์มีชีวิตอยู่รอดได้ ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วทรัพย์สินของมนุษย์ได้มาจากที่ใดกัน (ได้จากผลของงาน, การค้าขาย, จากการรับรางวัล, ปัญญา, ความรู้ความสามารถ, ความเข้าใจที่จะดำเนินชีวิต, ได้มาจากที่เราเป็นคนดีและกระทำดีในความสามารถที่เรามีอยู่ในตัว, ความสามารถในการบีบนวด, ได้มาจากประกอบอาชีพที่ถูกต้องโดยชอบธรรม) เราจะบอกวิธีหาเงินโดยมีธรรมะและบำเพ็ญธรรมด้วย เอาไหม (เอา) ปกติเราหาเงินบางทีได้เงินมาสักพักก็หายไป บางทีก็ไม่ได้มา ใช่หรือไม่ (ใช่) พยายามหาจนสุดความสามารถเต็มความพยายามแต่ทำไมไม่ได้มา บางทีเราไม่เข้าใจ ใช่หรือไม่ (ใช่) เราบอกว่าการหาความสุขโดยที่ห่างไกลความทุกข์แล้วก็จุดจุดจุด ใช่ไหม (ใช่) มีใครคิดได้ไหมว่าตอบว่าอะไร คำตอบง่ายๆ ก็คือรู้จักแก้ไขข้อผิดพลาดของตัวเอง จริงไหม (จริง) ที่เราต้องทุกข์ก็เพราะว่า เราก้าวผิด เราพูดผิด เราทำผิด เราเห็นผิด แล้วเราเข้าใจผิด ใช่หรือไม่ (ใช่) อย่างเช่นเข้าใจเขาผิด มองเห็นเขาผิด มองเห็นสิ่งนั้นไม่ถูก ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าเรามองได้อย่างถูกแล้ว เราจะมีอะไรที่ทำให้ต้องทุกข์ไหม (ไม่มี) ถ้าเรารู้จักหาสาเหตุสิ่งที่ทำให้ตัวเราชอบทำผิดบ่อยๆ เราจะมีอะไรต้องทุกข์อีกไหม (ไม่มี) มีสิ เกิดแก่เจ็บตายไง แต่ถ้าเรารู้สาเหตุเกิดแก่เจ็บตายเราก็ไม่ทุกข์ ใช่หรือไม่ (ใช่) อย่างที่พระพุทธองค์สอนไว้บอกว่า ถ้าเราต้องการจะรู้จักสิ่งใด ต้องสืบแล้วก็ต้องสาวให้ถึงต้นตอ ใช่หรือเปล่า (ใช่) อย่างสมมติ เพราะอะไรต้องเกิดอยากบ่น เกิดอยากได้ เกิดอยากว่าคนอื่น เกิดอยากรักคนอื่น เพราะเรามีอารมณ์ เพราะเรามีตัวตน ใช่หรือไม่ เพราะอะไรมนุษย์ถึงต้องเกิด (มาใช้เวรใช้กรรม) เห็นไหมเรารู้ว่าเราต้องเกิดมาใช้เวรใช้กรรม บางครั้งสิ่งใดที่ไม่ถูกใจเราก็คิดเสียว่า กรรมเราเองนะ แค่นั้นก็ปล่อยวางแล้วไม่ยึดมั่นแล้ว ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะอะไรเราถึงต้องเจ็บ ก็เพราะร่างกายเป็นสิ่งไม่แน่นอน เหมือนเครื่องจักรใช้งานมากๆ ก็ต้องชำรุด ชำรุดก็ต้องมีการซ่อม ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าเราคิดอย่างนี้เราจะมีทุกข์ไหม ทุกข์ก็ค่อยลดไปทีละเปาะ สองเปาะ สามเปาะ ใช่หรือไม่
คนกับคนเวลาจะทำงานกันนั้นเขาต้องดูที่อะไร ความสามารถเรามีไหม เราเป็นคนดีหรือเปล่า ใช่ไหม (ใช่) เวลาเขาจะรับท่านทำงานเขาดูแค่ความสามารถอย่างเดียวไหม (ไม่ใช่) ไม่อย่างนั้นเขาคงไม่มีการสัมภาษณ์ใช่หรือไม่ (ใช่) การสัมภาษณ์ก็คือวัดและก็หยั่งเชิงดูว่า จิตใจหรือความคิดเขานั้นถูกต้องไหม คดโกงหรือเปล่า และมีจิตใจที่ตั้งใจจะทำงานจริงๆ หรือไม่ ใช่ไหม (ใช่) งั้นก็แปลว่าคนๆ หนึ่งจะทำงานร่วมกับอีกคนหนึ่งนั้นต้องมีอะไรเข้ามาเป็นส่วนร่วม นอกจากความสามารถแล้วนั้นก็คือ คุณธรรมในจิตใจ เหมือนท่านจะรับคนๆ หนึ่งมาทำงานแล้วท่านจะได้เงินจากเขานั้นท่านไม่ใช่มองแค่ความสามารถ แต่มองที่ว่าความดี คุณธรรม ความซื่อสัตย์ และความตั้งใจจริง แปลว่าสิ่งหนึ่งที่ทำให้มนุษย์กับมนุษย์ทำงานร่วมกันแล้วได้เงินและได้ใจเขานั้น ก็คือไม่ใช่ความสามารถอย่างเดียวแต่ต้องมีธรรมะประกอบด้วย ถ้าเราเทียบง่ายๆ ธรรมะเหมือนราก การที่ได้เงิน ได้บุคคล ได้รู้จักมิตร มิตรคนนั้นก็ต้องจริงใจกับเราใช่ไหม (ใช่) ไม่ใช่พูดเก่ง พูดโม้ แต่ว่าไม่มีความจริงใจไม่รักเราเลย เราจะคบกับเขาไหม (ไม่คบ) ไม่ว่าความสัมพันธ์ การหาเงิน หรือการทำงานทุกอย่างความสามารถอย่างเดียวไม่พอ พูดเก่งอย่างเดียวไม่ได้ ต้องมีคุณธรรมในจิตใจด้วย มีความตั้งใจจริงด้วย ก็แปลว่าคุณธรรมก็เป็นส่วนสำคัญในการหาเงินใช่ไหม (ใช่) เหมือนท่านจะขายของ ทำไมเขามาซื้อกับท่าน ไม่ซื้อกับคนอื่น ทั้งที่ก็เปิดร้านใกล้ๆ กัน ขายเหมือนๆ กันใช่ไหม (ใช่) เพราะเราชอบให้เยอะมีน้ำใจ แถมเราพูดดี แต่ถ้าเกิดว่าเมื่อกี้เราพูดว่าคุณธรรมเปรียบเหมือนราก ทรัพย์สินเหมือนกิ่งก้าน หากเราให้ความสำคัญกับกิ่งก้านแต่ไม่สนใจราก ผลเป็นอย่างไร ได้ทรัพย์ไหม (ไม่ได้) คนก็เกลียด ทรัพย์ก็ไม่ได้ใช่หรือไม่ (ใช่) แถมมีอะไรตามมาอีกรู้ไหม (ความยากจน, กิจการล้มละลาย) ก็ได้เหมือนกัน แต่จริงๆ เราต้องการให้ท่านเห็นธรรมะในนั้น ไม่ใช่เห็นแค่เปลือกนอกในอาชีพ ในความรู้ แต่ทำให้เราเห็นอะไรในตัวเขา ทำให้เรารู้ว่าเขาขาดอะไร เมื่ออยู่กับเราถ้าเกิดว่าเขามัวแต่สนใจแต่ได้ สนใจแต่ทรัพย์ สนใจแต่เงินทอง แต่ไม่ได้สนใจว่าจะมีธรรมะต่อ สังเกตไหมว่าแรกๆ เขาดูดีจัง พูดได้ดี ดูเหมือนตั้งใจ แต่มนุษย์เรามักจะปาก ทำให้เราเห็นอะไรในตัวเขาที่เป็นคุณธรรม (ความซื่อสัตย์) นั่นคือความซื่อสัตย์ (ความไม่จริงใจ) มีอะไรอีกไหม ทำให้ขาดความสัมพันธ์ระหว่างเจ้านายกับลูกน้อง เพื่อนกับเพื่อนใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเวลาเราดำเนินชีวิตการที่เราจะได้เงินจากต้นและปลายไม่ค่อยเท่ากัน แรกๆ ก็ดูดีกับเราทุกอย่าง แต่พอได้รับให้มาทำงานแล้วเป็นอย่างไร ค่อยๆ ออกลายใช่ไหม (ใช่) คุณธรรมก็เริ่มเป็นแค่คำพูดลมคนๆ หนึ่งไม่ใช่เราเห็นแต่ประโยชน์อย่างเดียว แต่เรายังต้องรักษาคุณธรรมไว้เป็นพื้นฐานด้วยใช่หรือไม่ (ใช่) เพื่อนกับเพื่อนทำไมเรายังรักเพื่อนคนนี้อยู่ ทำไมเรายังเป็นมิตรกับเพื่อนคนนี้ ก็เพราะว่าเพื่อนคนนี้ยังมีความจริงใจที่ยังมั่นคงไม่เปลี่ยนแปลงใช่หรือไม่ (ใช่) ยังหวังดีกับเรา ยังรักเราใช่หรือไม่ (ใช่) ความรักแม้จะเป็นรักเพื่อนกับเพื่อน พี่กับน้อง แต่ถ้ารักแบบรักเขาเช่นรักเรา ย่อมเป็นสิ่งที่ดีจริงไหม (จริง) นั่นก็คือนอกจากเรามีคุณธรรมในการทำงาน ในการดำเนินชีวิตแล้ว เราจะต้องไม่ลืมคุณธรรม อย่าหวังแต่ทรัพย์สิน อย่าหวังแต่เงินทอง เมื่อไรที่เราทิ้งธรรมไปเมื่อนั้นทรัพย์ก็อาจจะหายไปด้วยใช่หรือไม่ (ใช่) เมื่อไรที่ท่านค้าขายเกิดคดโกงกับเขาสักวันหนึ่ง แม้เขาจะซื่อสัตย์มาซื้อกับร้านท่านแต่ถ้าเขารู้ความจริงเข้า เปลี่ยนใจไหม (เปลี่ยน) ฉะนั้นสิ่งหนึ่งที่จะทำให้มนุษย์เราจับต้นเดินไปจนถึงปลายอย่างไม่เปลี่ยนแปลงนั่นก็คือ รักเขาเช่นรักเรา เมื่อสามารถมีความรักเขาเช่นรักเราและรักษาจิตใจแห่งความรักอันนี้ได้ ก็จะบังเกิดความเมตตา และถ้าเมื่อไรที่เราสามารถมีความเมตตาได้ตลอดแล้ว เราจะเป็นอย่างไร ไม่อยากเบียดเบียนเขา ไม่อยากทำร้ายเขา ใช่ไหม (ใช่) เรายังไม่อยากเบียดเบียนเขา เรายังไม่อยากทำร้ายเขา และเราจะซื่อสัตย์ไม่คดโกงกับเขาเด็ดขาดใช่หรือไม่ (ใช่) เรารักสุขเกลียดทุกข์อย่างไร คนอื่นก็รักสุขเกลียดทุกข์อย่างนั้น ถ้าเอาคุณธรรมนี้ไปใช้ ไม่ว่าจะทำงาน ไม่ว่าจะอยู่ร่วมกับเพื่อนเราจะรักษามิตรได้ตลอด รักษาความสัมพันธ์อย่างไม่มีวันจืดจางจริงไหม (จริง)
การทำดีนั้นสิ่งสำคัญอยู่ที่ว่าเห็นตัวมากกว่าเห็นประชาชนหรือว่าเห็นประชาชนมากกว่าเห็นตัว (เห็นประชาชนมากกว่าเห็นตัว) ความดีคืออะไร ความไม่ดีคืออะไร แล้วความดีจริงๆ คืออะไร บางคนบอกว่าการเอาแต่ชี้หน้าว่าคนอื่นนั่นคือความไม่ดี อีกคนอ่อนน้อมถ่อมตนนั่นแหละเรียกว่าดี ถูกไหม (ถูก) ทำไมถูกจึงว่าถูกล่ะ ถ้าเกิดว่าวันนี้เราอ่อนน้อมกับท่าน ท่านคะท่านขานวดเฟ้นอย่างดี แต่พอหลังๆ บอกว่าอย่าลืมให้เงินเรานะ ดีไหม (ไม่ดี) ก็แปรว่าอย่าดูแค่อ่อนน้อมถ่อมตนใช่ไหม แต่ถ้าอีกคนหนึ่งชี้หน้าว่าท่าน ท่านไม่ดีอย่างนั้นท่านไม่ดีอย่างนี้ต้องแก้นะ ดีหรือไม่ดี (ดี) นั่นก็คือว่า ความดีไม่ดีไม่ได้อยู่แค่มีคุณธรรม แต่ต้องดูว่าแอบเอาคุณธรรมไปใช้ในทางที่ผิดหรือไม่ ใช่หรือไม่ บางคนมักจะพูดว่าคนนี้อ่อนน้อมต้องเป็นคนดีแน่ ไม่แน่เสมอไปหรอก ที่อ่อนน้อม ที่เอาอกเอาใจ ที่พูดอะไร พูดใช่ๆๆ ทำผิดก็ใช่ๆๆ ดีๆๆ ไม่แน่เขาอาจจะหวังผลประโยชน์ใช่หรือไม่ หรือเอาแต่ว่าท่าน ต้องให้ท่านแก้อย่างโน้นแก้อย่างนี้ บางทีท่านไม่รับ แม่อย่ามาว่า พ่ออย่ามาว่า เธออย่ามาว่าฉัน แต่จริงๆ แล้วเขาอาจจะดีก็ได้ใช่หรือไม่ (ใช่) ความดีนั้นอย่าใช้แค่ ตา หู ปาก แต่ต้องใช้อะไรพิจารณา (ปัญญา, การกระทำ) พิจารณาการกระทำของเขา มนุษย์เรามีคุณธรรม แต่ก็ไม่ใช่ว่าเขามีคุณธรรมแล้วจะเป็นคนดีเสมอไป ต้องดูที่การกระทำของเขาตั้งแต่ต้นจนถึงสุดปลายใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วต้องเอาอะไรเป็นตัววัด ก็คือภายในจิตใจเราที่เที่ยงตรง และบริสุทธิ์
ยุติธรรม ค่อยๆ พินิจพิจารณาการกระทำทุกกระบวนที่เขาทำใช่หรือไม่ (ใช่) อย่าได้แค่ใช้ตาดูหูฟังเท่านั้น แต่ต้องวัดให้ถึงจิตใจสุดปลายของเขาว่าเขาทำเพื่ออะไร แล้วเราจะไม่ดูคนผิดใช่หรือไม่ (ใช่) เราจะทำอย่างไรให้ใจยังเที่ยงธรรมและบริสุทธิ์ นั่นก็คือต้องใช้คุณธรรม คุณธรรมนั่นแหละมาค่อยๆ ขัดเกลาฝึกฝนอบรมบ่มเพาะจิตใจให้อยู่ในมโนธรรมสำนึกอันดีงาม รู้จักแบ่งแยกผิดชอบชั่วดีใช่ไหม (ใช่) เมื่อไรที่สามารถมีมโนธรรมสำนึกอยู่เสมอ มีสติปัญญาคอยกำกับควบคุมและใช้คุณธรรมคอยยับยั้งจิตใจ เราก็จะสามารถรักษาใจนี้ให้บริสุทธิ์และเที่ยงธรรมได้ การกระทำสิ่งใดก็ตามหากมีแต่กายแต่ไร้ใจ การทำงานนั้นย่อมไม่สามารถทำได้ตลอดรอดฝั่ง การทำสิ่งใดก็ตามหากมีแต่ใจแต่ไร้ซึ่งเรี่ยวแรงกำลังกาย การทำนั้นก็ย่อมไม่สามารถสำเร็จและบรรลุเป้าหมายใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นไม่ว่าจะทำงานสิ่งใดก็ตามหรือแม้กระทั่งมาฟังธรรมะวันนี้ก็ตาม หากตัวฟังแต่ใจบินไปโน่นบินไปนี่ รู้เรื่องไหม (ไม่รู้เรื่อง) ฉะนั้นตัวฟังใจก็ต้องฟังด้วย นั่นก็คือว่า ทั้งกายและใจเราชอบเรารักสิ่งนั้นเราจึงอยู่ทั้งตัวและหัวใจใช่หรือไม่ (ใช่) แต่ถ้าเกิดว่าตัวอยู่แต่ใจไม่อยู่นั้นแปลว่า เรารักและชอบใฝ่หาสิ่งนั้นไหม (ไม่ชอบ) เราต้องการบอกอย่างหนึ่งให้ท่านรู้ ก็คือไม่ว่าจะทำสิ่งใดอย่ามีแค่แรงแล้วพอ แต่ถ้าไม่มีใจ แรงนั้นก็ไปได้ไม่ถึง แต่ถ้ามีใจแลัวไม่รู้จักเรียกกำลังตัวเอง สิ่งนั้นก็ไม่อาจสำเร็จหรือก้าวได้แม้เพียงก้าวหนึ่ง ฉะนั้นไม่ว่าจะทำอะไรขอให้ประกอบไปด้วย (กายและใจ)
ความรู้ไม่ใช่เอาไปต่อทีกับใคร ไม่ใช่เอาไปรบปรบมือกับใคร แต่รบกับกิเลสอารมณ์ในใจของตัวเอง คนเราจะเป็นคนเก่งได้ ไม่ใช่ชนะเขาแต่ชนะที่ (ใจตัวเอง) ยิ่งชนะได้มากเท่าไรกิเลสเราจะยิ่งลดน้อยลง อารมณ์เราจะยิ่งเบาบาง เกิดเป็นคนนั้นที่วุ่นวายเพราะเหตุใด ที่เป็นทุกข์เพราะอะไร เพราะหนึ่งเราไม่สามารถหยุดยั้งกิเลสให้เบาบางได้ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะเราไม่สามารถรู้จักคำว่า “พอ” ได้
ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วทำได้หรือเปล่า ก็ไม่ใช่เรื่องยากที่เราจะฝึกฝน
(สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตาประทานเพลงพระโอวาท ทำนองเพลง “ใจฝ่อ”
ชื่อเพลง “ไม่หลอกตัวเอง”)
เรารู้ว่าปั้นซื่อก็เหนื่อย ใช่หรือไม่ (ไม่) งานติดๆ กัน แถมคนที่นี่ก็พยายามผลักดันอยากจะให้มีประชุมธรรมที่นี่เป็นจิตใจที่ดี รักษาไว้ แต่บางครั้งก็ต้องดูสภาวะแวดล้อมและกำลังแรงของคนอื่นด้วย บางทีเราไหว แต่เราต้องดูว่าไหวนั้นทำให้คนอื่นลำบากเกินไปหรือเปล่า การหวังดีต้องการช่วยเหลือคนอื่นเป็นจิตใจที่ดี
(สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตาให้ฐันจู่เต้นเป็ด)
เป็นฐันจู่นั้นต้องเป็นคนนำเขาใช่หรือไม่ แล้วก็ต้องดูแลเอาใจใส่เขา เห็นใครงกๆ เงิ่นๆ เราต้องเข้าไปทัก เป็นอย่างไรบ้าง มาจากไหน มาฟังธรรมะหรือเปล่า ใช่หรือไม่ ไม่ใช่ยืนแข็งทื่อ มาแล้วหรือ ไปแล้วหรือ ทำอย่างนี้ได้ไหม
(สิ่งศักดิ์สิทธิ์เมตตาประทานซาลาเปาแก่ฐันจู่)
แบ่งกันเองนะลูกเดียว เพราะว่างานจะเกิดได้ เพราะหลายๆ คนร่วมมือกันเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ใช่หรือไม่ (ใช่) อย่าเห็นว่าที่นี่เป็นของฉันฐันจู่ เราไม่ใช่ฐันจู่ที่นี่เราไม่ดูแลได้ไหม (ไม่ได้) การทำดีนั่นก็คือ เห็นประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าส่วนตน นั่นแหละเขาเรียกว่าทำดี หากทำดีแล้วยังไม่ได้ดีก็อย่ายอมแพ้ เพราะว่าบุคคลใดที่สามารถทำดีแล้ว โดนเขาประณาม ดูถูกเหยียดหยาม แต่สามารถเก็บความอดทนอดกลั้นไว้ได้ ผลบุญจะยิ่งใหญ่ แม้จะไม่ได้กับตัวเอง ก็จะตกไปสู่ลูกหลาน ดีหรือไม่ (ดี) เหมือนบุคคลโบราณ เหมือนพระเจ้าตากสิน ทำแล้วแต่ผลสุดท้ายก็ไม่มีใครรู้ว่าท่านดับไปอย่างไร ตายไปอย่างไร ใช่ไหม (ใช่) แต่ชื่อก็ยังคงจารึกไว้ ฉะนั้นเวลาทำดีอย่าได้ยอมแพ้ความยากลำบาก ดีหรือไม่ (ดี) อย่ากลัวกับการถูกเหยียดหยามและดูถูก เพราะถ้าเรายิ่งสามารถอดทนกับความเหยียดหยามดูถูกดูแคลนของคนอื่นได้มากเท่าไร บุญบารมีเราจะยิ่งมากขึ้นเป็นสิบๆ เท่า อย่างคำว่า “ปิดทองหลังองค์พระปฏิมา” ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเริ่มต้นทำดีได้อย่างมั่นคง ก็จะสามารถก้าวสู่หนทางการบำเพ็ญเป็นพุทธะไม่ยากเลยทำได้ไหม (ได้) คงได้นะ
เราให้สับปะรดฝากไว้กับอาวุโสเพื่อมาแบ่งกับทุกท่าน เรารู้ว่าทำงานกันเหนื่อยทุกคน ใช่หรือไม่ เหนื่อยไหม (ไม่เหนื่อย) ทำแล้วต้องอดทนนะ ทำดีแม้ไม่ได้รับคำชม แม้สิ่งศักดิ์สิทธิ์จะไม่ได้ชมต่อหน้า แต่เราก็ขอขอบคุณทุกๆ ท่านที่ทำให้งานนี้สำเร็จผ่านมาได้หนึ่งวัน วันนี้เป็ดน้อยอย่างเราไปแล้วนะ
วันจันทร์ที่ ๑๖ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๔ พุทธสถานเมี่ยวเต๋อ จ.ประจวบฯ
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
เป็นคนดีตกต่ำต้องอดทน ควบคุมตนทำไม่ได้ก็ดียาก
ทั้งกายใจไม่อาจจะแยกจาก เมื่อแยกจากไร้ชีวิตก็คือไร้โอกาส
เราคือ
จี้กงสงฆ์วิปลาส รับบัญชาจาก
พระอนุตตรธรรมมารดาผู้เมตตา ลงสู่สถานธรรมเมี่ยวเต๋อ แฝงกายกราบ
องค์มารดาแล้ว ถามศิษย์รักทุกคนร้อนหรือเปล่า
ผิดในถูกถูกในผิดตัดสินยาก อาจารย์ฝากยอมถอยเพื่อเดินต่อ
ศิษย์รักเอยอย่าเป็นคนหน้างอ รอยยิ้มหนอหาง่ายในหมู่ผู้บำเพ็ญ
เจริญธรรมเจริญจิตเป็นกุศล ประดุจฝนล้างคราบแห่งความทุกข์เข็ญ
ศิษย์รักเอยทำจิตใจให้เยือกเย็น ให้สมเป็นผู้ตั้งใจเดินทางธรรม
อย่ามัวแต่พายเรือวนอยู่ในอ่าว เกณฑ์ยุคขาวเร่งบำเพ็ญก่อนจะค่ำ
ขจัดซึ่งจิตใจที่เป็นหมอกควันดำ อย่าไปพร่ำบ่นทุกข์ให้เสียเวลา
อย่ายอมให้กระแสโลกพัดพาจิต การยึดติดทำให้ชีวิตไร้ค่า
ขอขัดเกลาจิตสว่างดั่งดารา ท่ามกลางฟ้ามืดมิดนี้มีแสงดาว
วันเวลาไม่คอยคนแม้คนเพียร ให้ศิษย์เขียนศิษย์ก็มัวแต่นั่งหาว
ให้ศิษย์ฟังกว่าจะทำตามก็นานยาว เอ๊ะ!ศิษย์เก่าก็เหมือนกับศิษย์ใหม่เลย
หลังฝนตกท้องฟ้าย่อมสดใส สองวันนี้กลับไปอย่าทำเฉย
เมื่อตั้งใจก็ให้บำเพ็ญเลย ทุกสิ่งเผยความจริงเมื่อผ่านเวลา
ฮา ฮา หยุด
พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง
คนทำดีก็ขึ้น (สวรรค์) คนทำชั่วต้องลง (นรก) ไปที่ไหนดี (ไปสวรรค์) แล้วทำดีหรือยัง (ยัง) อย่างนี้ไปไหน (นรก) ไปหรือไม่ไป ต้องทำอย่างไร (ต้องทำดี) ทำได้เยอะไหม
เวลาเรายิ้มแล้วสวยไหม (สวย) แล้วตัวเองชอบยิ้มไหม (ชอบ) ยิ้มแบบเจ้าเล่ห์ หรือยิ้มแบบไม่ค่อยแน่ใจ ยิ้มอะไรที่สวยที่สุด (ยิ้มจากใจ) เป็นรอยยิ้มจากความจริงใจ ไม่ใช่ใจเฉยๆ ต้องจริงใจใช่หรือเปล่า (ใช่) ถ้าหากว่าคนไม่มีความจริงใจแล้วชีวิตของเรามีความสุขไหม (ไม่มี) หากอยู่กับคนอื่น คนที่อยู่ตรงข้ามเราเป็นคนที่ไม่ดี แต่ว่าเราอยู่กับเขาแล้วเรารู้สึกว่าเรามีความทุกข์ เราก็เลยไม่ยอมยิ้ม แล้วใครเป็นทุกข์ (ตัวเรา) ริมฝีปากของเราที่มีไว้สำหรับยิ้ม ก็มีอยู่ติดตัวตลอดเวลาใช่หรือไม่ (ใช่) ก็เหมือนกับจิตใจของเราที่มีติดตัวอยู่ตลอดเวลา ทุกคนเป็นคนมีน้ำใจใช่ไหม (ใช่) เพราะฉะนั้นจิตใจของเราก็เปลี่ยนไปได้หลายอย่าง เหมือนรอยยิ้มอันเดียวกัน แต่ส่อไปด้วยความรู้สึกหลายอย่างใช่หรือไม่ (ใช่) ยิ้มสวยมาจากความจริงใจ ยิ้มแบบเหยียดๆ ยิ้มแบบไม่พอใจ ยิ้มเขินอายหรือว่ายิ้มไปอย่างนั้นๆ มีตั้งหลายยิ้มใช่หรือเปล่า จิตใจของเราก็ตั้งหลายอย่าง จิตใจของเราเปลี่ยนไปได้หลายรูปแบบ และหลายอารมณ์ อยู่ที่ว่าเราทำอะไร จิตใจของเราดวงนี้จะเดินสู่ทางสายกลางอย่างจริงๆ ต้องทำอะไร (ขัดเกลา) เราต้องควบคุมจิตใจของตัวเอง หากว่าไม่ควบคุมจิตใจของตัวเองแล้วยิ้มจะออกมาสวยไหม (ไม่สวย) ถ้าหากว่าเราไม่ควบคุมจิตใจของเราเอง จิตใจเราที่ไม่ได้รับการควบคุมย่อมแสดงออกมา ทำทุกอย่างก็ทำมาจากใจใช่หรือไม่ (ใช่) ต่อให้เป็นคนที่ช่างเสแสร้งแกล้งทำ ก็ไม่สามารถทำได้ทั้งสามวันไม่สามารถเสแสร้งได้ตลอดยี่สิบสี่ชั่วโมงใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะฉะนั้นการที่เราต้องควบคุมจิตใจของเราก็เป็นอย่างนี้ ถ้าหากว่าเป็นคนดีก็ให้ดีมาจากใจของเรา ถ้าหากว่าเป็นคนไม่ดี ไม่ดีออกจากใจหรือเปล่า (ไม่ใช่) ถ้าหากว่าตอนนี้เรายังไม่แน่ใจว่าเราเป็นคนดีหรือเปล่า ต้องรีบเปลี่ยนแปลงตัวเองให้เป็นคนดีใช่หรือไม่ (ใช่) ไม่ใช่รู้ว่าตัวเองดีก็ยังไม่เท่าไหร่ ไม่ดีก็เรียกไม่ได้เหมือนกัน เป็นคนครึ่งๆ กลางๆ ทั้งๆ ที่รู้อย่างนี้ก็ไม่เคยคิดจะเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้น อย่างนี้ถือเป็นคนที่พุทธะฉุดยากใช่หรือเปล่า (ใช่) เพราะว่าขนาดตัวเราเองรู้ตัวเราเอง เรายังไม่เปลี่ยนอะไรให้ดีขึ้น แล้วคนอื่นรู้ว่าเราไม่ดีคนอื่นจะทำให้เราดีขึ้นไหม (ไม่) ต่อให้อาจารย์พูดกับศิษย์สองชั่วโมง บอกศิษย์ว่าทำอย่างนี้ทำอย่างนั้น ถ้าศิษย์ไม่ทำจะขึ้นสวรรค์ได้ไหม เพราะฉะนั้นสวรรค์ยังไปไม่ได้ นิพพานไม่ต้องพูดถึงใช่หรือไม่ (ใช่)
เกิดมามีทุกข์ไหม อยากพ้นทุกข์ไหม (อยาก) การที่เราไปนิพพานเรียกว่าหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด ถ้าหากว่ายังต้องตาย ก็ยังต้องเกิด หากยังต้องเกิดก็ยังต้องตาย หลุดพ้นไปจากการตายเกิดครั้งนี้โดยการที่เราบำเพ็ญธรรมดีหรือไม่ (ดี) ไม่รู้ว่าถึงเวลาทำได้หรือเปล่า ของดีๆ ไม่เอา เขาเรียกว่าอะไร (คนโง่) อยากโง่หรืออยากฉลาด (อยากฉลาด) แน่ใจไหม ไหนใครฉลาดยกมือขึ้น ไม่มีใครยกสักคน พออาจารย์ถามว่าเจอของดีไม่เอา เรียกว่าคนฉลาดหรือคนโง่ก็บอกว่าโง่ บอกว่าใครเป็นคนฉลาดให้ยกมือขึ้นก็ไม่ยอมยก ตอนนี้สั่งให้ยกแล้วกลับยก อย่างนี้โง่หรือฉลาด อย่างนี้เรียกว่าคนฉลาดใช่หรือเปล่า (ใช่) เพราะถือว่าเราจะไม่เอาของดี แต่อาจารย์ยัดใส่มือแล้วก็ยังรับถูกหรือเปล่า (ถูก) คนที่ยืนอยู่ตรงนี้ยกมือเป็นคนฉลาดหมด แสดงว่าทั้งศิษย์ชายและหญิงของอาจารย์ก็เป็นคนฉลาดใช่หรือเปล่า (ใช่)
ปลูกต้นไม้สองวันขึ้นหรือเปล่า (ไม่ขึ้น) การที่เราจะรู้เรื่องราวต่างๆ นั้น สองวันศึกษาคงยังไม่พอ เพราะมีความรู้ที่มากกว่าความรู้นั้นอีก มีสิ่งที่อยู่ลึกภายใต้สิ่งที่เรารู้อยู่อีก เหมือนความจริงที่มีความจริงซ่อนอยู่อีกมากมาย สิ่งที่เราฟังสองวันนี้เราจะต้องเก็บไปปฏิบัติ หากว่าไม่ปฏิบัติแล้วก็ย่อมจะไม่ได้รับประโยชน์ถูกหรือเปล่า (ถูก) ในเมื่อเราบอกว่าบำเพ็ญธรรมเป็นสิ่งดี ก็จำเป็นที่จะต้องกลับไปบำเพ็ญ อย่าได้เชื่อคนอื่น อย่าได้เชื่อเพราะว่าคนข้างหน้าพูดให้ฟัง และอย่าได้เชื่อถ้าหากว่ามีคนมาบอกเราว่าสิ่งนี้จริงหรือปลอม ขอให้เราตั้งใจศึกษาด้วยตัวเองดีหรือไม่ (ดี)
บำเพ็ญทำอย่างไร (นั่งสมาธิ) นั่งสมาธิอย่างเดียวหลุดพ้นไหม (ไม่หลุด) ร่างกายมีข้างนอกและมีข้างใน นั่งสมาธิเป็นการสงบข้างในใช่ไหม เวลาออกจากสมาธิทำอะไร (ทำงาน) อาจารย์จะบอกให้ทำงานปุถุชนก็กลายเป็นปุถุชน ทำงานพุทธะก็กลายเป็นพุทธะ ทำบาปก็ไปลงนรก ทำดีก็ไปขึ้นสวรรค์ นักเรียนชั้นนี้มีความฉลาดแต่ไม่มีความกล้า บำเพ็ญธรรมแต่ว่าไม่กล้าที่จะทำสิ่งใดแล้วก็ย่อมที่จะไม่ได้สิ่งใดมา เหมือนกับคิดแล้วไม่ลงมือทำ รู้ว่าดีแต่ก็ปล่อยไปเฉยๆ ใช่หรือเปล่า (ใช่) นี่เป็นนิสัยของคนในโลก สิ่งที่ดีถ้าหากว่าไม่กล้าไปคว้าไว้มันก็ลอยผ่านไปถูกหรือเปล่า (ถูก) แต่ทำไมเงินทองยังกล้าไปหามาเลย แล้วบางคนหามาก็ไม่ใช่หามาด้วยวิธีที่ถูก ใช่หรือเปล่า (ใช่) ทำในสิ่งที่ถูกต้องจะเป็นการระงับการสร้างบาปได้ถูกหรือเปล่า (ถูก) เหมือนกับวัยรุ่นสมัยนี้กล้าติดยาแต่ไม่กล้าเรียนให้เก่ง กล้าทำสิ่งผิดแต่ไม่กล้าทำสิ่งถูก อย่างนั้นถามว่าเราจะมีชีวิตเพื่ออะไร มีชีวิตเพิ่มขึ้นหนึ่งวันก็เพื่อสร้างบาปเพิ่มขึ้นอีกหนึ่งวันใช่หรือเปล่า (ใช่) อย่างนี้ถ้าหากว่ามีอายุเพิ่มขึ้นอีกสิบปีแล้วทำบาปเพิ่มขึ้นสิบปี สู้ตายไปเดี๋ยวนั้นเลยไม่ดีกว่าหรือ เพราะฉะนั้นชีวิตของเราที่เหลือนั้นอีกนานไหม เราไม่อาจจะรู้วันตายได้ใช่หรือไม่ (ใช่) เมื่อเราไม่รู้วันเกิดไม่รู้วันตาย เราก็คงคาดประมาณว่าเราคงจะมีชีวิตอีกยืนยาว คงไม่คิดว่าตัวเองจะตายพรุ่งนี้มะรืนนี้หรอกนะ จริงหรือเปล่า (จริง) เพราะฉะนั้นเวลาที่เหลือของเราก็ต้องเป็นเวลาที่ทำคุณค่าถูกหรือเปล่า (ถูก) ถ้าหากว่าเราทำบาปทุกวัน ทำผิดทุกวัน ทุกวันก็ทำแต่อย่างนี้ซ้ำๆ ไม่มีอะไรดีขึ้น อย่างนี้อายุยืนมากขึ้นอีกหน่อยก็ไม่มีประโยชน์ถูกหรือไม่ (ถูก) เราต้องทบทวนย้อนมองตัวเองว่า จะเปลี่ยนแปลงชะตาชีวิตของตัวเองด้วยการทำดีมากขึ้นได้หรือไม่ (ได้) คนส่วนใหญ่อยากทำดี แต่ว่ากลัวอะไร
“เมื่อแยกจากไร้ชีวิต” หากว่ากายกับใจแยกกันก็คือตาย ไร้ชีวิตก็คือไร้โอกาส ใช่ไหม (ใช่) เพราะฉะนั้นชีวิตนี้อะไรสำคัญที่สุด ใช่เงินทอง ใช่เวลาไหม (ไม่ใช่) ชีวิตกับเวลาก็เป็นของควบคู่กันใช่ไหม (ใช่) ตอบแล้วต้องคิดหน่อยนะ อย่าถูกอาจารย์พาไปหลอกได้ ชีวิตนี้อะไรสำคัญเงินทองสำคัญไหม (ไม่สำคัญ) ลาภยศเงินทองสำคัญไหม (ไม่สำคัญ) ทีวี ตู้เย็น โทรทัศน์ รถเครื่อง รถยนต์ สำคัญไหม (ไม่สำคัญ) กับชีวิตอะไรสำคัญกว่า (ชีวิต) ชีวิตย่อมสำคัญกว่าสิ่งใด ถูกหรือไม่ (ถูก) เพราะฉะนั้นต้องควรที่จะรักษาชีวิตด้วยการทำในสิ่งดี เพราะว่าเรานั้นอยากจะให้ชีวิตของเรายืนยาว และเราอยากให้ชีวิตที่ยืนยาวนี้ ทุกวันสร้างคุณค่าให้กับชีวิต ใช่หรือเปล่า (ใช่) ทำประโยชน์ให้กับส่วนรวมได้ไหม (ได้) ถ้าหากว่าเห็นคนอื่นเขาเดือดร้อน เราเข้าไปช่วยหน่อยดีหรือเปล่า (ดี) ไม่ใช่เห็นคนอื่นเขาเดือดร้อน แต่เราไม่มีเวลา เป็นอย่างไร ช่วยไหม (ช่วย) ก็ต้องพยายามหน่อยใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าหากว่าเปลี่ยนเป็นตัวเราเองกำลังเดือดร้อน คนอื่นเขามาช่วยเรา สมมติว่าเรายังต้องทำงานนี้ต่อไปอีกสามสิบนาที แต่ว่าคนมาช่วยแค่ห้านาที เราดีใจไหม (ดีใจ) ห้านาทีพอไหม (พอ) ห้านาทีก็ยังดี ใช่หรือเปล่า (ใช่) ห้านาทีก็เป็นการให้กำลังใจคนดีว่า คุณควรจะทำดีต่อไป ใช่หรือไม่ (ใช่) เหมือนกับเราก็อยากให้คนให้กำลังใจเราว่าเราทำดีใช่หรือเปล่า (ใช่) แต่ทำไมทุกวันแม้เราจะทำดีก็เหมือนไม่มีใครเห็นค่า คนชมก็ไม่มี คนติก็ไม่มี มันช่างเดียวดาย จริงไหม (จริง) แสดงว่ามนุษย์โลกสมัยนี้แย่ขึ้นอีก ใช่หรือเปล่า (ใช่) เราเป็นอย่างนั้นไหม (เป็น) อย่างนี้ช่วยลำบาก ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะฉะนั้นต้องรู้จักช่วยคนอื่นเหมือนช่วยตัวเอง ต้องหัดช่วยคนอื่นเหมือนช่วยตัวเอง ใช่ไหมใช่ (ใช่)
(นักเรียนในชั้นกราบต้อนรับพระอาจารย์)
ขอแต่จิตใจที่มีความศรัทธา จิตใจที่สงสัยลังเลอะไร เก็บทิ้งไปก่อนได้หรือเปล่า (ได้) เพราะว่าอย่ามองที่รูปลักษณ์ภายนอก แม้ว่าวันนี้อาจารย์จะเป็นพุทธะที่ลงมายืมร่างมนุษย์เพื่อใช้พูดกับศิษย์ชั่วคราว แต่หวังว่าศิษย์จะฟังในสิ่งที่พูดมากกว่ามัวแต่ใช้ตามอง ถ้าหากว่าฟังสิ่งใดแล้วรู้สึกว่าดี ก็เก็บไปปฏิบัติ ทำได้ให้รีบทำ ทำไม่ได้ก็ต้อง (พยายาม) อย่านึกว่าทำไม่ได้ก็ไม่ทำ
ร้อนหรือเปล่า (ไม่ร้อน) วันนี้อย่างน้อยอากาศก็เย็นกว่าเมื่อวานนี้ ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะอย่างนั้นจิตใจของเราก็ต้องเย็นลง ใช่หรือเปล่า (ใช่) อากาศร้อนทำให้ฟังไม่รู้เรื่อง ใช่ไหม (ใช่) แต่ว่าอากาศเย็นขึ้นแล้ว ก็ต้องฟังรู้เรื่องขึ้นบ้างอีกนิดหนึ่ง ใช่หรือเปล่า (ใช่) แต่ไม่ใช่กลับไปบ้านแล้ว ฟังมาก็พอรู้เรื่อง แต่ว่าทำไม่ได้ แสดงว่าคนนี้ฟังรู้เรื่องหรือเปล่า (ไม่รู้เรื่อง) เหมือนครูสอนวิชาหนึ่ง เสร็จแล้วให้การบ้านกลับไปทำ ทำไม่ได้สักข้อหนึ่ง คนนี้ฟังรู้เรื่องไหม (ไม่รู้เรื่อง) เพราะฉะนั้นถ้าหากว่าเราทำได้มาก ก็ควรที่จะทำให้ดีมากขึ้น แต่หากว่าทำไม่ได้ ก็ต้องพยายามให้มากขึ้น ใช่หรือเปล่า (ใช่) ถ้าหากว่าคนอื่นทำได้ ทำไมเราจะทำไม่ได้ บนนิพพาน บนสวรรค์ คิดว่ามีคนเคยขึ้นไปไหม (มี) ถ้าหากว่าคนอื่นเคยขึ้นไป แล้วเราขึ้นได้หรือเปล่า (ขึ้นได้) ต้องพยายามมากกว่านี้อีกหน่อย ถ้าหากว่าเราอยากจะเป็นปุถุชน ก็ทำในสิ่งที่ปุถุชนทำก็คือหาเช้ากินค่ำ ทำอะไรก็ตามสบาย แต่หากว่าเราอยากเป็นพุทธะสิ่งที่คนอื่นเขาไม่ทำ คนอื่นเขาว่ายาก คนอื่นเขาว่าลำบาก สิ่งนี้ใครทำ (เราทำ) ไหนใครทำได้ยกมือขึ้น
(พระอาจารย์เมตตาประทานส้มให้กับนักเรียนที่ยกมือ)
ส้มลูกนี้ไปทางไหนก็เหมือนกับโอกาส คนที่ยกมืออยู่แล้วก็มีโอกาสได้รับมากขึ้น ใช่หรือไม่ (ใช่) คนที่ไม่ยกมือกว่าจะยกมือขึ้นมาก็ยากใช่หรือเปล่า (ใช่) บางคนโอกาสตกใส่หัวแล้วก็ยังไม่ได้เลย ใช่หรือเปล่า (ใช่) คนที่ยกสูงที่สุดก็มีคนเดียว มีหลายคนไม่ได้ แต่คนที่ยกสูง ยิ่งสูงมากเท่าไรก็ยิ่งเมื่อย คนยิ่งทำความดีมากเท่าไรก็ยิ่งเมื่อยยิ่งเหนื่อยมากเท่านั้น จะให้ผู้อื่นมาให้กำลังใจตัวเองทุกวันได้ไหม (ไม่ได้) ต่อให้เป็นสามีภรรยากัน เห็นสามีเหนื่อย เห็นภรรยาเหนื่อย ให้กำลังใจกันทุกวันยังไม่ทำเลย ใช่หรือเปล่า (ใช่) เพราะฉะนั้นต้องให้ใครให้ (ตัวเราเอง) ลองจับมือตัวเองไว้ อบอุ่นไหม (อบอุ่น) ทีนี้ลองจับมือคนข้างๆ อบอุ่นไหม (อบอุ่น) มือใครร้อนกว่า (คนอื่น) ถึงว่ามนุษย์ชอบแต่งงาน เพราะว่าอยู่คนเดียวไม่ได้ แล้วจับมือคนอื่นจับได้ตลอดเวลาไหม (ไม่ได้) พอขี้เกียจจับก็จะปล่อยแต่อีกคนไม่อยากปล่อย ทุกข์หรือไม่ (ทุกข์) พอเขาไม่อยากปล่อยแล้วทะเลาะกับเขาไหม (ทะเลาะ) แล้วบอกว่าจับมือเขาอุ่นกว่าไม่ใช่หรือ สรุปแล้วจับมือใครอุ่นกว่า จับมือใครไม่เบื่อ (ตัวเราเอง) อย่างนี้ก็ต้องรู้จักช่วยใคร (ช่วยตนเอง)
เวลาที่เรามาบำเพ็ญแล้วมีคนมาถามเราว่ามั่นใจไหม แน่ใจไหม เอาแน่ไหม อย่างนี้บ่อยๆ แล้วเรามั่นใจหรือไม่ (มั่นใจ) ถึงเราจะบอกว่ามั่นใจ แต่ทำไมเราถึงถอยหลังสองก้าวล่ะ (ถอยไปตั้งหลัก) ถึงจะบอกว่าเราถอยมาเพื่อตั้งหลักแล้วคนอื่นเขาจะเชื่อหรือไม่ (ไม่เชื่อ) อาจารย์เห็นหลายคนบอกว่าตัวเองถอยหลังมาตั้งหลัก แต่ถอยแล้วถอยเลย ฉะนั้นจะต้องหัดถอยเพื่อจะรุก ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าทำไม่ได้ก็อย่าถอย ยืนอยู่กับที่แล้วสู้ต่อไป บางทีเราทำไปเราเชื่อมั่นว่าเป็นสิ่งที่ดีที่สุด ถูกต้องที่สุด แต่คนอื่นมองแล้วบอกว่าไม่ดี เจอบ่อยไหม (เจอบ่อย) เราจะรับมืออย่างไร
(พระอาจารย์เมตตากับแม่ครัว)
บำเพ็ญให้ดีๆ มั่นคงให้มากๆ บอกว่าสามปีบำเพ็ญรู้ว่าเข้ามาหรือออกไป ห้าปีบำเพ็ญ รู้ว่าเลือกขึ้นหรือเลือกลง สิบปีบำเพ็ญก็เห็นผลว่าเรานั้นขี้เกียจหรือขยันบำเพ็ญ เพราะฉะนั้นภาษาจีนคำว่า (สือ เหนียน เจี้ยน เฉิง กว่อ) ก็ดูว่าสิ่งที่เราได้มานั้นคืออะไรกันแน่ สิบปีบำเพ็ญเหมือนหนึ่งวัน ถ้าหากโดยความหมายดีๆ ทั่วไปก็คือ สิบปีบำเพ็ญนั้นรุดหน้าไม่มีความท้อใจ บำเพ็ญเหมือนหนึ่งวัน แต่หากว่าหนึ่งวันบำเพ็ญของเรา คือสิบปีของเรามีความท้อทุกวันไม่ไปไหนเลย ก็แสดงว่าหนึ่งวันเหมือนกัน เลือกเอาเองคนที่บำเพ็ญเก่าๆ แล้ว จะต้องรู้ว่าตัวเองคำว่า “สิบปี” แต่สิบปีที่ผ่านมาเหมือนหนึ่งวันคือท้อทุกวันหรือเปล่า หรือว่าเหมือนหนึ่งวันคือไม่เคยท้อใจเลย วัดผลตัวเอง ถ้าหากคิดว่าตัวเองยังไม่ใช่ ยังไปไม่ถึงไหนรีบๆ ก้าวดีหรือเปล่า (ดี) บอกว่าสิบปีบำเพ็ญอาจารย์บอกว่าต้องไปหน้ากว่านี้อีก อาจารย์พูดอย่างนี้คงไม่เป็นการให้ศิษย์รีบร้อนจนเกินไปใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะว่าผ่านมาสิบปียังไปไม่ถึงไหน ตอนนี้ต้องรีบไปใช่หรือเปล่า (ใช่) คนบำเพ็ญมาสามปี ห้าปี ก็ต้องรีบๆ ใหญ่แล้วใช่ไหม (ใช่) เพราะเห็นข้างหน้าเป็นตัวอย่าง ถ้าหากเขาเป็นแบบอย่างที่ดี เราก็รีบตามดี ใช่หรือเปล่า (ใช่) ถ้าหากว่าเขาเป็นแบบอย่างที่ไม่ดี นินทาเขาไหม ข้างหน้าเป็นแบบอย่างที่ไม่ดีต้องเป็นบทเรียนให้กับเรา คนไม่ดีก็เป็นบทเรียนให้กับคนดีใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วคนดีก็เป็นแบบอย่างให้กับคนดีใช่หรือเปล่า (ใช่) อย่าไปบอกว่าเขาไม่ดี ไม่เอาแล้ว หรือเขาไม่ดีนินทาเขาให้เละไปเลย ถ้าใครทำอย่างนี้ ไม่ว่าทำสิ่งใดก็คงไม่สำเร็จ เพราะฉะนั้นอย่านินทาอย่าว่ากัน ให้ส่งเสริม ให้กำลังใจซึ่งกันและกัน ยอมให้เสียงปรบมือดังก้องสนั่นดีกว่าเสียงนินทาดังกระหึ่มใช่หรือไม่ (ใช่) ทำได้ไหม (ได้) เห็นไหมว่าคำว่า
"ทำได้” ยังก้องอยู่ในหูตัวเอง เพราะฉะนั้นให้มันก้องอยู่นานๆ และทำให้ดีที่สุด ถ้าหากคิดว่าสิ่งที่เราทำนั้นดีที่สุดแล้วแต่คนอื่นเขายังบอกว่าไม่ดี จะรับมืออย่างไร หรือไม่เคยโดนว่าเลย แสดงว่าไม่เคยทำอะไรเลย เลยไม่เคยทำผิดใช่ไหม (ใช่) ไม่เคยทำอะไรเลยแล้วจะทำเมื่อไหร่ เวลาที่เราเจอคนว่าเรามักจะมีปฏิกิริยาตอบโต้หลายอย่าง บางคนก็เชื่อจริงๆ ว่าตัวเองทำสิ่งที่ถูกต้อง แล้วก็ตีโพยตีพายกลับไป คิดว่าคนที่ตีโพยตีพายนี้ถูกไหม เราควรที่จะสงบใจ เพราะว่าเราเชื่อว่าเราถูกต้อง หรือบางคนนิ่งไว้ เราทำถูกต้อง แล้วก็ยืนหยัดของเราอย่างนี้ต่อไป แต่ว่าอาจารย์อยากจะเพิ่มเข้าไปอีกนิดหนึ่งตรงที่ให้คิดว่า คนอื่นพูดนั้นถูกต้องหรือเปล่า อาจารย์ถามศิษย์อย่างหนึ่ง มนุษย์ทุกคนในโลกนี้มีใครไม่เคยทำผิดไหม แล้วเวลาที่เราทำผิดส่วนใหญ่เรายอมรับผิดไหม เราก็ไม่ยอมรับผิดก็แสดงให้เห็นว่า ในความเป็นจริงแล้วก็คือเราอาจจะมีสิทธิ์ผิดก็ได้ใช่หรือเปล่า (ใช่)
สมมติว่าเราทำเรื่องนี้ขึ้นมาสักเรื่องหนึ่ง เหมือนกับเราเอาหินมาใส่กล่อง ถ้าหากว่าเราหยิบหินใส่กล่องนั้นก็ถูกต้อง แต่เผอิญตอนที่เราหยิบหินอีกก้อนหนึ่งขึ้นมา ตอนจะเต็มกล่องไปหยิบผิดเป็นลูกมะพร้าวแล้วไม่รู้ตัว ความที่ใจร้อนอยากให้มันเต็มเร็วๆ ก็ไปหยิบลูกมะพร้าวเข้าแล้วก็นึกว่าหิน ตาก็มองไปทางอื่น ใช่หรือเปล่า เวลาที่เราทำความดี บางทีก็ชอบมองนั่นมองนี่ไปเรื่อย คนที่บำเพ็ญ บำเพ็ญไปตาก็มองตามคนอื่น เสร็จแล้วก็ไม่มองสิ่งที่ตัวเองทำอยู่ แล้วเราก็หยิบมะพร้าว ถามว่าเรารู้ตัวไหมว่าเราหยิบผิด (ไม่รู้) เผอิญคนที่เขากำลังหยิบหินใส่กล่องตัวเอง มองมาทางเราพอดี แล้วก็บอกว่านั่นน่ะหยิบผิด แต่เรายอมรับผิดไหม เรายังไม่ยอมเลย แล้วเรามาเช็คหินที่อยู่ในกล่องเราหรือเปล่าว่ามันเป็นหินล้วนๆ เช็คหรือยัง (ยัง) คิดว่าโดยนิสัยของเราปกติจะเช็คไหม (ไม่เช็ค) ทำอย่างไร เถียงหัวชนฝา สู้หัวชนฝาก่อนใช่หรือไม่ (ใช่) อย่างนี้คนที่เถียงผิดหรือคนที่ว่าผิด (คนที่เถียงผิด) แน่ใจหรือ อาจเป็นคนที่ว่าผิดก็ได้ เพราะไม่มองกล่องตัวเอง ใช่ไม่ใช่ (ใช่) แต่อย่างไร ก็อาจจะผิดทั้งคู่ หรือไม่ก็ถูกทั้งคู่ ใช่หรือไม่ (ใช่) ในโลกนี้สิ่งที่บอกว่านั่นคือใช่ นั่นคือไม่ใช่ ส่วนใหญ่จะไม่สามารถที่จะระบุได้ ส่วนใหญ่จะมีผิดในถูก และถูกในผิดอยู่เสมอ เข้าใจที่อาจารย์พูดถึงในเรื่องผิดในถูก และถูกในผิดไหม ลองพูดออกจากปาก ผิดในถูก ถูกในผิด เข้าใจไหม (เข้าใจ) ยกตัวอย่างง่ายๆ เมื่อไม่เข้าใจ ให้นึกถึงซาลาเปาลูกหนึ่ง ข้างนอกเป็นเนื้อแป้ง ส่วนข้างในเป็นเนื้อจริง ใช่หรือไม่ (ใช่) ก็เหมือนอย่างนี้ คือผิดในถูก และถูกในผิด ใช่หรือเปล่า (ใช่)
(พระอาจารย์เมตตาให้ผู้ปฏิบัติงานธรรมท่านหนึ่งนำผีเสื้อออกไปปล่อย)
ไปปล่อยสัตว์หน่อยสิ นี่ก็เป็นการทำดี ใช่หรือเปล่า (ใช่) อาจารย์เห็นเขาหยุดอยู่ตรงนี้ตั้งนาน เวลาที่เราจะทำนั้น ความดีเล็กๆ น้อยๆ ก็ต้องทำใช่หรือเปล่า (ใช่) ส่วนความไม่ดีเล็กๆ น้อยๆ ก็ต้องไม่ทำเหมือนกัน ความดีเล็กๆ น้อยๆ ต้อง (ทำ) แล้วทำไมผีเสื้อตัวเมื่อครู่ ไม่มีคนเอาไปปล่อย เราคิดว่าเรื่องนั้นมันเล็กเกินไป แต่คนยิ่งบำเพ็ญธรรมยิ่งฝึกฝนบำเพ็ญธรรม จิตใจจะยิ่งอ่อนโยนลง หากว่าเราสามารถอ่อนโยนได้จนถึงที่สุด และเห็นทุกชีวิตเหมือนชีวิตของตัวเอง เราก็คงจะสำเร็จเป็นพุทธะไม่ยาก ใช่หรือเปล่า (ใช่) อย่าเสแสร้งแกล้งว่าเรามีความอ่อนโยน เพราะยิ่งเราเสแสร้ง ยิ่งไม่ได้ออกจากใจจะทำให้ข้างนอกอ่อนโยนมาก แต่ข้างในแข็งขึ้นเรื่อยๆ ถ้าจิตใจของเราแข็งเหมือนหินจิตใจของเราก็จะตกลงเรื่อยๆ ถ้าหากฉาบความดีไว้เพียงภายนอกจะทำให้เรายิ่งบำเพ็ญยิ่งลำบาก ยิ่งไกล ยิ่งบำเพ็ญแล้วยิ่งไม่ชอบใจ ยิ่งขัดหูขัดตา ยิ่งแย่ลงทุกวัน มองไปทางไหน ก็แย่ไปหมด ถามว่าข้างนอกแย่หรือตาแย่ (ตา) ตาของเราแย่เพราะข้างนอกก็เหมือนเดิม คนที่เราเจอเมื่อสิบปีที่แล้ว หรือว่าคนที่เราเจอเมื่อตอนที่เรามาบำเพ็ญธรรมใหม่ๆ ก็คนนี้ ถูกไหม (ถูก) ยิ่งบำเพ็ญไปนานๆ ก็ยังเป็นคนเก่า ใช่หรือเปล่า (ใช่) เหมือนกับเรามองคนในบ้านนี้ตั้งแต่เล็กจนโต พ่อคนนี้หรือเปล่า แม่คนนี้หรือเปล่า พี่น้องเราคนนี้หรือเปล่า แต่ว่าทำไมอยู่กันไปยิ่งนานยิ่งทะเลาะเบาะแว้ง ยิ่งหาเรื่องหาราวกัน เพราะอะไร สภาพแวดล้อมคนในบ้านเปลี่ยนไปไหม สภาพแวดล้อมในบ้านไม่ได้เปลี่ยน แต่สิ่งที่เปลี่ยนคือสิ่งที่อยู่ในจิตใจของเราเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) จิตใจของเรามองเขา เรารู้สึกแย่แล้วรู้สึกอคติ จนกระทั่งถึงจุดหนึ่งเราทนไม่ได้ อะไรที่มันเปลี่ยน ตัวเราหรือว่าคนอื่นก็ต้องเป็นตัวเราเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) ฉะนั้นเวลาที่อาจารย์บอกศิษย์ว่าบำเพ็ญธรรม บำเพ็ญธรรมก็คือการย้อนมองแล้วก็ส่องตนเอง ขัดเกลาแล้วแก้ไขตัวเอง รู้ผิดรู้ชอบก็รู้ที่ตัวเอง ใช่หรือไม่ (ใช่) นี่เป็นสิ่งพื้นฐานที่เราคุยกันประจำ อ่อนน้อมถ่อมตนก็อ่อนน้อมด้วยตัวเอง สิ่งเหล่านี้ศิษย์ของอาจารย์จำได้ไหม (จำได้) แล้วทำได้มากแค่ไหน เราก็ทำได้สามวันดีแล้วก็สี่วันไข้ ทำได้บ้าง ก็ไม่ได้บ้าง เสร็จแล้วพอเบื้องบนจะมองลงมา เอาคนไหนดี ตัดสินใจลำบากเหลือเกิน มองๆ ไปแล้ว ลูกศิษย์อาจารย์กลุ่มนี้ ทำไมเหมือนกับกลุ่มที่จะลงนรกเลย พูดตรงไปไหม เสร็จแล้วจะเอาเขาขึ้นไปบนสวรรค์ แล้วเดี๋ยวสวรรค์ไม่กลายเป็นนรกไปหรือ ใช่ไหม (ใช่) ที่เคยรู้เคยฟังมาว่า เบื้องบนนั้นมีดินแดน มีที่ๆ ให้เราฝึกฝนสำหรับการที่จะทำให้จิตญาณนั้นสมบูรณ์พร้อม ก็หมายความว่าเขาเหลือเพียงนิดหน่อยในการที่จะฝึกฝนเท่านั้นเอง ไม่ใช่ว่าขึ้นไปแล้วจะฝึกฝนใหม่หมด ถ้าอยู่ในโลกนี้ให้เวลาร้อยปีทำไม่ได้ เวลากลับไปข้างบนทำได้ไหม (ไม่ได้) เพราะว่าเราก็เหมือนเดิม ตายไปแล้ว ดูไปดูมานี่ก็เรา แล้วถามว่าเวลาเราขึ้นไปข้างบนจะฝึกได้มากกว่าเดิมไหม (ไม่ได้) เพราะว่าเราก็คือเรา เขาก็คือเขา เราก็เป็นอย่างนี้ เขาก็เป็นอย่างนี้ แต่ทุกคนขึ้นไปก็อย่างนี้ ทีนี้ยกอันนี้ขึ้นไปอยู่บนนิพพานก็เป็นอย่างนี้ เป็นเหมือนอยู่ในห้องนี้ ถามว่านิพพานตรงนั้น ตรงจุดนั้นที่อาจารย์ยกห้องนี้ขึ้นไป สงบสุขไหม (ไม่สงบสุข) ไม่สงบสุขเลย ก็แสดงว่าศิษย์ของอาจารย์ยังไม่สามารถบรรลุได้ ใช่หรือเปล่า (ใช่) เรายังต้องพยายามมากกว่านี้ ถ้าจุดมุ่งหมายของเรามันสูงกว่าเพื่อน เราจึงต้องเดินคุณธรรมของเราให้สูงกว่าเพื่อน ถ้าหากว่าเราเดินคุณธรรมราบเรียบเหมือนอยู่บนพื้นราบนี่ มีเมตตาไหม มีนิดหน่อย มีกรุณาไหม มีนิดหน่อย มีความดีไหม ก็มีนิดหน่อย มีกตัญญูไหม ก็มีนิดหน่อย ซื่อสัตย์ไหม นิดหน่อย หิริมีไหม โอตตัปปะมีไหม นิดหน่อย ถ้าหากว่าทุกอย่างก็มีนิดหน่อยๆ ถามว่ารวมๆ กันก็นิดหน่อย พอไหม (ไม่พอ) คุณธรรมข้อนี้ก็นิดหน่อย คุณธรรมข้อนั้นก็นิดหน่อย ไม่เต็มสักข้อ รวมๆ กันเป็นยังไง (นิดหน่อย) พอไหม (ไม่พอ) แต่มีอยู่คนหนึ่งบำเพ็ญ ความเมตตาที่หนึ่ง ความกรุณานิดหน่อย หิรินิดหน่อย โอตตัปปะนิดหน่อย ซื่อสัตย์นิดหน่อย กตัญญูนิดหน่อย เสร็จแล้วรวมๆ กันก็ยังเยอะ เพราะอย่างน้อยเมตตาก็มากมายใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าหากว่าศิษย์เป็นคนที่เมตตา ช่วยผู้อื่น แต่ว่าไม่ค่อยจะเน้นคุณธรรมด้านอื่น ก็ยังจะบอกได้ว่าศิษย์มีคุณธรรมข้อหนึ่งเป็นหลัก ซึ่งดีกว่า
(พระอาจารย์เมตตาให้ร้องเพลงพระโอวาท)
ใครเคยหลอกตัวเองบ้าง (เคย) ทุกคนจะพูดไปก็เป็นอย่างที่สิ่งศักดิ์สิทธิ์ว่า หลอกได้แม้กระทั่งตัวเองใช่หรือเปล่า (ใช่) การหลอกคนอื่นหรือว่าคนอื่นหลอกเรายังเป็นเรื่องที่นอกกาย ยังพอมีวันที่จะตาสว่างบ้าง แต่หากว่าวันไหนเราหลอกตัวเอง แล้วเราจะไปแก้ไขได้อย่างไร เพราะว่าคนที่ชี้แนะก็คือตัวเราเองใช่หรือไม่ (ใช่) พระก็อยู่ในตัวเรา มารก็อยู่ในตัวเรา ถ้าหากว่าให้มารมีอำนาจเหนือพระแล้วเราจะสามารถพ้นจากทะเลทุกข์นี้ได้ไหม (ไม่ได้) ทะเลนี้ทุกข์ไหม (ทุกข์) ไม่ว่ายก็จม ถึงจะรอดก็รอดได้ไม่นาน ฉะนั้นไม่ว่าจะเป็นคนไม่ว่าจะเป็นสัตว์ ทุกๆ คนนั้นเวียนว่ายอยู่ในทะเลทุกข์ สัตว์เองก็มีความลำบากของสัตว์ เพราะว่ามีปลาตัวใหญ่ก็คือเรา เราเป็นปลาตัวใหญ่คอยจ้องกินปลาตัวเล็กก็คือสัตว์น้อยๆ ทั้งหลายใช่หรือไม่ บางทีเราควรที่จะรู้แจ้งว่าเราทำให้คนอื่นลำบาก จะเบียดเบียนไปถึงเมื่อไหร่ ถ้าหากว่าสามารถที่จะลด ละ เลิกได้ก็ขอให้งดกรรมปากด้านนี้ อย่าไปกินสัตว์ให้เขาทรมานเพราะว่าเราก็ทรมานใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าหากว่าลดกันได้นิดๆ หน่อยๆ ก็คงจะดี ดีกว่าไม่ทำเลย เพราะว่าถ้าเราผูกกรรมกับสัตว์มากมาย ต่อไปถ้าหากว่าสัตว์เขาไปเกิดเป็นมด เราก็เกิดไปเป็นตัวกินมด หรือเราเกิดไปเป็นมด สัตว์ตัวนั้นก็เกิดไปเป็นตัวกินมดเอาหรือเปล่า (ไม่เอา) ฉะนั้นรักษาชีวิตของตัวเองให้ดีๆ ทำแต่ในสิ่งที่ดีเพื่อให้ทุกๆ อย่างนั้นดีขึ้น
(พระอาจารย์เมตตาให้นักเรียนในชั้นออกมาวงพระโอวาท)
การทำงานธรรมะ ยิ่งบำเพ็ญยิ่งมีความสุข อย่าไปเครียดมากไม่อย่างนั้นศิษย์เก่าก็เหมือนกับศิษย์ใหม่เลย บำเพ็ญไปก็กลุ้มใจไปใช่ไหม
เราหนึ่งคนชวนคนหนึ่งคน คนก็มากมายแล้วใช่หรือเปล่า ถ้าหากว่าเราขยันที่จะทำความดีคนเห็นเราเขาก็แปลกใจใช่หรือเปล่า (ใช่) คนเห็นเราก็รู้สึกทึ่งในตัวเราว่าเราคงจะมีสิ่งที่ทำให้เราเปลี่ยนแปลงเป็นคนดีมากขึ้นจากที่ดีอยู่แล้ว ไม่ใช่จากไม่ดีเป็นดีแต่ขอให้จากดีเป็นดียิ่งกว่าเดิม ดีหรือเปล่า (ดี) บางคนเป็นคนมีบุญ แต่ว่าชอบทำตัวเป็นคนที่บุญมีแต่กรรมบังใช่หรือไม่ (ใช่) เรียกให้บำเพ็ญแล้วก็ไม่ค่อยอยากจะบำเพ็ญ อย่างนี้ถือว่าเป็นคนบุญมีแต่กรรมบังไหม แล้วเราอยากจะเป็นคนบุญมีแล้วก็มีวันบำเพ็ญหรือเปล่า เราต้องรู้จักที่จะเชียร์ตัวเองใช่หรือเปล่า (ใช่) มิใช่มีคนไปตามที่บ้านบอกว่าไม่มีเวลา อย่างนี้ได้ไหม (ไมได้) นี่เป็นประโยคของพวกที่บุญมีแต่กรรมบังชอบใช้ที่สุด ถ้าเราไม่อยากที่จะเป็นคนที่บุญมีแต่กรรมบังนั้น ต้องรู้จักที่จะเรียกตัวเองดีหรือเปล่า (ดี) มีเวลาว่างเมื่อไหร่ก็ขยันมาสถานธรรมแล้วก็ถามว่ามีชั้นศึกษาธรรมอะไรบ้าง มีอะไรให้ช่วยบ้าง เป็นประโยคติดปากดีหรือไม่ (ดี)
การรู้ว่าสิ่งใดถูกสิ่งใดผิดเป็นเรื่องที่สมควรหรือไม่ (สมควร) กลับไปบ้านทำอะไรดี (ตั้งใจศึกษาธรรมะ)
หลังจากวันนี้ไปบำเพ็ญดีไหม (ดี) บำเพ็ญธรรมทำอย่างไร (ทำดี, มีธรรมประจำใจตลอดไป) อายุมากแล้วรีบบำเพ็ญนะ มีเวลาว่างก็มาสถานธรรมมากๆ ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นเรื่องนอกกาย มีเวลาก็รีบบำเพ็ญรู้ไหม
(พระอาจารย์เมตตาประทานพระโอวาทซ้อนโอวาท "เข้มงวด อบอุ่น" )
"เข้มงวด อบอุ่น" คำๆ นี้เป็นการบอกให้เรารู้ว่า เราบำเพ็ญธรรม ต้องรู้จักเข้มงวดกับตนเอง เพราะว่าจะให้คนอื่นมาเข้มงวดกับเราไม่ได้ ใจอีกข้างหนึ่งก็ต้องรู้จักที่จะเป็นคนที่อบอุ่นน่าไว้ใจน่าเชื่อถือแก่คนอื่น ไม่ใช่ว่าเราเข้มงวดอย่างเดียว หน้าก็ดุอยู่ตลอดเวลา ใครจะเข้าหาไหม เหมือนพุทธะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ มีทั้งทางด้านของความอบอุ่น และมีทั้งในด้านความเข้มงวดไปในทางเดียวกัน เราเป็นคน จะต้องเจริญรอยตามแบบอย่างพุทธะไม่ยอมให้กิเลสต่างๆ มาชนะจิตใจของเรา ต้องหัดชนะจิตใจของตนเองให้มากๆ ทำได้ไหม (ทำได้) หลังจากสองวันนี้กลับไปบ้าน สิ่งใดที่ได้ทำมา สิ่งใดที่ได้ฟังมา กลับไปทำ กลับไปเข้มงวดกับตัวเอง สิ่งที่เราจะได้รับนั้นก็ยิ่งใหญ่มหาศาล ยิ่งกว่าเงินทอง ยิ่งกว่าทรัพย์สิน ยิ่งกว่ายศถาบรรดาศักดิ์ที่เราเคยมีมาทั้งหมด เพราะว่าคราวนี้ถ้าหากเราตั้งใจบำเพ็ญ ผลที่เราได้รับก็คือ การหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด ศิษย์ของอาจารย์ทุกคนประสงค์ที่จะไปไหม (ไป) ประสงค์ที่จะได้รับสิ่งนี้ไหม (ประสงค์) แต่ถ้าหากว่าเราเจอสิ่งที่ยั่วตายั่วใจ เราจะหลงไปกับสิ่งนั้นไหม (ไม่หลง) ขอให้เราเลือกดีๆ การเลือกของเราวันนี้ ก็คือการเริ่มต้น และการที่เราเดินไปในวันพรุ่งนี้ เดินบำเพ็ญธรรมหนึ่งก้าว ฝึกคุณธรรมเพิ่มหนึ่งข้อ ศิษย์ก็จะได้รับสิ่งที่เป็นผลตอบแทนในวันข้างหน้า เข้าใจไหม (เข้าใจ) โดยเฉพาะคนที่เป็นผู้นำต้องมีสิ่งนี้ อันเป็นความเข้มงวดด้วย เป็นความอบอุ่นด้วย คนที่ตามเขาถึงได้รู้สึกสบายใจ ไม่ใช่เข้มงวดอยู่ทั้งวัน หรือไม่ใช่มีแต่ความนิ่มนวลอบอุ่นอย่างเดียว บางคนเลี้ยงลูกตามใจมากจนลูกเสียคนก็มี ใช่หรือไม่ (ใช่) ถ้าเราอบอุ่นมากไป ไม่เข้มงวดก็เป็นอย่างนั้น อาจารย์อยากให้ศิษย์ เข้มงวดและอบอุ่น อบอุ่นและเข้มงวด เข้าใจไหม (เข้าใจ)
ธรรมะนั้นไปทุกที่ ธรรมะไม่ใช่ของคนจีน และธรรมะก็ไม่ใช่ของคนไทย ธรรมะไม่ใช่ของใคร แต่อยู่ในจิตใจของเราทุกคน ถ้าหากว่าเราบำเพ็ญ ก็คือธรรมะอยู่กับเรา หากเราไม่บำเพ็ญถึงแม้ว่าเราจะอยู่ในสถานธรรม ธรรมะนั้นก็ไม่ศักดิ์สิทธิ์ เพราะฉะนั้นการที่มีชาวต่างประเทศมาเยี่ยมถึงที่นี่ ถือว่าเป็นเกียรติของศิษย์ อย่าทำให้จิตใจของเราฟุ้งซ่านฟุ้งกระจาย ยิ่งสงสัยมากขึ้น แค่เราบำเพ็ญธรรม ทุกคนก็เป็นพี่น้องเรา แต่ถ้าหากว่าจิตใจของเรามีแต่ความอิจฉาริษยา เปรียบเทียบเปรียบเปรยนินทากาเล ไม่ว่าเราจะอยู่ที่ไหน คนไหนก็ไม่ใช่พี่น้องของเราทั้งนั้น เข้าใจหรือไม่ (เข้าใจ) อยากจะมีพี่น้องเยอะๆ ไหม (อยาก) พี่น้องที่รักใคร่สามัคคีต้องการไหม (ต้องการ) เพราะฉะนั้นถ้าอยากได้พี่น้องที่ดี ก็ขอให้บำเพ็ญธรรมได้หรือเปล่า (ได้) แม้ว่าจะไม่ได้เกิดมาร่วมวันเวลา ไม่ได้เกิดมาร่วมท้อง แต่เราร่วมใจดีหรือเปล่า (ดี) ความสามัคคีนั้นมาก่อนความสำเร็จตลอด ถ้าเราสามัคคีไม่ว่าจะเป็นในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นนอกบ้าน ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนบ้าน ไม่ว่าจะเป็นคนที่มาสถานธรรมก็ดี อยู่ที่ไหนความสำเร็จก็มารอท่าเรา เราอยากได้ความสำเร็จต้องไขว่คว้า ถ้าไม่อยากได้ เราก็เป็นคนเดียวดายคนเดียวในโลก ถ้าหากว่านิสัยของเรานั้นเป็นต้นเหตุให้เราเข้ากับใครไม่ได้เลย เราก็เป็นคนเดียวดาย อยากจะมีเพื่อน อยากจะมีพวก หรืออยากจะเดียวดาย (อยากมีเพื่อน)
วันนี้อาจารย์มากินเวลาของศิษย์ไปมาก แต่หวังว่าทุกคำพูดที่อาจารย์พูดไป ศิษย์จะเข้าใจ ความทุกข์ยากลำบากของอาจารย์ ภาระในการแบกงานสามโลกนี้ขอศิษย์เห็นใจ อาจารย์ไม่มีกายเนื้อ ไม่มีร่างกายเหมือนศิษย์ จะมาก็มาได้เพียงพักเดียว เดี๋ยวก็ต้องไป เกิดเป็นคนโอกาสที่จะสร้างกุศลนั้นมีมาก แต่เรามาดูสิว่า ทุกวันนี้ส่วนมากเราใช้เวลาของเราไปในทางไหน อันได้ชื่อว่ามนุษย์โลก ก็พาให้ตัวเองไหลไปตามกระแสโลก มีเครื่องใช้ไฟฟ้ามากจิตใจของเราก็ไปสบายกับสิ่งที่อำนวยความสะดวกเหล่านั้น ถ้าวันนี้ไม่อดทนต่อความยากลำบากที่เผชิญทั้งหมด แล้ววันหน้าจะมารอให้ฟ้าช่วยก็คงช่วยไม่ไหว อาจารย์จึงอยากขอร้องให้ศิษย์ทุกคนบำเพ็ญธรรมให้ดี ดูแลตัวเองให้ดี เห็นแก่คนจำนวนมากเป็นส่วนใหญ่ ให้โอกาสของเรากว้างมากขึ้น เพื่อให้โอกาสของเราโอกาสเดียวที่มีอยู่ยังสามารถมีคนอื่นเข้าไปร่วมใช้โอกาสเดียวกับเราได้
อาจารย์จะบอกให้ ทุกคนมีชะตา ทุกวันอาจารย์ต้องเห็นลูกศิษย์อาจารย์ตาย ต้องเห็นลูกศิษย์ของอาจารย์ไปเกิดใหม่ ทุกวันอาจารย์ต้องช่วยลูกศิษย์ทุกคน จนช่วยไม่หมด อาจารย์บอกให้สิ่งเดียวที่ศิษย์ช่วยเขาได้คือ ให้เขามีชีวิตต่อไปอย่างสบายใจ ทำให้จิตใจเขาสบาย เพราะว่าร่างกายก็เป็นเพียงภายนอก หากว่าศิษย์ใจสบาย บำเพ็ญกุศลได้ดี จิตใจเป็นกุศล วันหลังทิ้งกายนี้ไปก็ไปอยู่ในดินแดนกุศลนั่น เป็นสิ่งที่ดีที่สุด บำเพ็ญให้ดีๆ คนมองเราอีกหลายคน คนดูเราว่าบำเพ็ญเป็นอย่างไร ศิษย์คนเดียวขึ้นมาจะมีอีกหลายคนขึ้นมา วันนี้มาลืมตามอง แต่ขอให้จิตใจนั้นเปิดขึ้นด้วย เปิดใจมาฟัง เปิดใจรับอาจารย์เข้าไป แก้ไขตัวเอง อย่าให้เวลาผ่านไป อย่าให้ผมขาวไปอย่างนั้นโดยไม่ได้อะไรขึ้นไป บำเพ็ญให้ดีๆ อย่ามัวสนใจแต่เรื่องไร้สาระ เรื่องคนอื่น สนใจมากไปจิตใจก็ฟุ้งซ่าน เข้าใจไหม
รักษาความมีใจของตัวเองนี้ให้เสมอต้นเสมอปลาย แล้วทุกวันศึกษา
สัจธรรมให้เข้าใจ อย่าบำเพ็ญอย่างคนที่เป็นตาอินตานาไปเรื่อยๆ อายุมากแล้วรีบๆ บำเพ็ญอาจารย์มาช่วยศิษย์ ศิษย์มาช่วยอาจารย์ บำเพ็ญธรรมะให้ดี วันหลังเราเจอกันใหม่ อาจารย์รอศิษย์ทุกคน มีปัญญาแล้วต้องรู้จักคิด วันนี้ที่เราฟังแล้ว ควรที่จะกลับมาปฏิบัติไหม ลำบากหน่อยนะ เพราะว่าศิษย์ของอาจารย์แต่ละคนก็ดื้อรั้น แต่ว่าก็ช่วยไม่ได้ สองบ่าอันหนักนี้ก็จำเป็นต้องอดทนต่อไป อดทนสำเร็จก็กลับไปอยู่กับอาจารย์ ความดื้อรั้นไม่ฟังเสียงคนของเรานี้ ต้องแก้หน่อยนะ คนมีบุญอย่างไรก็ได้ขึ้นฝั่ง
รีบๆ บำเพ็ญอาจารย์มาช่วยศิษย์ ศิษย์มาช่วยอาจารย์ บำเพ็ญธรรมะให้ดี วันหลังเราเจอกันใหม่ อาจารย์รอศิษย์ทุกคน มีปัญญาแล้วต้องรู้จักคิด วันนี้ที่เราฟังแล้ว ควรที่จะกลับมาปฏิบัติไหม ลำบากหน่อยนะ เพราะว่าศิษย์ของอาจารย์แต่ละคนก็ดื้อรั้น แต่ว่าก็ช่วยไม่ได้ สองบ่าอันหนักนี้ก็จำเป็นต้องอดทนต่อไป อดทนสำเร็จก็กลับไปอยู่กับอาจารย์ ความดื้อรั้นไม่ฟังเสียงคนของเรานี้ ต้องแก้หน่อยนะ คนมีบุญอย่างไรก็ได้ขึ้นฝั่ง
พระอาจารย์จี้กงเมตตาประทาน
พระโอวาทซ้อนพระโอวาท “เข้มงวด อบอุ่น”
อยากทำดูรู้เพราะผิดไม่คิดลอง ไม่ผ่านตรองมาก่อนไม่คิดผลักดัน
จงกวดขันเข้มงวดกับตนเป็นสำคัญ และในนั้นยังต้องดูสบายสบาย
น้ำอ่อนแต่แกร่งกว่าหินผา จิตบ่าความอ่อนน้อมไม่หน่าย
คนงามงามที่ใจยองใย นอกในบำเพ็ญจริงไม่เวียน